Koroner Arter Hastalıkları ve Tedavisi

Koroner Arter
Hastalıkları
ve Tedavisi
BR.HLİ.91
Tümörleri
KoronerBeyin
Arter Hastalıkları
ve Tedavisi
Koroner Arter Hastalığı
Kalp damarlarında ateroskleroz dediğimiz damar
sertliği durumu gelişmesidir. Kalp damarlarının
(aslında tüm damarların) iç yüzünü kaplayan
endotel dediğimiz koruyucu bir zar vardır. Bu zarın
en önemli özelliği kanın damarlar içinde akışkan
şekilde, pıhtı oluşturmadan akmasını sağlamaktır.
Yıllar içinde sigara, hipertansiyon, özellikle göbek
çevresinde yağlanma, şeker hastalığı gibi risk
faktörlerinin varlığı endotelde hasar oluşumuna
neden olur. Endotelde oluşan hasar da vücut
tarafından onarılmaya çalışılır; ancak bu hem
endotel duvarında hem de ilerleyen zamanlarda
damar içine doğru yer kaplayan istenmeyen doku
oluşumuna sebep olur. Damarlarda oluşan darlıklar
zamanla tıkanıklıklara da neden olur. Tüm bu
süreçler koroner arter hastalıkları olarak adlandırılır.
Belirtileri
Hiç belirti vermeden yıllar boyunca ilerleyebileceği
gibi, daha önceden olmayan, yeni başlayan çabuk
yorulma, eforla gelen ve eforu kısıtlayan göğüs, sırt,
kol ağrısı, yeni gelişen eforla alakalı nefes darlığı sık
görülen belirtilerdir. Bunun yanı sıra koroner arter
hastalığının ilk bulgusu ani gelişen kalp krizi ya da
daha şanssız hastalarda ani ölüm olabilir.
Başlıca Koroner Arter Girişimleri
Girişimsel kardiyolojide koroner arterlere; koroner
anjiyografi, anjiyografi sonucunda eğer gerekliyse ve
uygunsa tıkalı ya da daralan damarı balon ve /veya
stentle açma işlemleri uygulanır.
Hisar Intercontinental Hospital
Tümörleri
KoronerBeyin
Arter Hastalıkları
ve Tedavisi
Koroner Anjiyografi
Koroner anjiyografi; kalbi besleyen damarların
görüntülenmesi yöntemidir. Katater salonunda
yapılır. Kalp damarlarının içine röntgende görülen
opak madde verilerek kalp damarlarının anatomisi
gözlenir.
Neden Yapılır?
Kalp damarlarının kalp kasını beslemede yetersiz
kaldığının düşünüldüğü durumlarda yapılır. Eforla
ortaya çıkan göğüs ağrısı olan hastalarda ve bu
sebeple uygulanan efor testinin anormal olduğu
durumlarda, son zamanlarda giderek artan ya da
istirahatla dahi geçmeyen uzun süren göğüs
ağrılarında, ani kalp krizinde tanı ve tedaviyi
planlamak için uygulanan yöntemdir.
Ne Zaman Yapılır?
Anjiyografi hemen her zaman uygulanabildiği gibi
planlı anjiyografi için hastanın 6 saat aç olması
istenir. Acil durumlarda ise gerekli önlemler alınarak
mümkün olan en kısa zamanda uygulanır.
Riskli Bir Uygulama mıdır?
Anjiyografi girişimsel bir işlemdir. Dolayısıyla da
tamamen risksiz bir uygulama değildir. En ciddi
riskleri: ölüm, inme ve anjiyografi sırasında kalp krizi
geçirme olasılığıdır; ancak bu riskler toplamda
1/1000'den azdır. Bunun dışında daha sık görülen
riskler:
 Kullanılan opak maddeye bağlı gelişen alerji,
 Anjiyo giriş yerinde bulunan damarda oluşan
komplikasyonlar (hematom, atardamar ile
toplardamar arasında fistül, damar duvarında
balonlaşma olarak adlandırılan anevrizma gibi),
 Nadiren de bazı hastalarda yine kullanılan opak
maddeye bağlı akut böbrek yetmezliğidir.
Hisar Intercontinental Hospital
Tümörleri
KoronerBeyin
Arter Hastalıkları
ve Tedavisi
Anjiyo Sırasında Alınan Radyasyonun Zararı Var mıdır?
Anjiyografi sırasında opak madde damardan geçerken
röntgen ile 2‐3 saniyelik çekim yapılarak ortalama 6‐7
görüntü alınır ve bu miktarda alınan radyasyonun
sağlığa zararı yoktur.
Anjiyografi Öncesi Hazırlık Aşamasında Nelere
Dikkat Edilmelidir?
Hastanın doktoru tarafından belirtilmedikçe özel bir
hazırlığa gerek yoktur. Kullandığınız ve bırakmanız
gereken ilaçlar konusunda doktorunuz tarafından
bilgilendirileceksiniz.
Anjiyo Vücudun Hangi Bölgelerinden Yapılır?
Sıklıkla femoral arter dediğimiz kasık bölgesindeki
atardamardan ve radial arter denilen el bileği
atardamarından uygulanır. Eğer bu iki damar uygun
değilse, brakial arter dediğimiz dirseğin iç bölgesindeki
atardamardan uygulanabilir.
Acılı/Ağrılı Bir İşlem midir?
Lokal anestezi altında uygulanan bu işlemde, kişinin
ağrı eşiğine göre değişkenlik göstermekle beraber lokal
anestezi yapılırken uygulanan iğne acısından fazla bir
ağrı hissedilmez.
Kasıktan mı Koldan mı Yapılması Daha Sağlıklıdır?
Anjiyo uygulanan kişinin fiziksel özelliklerine göre
değişkenlik gösterir. Hastanın karın ve bacak
damarlarında bilinen tıkanıklıklar varsa, ya da kasık
ve karın bölgesi fazla kilolu olan kişilerde koldan
anjiyo uygulaması komplikasyonları azaltmak adına
daha sağlıklıdır. El bileği ince; dolayısıyla da el bileği
damarı ince olan ufak tefek bayanlarda kasık
damarından anjiyo uygulamak hem hasta hem de
uygulayan hekim için daha kolay ve sağlıklı olacaktır.
Hisar Intercontinental Hospital
Tümörleri
KoronerBeyin
Arter Hastalıkları
ve Tedavisi
Anjiyo Yapılırken Hasta Neler Hisseder?
Genellikle lokal anestezi altında yapılır. Lokal
anestezik ilaç, iğneyle yapılırken hissedilen hafif bir
yanma hissi dışında ek bir ağrı yoktur. Katater kalp
damarındayken ya da kalp içindeyken oluşan ritim
bozukluklarına bağlı çarpıntı hissi olabilir. Opak
maddeye bağlı nadiren mide bulantısı kusma
görülebilir. Bu yüzden planlı anjiyoların 6 saatlik açlık
sonrası yapılması istenir. Anjiyo sırasında kalp
kasılmasının değerlendirilmesi amacıyla kalp
boşluğu içine verilen 20‐30 cc opak madde
çoğunlukla göğüste ve yüzde yaklaşık 20‐30 saniye
süren geçici yanma hissi yapar.
Anjiyo İle Ulaşılan Bilgiler Nelerdir?
Anjiyo ile kalp damarlarının anatomisi, çapı, daralma
olup olmadığı; daralmışsa ne kadar daraldığı,
darlığın nerede olduğu, darlığın uzunluğu, darlıkta
kireçlenme olup olmadığı, damarın içinde pıhtı olup
olmadığı damarın düz mü kıvrımlı mı olduğu bilgileri
alınır. Koroner anjiyografi tamamıyla tanısal bir
yöntemdir. Çıkan sonuca göre tedavi (ilaç tedavisi,
balon, stent, baypas) planlanır.
Hisar Intercontinental Hospital
Tümörleri
KoronerBeyin
Arter Hastalıkları
ve Tedavisi
Kapalı Damar Söz Konusuysa Anjiyoplasti mi
Yapılır?
Kalp damar hastalıklarında; damarlarda ya daralma
ya da tam tıkanıklık vardır. Anjiyoplasti yani kalp
damarlarının balon ve/veya stentle açılma kararı:
darlığın‐tıkanıklığın yerine, derecesine, damar
çapına ve darlığın uzunluğuna göre verilir. Özellikle
ani kalp krizlerinde ilk dakikalar ve saatlerde
uygulanan anjiyo işlemi ardından tıkalı damar
genellikle anjiyoplasti işlemi ile açılabilir.
Anjiyoplasti Nasıl Yapılır?
Anjiyografi ile tespit edilen damar darlığı ya da
tıkanıklığı anjiyoplasti işlemi ile açılmaya uygunsa:
kalp damarı girişine yerleştirilen katater içinden
kılavuz tel ilerletilerek damar içindeki darlıktan
geçilir. Hekimin damar yapısının özelliklerine göre
kararı ile; darlığa önce balon ile genişletme ardından
stent ya da hiç balon uygulanmadan direkt stent
uygulanabilir.
Stent Nedir?
Damar içinde darlık bölgesine balon uygulandığında
darlığa sebep olan plak, damar duvarına yayılarak
yapıştırılır ve tekrar bu plağın damar içini
daraltmaması için çelik kafes şeklinde damar
duvarına içten yerleştirilen ve plağı damar duvarına
yapıştıran stentler kullanılır. Stentleri ilaç salınımı
yapan (ilaçlı stentler) ve yapmayan (normal stentler)
olarak ikiye ayırabiliriz. Normal stentlerin en önemli
dezavantajı; takılan stentin yeniden daralması
sonucu 6‐8 ay içinde tekrar müdahaleye gereksinim
olmasıdır. İlaç salınımlı stentlerde bu risk (%10 dan
az) daha azdır. Bu her hasta için ilaç salınımlı stent
kullanmak daha doğru olur anlamına gelmez.
Normal stent, ilaç salınımlı stent seçimi; hastanın
(diyabet varlığı, daha önce stent takılıp da daralma
olması gibi…) ve stent takılan damarın özelliklerine
(damar çapı küçük mü, darlık uzunluğu fazla mı? gibi
sorulan sorulara verilen cevaplara göre) göre hekim
tarafından yapılır.
Hisar Intercontinental Hospital
Tümörleri
KoronerBeyin
Arter Hastalıkları
ve Tedavisi
Anjiyografi Sonrası Ne Kadar Süre İstirahat Gerekir
Kasık damarından uygulanan anjiyo sonrası; kanama
kontrolü amacıyla hastanın 4‐6 saat yatarak
istirahatı gereklidir. Bundan sonra hekim
kontrolünde kasık bölgesinde bir problem yoksa
hasta mobilize olur, 1‐2 saatlik hastane içinde
gözlem sonrası taburcu edilir. El bileğinden yapılan
anjiyoda ise hasta anjiyodan hemen sonra mobilize
olabilir. Yine 1‐2 saatlik gözlem ardından taburcu
edilebilir. Evde ise hastanın doktoru tarafından özel
bir şey belirtilmemişse kişi ertesi gün normal
yaşamına dönebilir.
Anjiyografiden Sonra Kişi Nelere Dikkat Etmelidir?
Kasık bölgesinden uygulanan anjiyo sonrası 1‐2 gün
içinde uzun süren yolculuk yapmak, ağır bir şey
kaldırmak önerilmez. Yine el bileğinden yapılan
anjiyo sonrası birkaç gün ağır kaldırmak önerilmez.
Ağrı Olur mu?
Normalde anjiyo sonrası giriş yerinde ağrı olması
beklenmez; ancak hafif bir ağrıda hissedilebilir.
Hangi Durumlar Söz Konusu Olduğunda Hemen
Hekim Aranmalıdır?
 Anjiyo giriş yerinde kanama,
 Şişlik,
 Geniş bir alanı kaplayan morluk ya da şiddetli
ağrı olması,
 Tansiyon düşmesi bulguları olması durumunda
hastaneye başvurup hekim tarafından
değerlendirilmek doğru olacaktır.
Hisar Intercontinental Hospital
ATATÜRK
SABİHA
GÖKÇEN
World Hospital Standarts Approved
by JCI Acreditation Certificate
Saray Mah. Siteyolu Cad. No:7
34768 Ümraniye / İstanbul
Telefon:+90 216 524 13 00 (Pbx)
[email protected]
BR.HLİ.91