Therapeutic Uses of Cannabinoids

CİLT HASTALIKLARI FARMAKOLOJİSİ
1
2
Stratum corneum ilaçlar için
bariyerdir.
İlaçlar için en önemli bariyer:
stratum corneum
Emilim:
-Kontrasyon
-Uygulanan yerle ilgili
Lokal yarılanma ömrü
Taşıyıcı (Vehikül)
İlaç absorbsiyonu hidrasyonla artar
Uygulama sıklığı
İntralezyonel uygulama
3
Dermatolojik ajanlar bir taşıyıcı (vehikül)
aracılığıyla deriye uygulanırlar.
Çeşitli şekillerde uygulanabilir.
Islak pansuman,
Tentür
Jel,
Aerosol
Losyon,
Pudra
Pasta
Krem,
Pomad,
4
Topikal antibiyotikler
-Derinin yüzeyel enfeksiyonları
-Yara enfeksiyonları
-Akne vulgariste kullanılır.
Derinin yüzeyel enfeksiyonları piyoderma
staph aerous ve streptococcus piyogenes
tarafından oluşturulur Polimiksin, neomisin, gentamisin
birer aminoglikozit’tir.
Basitrasin, Polimiksin, Neomisin,
mupirosin (% 2 Bactroban pomad),
gentamisin
5
Topikal antibiyotikler
Basitrasin,Gramisidin Polimiksin B,
Neomisin, mupirosin (% 2 Bactroban
pomad), gentamisin gibi antibiyotiklerin
steroidlerle kombinasyonu sekonder
enfektif dermatozlar, diaper dermatiti,
otitıs ekterna ve impetigoz ekzemada
etkili…
Diaper; çocuk bezidir.
6
Topikal antibiyotikler
Akne vulgaris pilosebase unit hastalığı
Propionibakterium akne…..
Akne için topikal antibiyotikler
•Klindamisin,
•Eritromisin
•Metranidazol
•Sulfosetamid
•Sistemik antibiyoterapotikler :
•Tetrasiklin, minoksiklin, eritromisin,
klindamisin, oksitetrasiklin, doksisiklin
7
DERİ HASTALIKLARINDA
SAPLANTI VE SAPTAMALAR
• KARACİĞERDEN GELME
SORUNU
• LOKMAN HEKİM
YAKLAŞIMLARI
• POLİFARMASİ-TEDAVİYİ
SAĞLAMA ALMA
DÜŞÜNCESİ
• YETERSİZ ANAMNEZ VE
FİZİK MUAYENE
ELEBAŞLARI
KC
Karaciğer
Stres
A
Abse
Adenit
Âdet sorunları
Aft
Ağız kokusu
Ağız yaralan
Akne
Akut bronşit
Albüminüri
Alerji
Angina pektoris
Anjin
Aritmi
Arpacık
Asistoli
Aterom
B Bacak ağrıları
Bademcik iltihabı
Bağırsak kanseri
Bağırsak sancıları
Basedow
Baş ağrısı
Baş dönmesi
Bayılma
Bel soğukluğu
Benler
Boğmaca
Böbrek ağrısı
Böbrek kumu ve taşı
Böcek sokması
Bronşial astım
Bronşiektazi
Burun kanaması
Burunda büyümüş et
Ç D Çiller
Çocuklarda gelişme gecikmesi
Dalak büyümesi
Damar sertliği
Demineralizasyon
Depresyon
Deride pullanma
Dilde beyazlık
Diş bakımı
Diş ağrısı
Dişeti kanaması
Dizanteri
Dolama
Dölyatağı iltihabı
Dudak çatlaması
Düşük tansiyon
E F
Egzama
Eklem romatizması
Enterit
Enüresis
Erken boşalma
Ezikler ve burkulmalar
Farenjit
Frengi
G H İ
Gastrit
Genel halsizlik
Göz iltihabı
Göz yorgunluğu
Gözkapağı iltihabı
Grip
Guatr
Gut
Hava yutma
Hazımsızlık
Hematüri
Hemoroid
Hıçkırık
Hipertansiyon
Hipotansiyon
Histeri
İdrarını tutamama
(uykuda altına kaçırma)
İdraryolları iltihabı
İktidarsızlık
İshal
İştahsızlık
K Kabızlık
Kalb çarpıntısı
Kalb yetmezliği
Kalsiyum eksikliği
Kanda alyuvar eksikliği
Kandolaşımı hastalıkları
Kanser
Kansızlık
Karaciğer ağrısı
Karaciğer büyümesi
Karaciğer iltihabı
Karaciğer sirozu
Karaciğer stazı
Karaciğer yetmezliği
Kellik
Kısırlık
Kolemi
Kolestaz
Kolesterol
Kolit
Kore
Kronik bronşit
Kronik nefrit
Kulak ağnsı
Kulak iltihabı
Kurdeşen
LM
Larenjit
Lenfatizm
Lösemi
Lumbago
Mafsal iltihabı
Mafsal romatizması
Meniere hastalığı
Menopoz
Mide asidi
Mide bulantısı ve kusma
Mide kanseri
Mide ülseri
Mide-bağırsak gazı
Migren
Nasır
NOP
Nefes darlığı
Nefrit sancıları
Nekahat
Nevralji
Nevrasteni
Nevroz
Nezle
Nöro-vejetatif bozukluk
Ödem
Öksürük
Pamukçuk
Pankreas hastalıkları
Parkinson hastalığı
Perikardit
Podagra
Polmoner gangren
Prostat iltihabı
Psikasteni
R S Ş Raşitizm
Raynaud fenomeni
Romatizma
Samyeli
Saç dökülmesi
Saçkıran
Safra taşı
Safrakesesi drenajı
Safrakesesi iltihabı
Saman nezlesi
Sar'a
Sarılık
Sedef hastalığı
Selülit
Ses kısıklığı
Sıkıntı
Sıraca
Sigara tiryakiliği
Siğil
Sinirlilik
Sinirsel dispepsi
Sinirsel mide krampı
Sinüzit
Sistit
Siyatik
Skorbüt
Soğuk algınlığı
Spazmodik öksürükler
Spermatore
Şeker hastalığı
Şişmanlık
TUVYZ
Taşikardi
Terleme
Tırnak çatlaması
Trigeminal nevralji
Uykusuzluk
Üremi
Vajina iltihabı
Vajinal akıntılar
Varis
Verem
Vitiligo
Yanıklar
Yaşlılık
Yorgunluk
Yüz/Cilt Güzelliği
Zatülcenp
Zatürree
Zayıflık
Zona
9
GÜNEŞ YANIĞI TEDAVİSİ
10
SIK GÖRÜLEN DERİ HASTALIKLARI
• Ekzemalar
• Ürtiker
• Akne vulgaris
• Mantar enfeksiyonları
• İlaç reaksiyonları
• Deri kanserleri
• Bakteriyel deri enfeksiyonları
• Saç dökülmeleri-alopesiler
11
EKZEMANIN SINIFLANDIRILMASI :
• Endojen ekzemalar:
• Atopik ekzema
• Seboreik ekzema
• Gravitasyonel ekzemaStaz dermatit
• Numuler ekzema
• Dizhidrotik ekzema
• Ekzojen ekzemalar:
•
•
•
•
•
•
İrritan kontakt dermatit
Allerjik kontakt dermatit
Diaper dermatit
Asteatotik ekzema
İntertrigo
Palmo-planter
hiperkeratozik ekzema
• Fotodermatit
12
Krut nedir? Pıhtılaşmış kan + eksuda + ölü deri
EKZEMADA ELEMANTER LEZYONLAR:
• Akut ekzema:
•
Eritem, ödem, vezikül, süventman ve sonuç olarak krut
• Kronik ekzema:
•
Likenifikasyon, deskuamasyon, hipo veya hiperpigmentasyon, bazı olgularda
hiperkeratoz
• Her iki durumda da kaşıntıya sekonder deri değişiklikleri
13
EKZEMADA TANI / AYIRICI TANI:
• Tanı anamnez ve dermatolojik bakı ile konabilir
• Kesin tanı için biyopsi gerekebilir
• Kontakt dermatitte patch test allerjenin saptanmasında
çok yardımcıdır
Neye karşı alerji oluştuğuna bakmak
• Ayırıcı tanı:
•
için yama testine bakılır.
Psoriasis, erizipel, liken simpleks, dermatofitoz, pitiriazis rosea,MF, tinea pedis, Sy,
liken planus
Psoriasis = Sedef Hastalığı
14
KONTAKT DERMATİT
Kontakt Dermatit
Deri reaktivitesinde dış bir faktöre maruziyet sonrası
değişme, deri iltihabı
•İrritan kontakt dermatit
•Alerjik kontakt dermatit
16
Kontakt Dermatit
İrritan kontakt dermatit
Cildin toksik maddelere maruziyeti sonrası, cilt
dış
yapısında
sıvı-protein-lipid
matriks
hasarına bağlı, erirtomatöz lezyonlar.
Lezyon şiddeti toksik ajana, konsantrasyona ve
maruziyet süresine göre değişebilir.
Genellikle reaksiyon temas bölgesinde görülür.
17
Kontakt Dermatit
Alerjik kontakt dermatit
İmmünolojik bir reaksiyon (Tip 4)
Alerjen cildi geçip, cit makrofajları tarafından
T-lenfositlere aktarılır. 3-4 gün sonra Tlenfositlerin
temas
yerine
migrasyonu
ve
eritromatöz lezyon gelişimi.
Lezyon daha yaygın
Atopik dermatitte IgE düzeyi yüksektir.
18
Kontakt Dermatit
İritan
Allerjik
Sabun, asit,
yara bandı
Nikel, parfüm,
saç boyası
Nonspesifik
Tip IV
Yok
Yama testi
Tanısında yama testi kullanılıyor.
19
Kontakt Dermatit
Tedavi hedefleri
1. Normal epidermal bariyeri restore et
2. Deri inflamasyonunu tedavi et
3. Kaşıntıyı tedavi et
Topikal kortikosteroidler başlıca tedavi
ajanı. Ayrıca oral antihistaminikler kaşıntı
tedavisinde kullanılır.
Sistemik kortikosteroid çok yaygın
20
lezyonlarda kullanılabilir
Topikal kortikosteroidler
• Antiinflamatuvar,antimitotik etkilerinden dolayı inflamasyonu ve reaksiyonu önlerler.
• Topikal kortikosteroidler potenslerine göre düşük, orta, yüksek ve çok yüksek olarak
sınıflandırılırlar.En düşük potensli ve en kısa süreli kullanım tercih edilir.
• Bakteriyal, fungal, viral cilt enfeksiyonu varsa kullanmayın
21
Topikal kortikosteroidler
• Düşük potensli
Hidrokortizon asetat % 0.5
• Orta potensli
Triamsinolon asetonid % 0.1
• Yüksek potensli
Betametazon dipropiyanat % 0.05
• Çok yüksek potensli
Halobetazol propiyanat % 0.05
22
Topikal kortikosteroidler
• Krem, pomad, losyon ve jel.
Geniş alan ve saçlarda losyon ve jeller,
Küçük alanda kremler tercih edilir
Yüz ve parmak araları gibi ince cilt alanlarında yüksek potensli ilaçları kullanma...
Düşük potensli etkisiz uzun süreli kullanım yerine, yüksek potensli kısa kullanım;
düşük potensle idame daha rasyonel
Kısa sürede tedavi etmek daha
önemli. Daha sonra düşük
potensli kortikosteroidler ile
idame edilmelidir.
23
Topikal kortikosteroidler
• Tavsiye edilen topikal steroid maksimal erişkinlerde 2 hafta, çocuklarda 1 hafta
•
Cilt hidrate edilirse, ya da okkulize edilirse penetrasyon artar.
• Uzun süreli kullanım cilt atrofisi, akne, stria, telenjektaziye yol açabilir.
• Sistemik tedaviye geniş alan varsa, topikale yanıt yoksa geçilmeli...
• 1 mg/kg ile başla, her iki günde 5 mg azalt ve en az 2 hafta uygula...
24
Topikal kortikosteroidler
• Sistemik tedaviye geniş alan varsa, topikale yanıt yoksa geçilmeli...
1 mg/kg ile başla, her iki günde 5 mg azalt ve en az 2 hafta uygula...
• Sabahları verilmeli
• Mide sorunlarına yol açabilir. Aşılı hastalar, tüberkülozlu, hipertansiyonlu hastalarda
dikkat edilmeli.
25
Tedavi algoritması
kontakt dermatit
irritan
allerjik
hafif ya da orta potent
orta potent topikal steroid
topikal steroid
Antihistaminik ihtiyaç olunca
Antihistaminikihtiyaç olunca
İyileşti
Evet
Tedaviyi
durdur
Hayır
Daha potent
topikal steroid
14 gün
İyileşti
Evet
Tedaviyi
durdur
Hayır
Sistemik
kortikosteroid
1 mg/kg, 2-3 hafta
26
Alerjeni ortaya koyabilmek için
uygulanır.
YAMA TESTİ
27
KONTAKT DERMATİT TEDAVİSİ
• İRRİTAN VE ALLERJİK
FAKTÖRLERİN ORTADAN
KALDIRILMASI
• TOPİKAL KORTİKOSTEROİD
• EMOLYENT VE
NEMLENDİRİCİ AJANLARVaseline, üre vs
EKZEMALAR
DİZİDROTİK EKZEMA
NUMULER EKZEMA
29
DİZİDROTİK EKZEMA
STAZ DERMATİT
EKZEMADA TEDAVI :
• İlk adım nedenin bulunup ortadan kaldırılmasıdır
• Süventman varsa yaş pansuman
• Kuruma sağlandıktan sonra topikal ks önerilir
• Topikal kortikosteroidin formu ve gücü, lezyona, hastaya ve
yerleşim yerine göre özenle seçilmelidir
• Uzun süreli topikal ks kullanımında olası yan etkiler göz
önünde bulundurulmalıdır
30
Örnek reçete
AKUT EKZEMA
Rp.
1. Eau de Goulard
500 cc
S: us ext (3 gün süre ile günde 6-7 kez)
2. Kortikosteroid içeren krem
veya pimekrolimus içeren krem
S: us ext (sabah-aksam çok ince)
3. Antihistaminik (oral)
S: 2x1
DIB
DIB
31
ATOPİK DERMATİT
32
Örnek reçete
ATOPİK DERMATİT
Rp
1. atarax sirop DIB
s: günde 2-3 kez 1 ölçek
2. excipial lipo emülsiyon DIB
s: sürekli vücuda
3. steroid (eumovate, dermatop vs) pom DItube
s: çok kaşınan yerlere gece yatarken
4. pimekrolimus (elidel) krem
DI tube
s: idamede sabah akşam sürülecek
33
Seboreik
dermatit
Rp/
1. Topikal steroid
2. Topikal çinko oksit
3. Antiseboreik şampuan
(ketokonazol vs)
Bu beyaz lezyonlar dökülür.
PSORİAZİS-SEDEF HASTALIĞI
Örnek reçete
Rp /
1. Vaseline salicylee %5 200 gr
S: günde bir beyaz kabuklu alanlara
2. Dermovate pom DI tube
S: günde 1 kez akşam 2 hafta
3. Cutivate pom DI tube
S: 2. haftadan sonra 6 hafta süreyle
günde 1 sür.
ERİZİPEL-YILANCIK
Rp 1.Klavunat tab DIIB
s: 2x1 ( 10 gün)
2. Sol de rivanol 1/1000
500 cc
s: günde 2 sil
3. Etol tab DIB
s: 2x1 tok
Not: yatak istirahati şart.
sonra.: t. Pedis tedavisi
Galvanoterapi: Elektrik akımı ile tedavi,
fizyoterapistler uygular
LİKEN RUBER PLANUS
Rp/
1.Oral antihistaminik-atarax
vs
2. Lokal steroidli merhem
3. Sistemik kortikoterapiPrednol vs
4. Galvanoterapi
5. Oral retinoid-asitretin
Liken planus
PİTYRİASİS ROSEA DE GİBERT
Rp/
1. Oral antihistaminik
Setirizin, loratadin, akrivastin vs
2. Mentolsüz sulu pat
Oxyde de zinc
Talc
Glycerine
Eau de rose
3. Düşük potent yerel steroid
İlaca bağlı reaksiyonlar olabilir.
İLAÇ ERÜPSİYONLARI
ÜRTIKER :
• Kaşıntılı, eritemli-ödemli plaklar (urtica) ile karakterizedir
• Urtica genellikle birkaç saat içinde kaybolmakla birlikte en
çok 24 saat içinde geriler
• Lezyonlar 24 saatten fazla sürüyorsa ürtikeriyal vaskülit
açısından biyopsi alınmalıdır
• Hastalık süresi 6 haftadan kısa ise akut, uzun ise kronik
ürtiker terimi kullanılır
• Akut ürtikerlerin büyük bir çoğunluğunda etken
saptanabilirken, kronik ürtikerlerin %80’inde neden
bulunamaz ve otoimmun ürtiker olarak değerlendirilir
40
ÜRTİKER
41
ÜRTİKER
Rp.
eklenir
1. H 1 reseptör blokeri
(non-sedatif) DIB
S: 1x1 (en az 2 hafta)
2. H 1 reseptör blokeri
(sedatif)
S: 2x1 (en az 2 hafta)
3. İlk ikisi yetmezse Mast hücre stabilizatörü
DIB
DIB
S: 1x1(2 ay)
4. İlk üçü yetmezse H 2 reseptör blokeri eklenir
DIB
S: 1x1
5. İlk dört kalem yetmezse sistemik steroid
DIB
S: günde 0.5-1 mg/kg prednizolon
42
AKNE VULGARIS :
• Pilosebase birimin kronik inflamatuar hastalığıdır
• Özellikle puberte döneminde sık ancak daha ileri yaşlarda da görülebilir
• Kızlarda erkeklerden daha erken yaşta ortaya çıkar
• Erkeklerde ciddi formlar daha sıktır
43
AKNE OLUŞUM MEKANIZMASI:
•
Multifaktöriyel olarak geliştiği düşünülmektedir
•
Başlıca 3 etken üzerinde durulmaktadır
•
Artmış sebum sekresyonu ve androjenler
Androjenler akne vulgariste arttırıcı, östrojen ise azaltıcı
etkiye sahiptir
POS’nun akne ile ilişkili olabileceği bilinmektedir
•
Anormal foliküler keratinizasyon
•
Mikrobiyal kolonizasyon ve yangı (Propionibacterium acnes,
Stapylococcus epidermidis, Pityrosporum ovale)
44
AKNE VULGARISTE KLINIK :
• Başlıca 3 formda ortaya çıkar
• Komedonal
• Enflamatuar
• Nodülokistik
• Klinik formları
• Neonatal, infantil ve juvenil akne
• Akne ekskoriye, mekanik akne, tropikal akne, pomad akne,
akne kozmetika
• İlaca bağlı akne, mesleki akne, akne konglobata, akne
fulminans
45
AKNEDE ELEMANTER LEZYONLAR :
• Mikrokomedon
• Mikroskopik saptanan komedon
• Kapalı komedon (beyaz)
• Derin yerleşimli tıkaç
• Açık komedon (siyah)
• Yüzeyel yerleşen tıkaç, distal bölümü
melanin varlığından dolayı siyahtır
• Papül-püstül
• Nodül
• Kist
• Drene sinüs
• Skatriks
46
Akne ekskoriye
Akne
konglobata
Nodülokistik
akne
Akne komedoniyen
Akne rozase
Akne
vulgaris
47
AKNE VULGARISTE AYIRICI TANI
• Rosacea (birlikte olabilir)
• Verrüler
• Folikülit
• Sifiliz papülleri
• Behçet hastalığı
• İlaç erüpsiyonları
• Perioral dermatit
48
SINAV. SORULUR.
AKNE VULGARİS TEDAVİSİ
Aşağıdakilerin hangisi akne tedavisinde kullanılır?
AKNE VULGARISTE TEDAVI :
• Topikal ve sistemik tedavi yapılabilir
• Yangısal lezyonları olmayan veya hafif olan hastalarda topikal tedavi
tercih edilir
• Bu amaçla kullanılan başlıca ajanlar:
• Benzoil peroksit, azeleik asit, adapalen, retinoidler,
antibiyotiklerdir
• Ajan seçilirken aknenin sınıflandırılması önemlidir
• Komedonal aknede salisilik asit, adapalen, azalaik asit ve
retinoidler
• Enflamatuar aknede antibiyotikler
• Nodülokistik aknede de ise genellikle sistemik tedaviisotretinoin seçilir
49
Tetrasiklin çocuklarda kemik-diş
gelişimini bozar.
SINAV:Hangisi çocuklarda kullanılmaz?
AKNE VULGARISTE TEDAVI :
• Orta ve şiddetli aknede, kliniği hafif de olsa akneden ruhsal olarak
olumsuz etkilenen olgularda, leke ve iz kalma riskinin yüksek olduğu
durumlarda sistemik tedavi uygulanır
• Başlıca tedavi seçenekleri olguya göre seçilmek üzere antibiyotikler,
hormon ve retinoidlerdir
• Tetrasiklinler ilk sırada tercih edilir ancak, minosiklin, doksisiklin,
eritromisin, klindamisin, trimetoprim sulfametaksazol da kullanılır
• Benzer etkilere sahip olan eritromisin ise çocuklarda ve hamilelerde ilk
tedavi seçeneğidir
• Her iki ilacın da günde 1 gramlık dozda 3 ay süre ile kullanımı
önerilmektedir
50
İsotretionin kullanan hastalar 6
ay boyunca gebe kalmamalıdır.
AKNE VULGARISTE TEDAVI :
• İsotretinoin yağ bezi fonksiyonunu ve folikül keratinizasyonunu
birlikte etkileyen tek ilaçtır
• En önemli yan etkisi teratojenitedir
• Dudaklarda kuruma ve çatlama, kas-eklem ağrısı, burun kanaması,
konjunktivit (göz kuruluğuna bağlı), baş ağrısı, deri enfeksiyonlarına
yatkınlık, kilo kaybı görülebilir
• Doza bağlı olarak kan lipid düzeylerini ve karaciğer fonksiyon
testlerini yükseltebilir
• İlaca başlanmadan laboratuar incelemeler ve gebelik testi
yapılmalıdır ve aylık laboratuar kontrolleri ile hasta izlenmelidir
• Yan etkiler ilaç kesimi ile geri dönüşümlüdür
51
AKNE VULGARİS
1. Nonfarmakolojik tedavi
2. Komedolitikler
• Tretionin, Vit A analogu, epidermal hücreler arasındaki
kohezyonu azaltıp, epidermal hücre turnoverinı
artırır.Açık komedonlar atılır, kapalılar açık hale gelir
• Benzoil peroksit, komedolitik ve bakterisidaldir.
3. Topikal antibiyotikler
• Klindamisin ve eritromisin % 1-2
52
Akne vulgaris
RETİNOİDLER
Doğal A vitamini aktivitesini taşıyan
retinol, tretinoin, izotretinoin, tazaroten
ve adapelen….
Retinoik asid etkisini retinoik asit
reseptör (RAR) ve retinoid X reseptör
üzerinden yapar…
Yan etkileri deride ve mukozalarda
kuruma, mukozalarda kanama, kas iskelet
ağrısı, psikolojik sorunlar
53
Sınav. Soru gelir.
Teratojendirler.
Akne vulgaris
RETİNOİDLER
Sistemik retinoidler TERATOJEN dir
Akne dışında fotoyaşlanma, inflamasyon,
hiperploriferasyon hastalıklarında
kullanılır.
Keratinizasyonu normalize eder,
pilosebase unitte inflamasyonu azaltır,
diğer ilaçların penetrasyonunu artırır
54
55
56
57
Akne vulgaris
TRETİNOİN
Mikrokomedonu oluşturan
hiperkeratinizasyonu önler. Desmozomları
azaltarak ve tonofilament yapımını
azaltarak keratinositlerin birbirine
bağlanmasını azaltır ve keratinosit
otolizine neden olur.
UV ışınlar epidermal kertinositlerde
growth faktör ve sitokinleri artırır ve
dermal kollojen ve diğer proteinler yıkılır
58
Akne vulgaris
TRETİNOİN
Tretinoin epidermis granüler tabakanın
kalınlığını artırır.
MELANOSİT aktivitesini azaltır.
Intraselüler glikozaminoglikan yapımını
artırır. Epidermal turnover artar…
Dermiste anjiogenez, vazodilatasyon ve
artmış papiller kollojen sentezi izlenir…
59
TRETİNOİN
Sonuçta ince kırışıkların gitmesi, derin
kırışıklarda azalma, ciltte pembeleşme
düzleşme ve azalmış hiperpiğmentasyon
görülür.
Akne vulgaris ve fotoyaşlanmada %
0.01-% 0.1 krem, jel ve solusyonu
mevcut.
Maksimal etki 2-3 ay gerektirmekte…
Gece sürülmeli…
Fotokoruma gerekli
60
TRETİNOİN
Topikal uygulanan treinoinin % 90 ı
deride kalır ve çok az kısmı emilir.
Topikal uygulamada hafif eritem
yapılacak doz tercih edilir. Göz, burun,
ağız mukozalarıyla temastan kaçınılmalı….
Eritem ve ciltte kuruluk sık görülür.
Nemlendirici ile birlikte kullanılmalı…
61
Akne vulgaris
İSOTRETİNOİN
Sentetik retinoik asit derivesi
Diğer tedavilere dirençli kistik akne için
kullanılır. Etkisi tam anlaşılamamakla
birlikte sebase bezlerin hacmini azaltır
ve fonksiyonlarını inhibe eder…
Yarılanma ömrü 10-20 saat..İsotretinoin
0.05 ve % 2 eritromisin ‘içeren
isotreksin jel…
62
ADAPELEN TAZAROTEN
63
Akne vulgaris
Benzoil peroksit
Komedolitik, P.akne üzerine bakterisid
etkili…
Peeling etkisi var..
Sensitizasyon yapar. O nedenle % 2.5 ile
başlanmalı % 5 ve % 10 Jel türevleri
Bulunur
64
Leke açıcılar
Hidrokinon
Kojik asit
Arbutin
C vitamini
65
Nemlendiriciler
Hümektanlar
Lanolin,Üre, setil alkol, izopropil alkol, propilen glikon
Emoliyentler
Vazelin
66
Örnek reçetemiz
Rp/
AKNE VULGARİS
1. Sistemik AB (Tetrasiklin, doksisiklin)
S: 4x1, 1x1
DIB
2. Topikal adapalen/benzoil peroksit
/antibiyotik/azaleik asit/retinoid
S: temiz cilde ince kullanılır
DITube
3. İlk 2 kalem yetmezse
Nodülokistik lezyonlu ise sistemik AB yerine:
isotretinoin (Roaccutane tab.)
S: kilo basına 0.5-1 mg
4. Dudaklar için Pom. Boriqueé % 2 veya
dekspantenol
S: us ext (dudaklara gün boyu)
100 gr
67
5. Alcool salicylee %2-komedonlu aknede
ALOPESİ ARETA-PELAD
68
Komple dökülmesi
ALOPESİ TOTALİS
69
Erkeklerde ortaya çıkar.
ANDROGENETİK ALOPESİ
70
Finasterid, testesteron sentezisinibloke eder.
Minoxidile, vazodilatatör bir ilaçtır.
ANDROGENETİK ALOPESİ
Rp 1. Finasterid (propecia) tab 1mg DIB
s: günde 1 adet
veya
2. Minoxidile (rogaine) sol %5 DIIIB
s: günde 2 sürülecek
3. Antiseboreik şampuan (Ketokenazol vs)
71
MOLLUSKUM KONTAGİOSUM
Tedavi seçenekleri:
1.Küretaj + iyot atuşmanı
2. Kantharidin sol
3. Kriyoterapi
4. Elektrokoterizasyon
Siğil, papilloma virisüne bağlı ortaya çıkar.
VERRÜKA
Rp.
1.Vaseline salicylée %20 50 gr
s. Sadece siğillere gece yatarken
sürülecek
2. Pate d’oxyde de zinc 150 gr
S: siğilin çevresine önceden
Veya
3. Duoderm/verrütol sol
DIB
S: siğil üzerine 2 günde bir 3 kat
sürülecek
4.Debridman +Kriyoterapi
5. Kantharidin sol
Derinin fungal enfeksiyonları
74
Derinin fungal enfeksiyonları
75
Derinin fungal enfeksiyonları
Funguslar derinin sadece ölü tabakalarında yaşarlar.
Cilti, saçları ve tırnağı infekte ederler.
•Tinea
•Tinea versikolor
•Candidiyasis'e
neden olurlar
Dermatofitler keratinize cilt dokusunda üreyebilirler. Nemli,sıcak
ve kapalı ortamlarda yaşarlar.
Keratinaz enzimi üreterek, tırnaklarda kırıntıya ve saç
dökülmesine yol açarlar.
76
Derinin fungal enfeksiyonları
77
Derinin fungal enfeksiyonları
78
Derinin fungal enfeksiyonları
Tanı mikroskobik olarak stratum korneumu % 10 KOH
maruz bırakarak fungusları görme ile konur.Funguslar
derinin sadece ölü tabakalarında yaşarlar. Cilti, saçları
ve tırnağı infekte ederler.
•Tinea capitis, corporis, pedis, cruris, unguium
(onikomikozis)
•Dermatofitler
79
Tedavi
Mantar enfeksiyonları banyo sonrası fungal enfeksiyon olasılığı
bulunan bölgelere mikonazol (monistat) ya da tolnaftat pudra
sürülerek önlenebilir.
Tedavide hedef fungus ve enfeksiyon noktası. Tedavi çoğu zaman
topikal ancak, tinea kapitis ve onikomikozis te sistemik tedavi
hedeflenmeli.
Topikal azoller fungus membranı için önemli ergosterolün sentezini
bozarak fungusid etki gösterirler. Tinea pedis, corporis, cruris ve
candidiyasiste etkilidirler. Günde 1-2 kez 2-4 hafta
uygulanmalıdırlar. Tedavi lezyon sonlanmasından 1 hafta sonraya
kadar devam etmeli.
80
Tedavi
Topikal ajanlar
Klotrimazol pomad, günde iki kez 4 hafta
Mikonazol...................................
Ketokenazol................................
Terbinafin...............................
Tolnaftat..............
Nistatin 100.000 Ü/ml
İnfantlara her iki ağız tarafına 1 ml
Erişkinlere her iki ağız tarafına 3 ml
Oral ajanlar
Griseofulvin (P.Ovale-Tınea versıkolor ve kandidiyasıste etkisiz)
Adult 500-1000 mg/gün
Çocuk 10-15 mg/kg/gün
İtrakonazol
200 mg/gün
Terbinafin
81
60-250 mg/gün
Fungal enfeksiyon
Kafada
Grisofulvinle 8 hafta tedavi
Topikal antifungalle 2-4 hafta
İyileşti
Evet
Hayır
Tedaviyi
Terbinafinle
4
hafta tedavi
durdur
Tırnak
Vücut, el, ayak,
kasıklar
İtrakonazol oral 12 hafta
İyileşti
İyileşti
Evet
Tedaviyi
durdur
Hayır
Sistemik tedaviye
başla
Evet
Tedaviyi
durdur
Hayır
Terbinafinle
hafta
82
12
Tırnak mantarı
TINEA UNGUIUM
Rp
1.Terbinafin tbl
DII-IIIB
S:1x1 tok 2-3 ay
2. İtrakonazol kap DIIIB
s: sabah tok 2 akşam tok
2 7 gün, 3 hafta aralarla
3 kür = 3 kutu
kullanılacak.
Mikolojik kültür sonrası !!
Tinea Versikolor
• Fırsatçı yüzeyel maya enfeksiyonu. asemptomatik, iyi
sınırlı, beyazdan pembeye, bronzdan kahverengiye
lezyonlar.
• Pitrosporum ovale, nemli bölgelerde lezyon oluşturur.
PO yüzeyel yag asidini okside eden
bir enzim salgılar ve epidermal melanositlerde trozinaz
inhibisyonu yapan dikarboksilik asit oluşur ve
hipomelanosise bağlı renk değişikliği görülür.
• Tanı lezyon bölgesinin KOH analizi ile konur
Tanı mikroskobik olarak konur.
84
Tinea Versikolor
• Selenyum sulfid ilk tercihtir. Lezyone bölgeye % 1- 2.5
(Selsun) 15 dk yedirilir.
• Topikal azol krem ya da spreyler 3-4 hafta uygulanır.
• Resistant vakalarda itrakonazol oral 5 gün uygulanır
85
Candidiyasis
• Kutanöz kandidiyazis deri ve mükoz memranların
enfeksiyonudur. Sıklıklar bebeklerde bez alanında, oral
kavitede, parmak aralarında, tırnak, vajen ve erkek
genitalde yerleşir
86
Candidiyasis
• Ortamı kuru tutma, benzol peroksitle yıkama, ve
mikonazolle pudra uygulama yararlı olabilir.
• Nistatin (mikostatin) sterollere bağlanarak fungusun
membran geçirgenliğini artıran fungusid madde.
• Oral yerleşimli ise oral nistatin 10-14 gün, cilt ise
azoller günde iki kez 10 gün.
• Amfoterisin B daha geniş spektrumlu candidiyazise
karsı etkili..
87
Maserasyon ne demek?
Yumuşayarak soyulma.
TINEA PEDIS :
• Genellikle yetişkin erkeklerde görülen
ayaktaki mantar enfeksiyonudur
• Üç şekilde karşımıza çıkar:
• İntertrijinöz tip:
Parmak arası ve altında
maserasyon, deskuamasyon,
fissür ve ödem ve kendine has
özel bir kokusu vardır, kaşıntılıdır.
Sıklıkla en dar olan 4. parmak
arasında başlar, giderek tüm ayağa
yayılır. Enfekte olmaya eğilimlidir,
erizipel, lenfödem ve elefantiyazis
gelişebilir
TINEA PEDISTE TANI / AYIRICI TANI:
• Tanı:
• Kliniktir, şüpheli durumlarda ve uygun tedavi yapabilmek için
mikolojik bakı ve kültür istenebilir
• Kültür sonucuna göre uygun antifungal seçilerek doğru tedavi
yapılır
• Ayırıcı tanı:
• İntertriginöz tip; intertrigo, kandidiazis, gram (-) enfeksiyon
• Kuru skuamlı tip; kserozis, pitriazis rubra pilaris, iktiyozis,
palmoplantar keratoderma, psoriazis, liken planus, ilaç
erüpsiyonları
• Vezikülobüllöz tip; kontakt dermatit
89
TİNEA PEDİS
Rp.
1. Permanganate de potassium tab. 250 mg DIB
S: us ex
( 12 su bardagı ılık suya 1 tablet atılıp günde 2 kez
15 dakika ayak banyosu yapılır)
2. Antimikotik krem /sprey/losyon
DItube
S: us ext
(sabah-aksam ince sürülür, parmak aralarına gazlı
bez)
3. Oral antimikotik-yaygın ve keratozik tiplerde
-Terbinafin, itrakonazol,flukonazol-
90
TİNEA PEDİS
4. Enfekte ise oral AB
DIB
S: 2x1
5. İd reaksiyonu varsa antihistaminik
DIB
S: 2x1
6. İd reaksiyonu varsa ellere kortikosteroid içeren
krem
S: us ext (sabah-aksam ince sürülür) Dıtube
91
İmmunomodülatörler
• Imiquimod (Aldara)
• Siğil tedavisinde onaylanmış ilaç PMNL tarafından IL-1,6 ve 8, Tnf-alfa
salınımı
• Haftada 3 kez, 3 ay tedavi…
Akne puberteden hemen hemen 1-2 yıl önce androjen üretimi ile başlar.
Aşırı androjen sebum yapımına neden olur. Anormal keratinizasyon
pilosebasöz fölikülde sebum retansiyonuna neden olur. Bu da açık ve
kapalı komedonlara yol açar. Komedon sebum yapmaya devam ederse
inflamasyon ve püstül gelişir.
92
• Takrolimus ve pimekrilimus
Makrolid immunosüpresanlar.T lenfosit aktivasyonunu
önlerler.Mast hücrelerinden immun sataşma ile sitokin ve
diğer mediyatörsalınımını engellerler. Atopik dermatit
tedavisinde etkilidirler. Takrolimus 0.03 ve pimekrimus % 1 2
yaşından büyük çocuklara günde 2 defa uygulanır
93