C Elementi [Slayt]
advertisement
C Elementi • Organik kimya yapısında C H N ve O elementleri bulunduran maddeleri inceler.Kısaca karbon kimyası olarak adlandırılır. • Karbon kimyasına organik madde denmesinin en önemli nedenlerinden biride bu maddelerin genellikle canlı organizmaların yapısında bulunmasıdır. • C bileşikleri yaşamın temelidir. • DNA, RNA, proteinler, karbonhidratlar vb… C bileşikleridir. • Organik bileşikler canlı organizmalardan elde edilen bileşikler, inorganik bileşikler ise canlı olmayan kaynaklardan elde edilen bileşikler. • Organik bileşiklerin bitki ve hayvanlardan elde edilmesi çok eskilere dayanır. • El-Razi 900 yıllarda ilk defa bitkilerden saf alkol elde etmiştir. • Aspirin söğüt yaprağından, penisilin ise ilk defa küflü peynirden elde edilmiştir. • Günümüzde kullanılan bir çok organik madde yapay olarak elde edilmektedir. • Kimyasal maddeler, 19. yüzyıl başlarında organik ve anorganik maddeler olarak sınıflandırılmıştır. • Organik maddeler, büyük ve karışık yapılarda maddeler oldukları ve genellikle canlı organizmalarda bulundukları için bu maddelere “hayatın gücü” denmiş ve uzun yıllar boyunca laboratuar şartlarında elde edilemeyecekleri düşünülmüştür. • 1828 yılında alman kimyacı Friedrich Wöhler, laboratuarda anorganik bir madde olan KCN den organik bir madde olan üreyi elde etmiştir. Wöhler böylece organik maddelerin laboratuar şartlarında elde edilebileceğini ispatlamıştır. • Organik maddelerin bu şekilde elde edilişinden sonra hızla yeni maddeler elde edilmiş ve günümüzde milyonlarca çeşit organik bileşik kullanılmaktadır. • Organik bileşiklerin bu şekilde çok olmasının nedeni C atomunun çok sayıda çeşitlilikte bağlanabilme kabiliyeti ile ilgilidir. ORGANİK VE ANORGANİK BİLEŞİKLER • Organik hemen hemen tamamında C ve H atomu vardır. Bu nedenle CO2, CO, CS’ gibi bileşikler ve karbonat içeren bileşikler organik bileşik sınıfına dahil edilmezler. • Şimdi organik ve anorganik bileşikler arasındaki farkları inceleyelim: 1. Organik bileşikler genellikle yanıcıdır. İnorganik bileşikler yanıcı değildir. 2.Organik bileşiklerin erime noktaları genellikle düşüktür.(300 0C nin altındadır.) İnorganik bileşiklerin ise genellikle yüksektir. 3.Organik bileşikler genellikle suda çözünmezler,inorganiklerin çoğu suda çözünürler. 4.Organik bileşikler çoğunun yapısı iyonik değildir. inorganikler ise iyonik yapıdadır. 5.Organik bileşiklerin kendilerine özgü bir renk ve kokuları vardır.Anorganik bileşiklerde ise bu oran daha azdır. 6. Organik bileşiklerin oluşumunda katalizörlerin rolü büyüktür. Farklı katalizörler kullanılarak aynı maddelerden farklı bileşikler oluşturulabilir. 7. Organik bileşiklerle yapılan reaksiyonlar fazla ısı ve zaman gerektirirler ,inorganik bileşiklerin reaksiyonları daha hızlıdır. 8. Organik bileşiklerin yoğunlukları genellikle düşüktür. Yapı Teorisi: • Organik bileşiklerdeki elementlerin atomları belirli sayıda bağ oluşturabilir. • Bağ oluşturma ölçüsüne değerlik denir. -C- -O- H- Cl- Bir C atomu değerliklerinden birini yada daha fazlasını diğer C atomlarıyla bağ oluşturmakta kullanabilir. -C-C- C=C -C=C- • Organik Kimya temelde C ve H elementi içeren bileşikleri inceler. • C atom numarası 6 • 2. periyotta bulunan bir elementtir. • C organik bileşiklerdeki en temel element; H, N, O, S, P ve halojenleri de taşır. • C atomları 4 değerlidir. • 4 bağ yapma kapasitesine sahiptir. • Elektron alışverişine yatkın değildir. Elktronların ortak kullanıldığı bağlar kurmayı tercih eder. • Kuvvetli C-C ve C-H bağları oluştururlar. • Aynı atomların kararlı-uzun zincirli bileşikler yapabilen tek elementtir. • Sadece C ve H içeren binlerce farklı bileşik vardır Organik bileşiklerin meydana gelişi • Bir organik molekül meydana gelirken molekülü oluşturan elementler elektron ortaklığı kurarlar. . H. . C . . .. .. . O. . N. .. . • 1 C atomu 4 H ile ortaklık kurarsa CH4(metan)molekülü meydana gelir. • 1 C atomu başka bir C atomu ile bağ oluşturabilir. • 2 C atomu arasında birden fazla bağ meydana gelebilir. C atomu çok katlı bağ yapmıştır. • Moleküller, elektron-nokta formülleriyle (Lewis yapısı) ya da daha kolay olarak, her biri atomlar tarafından paylaşılan elektron çiftini belirten çizgili formüllerle gösterilir. Doymuş ve Doymamış Bileşikler • 2 veya daha fazla C atomu içeren bir bileşikte iki komşu atomu tek bağla bağlanmışsa DOYMUŞ; • 2 veya daha fazla C atomu içeren bir bileşikte birden fazla bağ varsa DOYMAMIŞ BİLEŞİK adı verilir. Etan (C2H6) Etil alkol (C2H5OH) Asetaldehit (C2H4O) Doymuş Etilen (C2H4) Asetilen(C2H2) Akrilaldehit(C3H4O) Doymamış Organik Bileşiklerin Yapıları • Organik bir molekülde molekülü karakterize eden bir atom yada atom grubuna fonksiyonel grup denir. • Organik bir molekül bir fonksiyonel grup içerdiği gibi birden fazla fonksiyonel grup ta içerebilir. alkan aldehit alken alkin alkilhalid alkol keton amin karboksilik asit amid
