TÜRKİYE

TÜRKİYE’DE TARIM
Tahıllar
Buğday,Arpa,Mısır,Pirinç, Çavdar ve Yulaf başlıca tahıllardır.Üretimleri son
derece fazladır.Bu durumun nedenleri:
Temel besin maddesi olması
Tarımların kolay olması
Makineli tarıma elverişli olması
İlaçlanarak uzun yıllar depolanabilmeleridir.
Buğday: Yetişme Koşulları : 300 – 400 mm yağış ve bol güneş ister.
Büyüme dönemi olan ilkbaharda serin ve nemli hava, olgunlaşma ve hasat
dönemi olan yaz aylarında ise sıcak ve kurak hava ister. Ekiminden sonra
kar yağışı ve dondan zarar görmez. Yaz kuraklığının erken başlamasıyla
üretim miktarı azalır. Kışların aşırı soğuk geçmediği yerlerde sonbaharda,
Doğu Anadolu’nun soğuk yerlerinde ilkbaharda ekilir.
• Akdeniz ve Ege kıyılarında Haziran ayında, İç Anadolu’da Temmuz’da,
Doğu Anadolu’da Ağustos’ta hasat edilir.
• Türkiye’de en fazla üretim İç Anadolu Bölgesi’nde yapılır. Konya, Ankara
ve Adana ise il olarak ilk üç sırayı paylaşır.
• Karadeniz kıyılarında yazların yağışlı geçmesinden, Doğu Anadolu’nun
yüksek yerlerinde ise yazların serin geçmesinden dolayı
üretilemez.Kıyılarda ise daha çok gelir getiren ürünler yetiştirildiği için
üretimi yaygın değildir.
Dünyada ve Türkiye’de en geniş doğal ekim alanına sahiptir.Türkiye’de
Karadeniz hariç her yerde yetişmesine rağmen en fazla İç Anadolu’da
yetişir.İklime bağlı olarak üretimde dalgalanmalar olur.O zaman duruma
göre buğday ithal edilir.Buğday yükselti arttıkça sınırlanır.Buğday tüketimi
nüfus artışı ile doğru orantılı olduğu için ihraç edilmez.
Türkiye üretiminde ilk sırada İç Anadolu bulunur. Bu bölgeyi Marmara,
Akdeniz, Karadeniz, Ege, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgeleri
izler.
Arpa: Türkiye’de buğdaydan sonra en çok üretilen tahıl
ürünüdür.Yetişme ve olgunlaşma süresi buğdaya göre daha kısadır. Sıcağa
ve soğuğa daha çok dayanıklıdır. Bu nedenle dağlık yerlerde de yetişebilir.
Yetişme koşulları buğdaya benzer.
% 39’unu İç Anadolu sağlar. Tüm bölgelerde tarımı yapılır. Buğday
Dan sonra en fazla üretilen tahıldır.
Mısır: Bol su, yüksek sıcaklık, nemli bir iklim ve çapalanma isteyen bir
üründür.Mısır üretiminde yaz yağışları çok önemlidir.Bu yüzden Karadeniz
iklimine uyum sağlar.Ülkemizde sulama yapılan her yerde yetiştirilebilir.En
fazla Akdeniz’de yetişir.Sonra Karadeniz ve Marmara gelir. Karadeniz
halkının temel besin maddesi olduğundan ticarette değeri yoktur.
Çeltik: Çeltik ilk çimlenme döneminde bol su ister. Hasat döneminde
kuraklık gerekir. Yurdumuzun sıcaklık şartları çeltik tarımına elverişlidir.
Fakat su sorunu vardır. Bu sebeple tarımı akarsu kenarlarında gelişmiştir.
Çeltik tarım alanlarında sivrisinek çok geliştiğinden ekim alanları devletin
kontrolündedir (yerleşim birimleri çevresinde tarımına müsaade
edilmemektedir). Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz Marmara
Bölgesidir. Başta Edirne ilimiz gelmektedir. Üretimde ikinci bölge
Karadeniz Bölgesidir. Başta Samsun olmak üzere, Çorum, Sinop,
Kastamonu çevresinde tarımı gelişmiştir. Ayrıca Balıkesir , Çanakkale ve
Bursa çevrelerinde de tarımı yapılır.Akdeniz bölgesinde Silifke ve Amik
ovaları önemli çeltik ekim alanıdır.Üretimimiz yeterli olmadığından ithal
etmekteyiz.
Çavdar: Tahıllar içerisinde soğuğa en dayanıklı olanıdır. Bu nedenle,
buğday ve arpanın yetiştirilemediği serin ve yüksek yerlerde yetiştirilebilir.
Ülkemizde en çok, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde üretilir.
Yulaf: Yulaf, sıcak ve kurak şartlarda üretildiği gibi, serin bölgelerde de
yetişebilir. Ülkemizde daha çok İç Anadolu, Marmara ve Çukurova’da
yetiştirilmektedir.
Baklagiller
Mercimek: Yaz kuraklığına en dayanıklı baklagildir. Yetişme döneminde
yağış, olgunlaşma döneminde sıcak ve kurak iklim ister. Her türlü toprak
koşullarına dayanıklıdır. Ülkemizde kırmızı mercimek en fazla Güneydoğu
Anadolu’da (%95), yeşil mercimek ise İç Anadolu Bölgesi’nde (%75)
üretilir.
Fasulye: Ekim alanı en geniş ve dağınık olan, hemen hemen tüm
bölgelerimizde tarımı yapılan bir üründür. Yüksekliği 2000 m yi aşmayan
ve yaz döneminde sulanabilen tüm sahalarda yetiştirilir. En önemli
yetişme alanları, kıyı bölgelerimizdeki ovalardır. Özellikle Çukurova ve
Antalya ovaları ile Güney Marmara Bölümü’ndeki ovalarda fasulye tarımı
yaygın olarak yapılır. İç bölgelerimizde ise, akarsu boylarındaki bahçelerde
yetiştirilir.
Nohut: Yarı kurak iklim şartlarında yetişebilen nohut, en fazla İç
Anadolu, Akdeniz, İç Ege ve Güneydoğu Anadolu’da üretilir. Baklagiller
içerisinde en fazla üretim miktarına sahiptir.
Yumrulu Sebzeler
Patates: Ülkemizde buğdaydan sonra en fazla tüketilen üründür.Her
türlü iklime ayak uydurur.Ülkemizde en fazla İç Anadolu’da (Niğde, Konya,
Kayseri), Karadeniz’de (Samsun, Ordu, Gümüşhane, Kastamonu) ve
Marmara’da yetiştirilir.
Soğan ve Sarımsak: Patatesten sonra en fazla üretilen sebzedir.En
fazla İç Anadolu, Marmara ve Karadeniz’de yetiştirilir. Devlet tarafından
destekleme alımları yapılmadığından, üretim miktarları yıllara göre farklılık
gösterir.
Endüstri Bitkileri
Pamuk: Yetişme döneminde yağış, olgunlaşma dönemi olan yaz
aylarında sıcak ve kurak iklim ister. Ürün verdiği dönemlerde tabandan
sulanması gerekir. Bu dönemdeki yaz yağışları ürünün kalitesini
düşürdüğü için Karadeniz kıyılarında yetiştirilemez.
Ayrıca yüksek yaz sıcaklığı istediği için, iç bölgelerimizdeki üretimi
gelişmemiştir. Pamuk, ülkemizde en fazla Güneydoğu Anadolu
Bölgesi’nde,Kıyı Ege ovalarında, Çukurova, Hatay, K.Maraş ovalarında
üretilir.
Tütün: Türkiye’nin iklim koşullarına en iyi uyum sağlamış bir endüstri
bitkisidir. İç Anadolu Bölgesi’nde tarımı yapılmaz. Tütün üretimi en çok
Ege, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yapılır. Kıraç toprakları seven,
yetişme döneminde nem ve olgunlaşma dönemi olan yaz aylarında yüksek
sıcaklığa ihtiyacı olan bir bitkidir. Türkiye’nin genelinde iklim ve toprak
yapısı tütün üretimine elverişlidir. Fakat, kalitesinin azalmaması için devlet
ekim alanlarını belirlemekte ve kaliteye göre fiyatlandırma yapmaktadır.
Bu yüzden üretimde yıllara göre dalgalanmalar azalmaktadır.
Çay: Ilıman iklim, bol yağış, kireçsiz toprak ve kış ılıklığı isteyen bir
bitkidir. Güneş ışığını sevmez.Çay, fazla bekletilmeden işlenmesi gereken
bir üründür.
Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz Bölümünde
bulmuştur.Bugün Rize başta olmak üzere Ordu,Trabzon,Giresun,Artv in’de
çay tarımı yapılmaktadır. Ülkemizde ekim alanı en dar olan endüstri
bitkisidir.
Haşhaş: Türkiye’nin hemen hemen tüm bölgelerinde yetişebilen bir
bitkidir. Belli bir tarım bölgesi yoktur. Ekim döneminde 7 - 8°C,
olgunlaşma döneminde 12 - 13°C sıcaklık isteği vardır. Uyuşturucu elde
edilmesinde kullanıldığı için haşhaş üretimi devlet denetimindedir. En
önemli ekim alanları Ege Bölgesinin İç Batı Anadolu Bölümü ile Göller
Yöresi’dir. Bugün başta Afyon olmak üzere Kütahya, Uşak,Denizli, Burdur,
Isparta, Konya çevresinde tarımı yapılır. Son yıllarda tütün bitkisine
alternatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal kesimlerinde (Gördes, Demirci,
Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına müsaade edilmiştir.
Anason: Göller Yöresi’nde ve Menteşe Yöresi’nde tarımı yaygındır. Daha
çok içki endüstrisinde katkı maddesi olarak kullanılır.
Keten-Kenevir: Tropikal bölgelerin bitkisi olan keten - kenevirin
liflerinden keten kumaşı ve kot bezi yapılır. Ayrıca kenevir tohumundan,
yağ çıkarımında faydalanılır. Keten - kenevirden uyuşturucu da
yapıldığından devletin kontrolü vardır. Keten - kenevir üretimi daha çok,
Batı Karadeniz’deki Kastamonu, Sinop ve Zonguldak çevresinde ve
Marmara’da Kocaeli çevresinde yapılır.
Gül: Parfümeri endüstrisinin hammaddesi olan gül tarımı Göller
Yöresi’nde özellikle Isparta’da yaygındır. Yurtdışına satımı yapılan önemli
bir üründür. Ayrıca gül yağı üretiminin % 70 - % 80’i dışarı satılmaktadır.