PARAFILILER VE CINSEL KIMLIK UĞUR ŞEN PARAFİLİ • Parafili, bir kişinin yoğun fantezi, anormal arzular içinde bulunmasını tanımlayan psikoloji terimidir. • Parafili, cinsel uyarılma ve orgazm için, alışılmadık nesneler, eylemler veya durumları içeren tekrarlayıcı ve yoğun cinsel dürtü, fantezi veya davranışların zorunlu olması ile durumudur. • Parafili, cinsel uyarılma ve hazzın alışılmışın dışında cinsel davranışlarla yapılmasıyla edinilmiş olan sapkın bir davranıştır. Parafili belli bir nesneyi ya da bir davranışı içerebilir. Bunlar hayvanlar, çocuklar, iç çamaşırları, acı çektirme, kendini teşhir etme gibi uyaranlardır. BIR KIŞIYE PARAFILI TEŞHISININ KOYULABILMESI IÇIN: 1- Eylemin kendisi veya seçilen obje sıradışı olmalı. 2- En az 6 ay devam etmeli. 3- Gerçek cinsel davranisin yerini almali. 4- İşlevselliğini (sosyal hayatta) bozacak şekilde olmalı. • Parafililer büyük oranda erkeklerde gözükmektedir. • Parafilinin kadınlarda görülme oranı erkeklere göre 20’de 1’dir. • Tüm parafililerin %50’sin den fazlası ilk belirtilerini 18 yaşından önce gösterirler. • Parafilik davranışların meydana gelişi 15 ila 25 yaşları arasında tepe noktasına ulaşır ve tedrici olarak azalır. DSM-IV-TR DSM-5 VOYÖRIZM(GÖZETLEMECILIK, ‘’RÖNTGENCILIK’’) • Çıplak olan ya da soyunan-giyinen ya da cinsel etkinlikte bulunan kişiyi gözetlemeyi içeren, fanteziler ve etkinlikler ile tekrarlayıcı uğraşıdır. • Mastürbasyonla orgazm genelde olay sırasında veya olaydan sonra meydana gelmektedir. • Seyrettiklerini hatırlayarak ya da gözetlediği kişi ile cinsel temasa girdiğini hayal eder. • Gerçek bir gözetlemeci, kendisi için soyunan bir kadını seyretmekten heyecan duymaz. • Risk faktörü önemlidir çünkü gözetlemeci için asıl heyecan kadının gözetlendiğini farketmesi halinde vereceği tepkileri düşünmektir. • Bu kişiler cinsel ilişkide bulunan çiftleri gözetlemekten zevk alırlar. VOYÖRIZM(GÖZETLEMECILIK, ‘’RÖNTGENCILIK’’) DSM • A)En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin bunu beklemeyen bir kişiyi çıplakken, soyunurken ya da cinsel etkinlikte bulunurken gözetleme eylemi ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B)Kişi, bu cinsel dürtülerine göre davranmaktadır ya da bu kişinin cinsel dürtüleri ya da fantezileri belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır. EGZIBISYONIZM(TEŞHIRCILIK, GÖSTERMECILIK) • Cinsel doyuma ulaşabilmek amacıyla kişinin cinsel organını, onu görmeye istekli olmayan bir yabancıya gösterme ihtiyacının tekrarlayan bir biçimde ortaya çıkmasıdır. • Cinsel uyarılmanın olması için, teşhirci ya cinsel organını gösterdiğini hayal eder ya da gerçekten gösterir. • Karşısındaki kişiyi şaşırtma ve utandırma isteği söz konusudur. • Bu dürtü kompülsif bir yapıya sahiptir. • Teşhirciler davranışın sosyal ve kanunu sonuçlarını düşünmez. Sonradan pişmanlık başlar. • Genellikle erkeklerde görülür. • Kadınlarda da rastlanır. Cinsel yönden cazip yerlerini duruş ve oturuş biçimi ile sergilerler. EGZIBISYONIZM(TEŞHIRCILIK, GÖSTERMECILIK) DSM • A)En az 6 aylık süre boyunca, kişinin genital organlarını, bunu beklemeyen bir yabancıya göstermesi ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B)Kişi, bu cinsel dürtülerine göre davranmaktadır ya da bu kişinin cinsel dürtüleri ya da fantezileri belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır. FROTTÖRIZM(SÜRTÜNMECILIK, ‘’FORDÇULUK’’) • Genellikle erkeğin orgazm amacıyla penisini tamamen giyinmiş kadının kalçalarına ya da vücudunun diğer kısımlarına sürtmesi ile belirlidir. • Hareket genelde kalabalık yerlerde meydana gelmektedir, özellikle metro ve otobüslerde sıktır. • Fröttörizmli kişi sıklıkla edilgen ve izoledir ve sürtünme sıklıkla onun tek tatmin yoludur. FROTTÖRIZM(SÜRTÜNMECILIK, ‘’FORDÇULUK’’) DSM • A) En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin rızası olmayan bir kişiye dokunması ve sürtünmesi ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B) Kişi, bu cinsel dürtülerine göre davranmaktadır ya da bu kişinin cinsel dürtüleri ya da düşlemleri (fantezileri) belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır. CINSEL MAZOKIZM • Cinsel doyumun olabilmesi için kişinin acı ya da aşağılanmaya boyun eğmeyi tercih etmesidir. • Cinsel mazokizm uygulamalarına erkekler arasında daha çok rastlanmaktadır. • Cinsel mazokizimli kişilerin çocukluktan gelen ve onları acının cinsel memnuniyet için ön şart olduğuna ikna eden deneyimleri vardır. • Cinsel mazokizmli kişilerin yaklaşık %30’ unda ayrıca sadist fantezilerde vardır. • Bebeksilik; ile kendisine çaresiz bir bebekmiş gibi davranılması istenilir. • Hipoksifili; cinsel uyarılmanın oksijen yoksunluğu ile sağlanması ve bunun için beyindeki oksijen miktarını geçici olarak azaltan kimyasal maddeler, göğüs kompresyonu, plastik torba veya ip kullanılır. CINSEL MAZOKIZM DSM • A)En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin hakaret edilme, dövülme, bağlanma yada başka bir biçimde ıstırap çekme eylemi (taklidi değil gerçeği) ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerin, cinsel dürtülerin ya da davranışların yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B) Bu fanteziler, cinsel dürtüler ya da davranışlar klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında bozulmaya neden olmaktadır. CINSEL SADIZM • Başkalarına acı vererek cinsel doyum sağlama durumudur. • Cinsel nesneyi egemenliği altına almaya yönelik bir saldırganlık eğilimidir. • Biyolojik olduğu kadar toplumsallaşma süreci içinde de erkeğin kuvvetli ve saldırgan, kadının ise zayıf ve pasif olma davranışlarının pekiştirilmesi ve abartılması ile ortaya çıkar. CINSEL SADIZM DSM • A) En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin, başka birinin psikolojik ya da fiziksel olarak ıstırap çekmesi (hakaret etme de içinde olmak üzere) eylemi (taklit değil gerçeği) ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B) Kişi, buna onay vermeyen birine karşı bu cinsel dürtülerine göre davranmaktadır ya da kişinin cinsel dürtüleri ya da düşlemleri (fantezileri) belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır. PEDOFILI(SÜBYANCILIK) • Pedofili için en azından 6 aylık bir süre içerisinde 13 yaşında veya daha küçük çocuklara karşı tekrarlayıcı şiddetli cinsel istekler veya uyarılmalar olması gerekir. • Pedofilili kişi en azından 16 yaşındadır ve en az kurbandan 5 yaş daha büyüktür. • Çocuklarda sarkıntılıkların büyük bölümünü cinsel organların okşanması veya oral seks içermektedir. • Pedofililerin %95’i heteroseksüeldir ve %50’si olay sırasında aşırı alkollüdürler. YASAKSEVI(INSEST) • Yasaksevi ile evliliğin yasak olduğu akrabalar arasındaki cinsel ilişkiler kastedilir. • Yasaksevi DSM-IV’ de parafilinin bir alt grubu olarak yer almaktadır. • En yaygın olarak erkek ve kız kardeşler arasında ve daha patolojik olan baba-kız arasında görülür. Pedofili ve yasaksevi arasında 2 önemli fark vardır. • 1-Yasaksevi aile üyeleri arasında olur. • 2- Yasaksevi kurbanlarının genellikle genellikle pedofili kurbanlarından yaşça daha büyük olmalarıdır. Pedofilide cinsel açıdan gelişmemiş olduğu için çocuklara ilgi duyulurken, yasak sevide bir baba fiziksel olarak gelişmeye başlamış kızına ilgi duyar. PEDOFILI(SÜBYANCILIK) DSM • A) En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin ergenlik dönemine girmemiş bir çocukla ya da çocuklarla (genellikle 13 yaşlarında ya da altında olanlarla) cinsel etkinlikte bulunma ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkmasıdır. • B) Kişi, bu cinsel dürtülere göre davranmaktadır ya da bu kişinin cinsel dürtüleri ya da düşlemleri (fantezileri) belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır. • C) Bu kişi en az 16 yaşındadır ve A Tanı Ölçütündeki çocuk ya da çocuklardan en az 5 yaş daha büyüktür. FETIŞIZM • Fetişizimde cinsel odaklanma insan vücudu ile yakinen ilişkili nesneler (ayakkabı, eldiven, külotlu çorap, terlik) üzerindedir. • Genellikle fetiş çocukluk çağlarında kurulmuş olmasına rağmen bozukluk ergenlikte başlar. • Bir defa kurulduktan sonra, bozukluk kronik olma eğilimini göstermektedir. • Bozukluk hemen hemen sadece erkeklerde bulunur. FETIŞIZM DSM • A) En az 6 aylık bir süre boyunca, kişinin canlı olmayan nesneleri kullanmakla ilgili (örn. kadın iç çamaşırları) yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerinin, cinsel dürtülerinin ya da davranışlarının yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B)Kişi, bu cinsel dürtülerine göre davranmaktadır ya da bu kişinin cinsel dürtüleri ya da düşlemleri (fantezileri) belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası sorunlara neden olmaktadır. • C)Bu fetiş nesneleri aykırı-giyimde kullanılan kadın giysileri (tranvestik fetişizmde olduğu gibi) ya da taklit genital uyarı sağlamak amacıyla tasarlanmış araçlarla (örn. bir vibratör) sınırlı değildir. TRANSVESTIK FETIŞIZM • Travestik fetişizm, heteroseksüel erkeklerin kadın elbiselerine bürünme fantezileri ve cinsel isteklerini cinsel uyarılma ve mastürbasyon veya cinsel ilişki için yardımcı öğe olarak kullanmalarını tanımlar . • Travestik fetişizm tipik olarak çocuklukta veya erken gençlik döneminde başlar. Yıllar geçtikçe travestik fetişizmli bazı erkekler devamlı olarak kadın gibi giyinmek ve yaşamak isterler. • Ancak kadın giysileri giymek cinsel uyarılmaya yol açmadıkça o kişileri travesti olarak değerlendirmemeliyiz. TRANSVESTIK FETIŞIZM DSM • A)En az 6 aylık bir süre boyunca, heteroseksüel bir erkekte, aykırıgiyim ile ilgili yoğun, cinsel yönden uyarıcı fantezilerin, cinsel dürtülerin ya da davranışların yineleyici bir biçimde ortaya çıkması. • B)Bu fanteziler, cinsel dürtüler ya da davranışlar klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında bozulmaya neden olmaktadır. BAŞKA TÜRLÜ ADLANDIRILAMAYAN PARAFILI • Telefon Sapıklığı; Müstehcen telefon konuşmaları ile karakterize edilir, gerilim ve cinsel uyarılma telefon etme beklentisi ile başlar. • Nekrofili; kadavralardan cinsel haz alma saplantısıdır. Nekrofilili çoğu kişi kullanmak için cesetleri morgdan alır. Bazılarının ise mezar kazdıkları bilinir. • Partialism; kişi diğer kısımları göz ardı edecek şekilde vücudun yalnız bir parçasına odaklanmıştır. • Zoofili; katılmak üzere eğitilmiş olabilen hayvanlar ilişki, mastürbasyon ve oral-genital temas içeren cinsel uyarılma fantezileri veya cinsel etkinliklerde tercihli olarak kullanılmaktadır. • Koprofili; cinsel tatmin için partnerin üzerine dışkılamak, partnerin üzerine dışkı yapması veya dışkı yemek (koprofali) ile ilgili arzularla ilişkilidir. • Ürofili; ürofili partnerin üzerine işeme veya parnerin üzerine işeme arzuları ile ilişkili cinsel tatmin ile ilgilidir. • Hipoksifili; Hipoksiyle orgazma ulaşarak değişik bir duygu (haz) elde etme çabasıdır. Bu bozuklukta kişiler hipoksi yapan ilaçlar (örneğin volatil nitrit ve hitroz oksit) kullanabilir. Otoerotik asfikside hipoksik durumlarla ilgilidir, fakat cinsel mazokizmin bir şekli olarak sınıflanmalıdır. • Parafili Listesi: Abasiophilia: Takma bacak yada herhangi bir ortopedik eklentisi olan insanlara ilgi duymak Acousticophilia: Çeşitli sesler ile uyarılabilmek Acrotomophilia: Herhangi bir uzvu ampüte edilmiş (kesilmiş) kişilere ilgi duymak Agalmatophilia: Heykeller, cansız mankenler yada hareketsiz herhangi bir şey ile uyarılabilmek Algolagnia: Acıdan cinsel haz alma Amaurophilia: Parnerinin yapay bir şekilde etrafını görememesinden uyarılma, gözlerinin bağlanması yada tamamen karanlık bir ortamda cinsel ilişki yaşanması. Andromimetophilia: Erkek gibi giyinen dişilerle uyarılma. Anililagnia: Genç erkeğin, yaşlı kadınlara karşı duyduğu cinsel arzu. Apodysophilia: Soyunmaya, çıplak olmaya duyulan arzu. Apotemnophilia: Sağlıklı bir uzvunun (parmak, dudak yada erkek cinsel organı) ampüte edilmesine karşı duyulan arzu. Aquaphilia: Su yada suyla içli dışlı ortamlar tarafından uyarılma, jakuzi yada yüzme havuzları gibi. Aretifism: Çıplak ayağı olan kişiler tarafından uyarılma. Retifism’in tam tersidir. Asphyxiophilia: Boğulmaya duyulan cinsel istek. Nefes kontrol oyunu olarakta bilinir. Autagonistophilia: Kamera karşısında yada sahnede olmaktan cinsel zevk almak. Autassassinophilia: Hayati tehlikeler ile uyarılma. Autoandrophilia: Bir dişinin, kendini erkek olarak hayal etmesi ile uyarılma. Autogynephilia: Kişinin kendine kadın olarak aşık olması. Biastophilia: Tecavüze uğramaktan cinsel zevk almak. Celebriphilia: Ünlü birisi ile cinsel ilişkiye girme arzusu. Chremastistophilia: Rehin alınma ile uyarılma. Chronophilia: Aradaki yaş farkı çok fazla olan çiftler. Coprophilia: Dışkıdan zevk almak yada dışkıya karşı duyulan cinsel arzu. Crush fetish: Karşı cinsin yada kendisinin ufak yaratıkları (böcekler, minik hayvanlar) ezerek öldürmesi ile cinsel uyarılma. • Dacryphilia: Başkasının yada kendisinin ağladığını görmesi üzerine duyulan cinsel haz. Dendrophilia: Molly Shannon’un “Superstar” filmi ile meşhur ettiği, ağaçlar yada büyük bitkilere duyulan cinsel istek. Diaper fetishism: Bebek bezleri tarafından cinsel uyarılma. (diaper=bebek bezi) Emetophilia (a.k.a. vomerophilia): Kusmuk’a duyulan cinsel istek. Ephebophilia (a.k.a. hebephilia): Ergenlere duyulan cinsel istek. Eproctophilia: Gaz (osurmak)’a duyulan cinsel istek. Erotophonophilia: Cinayet işlemekten duyulan cinsel zevk. (Lust murder) Exhibitionism: 3. şahısların cinsel eylem içerek hareketleri tarafından uyarılma (çeşitli edepsiz hareketler, porno izlemek, vb.) Faunoiphilia: Hayvanların çiftleşmesini izleme tarafından uyarılma. Fetishism: Cinsel olmayan yada alakasız çeşitli objeler yada nesneler yada kişinin vucüdündan bir bölümü tarafından kazanılan cinsel heyecan. Örnek: Balon fetişizmi, Göğüs fetişizmi, ayak fetişizmi (podophilia), kürk fetişizmi, deri fetişizmi, ruj fetişizmi, medikal fetişizm, külot fetişizmi, robot fetişizmi, kauçuk fetişizmi, ayakkabı fetişizmi, sigara fetişizmi, tayt fetişizmi, dental protez fetişizmi, transvestic fetişizmi. Formicophilia: Böcekler üzerinde sürünme ile uyarılma. Frotteurism: Kişinin rızasına aykırı olarak sürtünme yada dokunmaya karşı duyulan cinsel arzu. (Halk arasında fortçuluk olarak bilinen hede) Galactophilia: İnsan sütüne karşı yada süt veren anneye karşı duyulan cinsel istek. Gerontophilia: Yaşlı insanlara karşı duyulan cinsel istek. Haematophilia: Kan içeren herhangi bir şeye karşı duyulan cinsel arzu. Harpaxophilia: Herhangi bir hırsızlık yada soygun olayında kurban olma durumunda duyulan cinsel uyarılma. Hematolagnia: Kana duyulan cinsel arzu. (Vampirism) Homeovestism: Kendi cinsiyetini belli eden kıyafetler giymesine duyulan cinsel istek. Hybristophilia: Adi suç işlemiş kişilere karşı duyulan cinsel istek. Infantilism: Bir bebek gibi giyinmeden, davranmadan ve dayranılmadan duyulan cinsel haz. Infantophilia: Özellikle 5 yaşında veya daha küçük çocuklara karşı duyulan cinsel istek. Bir çeşit pedofili. • Katoptronophilia: Ayna(lar)nın karşısında cinsel ilişki yaşamaktan duyulan cinsel uyarılma. Kleptophilia: Hırsızlık yaparken uyarılma. Klismaphilia: Lavmandan alınan cinsen haz. Liquidophilia: Cinsel organa sıvı doldurma ile uyarılma. Lust murder: Cinayet işlemekten duyulan cinsel zevk. (Erotophonophilia) Macrophilia: Kendisinden daha büyük vücutlara yada daha büyük nesnelere duyulan cinsel arzu. Maiesiophilia: Doğum yapan yada hamile olan kadınlara karşı duyulan cinsel arzu. Masochism: Aşağılanma, dövülme, bağlanma yada bir şekilde acı çektirilmekten cinsel haz almak. Mechanophilia: Arabalara yada makinelere karşı duyulan cinsel arzu. Menophilia: Adet gören kadınlara yada adet görmeye karşu duyulan cinsel arzu. Microphilia: Kendisinden daha küçük vücutlara yada daha küçük nesnelere duyulan cinsel arzu. Mucophilia: Sümük’e karşı duyulan cinsel arzu. Mysophilia: Kirli, pis, iğrenç veya çürümüş şeyler tarafından uyarılma. Narratophilia: Genel ahlaka aykırı biçimde konuşma tarafından uyarılma. Nasophilia: Burun için duyulan cinsel istek. Necrophilia: İnsan cesetlerine karşı duyulan cinsel arzu. Necrozoophilia: Hayvan cesetlerine yada hayvan öldürmeye karşı duyulan cinsel arzu. Nepiophilia: 0 - 3 yaş arası çocuklara karşı duyulan cinsel arzu. Olfactophilia: Çeşitli kokular tarafından uyarılma. Pedophilia: Ergenlik öncesi dönemde olan çocuklara karşı duyulan cinsel arzu. Peodeiktophilia: Kendi penisini ortalık yerde sergileme ile uyarılma. Pedovestism: Çocuk gibi giyinmekten alınan cinsel haz. Phalloorchoalgolagnia: Erkek cinsel organından acı ile uyarılma. Pictophilia: Resimli pornografi yada erotik sanatlara duyulan cinsel arzu. Piquerism: Başka bir insanın vucüdunu kesmek, bıçaklamak, bir şekilde nufüz etmekten alınan cinsel haz. Plushophilia: Hayvan kostümünde olan insanlara yada doldurulmuş oyuncaklara karşı duyulan cinsel istek. Pygophilia: Kalça hareketi ile uyarılma. Pyrophilia: Ateşi izleme, ayarlama, duyma, hakkında konuşma ve fantezisini kurma tarafından uyarılma. • Raptophilia: Tecavüz etmekten duyulan cinsel haz, tecavüz fantezileride bu gruba dahildir. Retifism: Ayakkabılar tarafından yada ayakkabı giyenler tarafından uyarılma. Sacofricosis: Bir şeyi delerek, halk arasında farkettirmeden mastürbasyon yapmak. Sadism: Acı vermeden duyulan cinsel zevk. Schediaphilia (aka Toonophilia): Çizgifilm karakterlerine duyulan aşk yada cinsel arzu. Sitophilia: Yemek (yiyecek herhangi bir şey) tarafından uyarılma. Somnophilia: Uyuyan yada bilinci yerinde olmayan kişilere karşı duyulan cinsel istek. Spectrophilia: Hayaletlere duyulan cinsel istek. Sthenolagnia: Kas’a tapma, kaslı kişilere karşı duyulan cinsel istek. Stigmatophilia: Vucüt modifikasyonlarına, dövmelere ve piercinglere karşı duyulan cinsel arzu. Symphorophilia: Çeşitli doğal afetlere yada araba kazaları gibi olaylara tanık olma ile uyarılma. Telephone scatologia: Müstehcen telefon konuşmaları yapmakla uyarılma. Teratophilia: Şekli bozuk yada azman insanlara duyulan cinsel istek. Transformation fetish: Bir objeye dönüşen yada herhangi bir nesneyi tasvir eden bir şeye dönüşmüş kişilere karşı duyulan cinsel haz. Transvestic fetishism: Karşı cinsin kıyafetlerini giymiş kişilere karşı duyulan cinsel arzu. Trichophilia: Saç ile uyarılma, saça duyulan cinsel istek. Urolagnia: Sidik’e duyulan cinsel arzu. Vampirism: Kan’a duyulan cinsel arzu. (Hematolagnia) Vorarephilia: Başka birisini yada başka bir yaratığı yeme yada tarafından yenilme ile uyarılma. Voyeurism: Başkalarının cinsel ilişki yaşamasını izlemekten duyulan haz. Xenophilia: Yabancılara karşı duyulan cinsel istek. (bilimkurgu filmlerinde uzaylılara karşı duyulan cinsel istek buna örnek olabilir.) Zoophilia: Hayvanlardan cinsel yada duygusal zevk almak. Zoosadism: Hayvanlara zulmetmek yada onlara acı çektirmeyi cinsel eğlence olarak görmek. PARAFILI TEDAVISI • İtici uyarıcılarla terapi yöntemi; bu yöntemle örneğin çizme fetişistine çizmeye bakarken, pedofilik bir kişiye çıplak bir çocuk resmine bakarken el ve ayaklarına şok ya da mide bulantısına yol açan bir ilaç verilir. • Orgazmik yeniden yönlendirme; belirli uyarıcılar karşısında cinsel uyarılmanın arttırılmasında kullanılan davranışsal bir tekniktir. Bu teknikte hastalardan geleneksel açıdan uygun olmayan cinsel uyaranlar karşısında gösterdikleri cinsel tepkileri, örneğin bir kadın fotoğrafı gibi geleneksel cinsel uyaranlara bakarken de göstermeleri istenir. • Tıbbi müdahele; Kastrasyon veya yumurtalıkların alınması??? Bir miktar azalma görülmüş ancak kesin bir sonuca ulaşılamamıştır. CINSEL KIMLIK Cinsel Kimlik (Gender Identity) Bireyin kendi bedenini ve benliğini belli bir eşeylik (cinsiyet) içinde algılayışı, kabullenişidir. Cinsel Yönelim Cinsel Rol Bireyde cinsel duygu, istek ve davranışların belli bir eşeye ya da nesneye çekimidir. Bu yöneliş bireyin CİNSEL KİMLİĞİNE uygun ya da karşıt biçimlerde olabilir. Örneğin cinsel kimliğini erkek olarak algılayan bir kişinin yönelimi kadına(heteroseksüel), erkeğe(homoseksüel), her ikisine(biseksüel) olabilir. Toplum içinde cinsellik açısından dışa vuran davranışların görünümüdür. Örneğin, bir erkek kendini kadın kimliğinde hisseder, ancak bunu gizler, toplumsal uyumunda erkek rolünü benimsemiş gibi görünebilir. TRANSEKSÜALITE • Transeksüalite; Kişinin biyolojik cinsiyeti ile cinsel kimliğinin aynı olmadığı durumlara denilmektedir. Kişini biyolojik cinsiyeti erkek ama cinsiyet kimliği kadın olabilir ya da biyolojik cinsiyeti kadın ama cinsiyet kimliği erkek olabilir. • Transseksüellik, kişinin davranışlarından çok iç dünyasında kendisini karşı cinsten biri gibi görmesi ve hissetmesidir. Bu yüzden transseksüelleri dış görünüşlerinden belirlemek söz konusu değildir. Çünkü kendilerini karşı cinsten hissettiklerini dış görünüşlerine her zaman yansıtmazlar. Travestilikten farklı olarak giyim, fiziksel görünüm ile davranışlardan öte transseksüellerin büyük bir kısmı cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirerek sosyal ve hukuki olarak karşı cinse geçerler. DSM 5 ILE BIRLIKTE CİNSEL KİMLİĞİNDEN YAKINMA(HOŞNUT OLMAMA)ŞEKLINDE TANI KONUR. A:Aşağıdakilerden en az altısının olması ile kendini gösteren ,en az 6 ay süreyle ,kişinin yaşadığı cinsel kimlikle ,onun için belirlenen cinsel kimlik arasında belirgin uyuşmazlık vardır. 1.Karşı cinsten olmayı çok isteme ya da karşı cinsten olduğu konusunda diretme. 2.Erkeklerde (belirlenen cinsel kimlik)karşı cinsin giysilerini giymek isteme ya da kadınsı giyim kuşama ileri derecede bir öykünme vardır, kızlarda ise yalnızca erkeksi giysiler giymek isteme ve kadınsı giysiler giymeme konusunda çok diretme vardır. 3.İmgesel ya da düşlemsel oyunlarda karşı cinsin yerine geçmeyi çok ister. 4.Genelde karşı cinsin oynadığı oyuncakları oyunları ya da etkinlikleri oynamayı çok ister. 5.Oyun arkadaşlarını karşı cinsten seçmeyi çok ister. 6.Erkeklerde (belirlenen cinsel kimlik) erkeksi oyuncaklara ,oyunlara ve etkinliklere karşı çıkma itiş-kakış oyunlarından belirgin kaçınma vardır; kızlarda (belirlenen cinsel kimlik)kızların oynadığı oyuncaklara ,oyunlara ve etkinliklere belirgin bir karşı çıkma vardır. 7.Cinsel anatomisinden hiç hoşlanmama. 8.Kişinin yaşadığı cinsel kimlikle eşleşen birincil ya da ikincil cinsel özellikleri çok isteme. B:Bu duruma klinik açıdan belirgin bir sıkıntı eşlik eder ya da bu durum toplumsal işlevsellikte ,okulda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşme ile gider. TRAVESTIZM Travestizm (Travestilik), kişinin doğduğu cinsiyetin aksine davranması veya giyinmesi anlamına gelir. Bir travesti; eşcinsel, biseksüel ya da heteroseksüel olabilir. Travestilik, eşcinsellik değildir. Travesti birey, kendine ait biyolojik cinsel kimlikten vazgeçmez; çeşitli hormonal müdahalelerle dış görünümlerinde değişikliğe gidebilirler. Transeksüellikte ise gerçekleşen cerrahi operasyonlar sonucu penis ve testisler alınmaktadır. EŞCINSELLIK-HOMOSEKSÜELLIK • Eşcinsellik veya homoseksüellik, aynı cins veya cinsiyetteki insanlar arasındaki romantizm, cinsel çekim ya da cinsel davranıştır. • Eşcinsellik, bir yönelim olarak “kişiyi ağırlıklı olarak ya da tümüyle kendisiyle aynı cinsiyette olan kişilere karşı romantik ya da cinsel çekimleri yaşamaya yönlendiren kalıcı kişisel nitelik” olarak ifade edilir. • Eşcinseller cinsel kimliklerinin anatomik yapısı ile uyumlu kişilerdir, cinsiyetlerini değiştirme talepleri yoktur, genital anatomik yapıları normaldir. • Eşcinsellik 1973’de APA (Amerikan Psikiyatri Birliği) ve 1990 ‘da DSÖ(Dünya Sağlık Örgütü) kararı ile psikiyatrik tanı sınıflamalarından çıkarılmıştır. • Eşcinsellik cinsiyet kimliği ile ilgili bir durum değil bir cinsel yönelimdir. • Eşcinsellik hastalık DEĞİLDİR, sadece yönelim farklılığıdır. GEY • Genellikle erkek eşcinselleri belirtmek üzere kullanılan terimdir. LEZBIYEN • Başka bir kadına fiziksel ve/veya duygusal çekim hisseden kadın. Lezbiyen, eşcinsel kadın olarak da tanımlanabilir. BISEKSÜELLIK • Biseksüellik, hem eril hem dişilere yönelik romantik çekim, cinsel çekim veya cinsel davranışı ifade eder. • Biseksüellik terimi, çoğunlukla hem kadınlara hem erkeklere yönelik romantik veya cinsel hisleri belirtmek için insan çekimi bağlamında kullanılır, ve heteroseksüel-homoseksüel sürekliliğin birer parçası olan karşıcinsellik (heteroseksüellik) ve eşcinsellikle beraber cinsel yönelimin üç ana sınıflandırmasından biridir. • Bir biseksüel kimlik, her iki cinse eşit cinsel çekim hissetmek zorunda değildir; çoğunlukla bir cinse daha çok ilgi duyan kişiler de kendilerini biseksüel olarak tanımlar. CINSEL KIMLIK BOZUKLUKLARI • Cinsel kimlik bozuklukları, kişinin biyolojik cinsiyetinden ya da cinsel rolünden devamlı bir şekilde rahatsızlık duyması ile belirlenir. Cinsel kimlik, kişinin erkek ya da kadın olduğunu içsel olarak hissettiği ruhsal durumdur. Sağlıklı cinsel kimliği olan kişi, kesinlikle “ben erkeğim” ya da “ben kadınım” diyebilmelidir. • Cinsel rol, kişinin iç cinsel kimlik duygusunun gözlenen dış davranış yansımasıdır. Uygun koşullarda, cinsel kimlik ve cinsel rol uyumludur; yani, kendisini kadın olarak algılayan her kadın, bunu dış dünyaya kadın gibi davranarak aktarır; benzer şekilde; kendisini erkek olarak gören her erkek, erkekler gibi davranır. • DSM-IV’e göre, cinsel kimlik bozukluklarının temel özelliği, kişinin belirlenmiş cinsiyetine karşı sürekli ve şiddetli rahatsızlık duyması ve karşı cinsiyetten olma isteği ve ısrarıdır. • Genellikle fiziksel görünümlerini değiştirmek için ergen ve erişkinler tıbbi veya cerrahi girişimler isterler. DSM-IV’ te bu kişiler basit olarak cinsel kimlik bozukluğu şeklinde sınıflandırılır. Buna karşın, birçok klinisyen “transeksüel” terimini kullanışlı bulur ve bunu kullanmaya muhtemelen devam edecektir. Ayrıca, ICD–10’ da transeksüalizmi kapsar. Kişiler kendilerini de transeksüel olarak kabul eder. Transeksüel kişilerin birincil ve ikincil cinsel özelliklerinden kurtulma ve diğer cinsiyetin cinsel özelliklerini edinme gibi devamlı zihinsel uğraşları vardır. Diğer cinsiyetin üyesi gibi giyinme ve yaşama isteği daima vardır. • Erişkin transeksüeller genellikle belirlenmiş cinsiyetlerinin giysilerini giymekten rahatsız olurlar; bu nedenle diğer cinsiyetin giysilerini giyerler. Diğer cinsiyetle ilgili etkinliklerle meşgul olurlar. Genitallerinden tiksinirler ve bu duygu ile cerrahi girişim için istekte bulunabilirler. Bu istek, diğer tüm arzuları bastırabilir. TEŞEKKÜRLER