İslam Hukuku I

DERS BİLGİLERİ
TEMEL İSLAM BİLİMLERİ
İSLAM HUKUKU I
Ders
İSLAM HUKUKU I
Kodu
Yarıyıl
T+U Saat
Kredi
AKTS
201501
5
4+0
4
5
Ön Koşul Dersleri
Dersin Dili
Türkçe
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Türü
Zorunlu
Dersin Koordinatörü
Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN
Dersi Verenler
Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN
Dersin Yardımcıları
İslam hukuku ilminde muâmelat kavramı altında incelenen anayasa, idare,
Dersin Amacı
aile, miras ve ceza hukukları sahalarının kavramsal çerçevesini tanıtmak,
bu alanlardaki temel yaklaşım ve görüşleri ortaya çıkarmak ve fıkıh tarihi
içerisinde bu sahalarda yaşanan gelişme ve ihtilafları incelemek
1) Hukuka ve İslam hukukuna dair kavramsal bir çerçeve tanımlar
2) İslam hukukunun düzenleme alanı, konusu ve gayesini açıklar,
3) İslam hukuk ilminin farklı düzenleme alanlarına ilişkin kavram ve
Dersin Öğrenme
Çıktıları
kurumlarını yorumlar
4) İslam hukuk ekollerinin fıkıh doktrinleri hakkında ilgili kavramlar
çerçevesinde analiz eder
5) Doktriner açıdan İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında
karşılaştırma yapar
6) Hukuk sistemlerinin ilgili kavramlarını değerlendirir
Dersin İçeriği
Bu derste İslam hukukunda muâmelât sahası içerisinde incelenen bir takım
konular üzerinde durulmaktadır
DERS AKIŞI
Hafta Konular
1 Kavramsal çerçeve: Hukuk, Fıkıh ve İslam hukuku
2 İslam hukukunun teşekkülü: Mezhep kavramı
3 Anayasa hukuku: Kavramsal çerçeve ve tarihsel gelişimi
Ön Hazırlık
4 İslam hukuk tarihinde anayasal metinler: Medine Sözleşmesi
5 Temel hak ve özgürlükler, devletin yapısı ve işleyişi
6 Kişiler hukuku: Gerçek kişi ve tüzel kişi
7 Ceza Hukuku: Suç ve ceza kavramları ve temel ilkeler
8 Ara Sınav
9 Had Suçları ve Kısas
10 Diyet ve Tazir
11 Aile Hukuku: Evlenme
12 Boşanma Hukuku: Evliliğin Sona ermesi
13 Miras Hukuku, Mirasçılar, Mirasın Şartları, Manileri ve Taksimi
14 Devletler Hukuku ve Hilafet
KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar
Hayreddin Karaman, Anahatlarıyla İslam Hukuku
M. Akif Aydın, Türk Hukuk Tarihi
TDV İslam Ansiklopedisi (ilgili makaleler)
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI
SAYISI
KATKI YÜZDESİ
Ara Sınav
1
60
Kısa Sınav
2
20
Ödev
1
20
Toplam
100
Yıliçinin Başarıya Oranı
50
Finalin Başarıya Oranı
50
Toplam
100
Ders Kategorisi (B)
Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning)
Temel Mesleki Dersler
X
DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI
Katkı Düzeyi
No Program Öğrenme Çıktıları
1 2 3 4 5
1
Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne
uygun olarak yorumlayabilir.
2
Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri
anlayabilecek, onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça
seviyesine ulaşır.
3
Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı
güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis
metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki
yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır.
4
Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf
olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer
hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri
bilir.
5
İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın
problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir
sahibi olur.
6
Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern
akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir.
7
Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri
hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel
özelliklerini tanır.
8
Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını
tanır; bunların mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak
kendine öz güven kazanır.
9
Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını
kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu
meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri
hakkında malumat sahibi olur.
10
Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan
dinlerin temel esaslarını ve özelliklerini tanır.
X
X
İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri,
medeniyetler arası münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri
11
analiz ve sentez yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde
bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir.
Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur,
Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir.
İslâm mimarisinin temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran
12
farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini
bilir.
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
SAYISI
Süresi
(Saat)
Toplam
İş Yükü
(Saat)
Ders Süresi (14x toplam ders saati)
14
3
42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)
16
3
48
Etkinlik
Ödevler
1
5
5
Sunum / Seminer Hazırlama
1
20
20
Arasınavlar
1
20
20
Yarıyıl Sonu Sınavı
1
15
15
Toplam İş Yükü
150
Toplam İş Yükü / 30 (s)
5.00
Dersin AKTS Kredisi
5