Görüntüle

T.C.
MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI
Millî Emlâk Genel Müdürlüğü
Ankara, 1/6/1990
SAYI :
KONU :
Mile 10. Şb. 3314/7561/19372
İskeleler
(Sıra No : 165)
.......................................... VALİLİĞİNE
(Defterdarlık)
Kıyılarımızdaki bazı sanayi kuruluşlarına, ürettikleri ürünleri yurtiçi ve yurtdışı
pazarlara gönderebilmeleri, gelecek hammaddeleri boşaltabilmeleri için tesislerinin önüne
iskele yapma izni verilmişti. 1987 yılından önceki mevzuata göre izin sahiplerinin bu
iskelelerden üçüncü kişi yüklerini yükleyip boşaltmaları mümkün olmadığından
taahhütnamelere üçüncü kişi yükleri için bir hüküm konulmamıştı. Ekonomik gelişmelerin
sonucu olarak tesis sahipleri bu iskeleleri ticarî amaçla kullanmak ve limancılık faaliyetleri
yapmak üzere izin talebinde bulundukları zaman bu konuda nasıl işlem yapılacağı 157 sayılı
Genelgemizde belirtilmişti.
İlgili kuruluşlarla yapılan görüşmeler sonunda;
I. İrtifak hakkı kurulmuş ve kurulacak iskelelerden;
a) Hak sahibi şirkete ait,
b) Hak sahibi şirketin en az %10 payına sahip kurucu ortaklarına ait,
c) Yukarıda belirtilenlere ait olup, bunların en az %10 payla kurucuları oldukları dış
ticaret sermaye şirketleri aracılığı ile ithal ve ihraç edilen,
d) Transit ticarete konu,
mallara ilişkin yükleme ve boşaltmalardan maktu bedel,
e) Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan yüklere ilişkin yükleme ve boşaltmalar
karşılığı olarak da nisbî bedel,
alınması ve nisbî bedeli ödemeyenlere üçüncü kişilere ait yükler için liman ve gümrük hizmeti
verilmemesi uygun görülmüştür.
II. Bu nedenle bundan böyle ;
1. İskele, sadece I/a - d maddelerinde sayılan malların yükleme boşaltmalarında
kullanılıyor ve üzerinde irtifak hakkı kurulmuş ise, taahhüt senedinde yazılı olan bedele ilişkin
hükümler aynen uygulanacaktır.
2. İskele, I/e maddesinde belirtilen malların yükleme - boşaltmalarında da
kullanılıyorsa, maktu bedele ilaveten bu işten elde edilen hasılatın %15'i tahsil edilecektir.
Devlete verilecek %15 oranındaki payın hesabında, iskele sahibinin tahsil ettiği yükleme boşaltma ücreti esas alınacaktır.
3. İskelelerden alınacak %15 oranındaki payın yatırılmasını sağlamak için Gümrükler
Genel Müdürlüğü ve Ulaştırma Bakanlığı ile gerekli koordinasyon sağlanmıştır. İskele
sahipleri, %15 pay ile ilgili olarak idaremizle sözleşme yapmadıkları takdirde kendilerine
gümrük ve liman hizmeti verilmeyecektir. Bu nedenle iliniz veya ilçeniz snırları içerisinde
bulunan sanayi kuruluşlarına ait iskelelerden;
a) İrtifak hakkı kurulmuş iskele sahibinin, I/e maddesinde belirtilen yükleri %15 pay
karşılığında yükleme - boşaltmaya yetkili olup olmadığı,
b) Üzerinde irtifak hakkı kurulmamış iskelelerden sahibi sanayi kuruluşlarının isim ve
adresleri,bağlı oldukları gümrük idaresi ile liman başkanlığına bildirecektir.
4. Gümrük idaresi ile liman başkanlıklarından hizmet talep edildiğinde; bu idarelerce
talep sahibinin rıhtım ve iskele için Hazine ile irtifak hakkı sözleşmesi yapıp yapmadığı,
sözleşmede I/e maddesinde belirtilen yüklerin yüklenip - boşaltılmasına izin verilip verilmediği
araştırılacaktır.
a) Hazine ile irtifak hakkı sözleşmesi yapmayanlara hizmet verilmeyecektir. Hazine ile
irtifak hakkı sözleşmesi yapılmadan çalışan iskele olduğu tesbit edildiğinde yerel
komisyonlarca iskelenin kullanım bedelinin karşılığı olarak ecrimisil takdir edilecek ve tahsil
işlemlerine başlanılacaktır.
Ayrıca, irtifak hakkı kurulmasına ilişkin gerekli bilgi ve belgeler Bakanlığımıza
gönderilecektir.
b) Hazine ile sözleşme yapanların sözleşmelerinin kapsamı incelenerek, I/e
maddesinde belirtilen yüklerin yükleme ve boşaltılmasına yetki verilip verilmediğine bakılacak,
yetki verilmemiş ise yalnızca I/a - d maddelerinde sayılan yükler için hizmet verilecektir.
Hizmet verilirken I/b ve c maddelerinin uygulanmasında şu hususlara dikkat edilmelidir.
- I/b maddesinde, hak sahibi şirketin en az %10 payına kurucu ortak olarak değil de,
sonradan hisse satın alma suretiyle sahip olmuş kişilerin mallarının yükleme - boşaltma
işlemleri maktu bedel karşılığı yapılmayacaktır.
- Hak sahibi şirkete veya bu şirketin en az %10 payına kurucu ortak olarak sahip
kişilere ait malların ithal ve ihracı bunların kurucu ortak olarak en az %10 payına sahip
oldukları bir dış ticaret sermaye şirketi aracılığı ile yapılıyor ise, bu malların yükleme boşaltma işlemleri maktu bedelden yararlanacaktır.
c) I/e maddesinde sayılan yükler için yetki verildiğine dair sözleşme ibraz edenlere
hizmet verilecektir. Her işlemden sonra iskele sahibi ve geminin adı ile yüklenen veya
boşaltılan yükün cinsi, miktarı ve kime ait olduğu bir yazı ile yerel maliye teşkilatına
bildirilecektir.
d) Gümrük idaresi ile liman başkanlığından gelen yazılar o iskeleye ait dosyada
toplanacak ve %15 payın ödenmesine ilişkin beyan ile karşılaştırılıp beyan edilmeyen yük
olup olmadığı araştırılacaktır. Beyan edilen gelir o bölgedeki Ulaştırma Bakanlığının belirlediği
kamu limanında aynı yükün yükleme veya boşaltılması sırasında alınmakta olan ücret ile
karşılaştırılırak beyan edilen gelirin kamu limanında alınmakta olan ücretin %75'inden az
olması halinde, %15 payın hesabında kamu limanınca alınan ücretin %75'i esas alınacaktır.
Yapılan karşılaştırma neticesinde beyan edilmeyen gelir saptandığı takdirde durum
ivedilikle Bakanlığımıza bildirilecektir.
e) Maktu irtifak hakkı bedelleri saymanlıklarca taşınmaz mal idare geliri olarak
kaydedilecektir.
%15 oranındaki nisbî bedeller ise, Muhasebat Genel Müdürlüğünün konuya ilişkin
olarak saymanlıklara gönderdiği 23 Şubat 1990 gün ve 7227 sayılı yazısı uyarınca
saymanlıklarca emanetler hesabına alındıktan sonra S.A. İşlemler Hesabı aracılığıyla tamamı
Bakanlığımız Merkez Saymanlık Müdürlüğüne gönderilecektir. Bu nedenle %15 oranındaki
nisbî bedel için tahsilat makbuzu düzenlenirken, mabuzun üzerine "Özel gelir olarak Merkez
Saymanlık Müdürlüğüne gönderilecektir." notunun yazılması yararlı olacaktır.
27 Kasım 1989 gün ve 157 sıra sayılı Genelgemiz yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi edinilmesini, gereğini ve bu Genelgenin ilinize bağlı ilçelere de iletilmesini rica
ederim.
BAKAN ADINA
Şafak KAYNAK
Millî Emlâk Genel Müdürü