Cografya Test Soru Bankasi I

COĞRAFİ KONUM -I1.
Şekilde verilen X ve Y noktaları ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İkisi de batı boylamlarındadır.
B) Aralarında 6 saat zaman farkı vardır.
C) İkisi de Kuzey Yarımküre'dedir.
D) Aralarında 90° lik meridyen farkı vardır.
E) X'te Güneş doğduktan 6 saat sonra Y'de doğmaktadır.
2.
21 Mart günü X noktasında Güneş doğduktan 2 saat sonra
taralı aralıklardan hangisinde doğar?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
3. Aşağıdaki şekilde 21 Mart'ta 30° Batı meridyeni üzerinde
yer alan bir merkezde, Güneş'in ufuk düzlemi üzerindeki
konumu gösterilmiştir.
X-Y
Y-Z
A)
1110 km
80'
B)
2220 km
80'
C)
222 km
100'
D)
888 km
60'
E)
111 km
80'
6. Aşağıdaki tabloda dört farklı merkezin boylam dereceleri
verilmiştir.
Merkezler
Boylam Derecesi
X
10° Doğu
Y
110° Batı
Z
70° Doğu
T
80° Batı
Buna göre, hangi iki merkez arasındaki yerel saat farkı en
fazladır?
A)Y-T
B)T-X
C)Y-X
D)X-Z
E) Y-Z
7. Aşağıdaki Dünya profili üzerinde verilen noktalardan
hangilerinin yerel saati yıl boyunca Londra'nın yerel saati ile
aynıdır?
Aynı tarihte, Türkiye'nin en doğusunda Güneş'in ufuk düzlemi
üzerindeki konumu, aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
4. İki meridyen arası mesafe Ekvator'dan kutuplara doğru
daralır.
Buna göre, yukarıda coğrafi koordinatları verilen taralı
alanların doğu-batı uzunlukları eşit olduğuna göre, sırasıyla
yerel saat farkı en fazla ve en az olan taralı alanlar
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) V-I
B) II-III
C) IV-V
D) I-IV
E) II-V
5. Aşağıdaki yer profilinde verilen X-Y noktalan arasındaki
uzaklık ile Y-Z noktalan arasındaki yerel saat farkı
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yalnız II
B) I ve III
C) I, II, IV
D) Yalnız V
E) I, III, V
8. Yarımküreleri farklı, enlem dereceleri aynı olan iki
merkezde;
I. Çizgisel hız
II. Yerçekimi
III. Gece-gündüz süre farkı
IV. Ekvator'a olan uzaklık
V. Kutup Yıldızı'nın görünüm açısı
gibi özelliklerden hangisinin ortak olduğu söylenemez?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
9. Ege Denizi ile Karadeniz karşılaştırıldığında Ege
Denizi'nde;
I. Tuzluluk oranı yüksektir.
II. Karadeniz'e doğru alt akıntı vardır.
III. Kıta sahanlığı geniştir.
IV. Deniz ürünü çeşitliliği fazladır.
V. Kıyısının gerçek uzunluğu daha fazladır.
özelliklerinden hangileri enlem etkisi ile açıklanamaz?
A) I ve IV
B) II ve III
C) III ve V
D) I, IV ve V
E) III ve IV
10. Aşağıda, Güney Yarımküre'deki üç ayrı akarsuyun aşağı
kesimlerinin enlem değerleri ve donma süreleri verilmiştir.
Donma
Akarsu
Enlem
Süreleri (Gün)
I.
60° Kuzey
62
II.
65° Kuzey
70
III.
70° Kuzey
94
Buna göre, akarsuların aşağı kesimlerindeki donma sürelerinin
farklı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?
A) Bulunduğu yarımküre
B) Özel konum
C) Enlem
D) Yükselti
E) Karasallık
11. Kuzey Yarımküre'deki bazı iklim bölgelerinde, yükseltiye
bağlı bitki kuşaklarının değişimi şekildeki gibidir.
Bu şekiller incelendiğinde, aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Orman üst sınırı Ekvator'dan kutuplara doğru azalır.
B) Ekvatoral bölgede deniz seviyesine yakın yerlerde genelde
geniş yapraklı ormanlar vardır.
C) Her üç bölgede de dağ çayırlarına rastlanır.
D) Akdeniz Bölgesi'nde yetişen tüm bitkiler Ekvatoral
Bölge'de de yetişmektedir.
E) İğne yapraklı ormanlar soğuğa dayanıklıdır.
12. Aynı enlem üzerinde doğu-batı doğrultusunda hareket
eden bir gözlemci aşağıda verilenlerden hangisinin kesinlikle
değişmediğini gözlemler?
A) Yerel saatlerin
B) Yıllık yağış miktarının
C) Günlük sıcaklık farklarının
D) Gündüz süresinin
E) Doğal bitki örtüsünün
13. Ekvator'dan kutuplara gidildikçe Güneş ışınlarının düşme
açısı küçülür. Buna enlem etkisi denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi enlem etkisi ile
açıklanamaz?
A) Ekvatordan kutuplara gidildikçe bitki örtüsünün kuşaklar
oluşturması
B) Ekvator'da kalıcı karlara rastlanması
D) Kızıldeniz'in Baltık Denizi'nden tuzlu olması
C) Tarım üst sınırının kutuplara gidildikçe alçalması
E) Kutup yönünden gelen rüzgârların sıcaklığı düşürmesi
14. Dünya profili üzerinde işaretli noktalarla ilgili aşağıdaki
yorumlardan hangisi yanlıştır?
A) X ve Z'nin yerel saatleri aynıdır.
B) Z ve Y'nin arasında 55° lik boylam farkı vardır.
C) P'nin yerel saati kesin olarak hesaplanamaz.
D) Yerel saati en ileri olan K'dır.
E) Y'nin Başlangıç meridyenine uzaklığı 1665 km.dir.
1. E
6. E
11. D
2. D
7. E
12. D
3. C
8. E
13. B
4. A
9.C
14. E
5. B
10. C
COĞRAFİ KONUM -II1.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi yeryüzünde iklim
tiplerinin ve bitki örtülerinin kuşaklar oluşturmasında ki
etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yükselti
B) Okyanus akıntıları
C) Karasallık-denizellik
D) Yer şekilleri
E) Enlem
2. Tarımın yükselti sınırı, sıcaklıkla yakından ilişkilidir. Eşit
yükseltideki yerlerde, sıcaklık ortalaması fazla olan bölgeler,
hem tarım ürünü çeşidinin çokluğu hem de tarım olanakları
bakımından elverişlidir.
Buna göre, yukarıdaki Dünya haritası üzerinde işaretli
noktalardan hangisinde tarımın yükselti sınırı daha düşük ve
tarım ürünü çeşidi daha azdır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
3. Yer profilinde coğrafi koordinatları verilen X ve Y
noktalarının ortak olan özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Başlangıç meridyenine olan uzaklıkları
B) Çizgisel hızları
C) Gece-gündüz süre farkları
D) Sıcaklık ortalamaları
E) Yerel saatleri
4. Kuzey Yarımküre'de aynı enlemde yer alan iki noktanın
aşağıda verilen özelliklerinden hangisinin kesinlikle aynı
olduğu söylenir?
A) Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi
B) Güneş'in aynı anda, ufuk düzlemi üzerindeki yükseltisi
C) Akarsuların taşıdığı su miktarı
D) Başlangıç meridyenine uzaklıkları
E) Kuzey kutup noktasına olan kuş uçuşu uzaklıkları
5. Türkiye ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi enlemin
etkisi ile açıklanamaz?
A) Aynı anda farklı mevsim özelliklerinin yaşanması
B) Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması
C) Cisimlerin gölgesinin kuzeye düşmesi
D) Akdeniz'in Karadeniz'den daha tuzlu olması
E) Kış aylarında Sinop'ta gecelerin Ankara'dan daha uzun
olması
6. Aynı boylam üzerinde yer alan noktalarda;
I. Güneş ışınlarının düşme açısı
II. Yerel saatleri
III. Güneş'in doğuş-batış saatleri
IV. Gündüz uzunlukları
V. Saat dilimleri
gibi özelliklerden hangileri yıl boyunca aynıdır?
A) Yalnız I
B) III-IV
C) I-III
D) IV-V
E) II-V
7. I. Bitkilerin geniş ve iğne yapraklılar olarak kuşaklara
ayrılması
II. Dağ yamacında yükseldikçe bitki örtüsünün çeşitlilik
göstermesi
III. Kıyı Ege ile İç Batı Ege'de bitki örtüsünün farklılık
göstermesi
Yukarıda verilenlerden hangilerinde enlem etkisinden söz
edilebilir?
A) Yalnız I
B) I-II C) II-III
D) I-III E) Yalnız III
8. Aşağıda Afrika kıtasının coğrafi koordinatları gösterilmiştir.
Taralı bölgelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) II ve III nolu bölgelerin izdüşüm alanları eşittir.
B) I nolu bölgeden Yengeç Dönencesi geçer.
C) II nolu bölgenin tamamı yıl içinde Güneş ışınlarını iki defa
dik açıyla alır.
D) II ve III nolu bölgeler tropikal kuşakta yer alır.
E) I ve II nolu bölgelerin çizgisel hızları eşittir.
9. 20° Doğu meridyeninde yerel saat 16:20 iken, saati 18:00
olan yer hangi meridyen üzerindedir?
A) 40° Doğu
B) 45° Doğu
C) 60° Doğu
D) 70° Doğu
E) 90° Doğu
10. Meridyenler arasındaki mesafe Ekvator'dan kutuplara
gidildikçe daralır.
Buna göre, yukarıdaki dünya haritasında işaretli
doğrultulardan hangisinde ok yönünde gidildiğinde en büyük
yerel saat farkı yaşanır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
11. X kenti 10° Batı boylamında yer almaktadır. Y kentinin
yerel saati X kentine göre 120 dakika ileridir.
Yalnızca bu bilgilere dayanarak Y kenti ile ilgili olarak;
I. Boylam derecesi
II. X kentine olan kuş uçuşu uzaklığı
III. Başlangıç meridyenine göre zaman farkı
IV. Tarih değiştirme çizgisi ile boylam farkı
V. X kenti ile boylam farkı bilgilerinden hangisine
ulaşılamaz?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
12. Aşağıdakilerden hangisi özel konum etkisine örnek
gösterilebilir?
A) Bitki örtüsünün kutuplara gidildikçe kuşaklar oluşturması
B) Türkiye'de yer şekillerinin engebeli olması
C) Türkiye'de 1500 m.ye kadar yetiştirilebilen buğdayın,
Norveç'te 800 m.ye kadar yetiştirilmesi
D) Hatay'ın Güneş ışınlarını Sinop'tan daha büyük açılarla
alması
E) Baltık Denizi'nde tuzluluk oranının az olması
13. Türkiye'de batıdan doğuya gidildikçe yükselti artışına
bağlı olarak sıcaklık azalır.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen duruma benzer bir
yargıdır?
A) Ekvator'dan Kutuplara doğru gidildikçe daimi kar
sınırının deniz seviyesine yaklaşması
B) Deniz suyu sıcaklığının Akdeniz'den Karadeniz'e doğru
azalması
C) Akdeniz'deki kalıcı kar alt sınırının Karadeniz'dekinden
yüksek olması
D) Aynı tarım ürününün İzmir'de Van'dan önce
olgunlaşması
E) Ege Bölgesi'nde güneyden kuzeye doğru sıcaklığın
azalması
14. I. Dağların uzanış yönü
II. Gündüz süresi
III. Yeraltı zenginlikleri
Yukarıdakilerden hangileri özel konumdan etkilenmez?
A) Yalnız I
B) II-III
C) I-III
D) I-II
E) Yalnız II
15. Küre üzerinde Ekvator'a kadar ok yönünde hareket eden
bir kişi aşağıdakilerden hangisinin arttığını söyleyemez?
A) Çizgisel hız
B) Paralel dairelerinin çapları
C) Güneş ışınlarının yere düşme açısı
D) Gurup ve Tan süreleri
E) Sıcaklık ortalamaları
16. Kış mevsiminde aşağıda verilen illerden hangisinin yerel
saati ile ulusal saat arasındaki fark en fazladır?
A) Antalya
B) Van C) Sinop
D) Kırklareli
E) Nevşehir
1. E
2. E
3. E
4. E
5. A
6. E
7. A
8. E
9. B
10. C
11. B 12. B 13. D 14. E 15. D
16. B
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU
1. Bir ülkenin; kıtalara, okyanuslara, denizlere, boğazlara,
ticaret yollarına göre konumu ile yer şekilleri, yükseltisi,
yeraltı ve yerüstü zenginlik kaynakları özel konumunu
belirler.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin özel
konumuyla açıklanamaz?
A) Avrupa ile Asya kıtalarını birbirine bağlayan köprü
konumunda olması
B) Üç tarafının denizlerle çevrili olması
C) Yükseltisinin batıdan doğuya doğru artması
D) Farklı iklim özelliklerinin görülmesi
E) Batıda Güneş'in daha geç doğması
2.
Yukarıda koordinatları verilen taralı alanlardan hangisinde
Türkiye topraklarının bir bölümü yer alır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
3. Erzurum'dan Rize'ye doğru hareket eden bir kişi
aşağıdakilerden hangisinin düzenli bir şekilde değiştiğini
gözlemleyemez?
A) Çizgisel hızın azaldığını
B) Gece-gündüz süreleri arasındaki farkın arttığını
C) Güneş ışınlarının düşme açısının küçüldüğünü
D) Yükseltinin azaldığını
E) Şafak ve gurup süresinin arttığını
4. Aşağıdakilerden hangisi, matematik konumla çelişen bir
durumdur?
A) Sivas'tan Samsun'a gidildikçe kış sıcaklık ortalamalarının
artması
B) Adana'da yaz sıcaklığının İstanbul'dan fazla olması
C) Mersin'de kış sıcaklığının Zonguldak'tan fazla olması
D) Ağrı'da Güneş'in İzmir'den önce doğması
E) Deniz suyundaki tuz oranının Akdeniz'den Marmara'ya
doğru azalması
5.
Türkiye özel konumu aynı kalmak şartıyla Güney
Yarımküre'de yer alsaydı aşağıdaki yorumlardan hangisini
yapmak mümkün olmazdı?
A) En uzun gündüzü 21 Aralık'ta yaşardı.
B) Akdeniz'in su sıcaklığı Karadeniz'den az olurdu.
C) Kuzeyi ile güneyi arasındaki uzaklık 666 km olurdu.
D) Doğusu ile batısı arasındaki yerel saat farklı artardı.
E) Karadeniz'de turizm sezonu Akdeniz'den uzun olurdu.
6. Özel konumu etkileyen faktörlerden biri de yükseltidir.
Türkiye'de batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti
artmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu duruma bağlı olarak ortaya çıkan
sonuçlardan değildir?
A) Sıcaklığın azalması
B) Tarım ürünlerinin daha geç olgunlaşması
C) Gerçek sıcaklık değerleri ile indirgenmiş sıcaklık değerleri
arasındaki farkın artması
D) Yerel saatin daha ileri olması
E) Karın yerde kalma süresinin artması
7. Bir ülkenin; denizlere, dağlara, komşu ülkelere, önemli
geçitlere, ticaret yollarına göre bulunduğu yere özel konum
denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin özel konum
sonuçlarından değildir?
A) Doğu Anadolu Bölgesi'nin ekonomisinde hayvancılığın
önemli olması
B) Marmara Bölgesi'nde hidroelektrik potansiyelin düşük
olması
C) İç Anadolu Bölgesi'nde yıllık yağış miktarının az olması
D) Doğu Anadolu'da yağışın İç Anadolu'dan fazla olması
E) Torosların güney yamaçlarında karların erken erimesi
8. I. En az yağış alan bölgenin İç Anadolu olması
II. Büyükbaş hayvancılığın Doğu Anadolu'da yaygın olması
III. Akdeniz'in Ege Denizi'ne göre daha tuzlu olması
Yukarıda verilenlerden hangileri Türkiye'nin özel
konumunun sonuçları arasında yer alır?
A) Yalnız I
B) II-III C) I-II
D) Yalnız III
E) I-III
9.
Türkiye kış mevsiminde 30° Doğu, yaz mevsiminde ise 45°
Doğu meridyeninin yerel saatini ortak saat olarak kullanılır.
Haziran ayında hangi ok yönüne gidilirse, yerel saat ile
ulusal saat arasındaki fark artar?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
10.
Yukarıda bazı şehirlerde aynı anda Güneş'in ufuk düzlemi
üzerindeki yükseltileri verilmiştir.
Buna göre, bu şehirlerin doğudan batıya doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Bingöl-Adıyaman-Ağrı-Osmaniye
B) Osmaniye-Ağrı-Bingöl-Adıyaman
C) Ağrı-Bingöl-Adıyaman-Osmaniye
D) Adıyaman-Ağrı-Osmaniye-Bingöl
E) Ağrı-Adıyaman-Bingöl-Osmaniye
11. Herhangi bir yerin Ekvator'a ve Başlangıç Meridyeni'ne
göre konumuna matematik konum denir.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin matematik konumuyla
açıklanır?
A) II. ve III. saat dilimlerinde bulunması
B) İklim çeşitliliğinin fazla olması
C) Stratejik öneminin fazla olması
D) Gelişmekte olan ülkeler gurubuna girmesi
E) Deprem riskinin yüksek olması
12. I. Ankara'da Güneş'in Erzincan'dan sonra doğması
II. Güney kıyılarımızda deniz turizminin erken başlaması
III. Iğdır’da pamuğun yetiştirilmesi
IV. İzmir'de gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık
arasındaki farkın az olması
Yukarıdaki yargılardan hangileri sadece enlemin etkisi ile
ilgilidir?
A) Yalnız I
B) II-IV C) Yalnız III
D) Yalnız II
E) III-IV
13. Şekilde Türkiye'nin coğrafi koordinatları verilmiştir.
Coğrafi koordinatlara bakılarak Türkiye ile ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Türkiye'nin orta kuşakta yer aldığına
B) Türkiye'nin kuzeyi ile güneyi arasında 6° lik enlem farkı
olduğuna
C) Yer şekillerinin çok engebeli olduğuna
D) Güneyinde sıcaklık ortalamasının yüksek olduğuna
E) 2. ve 3. saat diliminde topraklarının olduğuna
14. Türkiye 36°-42° Kuzey paralelleri arasında yer alır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçları arasında yer
almaz?
A) Güneyinden esen rüzgârların sıcaklığı artırması
B) öğle vakitleri gölge yönünün kuzeyi göstermesi
C) En uzun gündüzlerin Haziran ayında yaşanması
D) Ortalama yükseltisinin fazla olması
E) Güneyinden kuzeyine doğru sıcaklık ortalamalarının
azalması
15. Güneş ışınlarının yere düşme açısı küçüldükçe
atmosferdeki tutulma oranı artar.
2. Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın şeklinin sonuçlarından
biri değildir?
A) Dönencelerin sınırları
B) Dünya'nın yarısının aydınlık, yarısının karanlık olması
C) Harita çiziminde hatalar meydana gelmesi
D) Yer çekiminin kutuplarda fazla, Ekvatorda az olması
E) Güneş ışınlarının düşme açısının Ekvatordan kutuplara
doğru değişim göstermesi
3. 30° ve 60° Kuzey ve Güney enlemlerinde dinamik
kökenli basınç merkezlerinin oluşum nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Dünyanın şekli
B) Eksen hareketi
C) Yörüngenin şekli
D) Yörünge hareketi
E) Eksen eğikliği
4. Dünya kutuplardan basık, Ekvator'dan şişkindir.
Dünya'nın bu şekline "Geoid" denir.
Yukarıdaki Türkiye haritasında belirtilen illerden hangisinde
yıl boyunca güneş ışınlarının atmosferdeki tutulma oranı en
azdır?
A) İzmir
B) Antalya
C) Sivas
D) Adapazarı
E) Iğdır
16. Ege kıyılarından doğuya doğru gidildikçe aşağıdaki
değişikliklerden hangisine rastlanılmaz?
A) Sıcaklık azalır.
B) Yıllık sıcaklık farkı artar.
C) Ormanlar azalır.
D) Yağış miktarları azalır.
E) Kar yağışları azalır.
1. E
2. E
3. D
4. A
5. D
6. D
7. E
8. C
9. E
10. C
11. A 12. D 13. C 14. D 15. B
16. E
DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ -I1. Aşağıdaki tabloda bazı paralellerin uzunlukları verilmiştir.
Paralel
Uzunluk (km)
90°
0
60°
20.000
30°
34.000
0°
40.000
Buna göre, tabloda verilenlerden faydalanılarak hangisine
ulaşılamaz?
A) Paralel dereceleriyle paralel uzunlukları arasında ters orantı
vardır.
B) 0° paraleli en uzun paraleldir.
C) Paralellerin uzunlukları kutuplara doğru küçülür.
D) 60° paralelinin uzunluğu 30° paralelinin uzunluğundan
azdır.
E) Paralel derecesi büyük olan, en uzun paraleldir.
Aşağıda verilenlerden hangisi Dünya'nın şeklinin geoid
olmasının bir sonucudur?
A) Meridyen sayısının 360 tane olması
B) Paralel sayısının 180 tane olması
C) Dünya'nın batıdan doğuya doğru dönmesi
D) Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşünü 24 saatte
tamamlaması
E) Ekvator yarıçapının kutuplar yarıçapından fazla olması
5. I. Kayaların fiziksel çözülmesi
II. Batıda yerel saatin geri olması
III. Meltem rüzgârları
IV. Günlük sıcaklık farkları
V. Doğu'da Güneş'in erken doğması
Dünya ekseni etrafında hareketini batıdan doğuya doğru
yaptığına göre yukarıda verilen yargıların hangileri dönüş
yönüne bağlı olarak oluşur?
A) I ve II
B) II-III
C) III-IV
D) Yalnız III
E) II-V
6. Ekvator'dan kutuplara gidildikçe çizgisel hız azalır.
Buna göre, Kuzey Yarımküre'de bulunan X noktasına göre
Y noktasının çizgisel hızı daha fazla ise X noktası için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ekvator'a daha uzaktır.
B) Güneş ışınlarını daha dar açı ile alır.
C) Yerçekimi daha azdır.
D) Enlem derecesi daha büyüktür.
E) Gece-gündüz süre farkı daha fazladır.
7. Dünya'nın şekli nedeniyle çizgisel hız ve yerçekimi kuvveti
kutuplara gidildikçe değişir.
Yukarıdaki Dünya haritası üzerinde belirtilen noktaların
hangisinde yerçekimi, hangisinde çizgisel hız en azdır?
Yerçekimi Çizgisel hız
A) E B
B) C E
C) B D
D) C A
E) D C
8.
Boylam
Enlem
A
10° Doğu 80° Kuzey
B
20° Batı
60° Güney
C
40° Doğu 40° Kuzey
D
70° Batı
10° Güney
Yukarıda coğrafi koordinatları verilen noktaların çizgisel hız
grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
11. Aşağıdakilerden hangisi Ay'da atmosferin olmamasının
bir sonucudur?
A) Yüzeyinde sıcaklık farklarının çok olması
B) Gece-gündüz sürelerinin 15 er gün olması
C) Dünya'dan bakıldığında hep aynı yüzünün görülmesi
D) Ay'daki çekim gücünün, Dünya'nın 1/6'sı kadar olması
E) Deprem oluşmaması
12.
Yukarıdaki grafikte Dünya etrafındaki turlarını aynı anda
başlayıp, aynı anda tamamlayan beş uçağın hız grafiği
verilmiştir. (Uçakların yerden yükseklikleri aynıdır.)
Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) V. uçağın Ekvatora uzaklığı en fazladır.
B) II. ve IV. uçakların Ekvator'a uzaklıkları aynıdır.
C) III. uçak Ekvatora en yakındır.
D) I. uçağın kat ettiği yol V. uçaktan daha kısadır.
E) II. uçak Ekvatora I. uçaktan daha yakındır.
13. Yandaki dünya profili üzerinde işaretli noktalardan
hangisinde Gurup ve Tan süresi diğerlerine göre daha
uzundur?
9.
Yukarıdaki şekilde Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe
kalıcı kar alt sınırında meydana gelen değişiklik gösterilmiştir.
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yörüngenin elips şeklinde olması
B) Ekvator ile Ekliptik arasındaki açı
C) Günlük hareket
D) Yıllık hareket
E) Dünya'nın şekli
10. Çizgisel hız enleme göre değişir.
Buna göre, yandaki haritada numaralanmış yerlerin hangisinde
çizgisel hız X noktasına göre sırasıyla en az ve en fazladır?
A) I-II
D) III-IV
B) II-III
E) I-IV
C) I-III
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
1. E
6. C
11. A
2. A
7. D
12. D
3. B
8. B
13. A
4. E
9. E
5. E
10. C
DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ -II1. Güneş ışınlarının büyük açılarla düştüğü yerlerde tutulma
azalır, sıcaklık artar.
Buna göre, 21 Haziran'da tutulmanın en az olduğu yer
işaretli noktalardan hangisidir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
2. Güneş ışınlarının Ekvatora dik geldiği 21 Mart ve 23
Eylül tarihlerine gece-gündüz eşitliği anlamına gelen
ekinoks adı verilir. Mart ekinoksu ayın 21. günü
gerçekleşirken Eylül ekinoksu ayın 23. günü gerçekleşir.
Bu durumun temel sebebi nedir?
A) Kara ve denizlerin farklı dağılması
B) Yer ekseni ile yörünge düzlemi arasında 23° 27' lık
açının olması
C) Dünya yörüngesinin elips olması
D) Dünya'nın kutuplardan basık, Ekvatordan şişkin olması
E) Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş hızının değişmesi
3.
Dünya'nın Güneş etrafında dönerken izlediği yol (yörünge)
elips şeklindedir.
Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın yörüngesinin elips değil de
daire şeklinde olması halinde gerçekleşecek olgulardandır?
A) Yarımkürelerde aynı anda aynı mevsimin yaşanması
B) Mevsim sürelerinin eşit olması
C) Paralel uzunluklarının eşit olması
D) Yerel saat farkının olmaması
E) Çizgisel hızın her yerde aynı olması
4. Yıl içerisinde değişen birçok özellik eksen eğikliği ile
açıklanabilir.
Aşağıdakilerden hangisinin yıl içerisindeki değişimi eksen
eğikliği ile açıklanamaz?
A) Gece-gündüz süreleri
B) Güneş ışınlarının düşme açısı
C) Dünya'nın güneşe uzaklığı
D) Aydınlanma çemberinin yeri
E) Musonların esiş yönü
5.
Gündüz süresi değişim grafiği sembolik küre üzerinde işaretli
noktalardan hangisine aittir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
6. Aşağıda Dünya üzerinde yer alan bir A merkezinin bazı
özellikleri verilmiştir:
- Mayıs ve Temmuz aylarında Güneş ışınlarını dik açı ile
almaktadır.
- Doğu-batı uzantılı dağların yıl içinde kuzey ve güney
yamaçlarında ısınma olur.
- Haziran ayında cisimlerin gölge yönü güneyi göstermektedir.
A merkezinin bulunduğu yer aşağıdaki seçeneklerin
hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?
7.
Dünya'nın şekildeki konumda olduğu tarih için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dönencelerde öğle vakti gölge oluşmaz.
B) Türkiye en kısa geceyi yaşar.
C) Aydınlanma Çemberi kutup dairelerinden geçer.
D) Ekvator'da gece-gündüz eşitliği yaşanır.
E) Bu tarihten sonra Kuzey Yarım Küre'de geceler uzamaya
başlar.
8.
Tabloda numaralarla gösterilmiş olan tarihlere ait coğrafi
özelliklerden hangisi yanlış verilmiştir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
9. Eksen eğikliği 35° olsaydı aşağıdakilerden hangisi
değişmezdi?
A) Tropikal kuşağın sınırı
B) Orta kuşağın sınırı
C) Ekvator düzlemi ile ekliptik arasındaki açı
D) Kutup kuşağının sınırı
E) Türkiye'nin coğrafi koordinatları
10. Yörünge düzlemi ile Ekvator düzlemi arasındaki 23° 27'
lık açı olmasaydı aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmezdi?
A) Türkiye'de sürekli bahar koşulları yaşanırdı.
B) Ekvator çevresi bugünkünden sıcak olurdu.
C) Kutuplar çevresi bugünkünden soğuk olurdu.
D) Türkiye'de kışlar daha soğuk olurdu.
E) Güneş ışınları sürekli Ekvator'a dik açıyla ulaşırdı.
11. 21 Mart tarihinde aynı yarımkürede ve aynı boylamda
yer alan üç merkeze yerel saatle 12:00 de güneş ışınlarının
düşme açısı, aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Merkezler için aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
A) I. merkez dönenceler dışındadır.
B) II. merkezde gölge yıl içinde iki defa sıfır olur.
C) III. merkezde gündüzler sürekli 12 saattir.
D) I. merkezde yıl içinde gölge yönleri değişir.
E) II. merkez, I. ve III. merkezler arasında yer alır.
12. Aşağıdaki yer profilinde verilen noktalarla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) En uzun gündüz A'da yaşanır.
B) C'de gece-gündüz süresi eşittir.
C) D'deki gündüz süresi B'den uzundur.
D) En kısa gündüz E'de yaşanır.
E) Güneş ışınları öğlen vakti B'ye dik gelir.
13. Aydınlanma çizgisi eksen eğikliğinden dolayı yıl içinde
66° 33' kutup daireleri ile 90° kutup noktaları arasında yer
değiştirir. Bu durum Dünya üzerinde Ekvator hariç her
enlemde gece-gündüz sürelerinin değişmesine neden olur.
Ekvatorda yıl boyunca gece-gündüz süresinin eşit olması
aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
A) Eksen eğikliğinin 23° 27' olmasıyla
B) Işınların yılda iki kez dik düşmesiyle
C) En uzun paralel olmasıyla
D) Çizgisel hızın en fazla olmasıyla
E) Aydınlanma çizgisinin Ekvatoru sürekli iki eşit parçaya
bölmesiyle
14. Eksen eğikliği aşağıda verilen özel enlemlerden hangisinin
yerini belirlemez?
A) Kuzey Kutup Dairesi B) Oğlak Dönencesi
C) Güney Kutup Dairesi D) Ekvator
E) Yengeç Dönencesi
1. C
2.C
3. B
4. C
5. B
6. C
7. A
8. D
9. E
10. D
11. D 12. C 13. E 14. D
HARİTA BİLGİSİ -I1. Haritada 6 cm2 yer kaplayan bir göl ikinci haritada 24 cm2
gösteriliyorsa, ikinci haritayla ilgili olarak;
I. Ölçeği daha büyüktür.
II. Ayrıntı daha fazladır.
III. Kullanılan kağıt daha küçüktür. yargılarından hangileri
doğrudur?
A) I-II
B) II-III
C) I, II ve III
D) Yalnız III
E) I-III
2. 1/800.000 ölçekli bir haritada 16 cm olarak gösterilen bir
akarsu aşağıda ölçekleri verilen haritalardan hangisinde daha
uzun gösterilir?
A) 1/200.000
B) 1/1.000.000
C) 1/1.200.000
D) 1/1.600.000
E) 1/3.200.000
3. Haritanın ayrıntıyı gösterme gücü ölçeğine bağlıdır.
Aşağıdaki çizik ölçeklerden hangisi ile çizilen Türkiye fiziki
haritasında ayrıntı daha fazladır?
4. 1/1.000.000 ölçekli haritanın çizik ölçeği aşağıdakilerden
hangisidir?
(Çentikler arası 1 cm.dir.)
5. İki şehir arasındaki uzaklık 500 km.dir.
Bu uzaklık 1/2.500.000 ölçekli haritada kaç cm ile
gösterilir?
A) 20 B) 25 C) 2
D) 250 E) 2,5
6. Aşağıda bir yörenin haritası verilmiştir.
Kıyıda yer alan K ve L noktaları arasındaki kuş uçuşu
uzaklık yaklaşık kaç km.dir?
A) 10 B)20
C)30
D) 40 E) 80
7. Türkiye'nin doğusu ile batısı arasındaki kuş uçuşu uzaklık
yaklaşık 1500 km.dir.
Bu uzaklık bir Dünya haritasında 25 cm ile gösterilmişse
haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1/10.000.000 B) 1/600.000
C) 1/2.000.000 D) 1/6.000.000
E) 1/60.000.000
8. Aşağıda Türkiye'nin iki farklı boyuttaki kağıtlara çizilmiş
haritaları gösterilmiştir.
Haritaların çizildiği kağıtların boyutları dikkate alınırsa,
aşağıdaki ölçeklerden hangisinin bu haritalara ait olduğu
söylenebilir?
I. Harita
II. Harita
A)
1/200.000
1/400.000
B)
1/8.000.000
1/4.000.000
C)
1/400.000
1/800.000
D)
1/1.600.000
1/4.800.000
E)
1/1.000.000
1/250.000
9. Harita çiziminde kuşbakışı görünüş elde edebilmek için
yerden yükselmek gerekir. Yerden yükseklere çıkıldıkça
ayrıntılar azalır, hata oranı artar.
Buna göre, aşağıdaki ölçeklerden hangisinde İzmir'in
haritası daha ayrıntılı çizilir?
A) 1/2.000.000 B) 1/1.500.000 C) 1/800.000
D) 1/500.000
E) 1/200.000
10. Mersin'i gösteren iki ayrı fiziki haritadan I. si 1/10.000,
II. si 1/50.000 ölçeklidir.
Bu iki haritayla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. haritanın ayrıntısı daha fazladır.
B) II. harita duvarda daha az yer kaplar.
C) Aynı ili gösterdiğinden iki haritanın da ayrıntısı aynıdır.
D) Coğrafi koordinatlar iki haritada da değişmez.
E) İzohipsler arasındaki yükselti farkı I. de az, II. de daha
fazladır.
11. Aşağıda beş farklı bölgenin koordinatları verilmiştir.
Bölgeler
Enlemleri
Boylamları
I
22°-24°K
33°-35°B
II
38°-40°G
21°-23°D
III
75°-77°G
16°-18° D
IV
8°-10°K
82°-84°B
V
62°-64°G
10°-12°D
Bu bölgelerin haritalarının aynı boyuttaki kağıtlara, kağıdın
tamamını kaplayacak şekilde çizilmesi istenmektedir.
Buna göre, hangi bölgenin haritasının daha büyük ölçekli
olacağı söylenebilir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
12. Aynı boyuttaki kağıtların tamamını kaplayacak biçimde
çizilen aşağıdaki bölgelere ait haritalardan hangisinin ölçeği
daha küçük olur?
A) Marmara Bölgesi
B) Ege Bölgesi
C) Karadeniz Bölgesi
D) İç Anadolu
E) Akdeniz
13. Bir harita çiziminde ölçek ve lejantın belirlenmesi
aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Kullanım amacına
B) Yükseltisine
C) Coğrafi konumuna
D) Yerel saat farkına
E) Kuşbakışı görünüşüne
14. I. Uzunluk hesaplanabilir.
II. Alan hesaplanabilir.
III. Konum belirlenebilir.
IV. Yön bulunabilir.
V. Eğim hesaplanabilir.
Yukarıdaki bilgilerden hangilerine ulaşmak için bütün
haritalardan yararlanılamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız V
C) I-II
D) II-III
E) I, II-III
15. I. 1/200.000
II. 1/400.000
III. 1/100.000
Yukarıda verilen ölçeklerle çizilen aynı bölgeye ait üç
haritanın ayrıntıları gösterme gücünün fazladan aza doğru
sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I-II-III
B) II-III-I
C) III-I-II
D) II-I-III
E) I-III-II
16. Coğrafi koordinatları verilen alanların haritası 1/200.000
ölçeği ile çizilirse hangisinde ayrıntı daha fazla olur?
17. I. Haritalarda kullanılan küçültme oranıdır.
II. Haritalar yapılırken kullanılan çizim yöntemidir.
III. Haritalarda kullanılan işaretleri gösteren bölüme denir.
Yukarıda harita ile ilgili verilen tanımlar aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I
II
III
A)
Ölçek
Projeksiyon
Lejant
B)
Projeksiyon
Plan
Ölçek
C)
Plan
Ölçek
Kroki
D)
Harita
Kroki
Lejant
E)
Ölçek
Lejant
Harita
1. A
2. A
3. C
4. D
5. A
6. D
7. D
8. B
9. E
10. C
11. C 12. D 13. A 14. B 15. C
16. C 17. A
HARİTA BİLGİSİ -II1. Aşağıda bir yöreye ait izohips haritası verilmiştir.
Haritada işaretli P ve R noktalan arasındaki yükselti farkı
kaç metredir?
A) 40 B)80
C)120 D) 160 E) 200
2.
Yukarıdaki izohips yöntemiyle çizilen topografya
haritasında, hangi noktaların yükseltisi birbirine eşittir?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) IV ve V
E) I ve V
3.
Yukarıda verilen izohips haritaları sırasıyla aşağıda verilen
yer şekillerinden hangisine aittir?
A) Haliç Boğaz Vadi Falez Delta
B) Delta Delta Doruk Haliç Vadi
C) Haliç Vadi Doruk Delta Falez
D) Falez Delta Doruk Vadi Haliç
E) Vadi Haliç Delta Doruk Falez
4. Aşağıdaki haritada eşyükselti eğrileri 100 metre
aralıklarla çizilmiştir.
Bu haritada K ile gösterilen nokta hangi yükseltiler
arasındadır?
A) 100-200 m
B) 200-300 m
C) 300-400 m
D) 400-500 m
E) 500-600 m
5. Aşağıda 25 metrede bir geçirilen eşyükselti eğrileriyle
çizilmiş bir topografya haritası verilmiştir.
Haritada gösterilen yerle ilgili olarak aşağıdakiler-den
hangisine ulaşılamaz?
A) Tepeler arasındaki yükselti farkına
B) İki tepe arasındaki kuş uçuşu uzaklığa
C) Hangi yarımkürede olduğuna
D) Batı-doğu doğrultusundaki profiline
E) Eğimin yer yer farklı olduğuna
6.
Heyelan oluşumu eğim, kayaç türü ve yağış miktarıyla
ilgilidir.
Bunlardan yalnız eğim faktörü dikkate alındığında yukarıdaki
izohips haritasında gösterilen yamaçlardan hangisinde heyelan
olasılığı daha fazladır?
A) I
B) II
C) III D) IV D) V
7.
Yukarıdaki izohips haritasından yararlanılarak aşağıdaki
bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) X-Y arasındaki yükselti farkına
B) İzohipslerin aralık değerine
C) A noktasının derinliğine
D) X-Z arasındaki kuş uçuşu uzaklığa
E) Z noktasının yükseltisine
8. Bir Türkiye fiziki haritasında Adapazarı Ovası yeşil, Iğdır
Ovası sarı, Başkale Ovası kahverengi ile gösterilmiştir.
Buna göre, fiziki haritada ovaların farklı renklerle gösterilmesi
aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?
A) Toprak yapısının farklı olduğunu
B) Yükseltilerinin farklı olduğunu
C) Değişik bölgelerde bulunduklarını
D) Ekonomik etkinliklerin farklı olduğunu
E) Yüz ölçümlerinin farklı olduğunu
9.
Yukarıda eşyükselti eğrileriyle gösterilen haritada
işaretlenen,
I. yolun eğimi % 12
II. yolun eğimi % 6
III. yolun eğimi % 3 ise
Bu yolların uzunlukları aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
I
II
III
A)
2 km
4 km
8 km
B)
3 km
6 km
9 km
C)
12 km 6 km
3 km
D)
4 km
2 km
1 km
E)
8 km
4 km
2 km
10.
Yukarıda verilen haritalardan hangisi renklendirme
yöntemiyle çizilirse sadece yeşil renk tonları kullanılır?
A) V
B) IV C) III D) II
E) I
11.
Yukarıdaki izohips haritası renklendirme yöntemiyle
yapılsaydı, hangi bölümde bütün renkler kullanılırdı?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
12.
Yukarıda izohips yöntemiyle çizilen harita, tarama
yöntemiyle çizilirse kaç numaralı doğrultuda çizgiler daha
kısa, kalın ve sık olur?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
13.
Şekildeki izohips (eşyükselti) haritasında verilen numaralı
yerlerden hangisinde eğim daha fazladır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
1. B
2. E
3. D
4. B
5. C
6. A
7. C
8. B
9. A
10. E
11. B 12. D 13. E
ATMOSFER VE SICAKLIK-I1. Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark
yükselti ile doğru orantılıdır.
Buna göre, aşağıda verilen kentlerden hangisinde gerçek
sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark daha azdır?
A) İzmir
B) Uşak
C) Konya
D) Malatya
E) Erzurum
2.
Yukarıda bir bölgenin Temmuz ayı indirgenmiş izoterm
haritası verilmiştir.
Buna göre, haritadaki bilgilere dayanarak aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Haritadaki en yüksek sıcaklık ile en düşük sıcaklık
arasındaki fark 3°C den fazladır.
B) Güneye doğru gidildikçe sıcaklıklar artmaktadır.
C) Z noktasının sıcaklığı 17°-18°C arasındadır.
D) Y noktasının yüksekliği X noktasından fazladır.
E) En yüksek sıcaklık 22° C den azdır.
3.
Gerçek Sıc. (°C) İndirgenmiş Sıc. (°C)
I
18
24
II
30
32
III
26
32
IV
12
22
Yukarıdaki tabloda gerçek ve indirgenmiş sıcaklık değerleri
verilen merkezlerden hangilerinin yükseltisi aynıdır?
A) I, II
B) II, IV
C) I, III
D) II, III
E) I, IV
4. 1800 m yüksekliğindeki bir yerde hava sıcaklığı 10° C
olarak ölçülmüştür.
Aynı anda diğer şartlar eşitse deniz seviyesinde hava sıcaklığı
kaç °C dir?
A)-3
B)0
C)1
D) 9
E) 19
5. Dünya yıllık izoterm haritaları incelendiğinde Kuzey
Yarımküre'nin Güney Yarımküre'ye göre daha sıcak olduğu
görülür.
I. Sıcak okyanus akıntılarının varlığı
II. Karaların daha fazla yer kaplaması
III. Bitki örtüsünün gürlüğü
IV. Denizel etkilerin içerilere kadar sokulabilmesi
V. Güneş ışınlarının düşme açısı Yukarıdakilerden hangileri
bu durumun nedenidir?
A) I, V
B) II, IV
C) Yalnız V
D) III, V
E) Yalnız II
6. Aşağıda Güney Yarımküre'yi Kuzey Yarımküre'den
ayıran bazı özellikler verilmiştir :
I. 45° enlemine kadar Kuzey Yarımküre, 45° enleminden
sonra ise Güney Yarımküre daha sıcaktır.
II. Kuzey Yarımküre'ye göre Güney Yarımküre'de
izotermler paralellere daha fazla uygunluk gösterir.
Yukarıda verilenler Güney Yarımküre'nin aşağıdaki
özelliklerinden hangisinin sonucudur?
A) Okyanus akıntılarının etkili olması
B) Denizlerin oranının Kuzey Yarımküre'ye göre daha fazla
olması
C) Okyanus akıntılarının sola doğru sapması
D) Güneş ışınlarının yıl içinde atmosferde aldığı yolun daha
kısa olması
E) Soğuk çöllerin daha az olması
7. Denizellik etkileri azalıp, karasallık etkileri arttıkça, nem
oranı azalır, ısınma ve soğuma artar.
Merkez Gündüz
Gece
I
21 °C
7°C
II
18°C
-4°C
III
26°C
3°C
IV
23°C
-2°C
V
28°C
1°C
Tabloda beş merkezin gece-gündüz sıcaklıkları
gösterilmiştir.
Bu merkezlerden hangisinde denizellik etkileri daha
belirgindir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
8.
Yukarıda Dünya profili üzerinde gösterilen taralı alanlardan
hangisinin bakı yönü yıl boyunca kuzey yamaçtır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
9. Bir kıtada aynı enlem üzerindeki doğu ve batı kıyıları
arasında 10°C lik sıcaklık farkı ölçülmüştür.
Bu farklılığın temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yükselti
B) Okyanus akıntıları
C) Denizellik
D) Karasallık
E) Ekvator'a uzaklık
10. Kuzey Yarımküre'de kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı
düşürürken, güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı artırır. Güney
Yarımküre'de ise durum tam tersidir.
Buna göre, aşağıda verilen alanlarda esen rüzgarlardan
hangisi ulaştığı yerde sıcaklığı düşürür?
11. Atmosferdeki nem oranı arttıkça sıcaklık farkı azalır.
Buna göre, haritada işaretlenmiş noktaların hangilerinde
sıcaklık farkı daha fazladır?
A) I, II
B) II, III
C) III, IV
D) II, IV
E) IV, V
12.
Yukarıdaki haritada gösterilen adadaki noktalardan hangisine
kış mevsiminde denizden esen rüzgarların sıcaklığı arttırması
beklenir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
13. Yükseldikçe atmosferin içindeki nem miktarı azalır.
Nemin az olduğu yerlerde hava çabuk ısınır ve soğur.
Buna göre, yukarıdaki şekilde gösterilen tepelerden
hangisinde gün içindeki ısınma ve soğuma daha hızlıdır?
A) S
B) L
C) M D) N
E) K
14. Aşağıdaki açıklamalardan hangisinin her koşulda ve her
ortamda doğru bir açıklama olduğu savunulamaz?
A) Nem sıcaklığı tutar.
B) Nemliliğin fazla olduğu yerde sıcaklık farkı azdır.
C) Nemin olmadığı yerde hava çabuk ısınıp çabuk soğur.
D) Nemin fazla olduğu yerde bitki örtüsü gürdür.
E) Nemin fazla olduğu yerler insan yaşamına uygundur.
15. Akdeniz Bölgesi'nde dağların güney yamaçlarındaki
sebzeler kuzey yamaçlarından daha önce olgunlaşır.
Bu durumun yaşanmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili
olduğu söylenebilir?
A) Bakı
B) Eksen eğikliği
C) Eğim
D) Eksen hareketi
E) Yükselti
16. Aşağıdakilerden hangisi atmosferin etkilerinden biri
değildir?
A) Meteorolojik olayların görülmesi
B) Doğrudan ışık almayan yerlerin aydınlanabilmesi
C) Göktaşlarının parçalanması
D) Tektonik depremlerin meydana gelmesi
E) Güneşten gelen zararlı ışınların tutulması
1. A
2. D
3. C
4. E
5. E
6. B
7. A
8. C
9. B
10. D
11. D 12. C 13. E 14. E 15. A
16. D
ATMOSFER VE SICAKLIK-II1. Troposfer Güneş'ten gelen ışınlarla değil daha çok yerden
yansıyan ışınlarla ısınır.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki yargıyı destekleyen
örneklerden biridir?
A) Yerden yükseldikçe sıcaklığın her 200 m de 1 °C
düşmesi
B) Sonbahar aylarının ilkbahar aylarına göre daha sıcak
olması
C) Gündüzlerin gecelerden daha sıcak olması
D) En yüksek sıcaklıkların, ışınların en dik geldiği tarihten
sonra yaşanması
E) Gün içinde en yüksek sıcaklıkların saat 12:00 de değil de
13:00 veya 14:00 te yaşanması
2.
Yukarıdaki şekilde görülen dağın kuzey yamacı, Güneş
ışığını doğrudan görmediği halde tamamen karanlık değildir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumu en iyi açıklar?
A) Dünya'nın kendi çevresinde batıdan doğuya doğru
dönmesi
B) Yerin yörüngesinin elips olması
C) Atmosferin Güneş ışığını dağıtıp yansıtması
D) Güneş ışığını büyük açıyla alması
E) Atmosferin alttan ısınması
3.
Yukarıdaki haritada gösterilen merkezlerdeki sıcaklık
değerleri;
- Çanakkale'de 20°C -Ankara'da 15,5°C
- Erzurum'da 10°C dir.
Bu merkezlerdeki sıcaklıkların farklı olması aşağıdakilerden
hangisiyle açıklanır?
A) Ekvator'a uzaklık
B) Bakı
C) Enlem
D) Rüzgarlar
E) Yükselti
4. Bir gözlemci ulaştığı yerde;
I. Havanın çabuk ısınıp soğuduğunu
II. Sıcaklık farkının arttığını, gözlemlemiştir.
Buna göre, gözlemcinin ulaştığı yer, aşağıdakilerden hangisi
olamaz?
A) Sivas
B) Trabzon
C) Ankara
D) Gaziantep
E) Edirne
5. Yükseklere doğru çıkıldıkça sıcaklık azalırken, sıcaklık
farkı artar.
Buna göre, sıcaklık farkının yüksek kesimlerde daha fazla
olmasının temel sebebi nedir?
A) Basıncın azalması
B) Nemin azalması
C) Doğal bitki örtüsünün cılız olması
D) Troposferin kalınlığının azalması
E) Atmosfer yoğunluğunun azalması
6. Atmosfer yerküreyi çevreleyen gaz örtüşüdür.
Atmosferin kalınlığı bugünkünden daha fazla olsaydı;
I. Işınların atmosferdeki enerji kaybı
II. Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol
III. Dünya'ya ulaşan enerji
IV. Sıcaklık ortalaması
Yukarıdakilerden hangilerinde artış olurdu?
A) II ve IV
B) I ve IV
C) I ve II
D) III ve IV
E) I ve III
7. Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe, güneş ışınlarının
düşme açısı daralır.
I. Mersin'de denize girme süresinin İstanbul'dan daha uzun
olması
II. Adana'da meyvelerin İzmir'den önce olgunlaşması
III. Doğu Karadeniz'de yıllık sıcaklık farkının Akdeniz'den az
olması
IV. Bitki örtüsünün kutuplara doğru kuşaklar oluşturması
gibi özelliklerden hangileri yukarıda verilen durum ile
açıklanamaz?
A) Yalnız I
B) I, II
C) Yalnız IV
D) Yalnız III
E) III, IV
8. Şekilde bir dağ yamacında yer alan a bölümünde karın geç
yağdığı, erken eridiği, b bölümünde ise karın erken yağdığı ve
geç eridiği gözlemlenmiştir.
a ve b bölümlerindeki bu farklılığın nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Sıcaklığın yıl içinde değişmesi
B) Sıcaklığın gün içinde değişmesi
C) Sıcaklığın yükseklere çıkıldıkça azalması
D) Güneşi gören yamaçların daha çabuk ısınması
E) Bütün dağların zirvesinde kalıcı karların olması
9. I. Ovaya yağmur yağarken aynı anda dağlara kar yağması
II. Türkiye'de güneyden esen rüzgarların sıcaklığı artırması
III. Yoğunlaşmanın belli bir yükseklikte oluşması
IV. Sıcaklığın Ekvator'dan kutuplara doğru azalması
Yukarıda verilenlerden hangileri yükseltinin sıcaklık
üzerindeki etkisine örnek gösterilir?
A) I ve II
B) II ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
E) I ve III
10. Atmosferde sürekli olarak bulunmasına karşın miktarı yere
ve zamana göre en çok değişen gaz su buharıdır. Su buharının
fazla olduğu yerde ısınma ve soğuma yavaş gerçekleşir,
sıcaklık farkları az olur.
Buna göre, aşağıdaki merkezlerden hangisinde sıcaklık
farkının daha fazla olması beklenir?
A) Antalya
B) Mersin
C) Mardin
D) İzmir
E) İstanbul
11.
Güneş'e dönük olan yamaçlar, yıl boyunca diğer yamaçlardan
daha sıcaktır.
Buna göre, yukarıdaki topografya haritasında işaretli
noktalardan hangisinde yıl boyunca sıcaklık değerleri daha
fazladır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
12. özel konum şartları aynı olmak koşulu ile Kuzey Yarımküre'de güneye, Güney Yarımküre'de ise kuzeye dönük
yamaçlar daha sıcaktır.
Güney Yamaç (°C) Kuzey Yamaç (°C)
I
12
4
II
16
22
III
18
10
IV
22
28
V
28
24
Yukarıdaki tabloda özel konum şartları aynı olan beş ülkenin
aynı saatte güney ve kuzey yamaçlarında ölçülen sıcaklıkları
gösterilmiştir.
Bu ülkelerden hangileri Güney Yarımküre'de yer alır?
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) III ve V
E) I ve V
13.
Yukarıdaki haritada gösterilen A noktasındaki sıcaklığın B
noktasından, C noktasındaki sıcaklığın ise D noktasından
fazla olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?
A) Ekvator'a olan uzaklık
B) Karaların ve denizlerin ısınma özelliği
C) Havadaki nem oranı
D) Akıntıların niteliğinin farklı oluşu
E) Yükseklik
14. Aşağıdaki şekil 23 Eylül günü Dünya'nın Güneş
karşısındaki konumunu göstermektedir.
Bu tarihte X ve Y noktalarına güneş ışınları aynı açı ile
düştüğü halde X noktasının Y ye göre daha sıcak olması;
I. Güneş'in aynı anda doğması
II. Isı birikiminin fazla olması
III. Deniz seviyesine göre daha alçak olması
IV. Işınların atmosferde uğradıkları kayıpların fazla olması
gibi etmenlerden hangilerinin sonucudur?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) Yalnız II
E) Yalnız IV
1. A
2. C
3. E
4. B
5. B
6. C
7. D
8.C
9. E
10. C
11. E 12. C 13. D 14. D
BASINÇ VE RÜZGARLAR -I1. Atmosferdeki gazların ağırlıklarının yeryüzüne yaptığı
etkiye basınç denir.
Aşağıdakilerden hangisinin artması halinde basıncın artması
beklenemez?
A) Isınma
B) Yoğunluk
C) Soğuma
D) Yerçekimi
E) Atmosferdeki gaz oranı
2. Sıcaklık ile basınç ters orantılıdır.
Buna göre, aynı gün içinde aşağıdakilerden hangisinde
basınç değerinin en düşük olması beklenir?
A) Sabaha karşı
B) Öğleden sonra
C) Gün batımı
D) öğlene doğru
E) Gece yarısı
3. Aşağıda verilen Dünya profili üzerinde işaretli
merkezlerden hangileri termik kökenli sürekli basınç
alanlarıdır?
A) I ve IV
B) II ve III
C) Yalnız III
D) Yalnız V
E) III ve V
4. Kuzey Yarımküre'de yer alan bir merkezin izobar haritası
verilmiştir.
Bu haritaya bakılarak aşağıdaki bilgilerden hangisi
bulunamaz?
A) Bölgedeki yükseltilerin eğimi
B) İki merkez arasındaki uzaklık
C) En yüksek ve en düşük basınç değerleri arasındaki fark
D) Rüzgarın esiş yönü
E) Alçak ve yüksek basınç alanlarının konumu
5. Sıcaklık arttıkça basınç azalır. Buna göre;
I. Ekvator'un sürekli alçak basınç alanı olması
II. 30° enlemlerindeki basınç değerlerinin 60° enlemlerinden
fazla olması
III. Kutupların sürekli yüksek basınç alanı olması
IV. Yükseklere çıkıldıkça basınç değerinin azalması
gibi özelliklerden hangileri basınç-sıcaklık arasındaki ilişkiyle
çelişir?
A) Yalnız II
B) I, II ve III
C) II ve IV
D) I ve IV
E) II, III ve IV
6. Aşağıda sürekli basınç merkezleri arasında oluşan sürekli
rüzgarlar şematize edilmiştir.
Sürekli rüzgarların Kuzey Yarımküre'de hareket yönlerinin
sağına, Güney Yarımküre'de hareket yönlerinin soluna
sapmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kara ve Denizlerin dağılışı
B) Dünya'nın ekseni etrafındaki dönüş yönü
C) Dünya'nın yıllık hareketi
D) Dünya'nın yörüngesinin şekli
E) Eksen eğikliği
7. Kutuplarda yıl boyunca alçalıcı hava hareketi görülür.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun bir sonucudur?
A) Rüzgarın daha şiddetli esmesi
B) Buzul örtülerinin daha kalın olması
C) Yağış miktarının az olması
D) Yerçekiminin fazla olması
E) Yıllık sıcaklık farkının az olması
8.
Yukarıda Kuzey Yarımküre'de yer alan farklı iki bölgedeki
basınç merkezleri verilmiştir.
Buna göre, bu basınç merkezleri ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) I. bölgede atmosfer yoğunluğu daha azdır.
B) II. bölgede hava hareketi çevreden merkeze doğrudur.
C) I. bölgede hava hareketi merkezden çevreye doğrudur.
D) Her iki bölgede rüzgar hareket yönünün sağına sapar.
E) I. bölgede alçalıcı, II. bölgede yükselici hava hareket
görülür.
9. Rüzgar yüksek basınçtan alçak basınca doğru eser. Buna
göre, aşağıdaki rüzgar yönlerinden hangisi yanlış
gösterilmiştir?
10. Rüzgarlar; enlemin etkisine bağlı olarak oluştukları
merkezlerin sıcaklık koşullarını ulaştıkları yerlere taşırlar.
Yukarıda şekil I ve şekil II de esme yönleri gösterilen
rüzgarların sıcaklık üzerindeki etkisi aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
1
2
3
4
A) Azaltır
Azaltır Yükseltir Azaltır
B) Yükseltir Azaltır Azaltır
Yükseltir
C) Azaltır
Yükseltir Yükseltir Azaltır
D) Yükseltir Yükseltir Yükseltir Azaltır
E) Azaltır
Yükseltir Azaltır
Yükseltir
11. Aşağıdaki şekilde A noktasına yıl içinde belli yönlerden
esen rüzgar sayıları verilmiştir.
Bu merkezin rüzgar frekans gülü aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
12. Sürtünmenin etkisi göz önüne alınmadığında aşağıdaki
basınç merkezlerinden hangisinde ok yönünde esen rüzgarın
hızının daha fazla olması beklenir?
13. "Kuzey Yarımküre'de Avrupa'nın ve Kanada'nın batısında
etkili olurlar. Güney Yarımküre'de ise 50°-60° enlemleri
arasında kesintisiz olarak eserler."
Yukarıda özellikleri verilen rüzgar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kutup Rüzgarı
B) Batı Rüzgarı
C) Alizeler
D) Muson Rüzgarı
E) Meltemler
14. Aşağıdaki yerel rüzgarlardan hangisinin sıcaklık özelliği
enlem-sıcaklık arasındaki ilişkiyle açıklanamaz?
A) Föhn
B) Samyeli
C) Lodos
D) Hamsin
E) Sirocco
1. A
2. B
3. A
4. A
5. C
6. B
7. C
8. A
9. D
10. C
11. B 12. A 13. B 14. A
Buna göre, yukarıdaki dünya şekli üzerinde verilen
merkezlerden hangileri termik, hangileri dinamik
kökenlidir?
Termik Basınç
Dinamik Basınç
Alanları
Alanları
A) I-II
III-V
B) III-IV
I-II-III
C) I-III-V
II-IV
D) II-V
IV-V-I
E) I- III
II-V
3. Sürekli rüzgarlarla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden
hangisi doğru değildir?
A) Sıcaklık ve yağış değerlerini etkilerler.
B) Sürekli basınç merkezlerinin etkisiyle oluşurlar.
C) Yönlerinde sapmalar oluşur.
D) Güneydoğu Asya ülkelerinde etkilidir.
E) Etki alanları geniştir.
4.
Yukarıdaki I. şekil Kuzey Yarımküre'de yer alan yüksek
basınç merkezini göstermektedir.
Aşağıdakilerden hangisinin etkisi dikkate alınmazsa bu
basınç merkezi şekil II deki gibi olurdu?
A) Yer şekilleri
B) Dünya'nın eksen hareketi
C) Dünya'nın şekli
D) Kara ve deniz dağılışı
E) Okyanus akıntıları
5.
BASINÇ VE RÜZGARLAR -II1. Yükselti ile basınç ters orantılıdır.
İzohips haritalarında verilen yerlerden hangisinde basıncın
daha fazla olduğu söylenir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
2. Termik basınç alanlarının oluşmasında Dünya'nın şekli
etkili olurken, dinamik basınç alanlarının oluşmasında
Dünya'nın eksen hareketi etkili olmaktadır.
Yukarıda üç merkeze ait rüzgar frekans gülleri verilmiştir.
Buna göre, bu merkezlerle ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) 1. merkeze kuzeyden esen rüzgarın hızı daha fazladır.
B) 2. merkezde rüzgar en fazla doğu ve batıdan esmiştir.
C) 3. merkez çevresi açık bir ovadadır.
D) 1. merkez kuzey-güney doğrultusunda bir vadide yer alır.
E) 2. merkezin kuzey ve güneyi dağlarla çevrilidir.
6. Arjantin'de güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı düşürürken,
Türkiye'de aynı yönden esen rüzgarlar sıcaklığı artırır.
Bu farklılığın sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sürekli rüzgarların sapmaya uğramasıyla
B) Denizden uzaklıklarının farklı olmasıyla
C) Yer şekillerinin özellikleriyle
D) Matematik konumlarıyla
E) Yağış özellikleriyle
7. Rüzgarın hızını etkileyen faktörlerden biri de basınç
farkıdır.
I
II
III
IV
V
830
1013 1013
1008
1008
mb
mb
mb
mb
mb
832
1018 1040
1048
1018
YB
mb
mb
mb
mb
mb
Diğer koşulların eşit kabul edildiği yukarıdaki beş merkezden
hangisinde rüzgarın hızı daha fazladır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
8. Rüzgarların esiş yönü, rüzgarın sıcaklığını etkileyen önemli
bir faktördür.
AB
Yukarıda koordinatları verilen bölgelere esen rüzgarların
sıcaklığa etkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
I
II
III
A) Arttırır Arttırır Azaltır
B) Azaltır Arttırır Azaltır
C) Azaltır Azaltır Arttırır
D) Arttırır Azaltır Azaltır
E) Azaltır Arttırır Arttırır
9. 1. Tropikal kuşakta kıtaların doğu kıyılarının batı
kıyılarından fazla yağış almasını sağlarlar.
2. Orta kuşak karalarının batı kıyılarının fazla yağış almasını
sağlarlar.
3. Gün içindeki sıcaklık ve basınç farkına bağlı olarak
oluşurlar.
Yukarıda verilen rüzgar özellikleri aşağıdakilerden hangisinde
doğru eşleştirilmiştir?
1
2
3
A) Kutup Batı
Lodos
B) Alize
Muson Kutup
C) Meltem Föhn
Yıldız
D) Alize
Batı
Meltem
E) Bora
Siroko Mistral
10.
Yukarıda verilen basınç alanlarından hangileri yüksek basınç
özelliği taşır?
A) I ve III
B) II ve V
C) II ve IV
D) Yalnız I
E) III ve V
11. Muson rüzgarları; mevsimlik olup yazın denizden karaya,
kışın ise karadan denize doğru eserek ulaştıkları yerlerin
iklimini etkiler.
Buna göre, haritada işaretlenmiş noktaların hangisinde muson
rüzgarları etkilidir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
12.-Yüksek basınç alanlarında havanın hareketi merkezden
çevreye doğrudur.
- Alçak basınç alanlarında havanın hareketi çevreden
merkeze doğrudur.
- Yüksek basınç alanlarında atmosfer yoğunluğu daha
fazladır.
Buna göre, yukarıda verilen basınç merkezlerinden
hangilerinde yükselici hava hareketleri görülür?
A) Yalnız I
B) II ve III
C) I ve IV
D) Yalnız IV
E) II ve IV
13.
Yukarıdaki haritada Akdeniz çevresinde etkili olan yerel
rüzgarları göstermektedir.
Bu rüzgarlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Sirocco Kuzey Afrika çöllerinden geldiği için sıcaktır.
B) Lodos sıcak karakterli olmasına rağmen Türkiye'nin
güney kıyılarına yağış getirebilir.
C) Bora ve Mistral enleme bağlı olarak sıcaklığı düşürür.
D) Samyeli ve Föhn karalar üzerinden geldiği için kuru
karakterlidir.
E) Poyraz ve karayel deniz üzerinden geldiği için sıcaklığı
artırır.
1. B
2. C
3. D
4. B
5. A
6. D
7. D
8. B
9. D
10. B
11. B 12. E 13. E
NEM VE YAĞIŞLAR -I1. Aşağıdaki tabloda beş merkezdeki hava kütlelerinin
sıcaklık ve nem özellikleri verilmiştir.
Sıcaklık Mutlak nem
Doyma miktarı Bağıl nem
(°C)
(gr/m3)
(gr/m3)
(%)
30°
5
30,4
16,4
20°
5
17,3
28,8
10°
5
9,4
53,7
0°
4
4,85
100+
-10°
5
2,3
100+
Bu tabloya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sıcaklık azaldıkça nem açığı azalır, bağıl nem artar.
B) 20°C sıcaklıktaki havanın doyma miktarı 30°C
sıcaklıktaki havanın doyma miktarından azdır.
C) 0° ve-10°C sıcaklıktaki hava kütlelerinin bağıl nemi %
100 ü geçmiştir.
D) 30°C deki havanın bağıl nem oranı en azdır.
E) Bağıl nem sıcaklıkla doğru, doyma miktarı ile ters
orantılıdır.
2. Aşağıda verilen nemle ilgili açıklamalardan hangisi doğru
değildir?
A) Mutlak nem sıcaklıkla doğru orantılıdır.
B) Bağıl nem mutlak nemle doğru, sıcaklıkla ters orantılıdır.
C) Nem oranı yüksek olan yerlerde sıcaklık farkı azdır.
D) Nemlilik kıyı kesimlerden iç kesimlere, alçak yerlerden
yüksek kesimlere doğru azalır.
E) 1 m3 havanın taşıyabileceği en fazla nem miktarına bağıl
nem denir.
3.
Yukarıda üç farklı hava kütlesinin maksimum ve mutlak nem
miktarları verilmiştir.
Buna göre, bu hava kütlelerinin bağıl nem oranlarının fazladan
aza doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) I > III > II
B) II > I > III
C) I = II = III
D) I > II
> III
E) III > II > I
4. Sıcaklık arttıkça bağıl nem azalır.
I. 8°C
II. 10°C
III. 16°C
IV. 22°C
Buna göre, bağıl nemin sadece sıcaklığa göre değiştiği
varsayılırsa, yukarıda sıcaklığı zamana göre değişen bir yerin
bağıl nem grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?
C) Geceleri yerin ısı kaybı önlendiğinden fazla soğuma
olmaz.
D) Basınç merkezleri arasındaki fark artacağından rüzgarın
şiddeti de artar.
E) Günlük ve yıllık sıcaklık farkları az olur.
7.
Sıcaklık Mutlak Nem Maksimum Nem
(°C)
(gr/m3)
(gr/m3)
20°C
16
17,3
10°C
5
11,4
0°C
2
3,8
Yukarıda sıcaklık, mutlak ve maksimum nem değerleri
verilmiştir.
Bu verilerden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sıcaklık arttıkça maksimum nem artmıştır.
B) Mutlak nem sıcaklıkla doğru orantılı artmıştır.
C) 0°C de kar yağmaktadır.
D) 20°C de bağıl nem en yüksektir.
E) 10°C deki bağıl nem oranı yaklaşık % 43,8 dir.
8.
Bölge
Sıcaklık Mutlak nem
I
0°C
4 gr/m3
II
4°C
4 gr/m3
III
10° C
4 gr/m3
IV
13° C
4 gr/m3
V
16° C
4 gr/m3
Yukarıdaki tabloda beş bölgedeki sıcaklık değerleri ile 1 m3
havadaki nem miktarları verilmiştir.
Buna göre, hangi bölgede nem açığı en fazladır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
9. Alçalan hava kütlesinin bağıl neminin azalmasına yol
açan etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Soğuma
B) Yağışın azalması
C) Isınma
D) Rüzgar şiddetinin azalması
E) Yer şekillerinin sadeleşmesi
10.
5.
I. Bölge
II. Bölge
Mutlak nem Bağıl nem Bağıl nem
(gr/m3)
(%)
(%)
1
10
30
60
2
10
40
80
3
10
70
20
4
10
10
80
5
10
90
40
Yukarıda mutlak nem miktarları eşit, ancak nem oranları farklı
hava kütlelerinin II. bölgeye geldiklerinde, bağıl nemlerinin
değişimi gösterilmiştir.
Buna göre hangi hava kütlesi, II. bölgede daha çok
soğumuştur?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
6. Nem oranının yüksek olduğu bir bölge için aşağıda-kilerden
hangisi söylenemez?
A) Buharlaşma şiddeti azdır.
B) Güneşten gelen enerjinin bir bölümü tutulduğundan
sıcaklık fazla yükselmez.
1 m3 havanın içerisindeki nemin gram cinsinden değerine
mutlak nem denir.
Yukarıda Dünya haritası üzerinde işaretli yerlerden
hangisinde mutlak nem fazladır?
A) I ve III
B) II ve IV
C) III ve V
D) I ve IV
E) II ve V
11. I. Sıcaklığın düşmesi II. Havanın alçalması
III. Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması
IV. Nemli havanın sıcak karaya doğru hareket etmesi
Yukarıdakilerden hangileri havanın doyma noktasına
ulaşmasını sağlayan etkenlerden değildir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
E) II ve III
12.
A) I-II-III
C) III-II-I
E) III-I-II
4.
Yağışın yıl içinde mevsimlere göre dağılışı yağış rejimini
ifade eder.
Haritadaki merkezlerden hangi ikisinin yağış rejimi benzerdir?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) IV ve V
E) II ve IV
13. Yağış oluşumunda denize uzaklık, yükselti, dağların
uzanışı ve hava kütleleri gibi faktörler etkilidir.
B) II-I-III
D) I-III-II
Yukarıda hareket yönü gösterilmiş bir hava kütlesi için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sıcaklığı azalır.
B) Bağıl nemi artar.
C) Nem açığı artar.
D) Yağış oluşma ihtimali artar.
E) Maksimum nem miktarı azalır.
5. Belirli bir sıcaklıktaki hava içinde bulunan nemin,
havanın taşıyabileceği en fazla nem miktarına olan oranına
bağıl nem denir.
Buna göre, Dünya haritası üzerinde işaretli yerlerden hangisi
yukarıdaki koşullar dikkate alındığında diğerlerinden daha az
yağış alır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
1. E
2. E
3. D
4. A
5. D
6. D
7. C
8. E
9. C
10. C
11. C 12. E 13. C
NEM VE YAĞIŞLAR -II1. Aşağıdaki grafikte mutlak nem miktarları aynı olan, beş
hava kütlesinin doyma noktasına ulaşmak için ihtiyaç
duyduğu nem miktarları verilmiştir.
Buna göre, kaç numaralı hava kütlesinin bağıl nemi en azdır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
2. Belli bir sıcaklıkta havanın taşıyabileceği en fazla nem
miktarına maksimum nem denir. Sıcaklık ile maksimum nem
arasında doğru orantı vardır.
Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisinin gerçekleşmesi
durumunda havanın nem açığının azalacağı söylenebilir?
A) Bir yamaç boyunca alçalma olması
B) Sıcaklığın artması
C) Karadan denize doğru rüzgar esmesi
D) Buharlaşma şiddetinin artması
E) Hava kütlesinin yükselmesi
3. Mutlak Nem Maksimum Nem
I. 15gr/m3 30 gr/m3
II. 20 gr/m3 30 gr/m3
III. 25 gr/m3 30 gr/m3
Bağıl nem; mutlak nemin maksimum neme oranıdır. Mutlak
ve maksimum nem miktarları birbirlerine yaklaşırlarsa hava
doyma noktasına yaklaşır ve nem açığı azalır.
Buna göre yukarıda mutlak ve maksimum nemleri verilen
merkezlerin nem açığı en az olandan en fazla olana doğru
sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Havanın bağıl nemi yüksek ise buharlaşma az, düşükse
buharlaşma fazla olur.
Buna göre yukarıdaki merkezlerden hangisinde buharlaşma
daha az olur?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
6. Bağıl nem sıcaklıkla ters orantılıdır. Kutuplarda sıcaklık
düşük olmasına rağmen yağışın fazla olmamasının nedeni
aşağıda verilenlerden hangisidir?
A) Havanın yükselici hareket yapması
B) Buharlaşmanın az, mutlak nemin yetersiz olması
C) Havanın nem taşıma kapasitesinin çok fazla olması
D) Yer şekillerinin sade olması
E) Farklı karakterde hava kütlelerinin karşılaşması
7. Bir bölgede yağışı artıran faktörler arasında
aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?
A) Denizden karaya doğru esen rüzgarlar
B) Dağ sıralarının kıyıya paralel uzanması
C) Isınan havanın yükselici hareket yapması
D) Sıcaklıkları farklı hava kütlelerinin karşılaşması
E) Bir kıyı boyunca etkili olan soğuk su akıntısı
8. Denizden karaya doğru esen rüzgarlar genelde yağışa
neden olurlar.
Aşağıdakilerden hangisi bu genellemeye uymaz?
13. Aynı bölgede bulunmalarına rağmen Muğla'nın
İzmir'den daha fazla yağış alması aşağıdakilerden hangisiyle
ilişkilidir?
A) Yer şekilleriyle
B) Boylamla
C) Karasallıkla
D) Enlemle
E) Bitki örtüsüyle
14. Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında denizler üzerinden
gelen hava kütleleri yamaç (orografik) yağışlarını oluşturur.
9.
Yukarıdaki Dünya haritasında işaretli merkezlerden
hangilerinde yağış miktarı diğerlerine göre daha fazladır?
A) I ve IV
B) I ve III
C) II ve V
D) I ve II
E) III ve IV
10. Bulut, yükselerek soğuyan havadaki nemin yoğunlaşarak
(su zerreleri kümesine dönüşüp) görülür hale gelmesine denir.
Aşağıdakilerden hangisi bulutların etkilediği durumlardan biri
değildir?
A) Gece-gündüz süre farklarını arttırmaları
B) Güneşlenme süresini azaltmaları
C) Güneş ışınlarının kırılma ve yayılmalarına yol açmaları
D) Yerin ısı kaybını azaltmaları
E) Sıcaklık farkını azaltmaları
11. Aşağıda yağış oluşum şekilleri verilmiştir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde yukarıdaki yağış
oluşum şekillerinin en fazla görüldüğü iklim tipleri doğru
olarak eşleştirilmiştir?
I
II
III
A) Ekvatoral İç Anadolu
Ilıman Okyanusal
B) Ilıman
Okyanusal
Karadeniz Akdeniz
C) Ekvatoral Muson Ilıman Okyanusal
D) Akdeniz
Karasal
Step iklimi
E) Sert karasal Ekvatoral
Muson
12. Sis, bir yoğunlaşma biçimidir.
Yukarıda şekil I de sis oluşmasına rağmen şekil II de sis
oluşmaz.
Bu durumun temel sebebi nedir?
A) Bağıl nemin artması
B) Isınan havanın nem taşıma kapasitesinin artması
C) Karaların erken soğuması
D) Buharlaşmanın az olması
E) Nem açığının azalması
Yukarıdaki hava hareketlerinden hangisi yamaç (orografik)
yağışına örnek oluşturur?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
1. D
2. E
3. C
4. C
5. D
6. B
7. E
8. A
9. D
10. A
11. C 12. B 13. A 14. D
İKLİM TİPLERİ -I1. Doğal bitki toplulukları ile iklim özellikleri arasında çok
sıkı ilişki vardır.
Buna göre,
I. Step
II. Savan
III. Tundra
IV. Maki
gibi doğal bitki örtülerinden hangileri Orta ve Soğuk
kuşaklarda görülmez?
A) Yalnız II
B) III ve IV
C) I ve IV
D) Yalnız III
E) I ve II
2. I. Batı Rüzgarları → Ilıman Okyanus İklim
II. Alizeler → Ekvatoral İklim
III. Denize uzaklık → Karasal İklim
IV. Muson Rüzgarları → Savan İklimi
V. Alçalıcı Hava Hareketleri → Çöl İklimi
Yukarıdaki maddelerde bir iklim ve bu iklimin oluşumunda
etkili olan unsur verilmiştir.
Hangisinin doğru olduğu söylenemez?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
3. Bir bölgede yaz ve kış sıcaklıkları arasındaki fark fazlaysa
iklim karasal, az ise iklim denizeldir.
Buna göre aşağıdaki sıcaklık grafiklerinden hangisinde iklim
denizel olarak nitelendirilebilir?
4.
Yukarıda sıcaklık ve yağış grafiği verilen iklimle ilgili
olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğru bir bilgi değildir?
A) Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C nin üzerindedir.
B) Her mevsim düzenli yağış alır.
C) Yıllık sıcaklık farkı azdır.
D) Cephe yağışları görülür.
E) Yıllık yağış miktarı 2000 mm nin üzerindedir.
7.
Büyük iklim bölgelerinin birçok özelliği birbirinden farklı
olmasına rağmen, ortak olan özellikleri de bulunmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi haritada gösterilen iklim
bölgelerine ait ortak bir özelliktir?
A) Yağış rejimlerinin düzensiz olması
B) Matematik konumlarına bağlı olarak oluşmaları
C) Deniz etkisine kapalı olmaları
D) Yıl boyunca alçalıcı hava hareketinin görülmesi
E) Nüfus ve yerleşmelerin az olması
8.
Yukarıda sıcaklık grafikleri verilen merkezlerden I. si
Tropikal, II. si Orta ve III. sü ise Kutup kuşağında yer
almaktadır.
Orta kuşaktaki merkezde yıllık sıcaklık farkının daha fazla
olmasında aşağıdakilerden hangisinin temel etken olduğu
söylenebilir?
A) Doğal bitki örtüsünün zengin olması
B) Güneş ışınlarının düşme açılarının yıl içinde belirgin olarak
değişmesi
C) Arazinin engebeli ve dağlık olması
D) Yağış miktarının az ve rejiminin düzensiz olması
E) Kara ve denizlerin dağılımının düzensiz olması
5. Savan ikliminde yağış miktarı fazla olmasına rağmen,
hakim doğal bitki örtüsü orman değildir.
Bu durumun nedeni iklimin hangi özelliği ile ilgilidir?
A) Yağış biçimi
B) Yıllık sıcaklık farkı
C) Yağış rejimi
D) Yer yapısı ve yer şekilleri
E) Etrafındaki karaların etkisi
6.
Yukarıdaki Dünya haritasında işaretli olan noktaların hangi
ikisi arasındaki sıcaklık farkının nedeni okyanus
akıntılarıdır?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) I ve V
E) I ve IV
9.
Yukarıda Kuzey Yarımküre'de yer alan bir makro klimanın
sıcaklık ve yağış grafiği verilmiştir.
Bu makro klima için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kışları kurak geçer.
B) En fazla yağışı yazın alır.
C) Yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır.
D) Bitki örtüsü yüksek boylu otlardır.
E) Orta kuşakta etkilidir.
10.
Yukarıdaki Dünya haritasında işaretlenmiş olan yerlerde;
I. Atacama Çölü
II. Namib Çölü
III. Büyük Kum Çölü bulunur.
Okyanus kenarında olmalarına rağmen bu çöllerin oluşması
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Güney Yarımküre'de bulunmaları
B) Yıl boyunca alçalıcı hava hareketlerinin görülmesi
C) Sıcak su akıntılarının etkisinde kalmaları
D) Sıcak Kuşak'ta bulunmaları
E) Termik kökenli basınç merkezlerinin etkisi
11. I. Ekvatoral iklim
II. Ilıman okyanus iklimi
III. Akdeniz iklimi
IV. Step iklimi
V. Savan iklimi
Yukarıda verilen iklim tiplerinden hangilerinde yaz kuraklığı
diğerlerinden daha fazladır?
A) III ve IV
B) I ve III
C) IV ve V
D) I ve II
E) III ve V
1. A
2. D
3. C
4. B
5. C
6. D
7. E
8. D
9. E
10. B
11. A
Yukarıdaki haritada belirtilen X ve Y taralı alanlarında etkili
olan iklim tiplerinin aşağıdaki özelliklerinden hangisinin
benzer olduğu söylenebilir?
A) Yağış rejimleri
B) Doğal bitki örtüsü
C) Kış yağışları oranı
D) Kış sıcaklık ortalamasının 0°C nin üstünde olması
E) Yaz sıcaklığı ortalamaları
4. Soğuk iklim tiplerinin görüldüğü yüksek enlemlerde,
özellikle yaz mevsiminde gündüz ve güneşlenme süresinin
çok uzun olmasına karşın, hava sıcaklıklarının pek
yükselmediği gözlenmektedir.
Soğuk kuşak iklimlerinde gözlenen bu durumun
oluşmasında etkili olan temel unsur aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Meridyen aralıklarının kutuplara gidildikçe daralması
B) Güneş ışınlarının aydınlattığı alanın dar olması
C) Dünya'nın şekli nedeniyle ışınların düşme açısının
küçülmesi
D) Dünya'nın kutuplardan basık olması
E) Kutuplarda soğuk rüzgarların etkili olması
5.
İKLİM TİPLERİ -II1.
Yukarıda aylık sıcaklık ve yağış ortalamalarının gösterildiği
iklim ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Yıllık sıcaklık farkı azdır.
B) Yağış rejimi düzenlidir.
C) En yüksek sıcaklıklar Temmuz ve Ağustos aylarındadır.
D) Yıllık yağış miktarı 800 mm civarındadır.
E) Yazlar kurak ve sıcaktır.
2. Aşağıda verilen iklim-doğal bitki örtüsü eşleştirmelerinden
hangisi yanlıştır?
A) Ekvatoral-Geniş yapraklı orman
B) Muson-Karışık gür orman
C) Akdeniz-Maki
D) Tundra-İğne yapraklı orman
E) Ilıman okyanusal-Çayır ve orman
3.
Yukarıda sıcaklık ve yağış grafiği verilen bir bölgede doğal
bitki örtüsü bozkırlardan (step) oluşmaktadır.
Bu bölgede orman yerine bozkır bitkilerine rastlanması
aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Sıcaklığın 0° nin altına düşmesiyle
B) Yağış yetersizliğiyle
C) İnsanların ormanları tahrip etmesiyle
D) Toprağın yağmuru zemine sızdırmasıyla
E) Kireçli toprakların yaygın olmasıyla
6.
Yukarıdaki haritada numaralandırılan noktaların hangisinde
etkili olan iklim özellikleri birbirine en yakındır?
A) I ve II
B) II ve V
C) I ve IV
D) III ve IV
E) II ve III
7. Yaz mevsiminde kurak, kış mevsiminde yağışlı olan ve
don olayının görülmediği Akdeniz iklimi, Dünya'da birçok
ülkede etkili olmaktadır.
Buna göre aşağıda aylık ortalama sıcaklık ve yağış
değerlerinin yıl içindeki dağılımı verilen iklimlerden
hangisinin Güney Yarımküre'de Akdeniz iklimine ait olduğu
söylenebilir?
Türkiye'de, Karadeniz Bölgesi ile Marmara Bölgesi'nin
kuzey kıyılarında görülen iklim özellikleri yukarıdaki Dünya
haritasında işaretlenmiş olan yerlerden hangilerinde görülür?
A) 3 ve 4
B) 2 ve 3
C) 1 ve 2
D) 4 ve 5
E) 1 ve 3
14. Alaska, İskandinavya yarımadaları ve Sibirya'da
aşağıdaki iklim tiplerinden hangisi etkili olur?
A) Tundra
B) Savan
C) Muson
D) Karasal
E) Akdeniz
1. C
2. D
3. D
4. C
5. B
6. C
7. C
8. A
9. B
10. E
11. A 12. A 13. C 14. A
8.-Yıllık sıcaklık ortalaması 0°C nin altındadır.
- Doğal bitki örtüsü tundralardır.
- Yıllık yağış toplamı 250 mm den azdır.
Yukarıda özellikleri verilen iklim tipi haritadaki taralı yerlerin
hangisinde etkili olmaktadır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
9. Akdeniz iklim tipi aşağıdaki yerlerin hangisinde görülmez?
A) İtalya-İspanya kıyıları
B) Hollanda-İngiltere kıyıları
C) Cezayir-Tunus kıyıları
D) Suriye-Lübnan kıyıları
E) Türkiye-Yunanistan kıyıları
10.-Sıcaklık yıl boyunca 0°C nin altındadır.
- Havanın mutlak nemi az olduğu için yağış miktarı düşüktür.
- Doğal bitki örtüsünden yoksundur.
Yukarıda bazı özellikleri verilen iklim tipi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Tundra iklimi
B) Sert Karasal İklim
C) Orta kuşağın kara iklimi
D) Çöl iklimi
E) Kutup iklimi
11. Aşağıdaki yerlerin hangisinde sert karasal iklim görülmez?
A) Mısır
B) Norveç
C) Kanada
D) Alaska
E) Finlandiya
12. Bir gözlemci gittiği yerde kışların soğuk, kar yağışlı, karın
yerde kalma süresinin 80-90 gün olduğunu, yazların sıcak ve
kısa sürdüğünü görmüştür.
Buna göre, gözlemcinin gittiği yer ile ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Doğal bitki örtüsünün geniş yapraklı orman olduğuna
B) Mevsimlik basınç değişiminin fazla olduğuna
C) Tarım için elverişli olmadığına
D) Nemliliğin az olduğuna
E) Gezici cephelerin etkisinde kaldığına
13.
TÜRKİYE İKLİMİ -I1. I. Cephesel yağışların görülmesi
II. Doğusuna gidildikçe sıcaklık ortalamasının azalması
III. Güney kıyılarının kuzey kıyılarından sıcak olması
IV. Aynı anda farklı mevsim özelliklerinin yaşanması
V. Dağların güney yamaçlarındaki karın kuzey yamaçlara
göre daha erken erimesi
Yukarıda Türkiye'nin iklimi ile ilgili verilen özelliklerden
hangileri özel konum ile açıklanabilir?
A) II ve IV
B) I, II ve V
C) II ve V
D) I ve III
E) Yalnız II
2. Aşağıdaki haritada Akdeniz iklim kuşağında yer alan bazı
yöreler gösterilmiştir.
Doğal bitki örtüsünün maki olmasına karşın, taralı alanlarda
iğne yapraklı ağaçların da yer aldığı gözlenir. Bu durumun,
yörenin hangi özelliğinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı
söylenebilir?
A) Yüzölçümünün geniş olmasının.
B) Arazinin engebeli bir yapıda olmasının
C) Bölgenin karstik özellikte olmasının
D) Yükselti değerlerinin farklılık göstermesinin
E) Yaz kuraklığının belirgin olmasının
3. I. Gözlemci bulunduğu yörede yazların yağmurlu, kışların
kar yağışlı geçtiğini,
II. Gözlemci ise bulunduğu yörede yıllık sıcaklık farkının az,
yağışların mevsimlere daha düzenli dağıldığını
söylemektedir.
Buna göre, I. ve II. gözlemci haritada numaralanmış
yörelerin hangisinde bulunmaktadır?
I. Gözlemci II. Gözlemci
A) 1
2
B) 2
3
C) 4
5
D) 1
5
E) 3
2
4. Bir coğrafi bölümün çeşitli yöreleri arasında iklim ve bitki
örtüsü bakımından farklılık görülebilir.
Yukarıdaki haritada gösterilen yerlerden hangisinde bu
farklılık diğerlerine göre daha azdır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
5. Yıllık yağış miktarı Kars'ta 550 mm, Hakkari çevresinde
800 mm iken Iğdır’da 300 mm.dir.
Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan bu illerde yıllık yağış
miktarının önemli farklılıklar göstermesi aşağıda verilenlerden
en çok hangisiyle ilgilidir?
A) Yükselti değerleriyle
B) Doğal bitki örtüleriyle
C) Yer şekillerinin engebeliliğiyle
D) Enlem değerleriyle
E) Denize olan uzaklıklarıyla
6.
Yukarıda üç farklı merkezde toplam yağışın mevsimlere göre
oransal dağılışı gösterilmiştir.
Merkezlerin maksimum yağış dönemleri dikkate alındığında
grafiklerin aşağıdaki illerden hangilerine ait olduğu
söylenebilir?
I
II
III
A) Van
Ankara
Antalya
B) Antalya
Rize
Ankara
C) Zonguldak Antalya
Rize
D) Rize
Adana
Konya
E) Konya
Diyarbakır İzmir
7. Türkiye'de kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı düşürür.
Güneyden esenler ise sıcaklığı artırır.
Bu olgunun tam tersinin olabilmesi için Türkiye'nin coğrafi
konumunun şekilde işaretli yerlerden hangisindeki gibi olması
gereklidir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
8. Aşağıda üç ilin sıcaklık ortalamaları ve yükseltileri
verilmiştir.
Sıcaklık (°C) Yükselti (m)
Ankara 11,7
900
Konya
11,5
1025
Kastamonu 9,8
800
Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Sıcaklık ortalaması en düşük il Kastamonu'dur.
B) Yükseltileri farklı olmasına rağmen Konya ve Ankara'nın
sıcaklık ortalamaları birbirine yakındır.
C) Gerçek sıcaklıkla indirgenmiş sıcaklık arasındaki en
büyük fark Kastamonu'dadır.
D) Deniz seviyesine indirgenmiş sıcaklığı en yüksek olan il
Konya'dır.
E) Ankara'nın sıcaklık ve yükseltisi Kastamonu'dan fazladır.
9. Akdeniz ikliminin etkili olduğu bölgelerde yazların kurak
geçmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dinamik yüksek basıncın etkili olması
B) Rüzgarların karadan esmesi
C) Gündüz süresinin uzun olması
D) Doğal bitki örtüsünün maki olması
E) Kuzeyden gelen hava kütlelerinin etkisinde kalması
10. Türkiye'de iklim bölgeleri ana özellikleriyle Akdeniz,
Karadeniz ve Karasal (iç bölge) iklimler olarak üçe ayrılır.
Buna göre farklı iklim bölgelerinin belirlenmesinde
aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?
A) Yer şekillerinin çeşitlilik göstermesi
B) Üç tarafının denizlerle çevrili olması
C) Yükseltinin fazla olması
D) Asya ve Avrupa kıtasında toprakların yer alması
E) Doğuya doğru yükseltinin artması
11. Yağışın dağılışını etkileyen koşullardan biri de yeryüzü
şekilleri ve dağların uzanış doğrultusudur.
Buna göre, Türkiye'de en az yağış alan yer ve nede-Oİ
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yükseltinin az olması
B) Ege Bölgesi, dağların denize dik uzanması
C) Marmara Bölgesi, hem Asya'da hem de Avrupa'da
topraklarının bulunması
D) İç Anadolu Bölgesi, etrafının dağlarla çevrili olması
E) Doğu Anadolu Bölgesi, yükseltiden dolayı mutlak
nemliliğin az olması.
12. Aşağıdaki tabloda üç il merkezinde ölçülen sıcaklık ve
yağış değerleri verilmiştir.
Sıcaklık Ort. (°C)
Yıllık Yağış
İller
Ort. (mm)
Ocak
Temmuz
Rize
7
23
2430
Antalya
10
28
1030
Kars
-12
18
550
Buna göre aşağıdakilerden hangisi tablodan çıkarılacak bir
sonuç olamaz?
A) Yıllık sıcaklık farkı Kars'ta en fazladır.
B) Rize'de yağış rejimi daha düzenlidir.
C) Kış ılıklığı Antalya'da en fazladır.
D) Kars'ta kış yağışları kar şeklindedir.
E) Rize'de yıllık sıcaklık farklı Antalya'dan azdır.
13. Haritada Türkiye'deki bitki topluluklarının dağılışı
gösterilmiştir.
Bitki türlerinin dağılışına bakılarak aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) İç Anadolu Bölgesi'nin büyük bir kesiminde küçük baş
hayvancılık yapılabilir.
B) Marmara Bölgesi'nde, Akdeniz, Karadeniz ve Karasal
iklim özellikleri görülür.
C) Bitki örtüsünün dağılışı enleme uyumludur.
D) Tuz Gölü ve çevresinde yağış ortalaması azdır.
E) Yükseltinin fazla olduğu yerlerde Alpin çayırları
görülmektedir.
14. Yağış miktarının buharlaşmadan fazla olduğu yerlerde
günlük ve yıllık sıcaklık farkı az olur.
Buna göre aşağıdaki bölümlerden hangisinde günlük ve yıllık
sıcaklık farkı daha azdır?
A) Doğu Karadeniz Bölümü
B) Orta Fırat Bölümü
C) Orta Kızılırmak Bölümü
D) İç Batı Anadolu Bölümü
E) Ergene Bölümü
15. Aşağıda verilen kentlerden hangisinde yağışın en çok
düştüğü dönemler aynıdır?
A) Elazığ-Kars
B) Ardahan-Bitlis
C) Konya-Rize
D) İzmir-Antalya
E) Erzurum-İstanbul
1. A
2. D
3. E
4. D
5. A
6. B
7. E
8. C
9. A
10. D
11. D 12. B 13. C 14. A 15. D
TÜRKİYE İKLİMİ -II1. Aşağıda Türkiye'nin iklim özellikleri ile ilgili verilen
bilgilerden hangisi matematik konum ile açıklanamaz?
A) Türkiye'nin kıyı bölgeleri arasında görülen sıcaklık farkı
B) Yazın Sinop'tan Mersin'e gidildikçe sıcaklığın artması
C) Türkiye'de Akdeniz iklim özelliklerinin görülmesi
D) Kış mevsiminde cephe yağışlarının etkisinde kalması
E) Türkiye'nin iç kesimlerinde yağışın az olması
2. Bir ülkede iklimin çeşitli olmasında özel konumun
doğrudan etkisi vardır.
Türkiye'nin tamamında karaların deniz seviyesinde ve
engebesiz olduğu düşünülürse aşağıdakilerden hangisi yanlış
olur?
A) Gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki fark az olur.
B) Tropik ürünler yaygın olarak yetiştirilir.
C) Ulaşım ağı daha fazla gelişir.
D) Ekili dikili alanlar daha geniş olur.
E) Güneyden kuzeye doğru sıcaklıklar azalır.
3.
Yukarıda Türkiye'nin yıllık güneşlenme süresi haritası
verilmiştir.
Buna göre Akdeniz Bölgesi'nde güneşlenme süresinin
Karadeniz Bölgesi'nden fazla olmasında;
I. Denize göre konum
II. Yükselti
III. Dağların uzanış doğrultusu
IV. Enlem
V. Bulutluluk oranı
gibi faktörlerden hangileri etkili olmuştur?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) IV ve V
E) V ve III
4. Aşağıdaki haritalarda, Türkiye'de yıllık güneşlenme
süreleri ile indirgenmiş yıllık ortalama sıcaklıkların dağılışı
gösterilmiştir.
Bu haritalardaki bilgilerle ilgili olarak aşağıdaki
yorumlardan hangisi doğrudur?
A) Güneşlenme süresi ile sıcaklık arasında ters orantı vardır.
B) Güneşlenme süresi azaldıkça sıcaklık artmaktadır.
C) Güneşlenme süresi arttıkça sıcaklık artmaktadır.
D) Güneşlenme süresi kıyılarda fazla iç kesimlerde azdır.
E) Sıcaklık dağılışı dağların uzanış yönünden etkilenmiştir.
5.
Yukarıda Türkiye'nin Temmuz ayı indirgenmiş izoterm
haritası verilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi
söylenirse yanlış olur?
A) En düşük sıcaklıklar kuzey kıyılarda görülür.
B) En yüksek sıcaklıklar Güneydoğu Anadolu'da görülür.
C) Türkiye'nin doğusunda sıcaklık değerlerinin dağılışı
enleme uyar.
D) Türkiye'nin güneyi ile kuzeyi arasında yaklaşık 10°C lik
sıcaklık farkı vardır.
E) Doğu Anadolu'da sıcaklık değerlerinin dağılışında
yükseltinin etkisi önemlidir.
6. Türkiye'nin indirgenmiş Ocak ayı sıcaklık dağılımını
gösteren bir haritada aşağıdakilerden hangisinin etkisi
ortadan kaldırılmıştır?
A) Matematik konum
B) Yükselti
C) Karasallık
D) Denizellik
E) Nemlilik
7.
Kentler
Afyon Ş. Urfa Van
Yükselti
1000 m 800 m 1600 m
İndirgenmiş sıcaklık 16°C
22°C
17°C
Yukarıda yükseltileri ve deniz seviyesine indirgenmiş
sıcaklıkları verilen kentlerin gerçek sıcaklık değerleri
aşağıdakilerden hangisidir?
Afyon Ş. Urfa Van
A) 9°C
11°C 20°C
B) 11°C
18°C 9°C
C)21°C
26°C 25°C
D)11°C
20°C 11°C
E) 9°C
20°C 11°C
8. Rüzgarlar geldikleri yere göre sıcak, soğuk, nemli ve kuru
gibi farklı özellikte eserler.
Türkiye'yi etkileyen rüzgarlardan hangileri sıcaklığı arttırırken
yağış oluşumuna da neden olur?
A) 1 ve 3
D) Yalnız 4
9.
B) 1 ve 2
E) 3 ve 4
C) Yalnız 3
Türkiye'de etkili olan rüzgarların bazıları yukarıdaki şekilde
gösterilmiştir.
Numaralı yerlere hangi rüzgarların isimleri yazılırsa doğru
olur?
I
II
III
A) Poyraz Karayel Lodos
B) Föhn
Karayel Lodos
C) Samyeli Karayel Poyraz
D) Karayel Poyraz Lodos
E) Samyeli Föhn
Karayel
10. Türkiye'nin kuzey kıyıları ile güney kıyıları arasındaki
yıllık ortalama sıcaklık farklarının oluşmasında
aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?
A) Bitki örtüsü B) Akarsu ağı
C) Enlem
D) Denize göre konum
E) Toprak türü
11.
Yukarıdaki harita Türkiye'de yıllık sıcaklık farklarının
dağılışını göstermektedir.
Ege Bölgesi'nden Doğu Anadolu'ya doğru gidildikçe sıcaklık
farklarının artmasında;
I. Enlem
II. Karasallık
III. Denize uzaklık
etmenlerinden hangilerinin etkisinden söz edilemez?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) Yalnız II
D) Yalnız III
E) I ve III
12.-Yağış rejimi düzenlidir.
- En fazla yağış sonbaharda düşer.
- Bulutlu gün sayısı fazladır.
Özellikleri verilen iklim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Akdeniz iklimi
B) Karadeniz iklimi
C) Erzurum-Kars iklimi D) Marmara iklimi
E) İç Anadolu iklimi
13. Aşağıda, Türkiye'nin yıllık yağış dağılışını gösteren
harita verilmiştir.
Bu haritayla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi
yanlıştır?
A) Yağışın en fazla olduğu yerler genelde kıyı bölgeleridir.
B) En az yağış alan yerler arasında Tuz Gölü çevresi ve
Iğdır Ovası bulunur.
C) Güney kıyılardan kuzey kıyılara doğru gidildikçe yağış
düzenli olarak azalır.
D) Marmara Bölgesi'nde yağış ortalaması 300-500 mm.yi
bulan alanlarda vardır.
E) Doğu Anadolu Bölgesi'nin güney kesimlerinde yağış
ortalaması 1000 mm üzerinde olan yerler vardır.
1. E
2. B
3. D
4. C
5. E
6. B
7. B
8. C
9. D
10. C
11. A 12. B 13. C
İÇ KUVVETLER
1. Yeryüzü iç ve dış kuvvetler tarafından
şekillendirilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisinin oluşumu, iç kuvvetler ile ilgili
değildir?
A) Yerkabuğunun blok halinde yükselmesi
B) Kırıklı dağların ve fay hatlarının oluşması
C) Jeosenklinallerde tortulların kıvrılması
D) Kayaların kimyasal yolla çözünmesi
E) Volkanizmanın oluşması
2. Türkiye'de linyit yataklarının çok geniş alanlarda
bulunması aşağıdakilerden hangisine kanıt olabilir?
A) Yüzölçümünün geniş olmasına
B) Bitki örtüsünün çeşitliliğine
C) Orta kuşakta bulunduğuna
D) Genç oluşumlu olduğuna
E) Yüksek düzlüklerin geniş yer kapladığına
3. I. Karbonik asitli suların içinde eriyik halde bulunan
kireç; karbondioksit gazının uçması sonucu çökelirse .........
oluşur.
II. Magmanın yerin derinliklerinde uzun bir zaman
katılaşmasıyla ......... oluşur.
III. Bitkisel maddelerin çok uzun süre basınç altında kalıp
başkalaşmasıyla ......... oluşur.
Yukarıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?
I
II
III
A) Traverten
Granit
Maden kömürü
B) Kalker
Mermer Petrol
C) Traverten
Bazalt
Şist
D) Konglomera Mermer Elmas
E) Andezit
Traverten Tebeşir
4. Türkiye III. zaman sonu IV. zaman başında epirojenezle
toptan yükselmeye uğramıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu epirojenik hareketin sonucunda
oluşmamıştır?
A) Ortalama yükseltisi artmıştır.
B) Kıyı seviyesinde değişmeler olmuştur.
C) Akarsularının akış hızı artmıştır.
D) Yüksek düzlükler geniş yer kaplamıştır.
E) Kuzeyde ve güneyde kıvrım dağları oluşmuştur.
5. Aşağıda yer yuvarlağının katmanları gösterilmiştir.
Buna göre bu katmanların özellikleri ile ilgili olarak aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Mantonun sıcaklığı iç çekirdeğin sıcaklığından daha
fazladır.
B) Yerkabuğu daha yoğun ve kalın olan manto üzerinde yer
alır.
C) En yoğun ve en ağır olan iç çekirdeğin kalınlığı 1258
km.dir.
D) Mantonun üst kısmında yer alan magma deprem ve
volkanizma gibi olayların oluşumuna neden olur.
E) Yerin iç kısımlarına doğru sıcaklık ve yoğunluk artar.
6. Aşağıdaki yüzey şekillerinden hangisinin oluşumunda
volkanizma faaliyetleri de etkili olmuştur?
7. Volkanizma olaylarının etkili olduğu bir yörede
aşağıdakilerden hangisinin görülmesi beklenemez?
A) Tüf platoları
B) Krater gölleri
C) Kaldera ve maar çukurları
D) Maden çeşitliliği
E) Delta ovaları
8.
Yukarıda bazı dağ oluşum şekilleri gösterilmiştir.
Buna göre aşağıda verilen dağlar ve oluşum şekilleri
eşleştirilmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Toroslar-Kıvrımdağ
B) Erciyes-Volkanik dağ
C) Bozdağlar-Kırıkdağ
D) Köroğlu Dağları-Kırıkdağ
E) Süphan-Volkanik dağ
9.
Yukarıdaki yer şekillerinin oluşumunda;
I. Epirojenik hareketler
II. Kırılma
III. Gel-git
IV. Kıvrılma
hareketlerinden hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız IV
B) I ve IV
C) I ve III
D) Yalnız II
E) III ve IV
10. Türkiye'deki dağ kuşakları ana hatlarıyla doğu-batı
doğrultusunda uzanırlar.
Dağların uzanış doğrultusunu etkileyen temel faktör
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıtaların kuzey-güney yönlü yaptıkları sıkıştırmalar
B) Kıtaların doğu-batı yönlü yaptıkları baskı
C) Yüzey şekillerinin genç, yeni oluşmuş olması
D) Yarımada durumunda olması
E) Ortalama yükseltisinin fazla olması
11. Kalker, jips, kayatuzu gibi eriyebilen kayaçların
bulunduğu alanlarda mağara tavanlarının çökmesi sonucu
çöküntü (göçme) depremleri oluşur.
Türkiye'nin jeolojik yapısı düşünüldüğünde aşağıdaki
alanların hangisinde çöküntü depremleri daha fazla
görülebilir?
A) Doğu Karadeniz
B) Dicle Bölümü
C) Antalya Bölümü
D) Yukarı Sakarya
E) Erzurum-Kars
12.
Aşağıda verilenlerden hangisi yukarıdaki Dünya haritasında
verilen taralı alanların ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Deprem riski fazladır.
B) Haliç kıyı tipi görülür.
C) Volkanizma fazladır.
D) Tarım toprakları mineralce zengindir.
E) Sıcak su kaynakları fazladır.
13. Aşağıdaki haritada derecelerine göre, etkili olan deprem
alanları gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sıradağların yaygın olduğu alanlar I. derecede deprem
bölgesidir.
B) Konya ve çevresi deprem bakımından tehlikenin en az
olduğu alandır.
C) Ege Bölgesi'nin büyük çoğunluğu I. derece deprem
bölgesidir.
D) Fay hatlarının geçtiği alanlarda deprem tehlikesi daha
fazladır.
E) Şanlıurfa-Mardin arası deprem tehlikesi az olan
yerlerdendir.
14.
Yukarıda gösterilen yer şeklinin yandaki harita üzerinde
işaretli alanlardan hangisinde bulunduğu söylenemez?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
15. Aşağıdakilerden hangisinin dağılışı ile kırık (fay)
hatlarının dağılışı arasında paralellik görülmez?
A) Depremler
B) Volkanizma
C) Ilıca ve kaplıcalar
D) Jeotermal enerji
E) Kıvrım dağları
1. D
2. D
3. A
4. E
5. A
6. B
7. E
8. D
9. D
10.A
11. C 12. B 13. A 14. E 15. E
DIŞ KUVVETLER -I1. Kayaların kimyasal yapıları bozulmadan parçalanması
olayına "fiziksel çözülme" denir.
Fiziksel çözülmenin belirgin olarak görüldüğü bir yer için
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Bulutlu gün sayısı fazladır.
B) Yağış rejimi düzenlidir.
C) Ormanlar geniş yer tutar.
D) Sıcaklık farkı fazladır.
E) Ilıman iklim görülür.
2. Toprak oluşumunun geciktiği bir coğrafi alan için,
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kimyasal çözülme yetersizdir.
B) Sıcaklık farkları fazladır.
C) Ilıman iklime sahiptir.
D) Bitki örtüsü cılızdır.
E) Seyrek nüfusludur.
3. Sıcaklık ortalamalarının yüksek, sıcaklık farklarının az ve
yağışın fazla olduğu yerlerde aşağıdaki toprak türlerinden
hangisi yaygındır?
A) Podzol
B) Step
C) Çernozyum D) Laterit
E) Kestane renkli
4. Aşırı yağışlar toprakların yıkanmasına neden olduğundan
tuz ve kireç oranı azalır.
I. Sert karasal iklim
II. Ekvatoral iklim
III. Çöl iklimi
IV. Akdeniz iklimi
V. Muson iklimi
Buna göre, yukarıda verilen büyük iklim tiplerinden
hangilerinin etkili olduğu alanlarda bu tür topraklara daha
çok rastlamak mümkündür?
A) I ve III
B) Yalnız III
C) II ve IV
D) I, III ve IV
E) II ve V
5.
Yukarıda verilen şekillerin coğrafi özellikleri ve
oluşumlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. şeklin oluşmasında gelgit etkili olmuştur.
B) II. şeklin oluşmasında denizin sığ olması ve akarsuyun
bol alüvyon taşıması etkili olmuştur.
C) I. şekil okyanusa kıyısı olan yerlerde görülür.
D) II. şekil kutup sınırlarına yakın yerlerde buzulların
etkisiyle oluşur.
E) İkisinin oluşumunda da dış kuvvetler etkili olmuştur.
6. Akdeniz Bölgesi'nde kalkerli arazi üzerinde aşağıdaki
topraklardan hangisi görülür?
A) Terra-rossa B) Podzol
C) Laterit
D) Çernozyum
E) Step
7.
- Günlük sıcaklık farkının fazla olduğu yerlerde mekanik
(fiziksel) parçalanma fazladır.
- Yağışın ve nemin fazla olduğu yerlerde kimyasal ayrışma
fazladır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde işaretli bölgelerdeki
çözülme türü doğru verilmiştir?
Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma
A) II, III,IV
I
B) II, IV
I, III
C) I, III
II,IV
D) III, IV
I, II
E) II, III
I, IV
8. İğne yapraklı ormanların yaygın olduğu soğuk-nemli
bölgelerin yıkanmış topraklarına genel olarak podzol
topraklar denir.
Buna göre haritada işaretli bölgelerin iklim özellikleri göz
önüne alınırsa hangilerinde podzol topraklar görülür?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
9. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisini oluşturan dış
kuvvet diğerlerinden farklıdır?
10. Eğimi ve akış hızı fazla olan akarsular için aşağıda
verilenlerden hangisi söylenemez?
A) Rejimleri düzenlidir.
B) Akış hızları fazladır.
C) Aşındırma güçleri fazladır.
D) Enerji potansiyelleri fazladır.
E) Denge profiline ulaşmamışlardır.
11. Türkiye'de "Heyelan"a en fazla Doğu Karadeniz
Bölümü'nde ve ilkbahar mevsiminde rastlanır.
Aşağıdakilerden hangisi heyelanın en fazla ilkbaharda
görülmesinin temel nedenini oluşturur?
A) Bitki örtüsünün henüz oluşmamış olması
B) Kar erimelerine bağlı olarak toprağın suya doyması
C) Yıllık yağış miktarının fazla olması
D) Tabakaların eğimli duruşu
E) Akarsu seviyelerinin yükselmesi
12. Bir yamaç boyunca toprağın ana kaya ile birlikte kütlesel
hareketine heyelan denir.
Aşağıdakilerden hangisi heyelanı etkileyen şartlardan
değildir?
A) Fazla eğim B) Şiddetli yağış
C) Bitki örtüsü D) Yerçekimi
E) Kaya ve toprağın cinsi
13. Türkiye'de yağış miktarının ve yamaç eğiminin fazla
olduğu bölgelerde heyelan olayları artmaktadır.
Buna göre haritada işaretli alanların hangisinde heyelan
olaylarının daha fazla oluştuğu söylenebilir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
14. Rüzgar erozyonunun etkili olduğu bir yöre için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yağış rejimi düzenlidir.
B) Fiziksel ufalanma yaygındır.
C) Bitki örtüsü fakirdir.
D) Tahıl tarımı yaygındır.
E) Yarı kurak bir iklime sahiptir.
15. Erozyonun şiddetli olduğu yerler genellikle dağlık
alanlardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde erozyon şiddetinin
fazla olacağı söylenemez?
A) Hakkari Bölümü
B) Yukarı Kızılırmak Bölümü
C) Güney Marmara
D) Menteşe Yöresi
E) İç Batı Anadolu
16. Aşağıdakilerden hangisi toprak erozyonunun
sonuçlarından biridir?
A) Akarsu havzalarının genişlemesi
B) Tarım arazilerinin verimsizleşmesi
C) Kıyılarda haliç oluşumunun hızlanması
D) Yamaçlardaki bitki örtüsünün canlanması
E) Yeraltı zenginliklerinin azalması
17. Türkiye'deki tarım alanlarının büyük bir bölümünde
toprak erozyona uğramaktadır. Aşağıdakilerden hangisi
erozyonu önlemek için alınması gereken tedbirlerden
değildir?
A) Ağaçlandırmanın arttırılması
B) Yamaçların taraçalandırılması
C) Tarlaların eğime dik sürülmesi
D) Rüzgar hızını azaltacak setlerin yapılması
E) Tarımda nadas yönteminin teşvik edilmesi
1. D
2. C
3. D
4. E
5. D
6. A
7. B
8. D
9. E
10. A
11. B 12. C 13. A 14. A 15. C
16. B 17. E
DIŞ KUVVETLER -II1.
Türkiye haritasında taralı alanlarda erozyonun fazla
olmasının nedenlerinden biri aşağıda verilenlerden
hangisidir?
A) Yağış rejimi
B) Karstik arazi
C) Bitki örtüsü
D) Yer şekillerinin eğimi
E) Nüfus yoğunluğu
2. Aşağıda Çoruh Nehri'nin farklı kesitlerinden alınmış akım
grafikleri verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?
A) Akarsu farklı iklim bölgelerinden geçmektedir.
B) Düzensiz rejime sahiptir.
C) Kış döneminde akarsuyun debisi azalmıştır.
D) Akarsu en yüksek debiye ilkbahar mevsiminde ulaşmıştır.
E) Akarsuyun aktığı bölge kapalı havzadır.
3. I. Sığ kıyıların olması
II. Dalga biriktirmesinin etkili olması
III. Okyanusun kıyısında bulunması
IV. Gel-git genliğinin az olması
V. Kıta sahanlığının geniş olması
Yukarıdakilerden hangisi Tombolo (Saplı ada) oluşumunda
gerekli olan koşullardan biri değildir?
A) V
B) IV C) III D) II
E) I
4.
Bir bölgedeki akarsuyun içinden aktığı yatağın durumu
yukarıdaki gibi ise, o bölge ile ilgili olarak;
I. Engebe azdır,
II. Akarsuların rejimi düzenlidir.
III. Yatak eğimi azdır.
IV. Baraj yapımına uygun değildir. yargılarından hangilerine
ulaşılamaz?
A) Yalnız II
B) III ve IV
C) I ve II
D) Yalnız III
E) I ve IV
5.
Yukarıda gösterilen akarsu vadisi I. şekilden II. şekle
dönüşmüştür.
En son aşama ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Aşındırma faaliyeti zayıflamıştır.
B) Enerji potansiyeli azalmıştır.
C) Akarsu menderesler oluşturmuştur.
D) Derine aşındırma, yan aşındırmaya göre daha fazladır.
E) Yamaç eğimleri azalmıştır.
6. Kar ve yağmur sularının yeryüzündeki geçirimli
kayaçlardan toprağa sızıp birikmesi ile oluşan sulara yeraltı
suları denir.
Buna göre, Türkiye'de yer alan aşağıdaki bölümlerden
hangisinde yeraltı suları daha fazladır?
A) Antalya
B) Yukarı Fırat
C) Doğu Karadeniz
D) Çatalca-Kocaeli
E) Yukarı Sakarya
7. Ortalama yükseltileri fazla olan yerler genç yapıdaki
arazilerdir. Aşağıda verilen vadi profillerinden hangisinin
diğerlerine göre daha genç oluşumlu olduğu söylenebilir?
8. Akarsuların biriktirme kesitlerine bakılarak debi (akım) ve
rejim hakkında bilgi edinilebilir.
Buna göre yukarıdaki üç farklı akarsuyun biriktirme
kesitlerine bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) I. akarsuyun debisi yüksek, rejimi düzensizdir.
B) II. akarsuyun rejimi düzenlidir.
C) III. akarsuyun debisi az, rejimi düzenlidir.
D) II. akarsuda debi üç kez yükselmiştir.
E) III. akarsuda debi fazla, rejim düzensizdir.
9.
Yukarıda bir akarsuyun bir yıl içindeki akım grafiği
verilmiştir. Bu akarsuyun biriktirme yaptığı yerde oluşan
kesiti aşağıdakilerden hangisi olabilir?
10. Yanardağların etkin olduğu bölgelerde gaz basıncının
etkisiyle yeraltındaki suların fışkırarak yeryüzüne çıktığı
sıcak su kaynaklarına gayzer denir.
Buna göre, Türkiye'deki volkanların etkin olduğu
düşünülürse yukarıdaki haritada işaretlenmiş merkezlerin
hangilerinde gayzerlerin görülme olasılığı en fazladır?
A) I ve II
B) Yalnız II
C) III ve IV
D) Yalnız V
E) Yalnız I
11. Aşağıdaki şekilde oluşan sarkıt, dikit ve sütun gibi şekiller
aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olan arazilerde
yaygındır?
bulunan bir akarsuyun yıllık akım miktarı daha fazladır?
A) Killi arazilerde
B) Eğimli, engebeli arazilerde
C) Kalkerli arazilerde
D) Bozkır bitki örtüsünün yaygın olduğu arazilerde
E) Akarsu akımının fazla olduğu arazilerde
12.
3. Deniz suyunun donması ile oluşan buz tabakalarına
Bankiz denir.
Aşağıdaki ülkelerden hangisinin kıyılarında Bankiz
oluşumuna rastlanabilir?
A) Türkiye
B) İtalya
C) Mısır
D) Kanada
E) Tunus
4.
Yukarıda dış kuvvetlerin etkisiyle meydana gelmiş yerşekilleri gösterilmiştir.
Buna göre yer şekillerinin oluşum özellikleri dikkate alınırsa
hangi ikisinin aynı iklim bölgesinde oluşması daha kolaydır?
A) I ve II
B) II ve III
C) I ve IV
D) I ve III
E) III ve IV
13. Buzulların oluşturduğu aşındırma ve biriktirme
şekillerinden hangisi Türkiye'de görülmez?
A) Sirk gölü
B) Fiyord
C) Takke Buzulu
D) Moren
E) Buzul vadisi
1. C
2. E
3. C
4. A
5. D
6. A
7. B
8. C
9. D
10. C
11. C 12. A 13. B
DIŞ KUVVETLER -III1. Aşağıda dünya haritasında bazı akarsular verilmiştir.
Herhangi bir akarsu değişik iklim bölgelerinden geçiyorsa bu
tip akarsulara "Karma rejimli akarsular" adı verilir.
Buna göre aşağıdaki akarsulardan hangisi bu tip akarsulara
örnek olamaz?
A) Missisipi
B) Tuna
C) Amazon
D) Nil
E) Obi
2. Bir akarsuyun akımını etkileyen en önemli faktörler sıcaklık
ve yağış koşullarıdır.
Buna göre, sıcaklık ve yağış grafikleri verilen akımı etkileyen
diğer faktörleri birbirine yakın olduğu beş ülkeden hangisinde
Dış kuvvetlerden rüzgarlar, yarı kurak ve kurak iklim
bölgelerinde, toprağın kuru ve taneli olduğu yerler ile bitki
örtüsünden yoksun alanlarda etkilidir.
Buna göre haritada işaretli yerlerin hangilerinde rüzgarın
şekillendirici etkisi en azdır?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) III ve IV
E) I ve V
5. Aşağıdaki izohips eğrileriyle gösterilen bir adadan denize
ulaşan beş tane akarsu vardır. Buna göre haritada gösterilen
akarsulardan hangisinin ağız kısmında delta oluşumu daha
zordur?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
6. I. Delta
II. Taraça
III. Haliç
IV. Menderes
Yukarıdaki yer şekillerinin hangilerinin oluşumunda gel-git
genliğinin yüksek olması etkilidir?
A) I ve II
B) II ve IV
C) I ve IV
D) Yalnız III
E) Yalnız IV
7. Zeminin geçirgen olduğu karstik alanlar yeraltı suları
bakımından zengindir.
10.
Bu özelliğe bağlı olarak yukarıda verilen taralı alanlardan
hangisinin yeraltı suları bakımından daha zengin olduğu
söylenebilir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
8. Aşağıda beş farklı merkezin aylık ortalama sıcaklık
değerleri verilmiştir.
Buna göre bu merkezlerin hangisinde kimyasal çözünme en
fazladır?
Yukarıdaki haritada numaralandırılmış hangi iki yer
arasındaki sıcaklık farkının nedeni sıcak ve soğuk su
akıntılarıdır?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) II ve V
E) I ve V
11. Gel-git etkisinin fazla olduğu bir kıyıda aşağıdaki yer
şekillerinden hangisinin oluşması daha kolaydır?
12.
9. Sularını açık denize ulaştırabilen akarsuların havzalarına
açık havza, iç deniz ya da göle dökülenlerin havzalarına ise
kapalı havza denir.
Yukarıdaki Türkiye haritasında havzaların genel dağılımları
gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?
A) Türkiye sekiz havzaya ayrılmıştır.
B) En küçük kapalı havzalar Van gölü ile Göller Yöre-si'dir.
C) Kapalı havzaların oluşumunda yer şekilleri, denizden
uzaklık, kuraklık gibi etmenler önemlidir.
D) Marmara, Ege havzasında yer alan akarsuların rejimleri
düzenli, debisi fazladır.
E) İç Anadolu kapalı havzasında akarsuya rastlanılmamaktadır.
Yukarda gösterilen kaynak çeşidinin yaygın olarak
görüldüğü bölgede aşağıdaki yer şekillerden hangisi
görülmez?
A) Peri bacası
B) Obruk
C) Polye
D) Uvala
E) Mağara
13. Aşağıdaki yer şekillerinin hangisinin Türkiye'de
görülmemesi özel konumdan çok matematik konumla
ilgilidir?
A) Haliç
B) Gayzer
C) Barkan
D) Peneplen
E) Fiyord
1. C
2. C
3. D
4. B
5. E
6. D
7. D
8. A
9. D
10. E
11. A 12. A 13. E
TÜRKİYE'NİN YÜZEY ŞEKİLLERİ -I1. Bitki örtüsünün seyrek olması nedeniyle erozyonun fazla
olduğu yerlerde akarsuların taşıdığı yük miktarı fazlalaşır.
Böyle yerlerde yapılmış barajların kullanılma ömrü uzun
olmaz.
Aşağıdaki bölgelerden hangisinde baraj gölleri için böyle bir
tehdidin daha fazla olduğu söylenilebilir?
A) Doğu Anadolu
B) Marmara
C) Ege
D) Karadeniz
E) Akdeniz
2. Türkiye akarsuları incelendiğinde genellikle;
I. Akış hızlarının fazla olduğu
II. Dik ve derin vadilerden aktığı
III. Denge profiline ulaşmadıkları
görülür.
Yukarıdaki özelliklerin ortaya çıkmasındaki temel faktör
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dağların doğu-batı yönde uzanmaları
B) Yükseltinin ve engebenin fazla olması
C) Akarsuların boylarının uzun olması
D) Akarsuların açık havza özelliği taşıması
E) Çok sayıda fay hattının bulunması
3. Türkiye'de heyelanların oluşumunda eğim, yağış,
tabakaların uzanışı, kayacın cinsi ve yapısı gibi faktörler etkili
olmaktadır.
Bu koşullar dikkate alındığında heyelanların Türkiye'de en az
görülmesi gereken bölümü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğu Karadeniz
B) Yıldız Dağları
C) Konya
D) Antalya
E) Erzurum-Kars
4. Orta Karadeniz'de kıyı ile iç kısımlar arasında büyük
sıcaklık farkları görülmezken, Doğu Karadeniz'de bu fark
oldukça fazladır.
Bölümlerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi bu farklılığın
oluşmasında etkili olur?
A) Yer şekilleri
B) Bitki örtüsü
C) Yağış miktarı
D) Akarsu rejimleri
E) Yaz sıcaklık değerleri
5. Ege Bölgesi'nde yer alan;
I. Kaz, Madra, Yunt, Aydın dağları Horst
II. Büyük Menderes, Küçük Menderes, Gediz, Bakırçay
ovaları ise graben olarak adlandırılır.
Horst ve Grabenlerin oluşumunda aşağıdaki yer
hareketlerinden hangisi etkili olmuştur?
A) Deniz ilerleme ve gerilemeleri
B) Kırılmalar
C) Buzul hareketleri
D) Yükselme ve alçalmalar
E) Kıvrılmalar
6.
Haritada işaretli yerlerden hangisinde rüzgârın şekillendirici
etkisi daha belirgindir?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
7. Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımadadır.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'yi çevreleyen denizlerle ilgili
doğru bilgi değildir?
A) Kıyılarında delta oluşumu fazladır.
B) Akdeniz'de tuzluluk oranı eh fazladır.
C) Kuzeye gidildikçe deniz suyunun sıcaklığı azalır.
D) Tutulan toplam balık miktarları aynıdır.
E) Boğazlarda alt ve üst akıntılar görülür.
8. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki akarsuların genel
özellikleri arasında yer almaz?
A) Denge profiline ulaşmamışlardır.
B) Ulaşımda yararlanılmaz.
C) Rejimleri genelde düzensizdir.
D) Eğimleri ve akış hızları azdır.
E) Enerji potansiyelleri yüksektir.
9. Nil, Missisipi, Amazon ve Kongo gibi nehirlerle
kıyaslandığında Türkiye'deki akarsuların boyları kısa ve
havzaları dardır.
Bu durumun en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yağış rejiminin düzensiz olması
B) Bitki örtüsünün gür olması
C) Yaz kuraklığı nedeniyle buharlaşmanın fazla olması
D) Akarsular üzerinde baraj yapılması
E) Yer şekillerinin engebeli ve yükseltinin fazla olması
10. Türkiye'deki dağların doğu-batı yönlü uzanması
aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olmamıştır?
A) Kuzey-güney yönlü ulaşımda
B) İç bölgelerle kıyı bölgeleri arasındaki yağış miktarında
C) Kıyı şekillerinde
D) Kuzey ve güney kıyılardaki ısınma farkında
E) Kara ve demiryollarının uzanış doğrultusunda
11. Göller yöresi, Batı ve Orta Toroslar'da karstik şekillerin
sık görülmesi, aşağıdakilerden hangisine kanıttır?
A) Mekanik çözülmenin hızlı olduğuna
B) Eriyebilen kayaçların varlığına
C) Akarsu aşındırmasının etkili olduğuna
D) Volkanik arazi olduğuna
E) Rüzgâr aşındırmasının etki olduğuna
12. Aşağıdaki göllerden hangisi heyelan set gölü özelliği
taşır?
A) Manyas
B) Ulubat
C) Beyşehir
D) Eğridir
E) Tortum
13. Türkiye kıyılarının şekillenmesinde iç ve dış kuvvetler
etkindir.
Türkiye haritasında taralı alanların kıyı şekilleri
aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir?
A) 1-Fiyord tipi kıyı
B) 2-Enine kıyı
C) 3-Boyuna kıyı
D) 4-Ria tipi kıyı
E) 5-Dalmaçya tipi kıyı
14. Gediz, Bursa, Menderes ovalarının deniz seviyesinden
yükseltisi, Erzurum, Yüksekova ve Başkale Ovaları'nın
yükseltisinden azdır.
Bu genelleme Türkiye’deki ovalarla ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisinin doğruluğunu kanıtlar?
A) Ovalar genellikle kuzeyde bulunur.
B) Batıdan doğuya gidildikçe ovaların ortalama yükseltisi
artmaktadır.
C) Ovaların tamamı tektonik olaylar sonucu oluşmuştur.
D) Ovalarda üretilen ürün çeşidi aynıdır.
E) Doğudaki ovalar batıdaki ovalara göre daha geniş bir alan
kaplar.
15. Türkiye'de platoların yükseklikleri farklıdır. Bu nedenle
platolar üzerinde yapılan ekonomik etkinlikler de farklılıklar
göstermektedir.
Buna göre, aşağıdaki platolardan hangisinde büyükbaş
hayvancılığın daha fazla yapıldığı söylenebilir?
A) Çatalca-Kocaeli
B) Gaziantep
C) Kars-Ardahan D) Obruk
E) Taşeli
16. İç Anadolu Bölgesi'nde birden fazla kapalı havza
bulunmaktadır.
Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yüzölçümünün büyük olması
B) Etrafının yüksek dağlarla çevrili olması
C) Volkanik arazilerin geniş yer tutması
D) Bozkırların geniş yer tutması
E) Yer şekillerinin engebesiz olması
17. Aşağıdaki haritada Türkiye'de kırık hatlarının en yoğun
olduğu alanlar gösterilmiştir.
Haritada gösterilen yerlerle ilgili aşağıda verilen özelliklerden
hangisi yanlıştır?
A) Depremlerin en yoğun olduğu alanlardır.
B) Sıcak su kaynakları yaygındır.
C) Türkiye'nin yüksek alanlarıdır.
D) Genç yapılı arazilerdir.
E) Kaplıca ve ılıcalar yaygındır.
1.A
2. B
3.C
4. A
5. B
6. E
7. D
8. D
9. E
10. D
11. B 12.E
13. A 14. B 15.C
16. B 17. C
TÜRKİYE'NİN YÜZEY ŞEKİLLERİ -II1. Türkiye'de akarsuların genel olarak yatak eğimleri fazladır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu durumun ortaya
çıkardığı sonuçlardan değildir?
A) Alüvyon taşıma güçleri fazladır.
B) Enerji potansiyelleri yüksektir.
C) Ulaşımda kolaylık sağlarlar.
D) Akış hızları fazladır.
E) Mekanik aşındırmaları fazladır.
2.
Orojenez sonucunda oluşmuş Horst ve Grabenler haritadaki
taralı alanlardan hangisinde görülür?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
3. Toprak oluşumunda etkili olan en önemli faktörlerden biri
de çözünmeye uğrayan ana kayanın özelliğidir.
Yukarıdaki Türkiye haritasında işaretlenen yerlerdeki
topraklardan hangisinin oluşumunda ana kaya etkili
olmamıştır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
4. Yükseltinin fazla olduğu ovalarda tarım ürünlerinin
çeşitliği azdır.
Aşağıda verilen ovaların yükseltileri dikkate alınırsa
hangisinde tarım ürünü çeşitliliğinin daha az olduğu
söylenebilir?
A) Menemen
B) Çukurova
C) Silifke
D) Başkale
E) Altınbaşak
5. Akdeniz Bölgesi'nde mağara, obruk, polye, lapya gibi yer
şekillerine sıkça rastlanır.
Akdeniz Bölgesi'nin hangi özelliği bu yer şekillerinin
oluşumuna neden olur?
A) Ortalama yükseltisinin fazla olması
B) Rüzgâr aşındırmasının etkili olması
C) Karstik arazinin geniş yer kaplaması
D) Çok sayıda göl bulunması
E) Kıta sahanlığının dar olması
6. Aşağıdakilerden hangisi üzerinde Türkiye'nin yer
şekillerinin etkisi yoktur?
A) Kısa mesafelerde iklim değişikliği
B) Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım güçlüğü
C) Kıyı ile iç kesimler arasında yağış miktarının farklı
olması
D) Akdeniz kıyılarında yazların sıcak ve kurak geçmesi
E) Ege kıyılarında denizin Akdeniz kıyılarına göre sığ
olması
7. Aşağıdaki ovalarımızdan hangisi oluşum bakımından
delta ovası özelliği taşımamaktadır?
A) Adapazarı ovası
B) Bafra ovası
C) Çukurova
D) Silifke ovası
E) Menemen
8. Çözünebilen kayaçların bulunduğu alanlarda meydana
gelen oluşumlardan biri de karstik göllerdir.
Buna göre, Türkiye'de aşağıda verilenlerden hangisinde
karstik göl oluşumu daha fazladır?
A) Antalya Bölümü
B) Adana Bölümü
C) Yukarı Sakarya Bölümü
D) Orta Fırat Bölümü
E) Ergene Bölümü
9.
Türkiye'nin yeryüzü şekilleri düşünüldüğüne yukarıdaki
haritada oklar doğrultusunda ilerleyen nemli hava
kütlelerinden hangisinin iç kısımlara sokulma ihtimali daha
fazladır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
10.
Yukarıda verilen taralı alanlarda oluşmuş yüzey şekilleri
aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir?
Yukarıdaki yer şekillerinden hangileri Türkiye'de görülmez?
A) I ve IV
B) II ve III
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I ve III
11.
16.
Doğu Anadolu'da kış mevsimindeki yağışlarının kar şeklinde
düşmesi, yukarıda yıllık akım grafiği verilmiş akarsuyun;
I. Kış aylarında akımın en düşük düzeye inmesi
II. İlkbaharda akımının maksimum düzeye ulaşması
III. Kimyasal erimenin artması
IV. Rejiminin düzenli olması
gibi özelliklerinden hangilerinin ortaya çıkmasında etkilidir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) III ve IV
E) Yalnız IV
12. Akarsuların taşıdığı maddeyi, denize ulaştırdığı yerlerde
falez (yalıyar) oluşumu görülmez.
Buna göre, taralı kıyılardan hangisinde falez oluşması
beklenmez?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
13. Türkiye okyanuslara kıyısı olmadığı için kıyılarında gel git genliği azdır.
Türkiye kıyılarında gel-git olayı daha etkili olsaydı aşağıdaki
ovalardan hangisinin oluşması beklenemezdi?
A) Antalya Ovası B) Altınbaşak
C) Adapazarı Ovası
D) Çukurova
E) Amik Ovası
14. I. Marmara'da Kapıdağ Yarımadası
II. Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında falezlerin oluşması
III. Marmara'da Büyük ve Küçük Çekmece göllerinin
oluşması
Yukarıda verilenlerden hangileri dalga ve akıntıların
biriktirmesi sonucunda oluşmamıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I ve III
15.
Eğim ve yağış arttıkça heyelan ve toprak kaymaları artar.
Buna göre, harita üzerinde numaralanmış bölgelerden
hangisinde heyelan ve toprak kaymalarına daha fazla
rastlanır?
A) I
B) II
C) III D) IV E) V
1.C
6. D
11. A
16. D
2. A
7. A
12. D
3.C
8. A
13. D
4. D
9. A
14. B
5. C
10. C
15. E