OMURGALILAR da DOLAŞIM BALIKLAR = PİSCES ● ● Kalplerinde daima KİRLİ KAN dolaşır. Balıkları değişken sıcaklı(soğukkanlı) ya da sabit sıcaklı (sıcakkanlı) olarak değerlendirmeye çalışmak oldukça güçtür. Deniz,okyanus ya da tatlı sular, belirli derinliklerde belirli sabit sıcaklıklara sahiptir. Balıklar türlerine uygun derinlik ve sıcaklıklarda yaşarlar. Bu durum bir anlamda çevre sıcaklığından etkilenmedir. Bazı balık türleri örn: köpek balığı sabitsıcaklı olabilmektedir. Ayrıca bazı balık türlerinin kanlarında antifiriz görevi yapan maddeler bulunur. Ahmet BAGATUR /home/bagatir/ders/dolaşım sist/omurgalı-dolaşım.odp 1 Balıklar ● Turna balığının mevsimlere göre vücut sıcaklığını ayarlamak için yer değiştirmesi Ahmet BAGATUR Çift yaşamlılar=Kurbağalar=Amfibia ● ● Karıncık kirli (CO2-oranı yüksek) ve temiz (O2 oranı yüksek ) kanın karıştığı ortamdır. Larva döneminde solungaç solunumu ergin dönemde ise akciğer solunumu yapmaları dolaşım sistemi ile ilgili değildir. Ahmet BAGATUR /home/bagatir/ders/dolaşım sist/omurgalı-dolaşım.odp 3 ● SÜRÜNGENLER=REPTİLİA Sürüngenlerin karıncıkları arasında yarım perde oluşumu vardır. Timsah gibi bazı sürüngenlerde ise karıncıklar arası tam ayrılmış olmasına rağmen,kalbin hemen çıkışında foramen panizza adı verilen bir kanal yoluyla kirli ve temiz kan karşımı (azalmış da olsa) gerçekleşir. Ahmet BAGATUR /home/bagatir/ders/dolaşım sist/omurgalı-dolaşım.odp 4 ● ● ● Kurbağa ve sürüngenlerin kalbinde kirli ve temiz kan birbirine karıştığından; vücuda gönderilen kanın oksijen oranı düşmekte ve bu nedenle vücut hücreleri yeteri kadar oksijen alamamaktadır. Bu durum hücre metabolizmasını sınırladığından vücut sıcaklığını sabit tutacak kadar yeterli ısı üretimi olmamaktadır. Yeterli ısı üretilemeyince de, vücut sıcaklığı çevre sıcaklığına bağlı olarak değişmektedir. Bu tür canlılara DEĞİŞKEN-SICAKLI (soğukkanlı) adı verilmektedir. Kalplerinde kirli ve temiz kanın karışmadığı, dolayısıyla da vücut hücrelerine yeteri kadar oksijen ulaşan kuş ve memeliler SABİTSICAKLI (sıcakkanlı) olarak değerlendirilir. Ahmet BAGATUR /home/bagatir/ders/dolaşım sist/omurgalı-dolaşım.odp 5 KUŞLAR:AVES MEMELİLER:MAMMALİA Ahmet BAGATUR /home/bagatir/ders/dolaşım sist/omurgalı-dolaşım.odp 6 VÜCUT Isısının Düzenlenmesi ● Ters akım mekanizması Bir çok omurgalıda gözlenir. Birbirine ters akan atar ve toplar damarlardan oluşur. Örneğin balıkların solungaçlarında ve yüzgeçlerinde ,bir çok kuşta gözlenir. Normal vücut sıcaklığı Toplar damar Atar damar ısı aktarımı Düşük çevre sıcaklığı Ahmet BAGATUR /home/bagatir/ders/dolaşım sist/omurgalı-dolaşım.odp 7