Diğer Zirai Ürünlerde

Zirai Kazançlar
Zirai Kazanç-Tanımı

Zirai faaliyetlerden doğan kazançlar zirai kazançlardır.

GVK’na göre zirai faaliyet ;
“Arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme
ve ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek
suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin istihsalini,
avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını,
satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade
eder.”
Zirai Kazanç-Kapsamı

Kanun ayrıca zirai faaliyet tanımına girmemekle beraber
bir kısım faaliyetleri de zirai faaliyet saymıştır:
Aşım yaptırmak maksadıyla erkek damızlık beslenmesi,
Çiftçiye ait her türlü ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai
faaliyetlerinde çalıştırılması,
Mahsullerin, değerlendirilmeleri maksadıyla ve zirai üretime bağlı
olarak işlenmesi,




Ancak, bu faaliyet aynı teşebbüsün tamamlayıcısı olan bir işletmede meydana
geliyorsa, bu faaliyetin zirai faaliyet sayılabilmesi için işletmenin sınai bir müessese
önem ve genişliğinde olmaması ve çiftçinin sadece kendi ürünlerini işlemesi
gerekmektedir.
Satışların dükkan ve mağaza açılarak yapılması halinde mahsullerin
dükkan ve mağazaya gelinceye kadar geçirdikleri safhalar


Ancak çiftçiler tarafından doğrudan doğruya zirai faaliyetler ile ilgili alım satım işlerinin
yapılabilmesi için açılan yazıhaneler, faaliyetleri bu konuyla sınırlı kalmak şartıyla
dükkan ve mağaza sayılmazlar.
Şirket Ortaklarının Durumu

Çiftçi kavramı sadece gerçek kişileri kapsar.

Kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite
ortaklarının elde ettikleri kazançlar, zirai faaliyet
neticesinde olsa dahi, ticari kazanç olarak kabul
edilecektir. Komanditer ortağın payı ise menkul sermaye
iradıdır.
Zirai faaliyette bulunan adi şirket ortaklarının faaliyetleri
zirai faaliyet, kazançları zirai kazanç kabul edilir.
Anonim, limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketler zirai faaliyetle uğraşsalar dahi çiftçi sayılmazlar.


Tek İşletme Kavramı

Tek İşletme kavramı; işletme büyüklüğü ölçülerinin
aşılıp aşılmadığının tespiti yönünde önem arz eder.

Bir çiftçiye veya bir ortaklığa ait olan, ya aynı köy sınırları
içinde ya da birbirine bitişik arazi üzerinde bulunan, aynı köy
veya birbirine bitişik arazi üzerinde olmamakla birlikte
üretim şartlarına göre birbirine bağlılık ve beraberlik arz
eden işletmeler tek işletme sayılır.
Zirai Kazançlarda Vergileme


Zirai kazançta temel vergilendirme rejimi, hasılatlar
üzerinden
stopaj
yapılması
suretiyle
yapılan
vergilendirmedir.
Ancak;
İşletme büyüklükleri ölçülerini aşan çiftçiler ile,
Bir biçerdevöre veya bu mahiyetteki motorlu araca,
veya 10 yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçiler gerçek usulde
vergilendirileceklerdir. Ancak, çiftçiye ait olmakla beraber zirai işletmeye
dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on
yaşına kadar ikiden fazla traktörün işletilmesinden elde edilen gelirler ticari
kazanç hükümlerine göre vergilendirilir.




Gerçek usul;


Bilanço esası ve,
İşletme hesabı esasından oluşur. Bu iki usulden birini seçmek mükellefe
bırakılmıştır. Bilanço usulünü tercih edenler iki yıl boyunca bu usulden
geri dönemezler.
İşletme Büyüklüğü Ölçüleri
Zirai Kazançlarda Vergileme

Gerçek usulde vergilendirilme yapılıp yapılmayacağının
tespiti sırasında; aile reisi ile birlikte yaşayan eş ve
velayet altındaki çocuklara ait işletmeler ile ortaklık
halindeki işletmelerde işletme büyüklüğü toplu olarak
nazara alınır.

Birden fazla zirai işletmede ayrı ayrı şahıslarla ortaklığı
bulunanların işletme büyüklüğü ölçülerinin tespitinde,
ortaklık payları toplamı esas alınır.
Zirai Kazançlarda Vergileme

Ziraat gruplarının birkaç tanesi içine giren zirai faaliyetlerin
bir arada yapılması halinde, en fazla iki gruba ait işletme
büyüklükleri, bu gruplar için tespit olunan hadlerin
yarısını aşanlar gerçek usulde vergilendirilir.

Gerek şahsi işletmesi gerekse dahil bulunduğu ortaklıklar
her biri ayrı ayrı bakıldığında, işletme büyüklüğü
ölçülerinin altında kalmakla birlikte, kendisine ait işletme
ve ortaklıktaki payı toplamı, ölçüyü aşanlar gerçek usulde
vergilendirilirler.
Zirai Kazançlarda Vergileme



Tevkifat suretiyle vergilendirilmekte iken, gerçek usulde
vergilendirilme şartlarına ulaşanlar, izleyen takvim yılı
başından itibaren, gerçek usulde vergilendirilmeye
başlanır.
Gerçek usulde vergilendirilmekte iken, şartları kaybedenler
izleyen takvim yılı başından itibaren tevkifat suretiyle
vergilendirilirler.
Yazılı olarak istemde bulunulması durumunda yeni işe
başlayanlarda işe başlama tarihinden itibaren, faaliyetini
sürdürenlerde ise izleyen takvim yılı başından itibaren
gerçek usulde vergilendirilebilirler.
Stopaj Oranları
Zirai Faaliyet
Oran
Hayvan ve Hayvan Ürünleri ile Kara ve
Su Avcılığında
Borsaya Kayıtlı
%1
Borsaya Kayıtlı Olmayan
%2
Diğer Zirai Ürünlerde
Borsaya Kayıtlı
%2
Borsaya Kayıtlı Olmayan
%4
Hizmetlerde
Ormanların
ağaçlandırılması,
bakımı,
kesimi, ürünlerin toplanması, taşınması,
%2
Diğer Hizmetler
%4
Zirai Kazançlarda Hasılat







Evvelki yıllardan devredilenler de dahil olmak üzere istihsal olunan, satın alınan
veya sair suretlerle elde edilen her türlü zirai mahsullerin satış bedelleri.
Satıştan elde edilen para, mübadele edilmek suretiyle elde edilen her türlü
değer, tahakkuk eden her türlü alacak, primler, risturnlar ve benzerleri de
hasılata dahildir.
Ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması
mukabilinde alınan bedeller ile alınan tüketim veya üretim maddelerinin emsal
bedelleri ,
Gider yazılan değerlerin satılması halinde bunların satış bedelleri,
Mahsullerin alınmasından önce veya sonra hasara uğramalarından dolayı alınan
sigorta tazminatları.
ATİK lerin (zirai üretimde kullanılan gm.hariç— DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR--)
satılması halinde VUK na göre hesaplanan hasılat
Zirai ürünlerin, üretim vasıtaları ile zat, aile veya işletme ihtiyaçlarında
kullanılmak üzere tüketim maddeleri ile değiştirilmesi halinde verilen mahsulün
emsal bedeli hasılat sayılır.
İşletmede üretilip de tohum, yem ve sair suretlerle işletmede kullanılan zirai
mahsullerin emsal bedelleri hasılat sayılır, bu hasılat sayılan unsurun yıl
sonunda bir defada yazılması uygundur.
Zirai Hasılattan İndirilebilecek
Giderler
 Aşağıda
yazılı unsurlar dolayısıyla ödenen veya
borçlanılan tutarlar zirai hasılattan indirilebilecek
giderler olarak kabul edilir.







İşletme ile ilgili olarak tohum, gübre, fide, yem, ilaç ve benzeri maddelerin
tedariki için yapılan giderler;
Satılmak üzere satın alınan hayvanların, zirai mahsullerin ve diğer maddelerin
satın alma bedelleri;
İşletmelerde çalıştırılanlara ücret, prim ve sair namlarla hizmet mukabili yapılan
ödemeler;
İşçilerin iaşe, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri;
Zirai tesisat, makine, aletler ve taşıtların çalıştırılması ve bakımı için yapılan
giderler (yakıt, yağ, elektrik, yedek parça vesaire) ve tamir giderleri;
Vergi Usul Kanununa göre ayrılan amortismanlar;
Kira ve ücret mukabili kullanılan istihsal vasıtaları için yapılan ödemeler;
Zirai Hasılattan İndirilebilecek
Giderler

Zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderler








İşletme için alınan ve işletme için harcanan borç paraların faizleri,
İşletme ile ilgili olmak şartı ile ödenen ayni vergi,resim ve harçlar,
İşletme ile ilgili ve yapılan işin önemi ve genişliği ile mütenasip seyahat ve
ikamet giderleri (Seyahat maksadının gerektiği süreye mahsus olmak üzere),
İşletme ile ilgili olarak ödenen kira bedelleri,
Genel mahiyetteki sair giderler,
İşletme ile ilgili olmak şartıyla mukavelenameye veya ilama veya kanun
emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar;
Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (Zirai istihsalde kullanılan
gayrimenkuller hariç) satılması halinde Vergi Usul Kanununun 328’inci
maddesine göre hesaplanan zararlar;
İşletmeye dahil olup aynı zamanda zati veya ailevi ihtiyaçlar için de
kullanılan taşıtların amortismanlarının tamamı ile giderlerinin yarısı.
Zirai Hasılattan İndirilebilecek
Giderler


Aynı zamanda işletmede istihsal edilip de tohum, yem ve sair suretlerle
kullanılan zirai mahsullerin emsal bedelleri de masraf yazılabilir. Bu
giderlerin sene sonunda bir kalemde yazılması mümkündür.
Gerçek usule geçen çiftçilerin,önceki yıllardan devreden ürünleri Vergi Usul
Kanununun 45’inci maddesinde belirtilen ortalama maliyet bedeli esasına
göre değerlendirilerek gider yazılır.
Zirai Hasılattan İndirilemeyecek
Giderler

Ticari kazançtan indirilemeyecek giderler, aynı zamanda
zirai hasılattan da indirilemez. (İşletmede üretilen
mahsullerden teşebbüs sahibi ile eşi ve velayet altındaki
çocukları tarafından tüketilenler hariç)