Ünite- 1 Vücudumuz ve Sistemler

ÜNITE- 1 VÜCUDUMUZ VE SISTEMLER
Sindirim Sistemi
Sindirim Sistemi Organları
Mide
Sindirime Yardımcı Organlar
Karaciğer
Kalın Bağırsak
Ağız
Yemek Borusu
Yutak
İnce Bağırsak
Pankreas
Anüs
Verilen organları görevlerine göre sınıflandıralım…
HANGİ BESİN, NEREDE, NASIL SİNDİRİLİR?
Besin İçeriği
Karbonhidratlar
Proteinler
Yağlar
Kimyasal Sindirime
Başladığı Yer
Ağız
Kimyasal Sindiriminin
Tamamlandığı Yer
İnce Bağırsak
Mide
İnce Bağırsak
Vitaminler
Tükürükteki Enzim
İnce Bağırsak
Mide öz suyunda
bulunan enzimler
ve mide asidi
İnce Bağırsak
Pankreas öz
suyunda bulunan
enzimler
Su
Mineraller
Kimyasal Sindirimi
Sağlayan enzim
Kimyasal sindirime uğramazlar!
SİNDİRİM ÇEŞİTLERİ
Fiziksel Sindirim
Kimyasal Sindirim
Biz besin içerikleri; gördüğünüz gibi BÜYÜK
MOLEKÜLLER halindeyiz… Hücrelerinize nasıl giriş
yapalım? Önce
küçük moleküllerimize
bölünmemiz
Fiziksel
gerek! Bu yüzden hem ……………..
hem de
Kimyasal
……………… sindirime uğrarız.
NEDIR BU




VİLLUS?
Latincede “tüy” anlamına gelen kelime
İnce bağırsakta yer alır.
Besinlerin emilim ile kana geçmesini
sağlar.
Bu tüyler sayesinde öğütülmüş olarak
gelen besinlerin faydalı kısımları emilerek
kana karıştırılır.
İLGINÇLERIMIZ
Her gün yaklaşık 1.7 litre
tükürük üretiyoruz….
1 yılda yaklaşık 500 kg
besin içeriği tükettiğimizi
biliyor muydunuz?
Yetişkin bir insanın midesi
kaç litre besin içeriği
1.5
barındırabilir? ……..litre
Safrada çok fazla kolesterol
ve yeterince safra tuzu
olmayınca kolesterol taşları
oluşur.
GRAFIKLERI YORUMLAYALIM
Besin miktarı
Ağız
Kimyasal sindirimi sırasında besin
içeriği miktarının sindirim organında
nasıl değiştiği grafikte verilmiştir.
Buna göre;
Mide
İnce
bağırsak
Yağlardır.
Sindirim
Organı
a) Bu hangi besindir? Grafiği yorumlayınız.
b) Kimyasal sindirim sırasında hangi
enzimler kullanılır?
Pankreas
öz suyundaki
enzimler
GRAFIKLERI YORUMLAYALIM
Besin miktarı
Ağız
Kimyasal sindirimi sırasında besin
içeriği miktarının sindirim organında
nasıl değiştiği grafikte verilmiştir.
Buna göre;
Mide
İnce
bağırsak
Sindirim
Organı
Karbonhidrat
a) Bu hangi besindir? Grafiği yorumlayınız.
b) Kimyasal sindirim sırasında hangi
enzimler kullanılır?
Tükürük salgısı
ve pankreas öz
suyu enzimleri
SORULARI ÇÖZELİM
1) Aşağıdaki şekilde iki farklı besinin sindirim organlarından
geçerken uğradığı değişiklikler gösteriliyor.
Buna göre;
l - A besini sindirime uğramamıştır.
ll - B maddesi kimyasal sindirime uğramıştır.
lll - B maddesi su olabilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap
I ve II
SORULARI ÇÖZELİM
2) Aşağıda özellikleri verilen sindirim sistemi organlarının
hangi yapılar olduğunu belirleyiniz.
a) Salgıladığı enzimler tüm besinleri sindirebilir.
b) Proteinlerin sindiriminin başladığı yerdir.
c) Sindirim gerçekleşmeyen bir bölümdür.
d) Safra salgısını üretir.
Pankreas
Mide
Yemek
borusu
SORULARI ÇÖZELİM
3) Pelin eve geldiğinde buzdolabını açıyor ve dolapta
aşağıda resimlerini gördüğünüz gıdaları buluyor. Pelin
dolaptaki gıdalardan; karbonhidratlı, proteinli ve vitaminli
olanlardan biraz alarak karnını doyuruyor.
3
Pelin’in dolapta hiç dokunmadığı gıda hangisidir?
BOŞALTIM SİSTEMİ
Boşaltımda görevli organlar ile görevlerini eşleştirelim…
Karbondioksit ve su
buharının atılmasını
gerçekleştiririm
Besin atıkları, fazla
su ve safranın
atılmasını sağlarım
Zararlı atıkları daha
AZ zararlı atık olan
üreye çeviririm
Terleme yolu ile su
ve tuz atılması
benim görevimdir
Kanı süzerek idrar
oluşumunu
sağlarım
NEDIR BU
NEFRON?
Süzme Cisimciği de denir.
Böbreğin en küçük yapısal birimi…
Bir böbrekteki sayısı 1–3 milyon arasındadır.
Sağ ve sol böbreklere gelen günlük kan akımı 1,5 tonu bulur.
Nefronlarda gerçekleşen süzme, salgılama ve geri emilme
aşamalarından sonra idrar şeklinde atılan miktar ise yaklaşık
1,5 litre kadardır.
BÖBREKLERDE KANIN SÜZÜLMESİ
Kanın böbreklerde süzülmesi ile ilgili karışık olarak
verilen ifadeleri sıralayınız.
1
2
Süzülerek temizlenen
kan, böbrek toplar
damarıyla
böbrekten çıkar.
Süzülmeden sonra
kalan tuzun ve
suyun fazlası, üre;
idrarı oluşturur.
4
5
Süzülme sırasında
kandaki yararlı
maddeler (glikoz, su
ve tuzun bir kısmı
gibi) nefronlarda
geri emilir.
6
4
1
2
Oluşan idrar, üreter
ile idrar kesesine
taşınır ve burada
toplanır.
5
3
3
İdrar kesesinde
toplanan idrar,
üretra ile dışarı atılır.
6
Kan, böbrek atar
damarı ile böbreğe
gelir. Kandaki zararlı
maddeler
nefronlarda süzülür.
SİNDİRİM VE BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI
ÜLSER
GASTRİT
İDRAR YOLU
İLTİHABI
BÖBREK İLTİHABI
(NEFRİT)
BÖBREK TAŞI
MİDE YANMASI
İSHAL
KOLERA
SAFRA
ŞİKAYETLERİ
BÖBREK
YETMEZLİĞİ
REFLÜ
SİNDİRİM
BOŞALTIM
KARIN AĞRISI
BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI
Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için doktorumuzun önerileriyle
ilgili soruları cevaplandıralım.
Fazla miktarda süt ve tuz
tüketmemeliyiz! NEDEN?
Çünkü aşırı miktarda
tüketilen süt (kalsiyum) ve
tuz, böbrek taşlarının
oluşmasına sebep olur.
BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI
Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için doktorumuzun önerileriyle
ilgili soruları cevaplandıralım.
Proteinli besinlerin tüketim
miktarına dikkat etmeliyiz!
NEDEN?
Çünkü proteinlerin
parçalanması sonucunda
amonyak adı verilen zehirli
madde açığa çıkar.
BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI
Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için doktorumuzun önerileriyle
ilgili soruları cevaplandıralım.
Diş çürükleri en kısa zamanda
tedavi edilmelidir! NEDEN?
Çünkü diş çürüklerinin
tedavisinin ihmal edilmesi
kalıcı böbrek
rahatsızlıklarına sebep olur.
BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI
Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için doktorumuzun önerileriyle
ilgili soruları cevaplandıralım.
Ağrılı işeme durumunda bize
baş vurmalısınız! NEDEN?
Çünkü böyle bir şikayet
idrar yollarının
iltihaplandığının belirtisidir.
BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI
Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için doktorumuzun önerileriyle
ilgili soruları cevaplandıralım.
Böbrek yetmezliği olan
hastalar, düzenli olarak
diyaliz makinesine
bağlanmalıdır! NEDEN?
Çünkü bu hastalarda
böbrekler kanı temizleyemez.
Böbreğin yaptığı bu işi diyaliz
makinesi yapar!!
DENEYLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER
Gıdaların %20 si,
alınan oksijenin
%25 i BEYİN için
harcanır.
Beyne bir saniyede on yeni bilgi
kaydedilse bile, 75 yıllık ortalama
bir ömürde bir insanın hafızasının
yarısından çok daha azı dolabilir.
Beynimizin bir gramında
bulunan nöronların bağlantı
kapasitesi, dünyadaki
telefon ağına eşittir.
Dünyada ki en hızlı bilgisayar;
saniyede bir milyar işlem yaparken,
beynimiz saniyede bir katrilyon hızla
işlem yapabilmektedir.
SİNİR SİSTEMİMİZ
iç
dış ortamlardaki
Canlıların kendilerini ……….ve
.........….
değişikliklere karşı hazır olmasını ve tepki göstermesini
sağlayan sisteme sinir sistemi denir.
Sinir sistemi; iç salgı sistemi ile birlikte çalışarak vücudun
dengeli çalışmasını sağlar.
………………
Sinir sistemimiz; vücudumuzu ağ gibi saran milyarlarca
nöron
sinirden oluşur. Bu sinirler ise binlerce ………………..
adını
verdiğimiz sinir hücrelerinden oluşmaktadır.
NEDIR BU

NÖRON?
Sinir hücresi, ya da nöron sinir sisteminin temel
fonksiyonel birimidir.

Çeşitli biçim ve büyüklüklerde olabilir.

Sinirsel uyarıları elektriksel ve kimyasal yolla iletir.

Hücre gövdesi büyüktür ve çekirdek burada yer
alır. Kısa uzantılarına dendrit, uzun uzantıları
akson denir.
SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Dendritler
Sitoplazma
Miyelin Kılıf
HÜCRE
GÖVDESİ
Akson
Hücre zarı
Çekirdek
Sinir ucu
SİNİR SİSTEMİMİZ
Merkezi Sinir Sistemi
Çevresel Sinir Sistemi
Beyin
Beyincik
Omurilik Soğanı
Omurilik
Merkezi sinir sistemimiz, çevresel sinir
sistemi ile birlikte çalışır. Merkezi sinir
sisteminin kısımları şekildeki gibidir.
MERKEZI SINIR SISTEMI
Merkezi sinir sistemimizin kısımlarını yeniden adlandıralım…
BEYİN
BEYİNCİK
OMURİLİK
SOĞANI
OMURİLİK