Kanser İstatistikleri

advertisement
Kanser İstatistikleri
Kanser beraberinde getirdiği sağlık sorunlarının yanı sıra, maddi ve manevi yönden uzun
süreli mücadele gerektiren bir hastalıktır. Dünyada her yıl 14 milyon kişinin yakalandığı ve 8,2
milyon kişinin ölümüne sebep olan kanser; yaş, cinsiyet, dil, din, ırk ayırımı yapmaksızın tüm
insanları etkilemektedir. Kanserde benzer seyir devam ettiği takdirde, 2030 yılında 22 milyon
yeni vaka ortaya çıkması beklenmektedir. Yapılan tahminler önümüzdeki yıllarda gelişecek
olan kanser olgularının önemli bir bölümünün az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkacağını
göstermektedir.
Türkiye’de Genel Durum

Ülkemizde ki en son resmi rakamlar değerlendirildiğinde bir yıl içerisinde yaklaşık 96.200
erkek ve 67.200 kadının kanser teşhisi aldığı tahmin edilmektedir. Son 5 yıl verileri
değerlendirildiğinde; kanser sıklığında herhangi bir artış ya da azalış olmadığı söylenebilir
(Şekil 1).

Türkiye’de yılda 163.500 civarında yeni kanser vakası teşhis edilmektedir. Ülkemizde bir
günde yaklaşık 450 kişinin kanser teşhisi aldığı söylenebilir.

Türkiye’de görülmekte olan kanserin sıklığı Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika gibi
gelişmişlik düzeyi yüksek olan ülkelere göre daha düşüktür.
Erkekler Genel Durum

Erkeklerde en sık görülen kanserler akciğer ve prostat kanseri iken tütüne bağlı kanserler erkeklerde
önemi önemini korumaya devam etmektedir (Şekil 2).

Erkeklerde tütün ve tütün ürünlerine bağlı olarak gelişen 27.700 civarında vaka olduğu tahmin
edilmektedir. Son 5 yıl verileri değerlendirildiğinde özellikle erkeklerde bu ürünlere bağlı olarak gelişen
kanserlerin sıklığında azalan bir seyir görülmektedir (Şekil 3). Ancak bu azalma seyri, son yıllarda artan
tütün kullanımı ile gelecek yıllardaki kanser istatistiklerinde artış seyrine dönüşebilir.
Kadınlar Genel Durum

Kadınlarda en sık görülen meme kanseri, her 4 kadın kanserinden birisi olmaya devam etmektedir
(Şekil 4).

Bir yıl içinde yaklaşık 17.000 kadına meme kanseri teşhisi konulmuştur.

Obeziteye bağlı olarak gelişen kanserlerlerin sayısı 6.000 civarında tahmin edilmektedir.
Obezitenin etken olduğu kanserler daha çok kadınları etkilemektedir.
Diğer

Hem erkeklerde hem de kadınlarda bağırsak (kolorektal) kanseri üçüncü en sık görülen kanser
türüdür.

Çocukluk çağı kanserlerinde ise lösemi en sık görülen kanser türüdür.
İnsidans
300
261.4
277.7
275
267.9
246.8
250
200
150
168.7
188.2
182.2
186.5
ERKEK
173.6
KADIN
100
50
0
2010
2011
2012
2013
2014
Şekil 1. Tüm Kanserler Yaşa Standardize İnsidans Hızlarının Cinsiyete Göre 2010-2014 Yılları
Arasındaki Dağılımı (Her 100 bin kişide yıllık teşhis edilen kanser sayısı)
Akciğer
Prostat
20.467
(%21)
29.030
(%30)
Kolorektal
Mesane
Mide
12.826
(%13)
2.027
(%2)
Böbrek
Larinks
2144
(%2)
2.417
(%3)
NHL
7.524
(%8)
2.495
(%3)
2.807
(%3)
8.888
(%9)
Tiroid
Beyin Sinir Sistemi
Diğer
5.575
(%6)
Şekil 2. Erkeklerde En Sık Görülen Kanserlerin Toplam Sayısı ve Yüzde Dağılımları
90.0
81.0
83.4
81.6
80.0
80.0
71.1
İnsidans/100.000
70.0
60.0
52.5
53.6
51.9
51.0
Tütünle İlişkili Erkek
45.2
50.0
Akciğer Erkek
40.0
Tütünle İlişkili Kadın
30.0
20.0
10.0
Akciğer Kadın
16.1
16.3
18.2
18.5
16.3
6.9
6.7
8.0
8.6
7.5
2010
2011
2012
2013
2014
0.0
Şekil 3.Tütünle İlişkili Kanserler & Akciğer Kanseri
Erkekler için, Ağız,farinks, özofagus, mide, kolorektal, karaciğer, pankreas, larinks, akciğer, böbrek; Kadınlar için
Ağız,farinks, özofagus,mide, kolorektal, karaciğer, pankreas, larinks, akciğer, serviks, over, böbrek, mesane,
lösemi
Meme
20.088
(%30)
16.646
(%25)
Tiroid
Kolorektal
Uterus Korpusu
Akciğer
Mide
8.013
(%12)
1.548
(%2)
1.587
(%2)
1.936
(%3) 2.361
(%4) 2.516 3.368
(%4) (%5)
Over
NHL
Beyin Sinir Sistemi
5.342
(%8)
Serviks
Diğer
3.794
(%6)
Şekil 4. Kadınlarda En Sık Görülen Kanserlerin Toplam Sayısı ve Yüzde Dağılımları
Kanser Ölümleri (TÜİK)
Ölüm nedeni istatistikleri incelendiğinde; kanser tüm ölümlerin yaklaşık %20 civarını oluşturmaktadır
(Şekil 5). Kanser, 2015 yılı içerisinde 49.946 erkek, 27.022 kadının ölümüne neden olmuştur. Gırtlak,
soluk borusu, bronş ve akciğerin kötü huylu tümörü erkeklerde 20.388 kişi ile en fazla ölüme neden
olurken, kadınlarda ise meme kanseri 3.853 kişi ile en yüksek sayıda ölüme neden olmuştur.
30.0
25.0
Yüzde
20.0
22.5
21.1
21.6
21.1
22.5
20.8
23.5
24.5
İskemik Kalp ve Diğer
Kalp Hastalıkları
19.9
19.6
Kanser
15.1
14.4
13.7
İnme ve Hipertansif
Hastalıklar
15.0
14.2
14.2
10.1
9.7
9.8
10.6
11.1
2011
2012
2013
2014
2015
10.0
Solunum Sistemi
Hastalıkları
5.0
0.0
Şekil 5. Ölüm nedeni istatistikleri (2011-2015)
Kanser Taramaları
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi ile birlikte ülkemizde de ilk sıralarda yer alan meme,
rahim ağzı (serviks), bağırsak (kolorektal) kanserleri için toplum tabanlı tarama programları
yürütülmektedir. Tüm kadın kanserleri vakaları içerisinde, taranan kadın kanseri türlerinin payı
%35’tir. Erkek kanserleri içinde ise bağırsak kanseri %10 civarında üçüncü sırada yer
almaktadır.
Toplum tabanlı kanser taramalarında; 81 ilde en az bir tane olmak üzere toplamda 28
adet mobil olmak üzere toplam 208 KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi)
bulunmaktadır. Bunlara ek olarak son yıllarda TSM –AÇSAP ve Aile Hekimleri taramaları
büyük destek vermektedirler. 2016 yılında; 2.017.128 kişi meme kanseri, 2.898.424 kişiye
rahim ağzı kanseri, 1.708.025 kişi ise bağırsak kanseri tarama programlarına dâhil olmuş, 2015
yılına göre artış ile tamamlanmıştır.
Download