Kanser İstatistikleri Kanser beraberinde getirdiği sağlık sorunlarının yanı sıra, maddi ve manevi yönden uzun süreli mücadele gerektiren bir hastalıktır. Dünyada her yıl 14 milyon kişinin yakalandığı ve 8,2 milyon kişinin ölümüne sebep olan kanser; yaş, cinsiyet, dil, din, ırk ayırımı yapmaksızın tüm insanları etkilemektedir. Kanserde benzer seyir devam ettiği takdirde, 2030 yılında 22 milyon yeni vaka ortaya çıkması beklenmektedir. Yapılan tahminler önümüzdeki yıllarda gelişecek olan kanser olgularının önemli bir bölümünün az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkacağını göstermektedir. Türkiye’de Genel Durum Ülkemizde ki en son resmi rakamlar değerlendirildiğinde bir yıl içerisinde yaklaşık 96.200 erkek ve 67.200 kadının kanser teşhisi aldığı tahmin edilmektedir. Son 5 yıl verileri değerlendirildiğinde; kanser sıklığında herhangi bir artış ya da azalış olmadığı söylenebilir (Şekil 1). Türkiye’de yılda 163.500 civarında yeni kanser vakası teşhis edilmektedir. Ülkemizde bir günde yaklaşık 450 kişinin kanser teşhisi aldığı söylenebilir. Türkiye’de görülmekte olan kanserin sıklığı Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika gibi gelişmişlik düzeyi yüksek olan ülkelere göre daha düşüktür. Erkekler Genel Durum Erkeklerde en sık görülen kanserler akciğer ve prostat kanseri iken tütüne bağlı kanserler erkeklerde önemi önemini korumaya devam etmektedir (Şekil 2). Erkeklerde tütün ve tütün ürünlerine bağlı olarak gelişen 27.700 civarında vaka olduğu tahmin edilmektedir. Son 5 yıl verileri değerlendirildiğinde özellikle erkeklerde bu ürünlere bağlı olarak gelişen kanserlerin sıklığında azalan bir seyir görülmektedir (Şekil 3). Ancak bu azalma seyri, son yıllarda artan tütün kullanımı ile gelecek yıllardaki kanser istatistiklerinde artış seyrine dönüşebilir. Kadınlar Genel Durum Kadınlarda en sık görülen meme kanseri, her 4 kadın kanserinden birisi olmaya devam etmektedir (Şekil 4). Bir yıl içinde yaklaşık 17.000 kadına meme kanseri teşhisi konulmuştur. Obeziteye bağlı olarak gelişen kanserlerlerin sayısı 6.000 civarında tahmin edilmektedir. Obezitenin etken olduğu kanserler daha çok kadınları etkilemektedir. Diğer Hem erkeklerde hem de kadınlarda bağırsak (kolorektal) kanseri üçüncü en sık görülen kanser türüdür. Çocukluk çağı kanserlerinde ise lösemi en sık görülen kanser türüdür. İnsidans 300 261.4 277.7 275 267.9 246.8 250 200 150 168.7 188.2 182.2 186.5 ERKEK 173.6 KADIN 100 50 0 2010 2011 2012 2013 2014 Şekil 1. Tüm Kanserler Yaşa Standardize İnsidans Hızlarının Cinsiyete Göre 2010-2014 Yılları Arasındaki Dağılımı (Her 100 bin kişide yıllık teşhis edilen kanser sayısı) Akciğer Prostat 20.467 (%21) 29.030 (%30) Kolorektal Mesane Mide 12.826 (%13) 2.027 (%2) Böbrek Larinks 2144 (%2) 2.417 (%3) NHL 7.524 (%8) 2.495 (%3) 2.807 (%3) 8.888 (%9) Tiroid Beyin Sinir Sistemi Diğer 5.575 (%6) Şekil 2. Erkeklerde En Sık Görülen Kanserlerin Toplam Sayısı ve Yüzde Dağılımları 90.0 81.0 83.4 81.6 80.0 80.0 71.1 İnsidans/100.000 70.0 60.0 52.5 53.6 51.9 51.0 Tütünle İlişkili Erkek 45.2 50.0 Akciğer Erkek 40.0 Tütünle İlişkili Kadın 30.0 20.0 10.0 Akciğer Kadın 16.1 16.3 18.2 18.5 16.3 6.9 6.7 8.0 8.6 7.5 2010 2011 2012 2013 2014 0.0 Şekil 3.Tütünle İlişkili Kanserler & Akciğer Kanseri Erkekler için, Ağız,farinks, özofagus, mide, kolorektal, karaciğer, pankreas, larinks, akciğer, böbrek; Kadınlar için Ağız,farinks, özofagus,mide, kolorektal, karaciğer, pankreas, larinks, akciğer, serviks, over, böbrek, mesane, lösemi Meme 20.088 (%30) 16.646 (%25) Tiroid Kolorektal Uterus Korpusu Akciğer Mide 8.013 (%12) 1.548 (%2) 1.587 (%2) 1.936 (%3) 2.361 (%4) 2.516 3.368 (%4) (%5) Over NHL Beyin Sinir Sistemi 5.342 (%8) Serviks Diğer 3.794 (%6) Şekil 4. Kadınlarda En Sık Görülen Kanserlerin Toplam Sayısı ve Yüzde Dağılımları Kanser Ölümleri (TÜİK) Ölüm nedeni istatistikleri incelendiğinde; kanser tüm ölümlerin yaklaşık %20 civarını oluşturmaktadır (Şekil 5). Kanser, 2015 yılı içerisinde 49.946 erkek, 27.022 kadının ölümüne neden olmuştur. Gırtlak, soluk borusu, bronş ve akciğerin kötü huylu tümörü erkeklerde 20.388 kişi ile en fazla ölüme neden olurken, kadınlarda ise meme kanseri 3.853 kişi ile en yüksek sayıda ölüme neden olmuştur. 30.0 25.0 Yüzde 20.0 22.5 21.1 21.6 21.1 22.5 20.8 23.5 24.5 İskemik Kalp ve Diğer Kalp Hastalıkları 19.9 19.6 Kanser 15.1 14.4 13.7 İnme ve Hipertansif Hastalıklar 15.0 14.2 14.2 10.1 9.7 9.8 10.6 11.1 2011 2012 2013 2014 2015 10.0 Solunum Sistemi Hastalıkları 5.0 0.0 Şekil 5. Ölüm nedeni istatistikleri (2011-2015) Kanser Taramaları Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi ile birlikte ülkemizde de ilk sıralarda yer alan meme, rahim ağzı (serviks), bağırsak (kolorektal) kanserleri için toplum tabanlı tarama programları yürütülmektedir. Tüm kadın kanserleri vakaları içerisinde, taranan kadın kanseri türlerinin payı %35’tir. Erkek kanserleri içinde ise bağırsak kanseri %10 civarında üçüncü sırada yer almaktadır. Toplum tabanlı kanser taramalarında; 81 ilde en az bir tane olmak üzere toplamda 28 adet mobil olmak üzere toplam 208 KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi) bulunmaktadır. Bunlara ek olarak son yıllarda TSM –AÇSAP ve Aile Hekimleri taramaları büyük destek vermektedirler. 2016 yılında; 2.017.128 kişi meme kanseri, 2.898.424 kişiye rahim ağzı kanseri, 1.708.025 kişi ise bağırsak kanseri tarama programlarına dâhil olmuş, 2015 yılına göre artış ile tamamlanmıştır.