yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği
advertisement
ANKARA GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ MAYIS 2012 GÜMRÜK MÜŞAVİRİ KİMDİR • 4458 sayılı Gümrük Kanunu’n da yer alan şartları sağlayarak , Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca verilen Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi’ne sahip serbest meslek mensuplarına Gümrük Müşaviri denilmektedir. • Gümrük Müşavirleri, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gümrük işlemlerini, gümrük idareleri ve diğer kurumlar nezdinde dolaylı temsil yoluyla takip edip, sonuçlandırır. • Gümrük Müşavirleri, gümrük işlemlerinin takibini gümrük mevzuatı uyarınca, hesabına hareket edilen (dolaylı temsil ) gerçek ve tüzel kişiler tarafından verilen noter onaylı vekaletname ile yapabilirler. • Gümrük Müşavirleri mesleki faaliyetlerini, Bir tüzel kişiliği doğrudan temsil yoluyla, Serbest meslek erbabı olarak, Tüzel kişilik ortağı olarak, Yürütürler. GÜMRÜK MÜŞAVİRİ OLMA KOŞULLARI 4458 sayılı Gümrük Kanununun 227. ve 228. Maddelerinde belirtilen genel ve özel koşulları taşıyan gerçek kişiler belirlenen sınavlara girip yeterli puanı alırlarsa Gümrük Müşaviri olurlar. • Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak, kamu haklarından mahkum bulunmamak, • En az dört yıllık eğitim veren hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler, endüstri mühendisliği, gümrük, dış ticaret ve lojistik fakülte, yüksek okul veya bölümleri ile bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak veya diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu fıkrada belirtilen dallardan lisansüstü diploma almış olmak, • Müşavir yanında üç yıl süre ile gümrük müşavir yardımcılığı yapmış olmak, önemli şartlarıdır. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN YETKİ VE SORUMLULUKLARI • Gümrük Müşavirleri, • eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması, • ithalat vergilerinin ödenmesi, • ilgili mevzuatları gereği bir eşyanın ithaline bağlı olarak tahsili gereken ek mali yükümlülüklerin (fon, bandrol, stopaj vb.) yerine getirilmesi, • dış ticaret mevzuatının öngördüğü izin ve belgelendirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi, • eşyanın teslim alınması, • vergilerin geri verilmesi gereken durumlarda bu vergilerin gümrük idaresinden istenmesi,dahil Her türlü gümrük işlemlerinin takibi ve yerine getirilmesine yetkili kılınmıştır. • Gümrük Kanunu’nun 181 inci maddesine göre, gümrük işlemleri yapılan bir eşya için gümrük yükümlülüğü doğması halinde, beyan sahibi ile beraber gümrük müşavirleri de dolaylı temsil sıfatıyla yükümlü olarak tespit edilmiş olup, söz konusu vergilerin ödenmesinde müteselsilen sorumludurlar. • Gümrük Müşavirleri, imzaladıkları beyanname ile ilgili cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğundan ve gümrük rejiminin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludurlar. • 4458 sayılı Gümrük Kanununun Geçici 6.ıncı maddesinde, Gümrük Müşavirleri’nin, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlar nedeniyle fiillerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun Devlet memurlarına ait hükümleri uyarınca cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır. • Dış Ticaret hacminin yıllık 375 milyar USD seviyesine ulaştığı günümüzde, dış ticaret sektöründe faaliyet gösteren firmaların %85 inin gümrük işlemlerini Gümrük Müşavirleri takip edip sonuçlandırmaktadırlar. • Gümrük Müşavirleri, bir yandan dış ticaret önlemlerinin doğru uygulanması için süzgeç görevi yapmakta, diğer yandan dış ticaret işlemlerinden alınan vergilerin doğru olarak tahsil edilmesini sağlayacak beyanda bulunmak suretiyle kamusal bir görev ifa etmektedirler. • Gümrük Müşavirleri, bugün itibariyle ülkemizde dış ticaret alanında faaliyette bulunan yaklaşık olarak 400 binin üzerinde dış ticaret şirketinin çok büyük bir bölümünün gümrük işlemlerini dolaylı temsil yoluyla takip edip sonuçlandırarak, dış ticaret firmaları ile gümrükler arasında köprü niteliğinde aktif olarak faaliyette bulunmaktadırlar. • Dış ticaretle iştigal eden firmaların, mali disiplin hedeflerinin gerçekleştirilmesinde Mali Müşavirlerin üstlendikleri misyonu, dış ticaret işlemlerinin mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve ithalat vergilerinin doğru tahsil edilmesinde Gümrük Müşavirleri üstlenmektedirler. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN YAPTIKLARI İŞLEMLER • Gümrük İşlemlerinin mevzuata uygun olarak yürütülmesini sağlamak, • Gümrük vergileri ile gümrük idarelerince tahsil edilmesi gereken diğer vergilerin (KDV, ÖTV ...vb) doğru olarak tahsil edilmesini sağlamak, • Dış ticaret alanında faaliyette bulunan firmalara danışmanlık hizmeti vermek, • G.T.İ.P. Tespiti yapmak, • Eşyanın ilgili rejime tabi tutulmasına ilişkin hükümlere uygun olup olmağını kontrol etmek, • Uluslar arası ticarette kullanılan belgelerin ön kontrollerini yapmak, • Dış Ticaret mevzuatının ön gördüğü belge ve izin müracaatlarının yapmak ve sonuçlandırmak, • Uluslar arası sözleşmeler kapsamında düzenlenen belgeleri (ATR, EURO-1, Form A, Menşe v.b.) ithalatta kontrol etmek, ihracatta düzenlenmek ve takip etmek, • Taşıma belgelerinin ön kontrolünü yapmak ve beyana uygunluğunu kontrol etmek, • İhracat evraklarının hazırlanmasını sağlamak ve danışmanlık yapmak, • Teşvik müracaatlarının hazırlanmasını sağlamak ve takip edip sonuçlandırmak. GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ MESLEĞİNİN ÖNEMİ • Türkiye’nin dış ticaret ve gümrük düzenlemeleri oldukça karmaşıktır. İthalat ve ihracat işlemleri, gümrük, kambiyo, ticaret politikası önlemleri, ithalat ve ihracat rejim karalarıyla getirilen önlemler, uluslar arası sözleşmeler, ulusal mevzuatın ithalat, ihracat, transit vb. işlemlerle ilgili hükümleri ile doğrudan veya dolaylı olarak ilişkilidir. •Bu yönüyle de başta Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı olmak üzere, Tarım, Sağlık, Maliye, Çevre, Orman Bakanlıkları; TSE, Bilgi İletişim Kurumu, EPDK, İhracatçılar Birliği gibi pek çok kurum veya kuruluş dış ticaret işlemleriyle ilişkili bulunmaktadırlar. • İthalatçı, ihracatçı firmalar ile dış ticaret yapan müteşebbisler, yukarıda sayılan ve uzmanlık gerektiren işlemler için gümrük müşavirleri ile çalışma gereği duymaktadırlar. • Gümrük işlemlerini kendi yapmak isteyen firmalar doğrudan temsil yoluyla bunu yapabilme yetkisine haiz olmakla birlikte, bu alanda uzman olan ve enerjisini bu konuda yoğunlaştırmış, bu alana yatırım yapmış müşavirlik firmaları ile çalışmanın risk ve alternatif maliyetlerini azalttığını görmektedirler. Başlangıçta bu işlemlerin bir müşavirlik firmasınca yapılması bir maliyet unsuru gibi görünebilir, ancak gümrük işlemlerinin vergisel ve gümrük rejimlerinin doğuracağı cezai sorumluluklar dikkate alındığında maliyetlerin yüksek olmadığı gerçeği dikkate alınmalıdır. • Gümrük müşavirliği bir güven müessesidir. Gümrük Müşavirliği’nin en önemli varoluş gerekçelerinden biri yükümlülere gümrük ve dış ticaret işlemlerinde yardımcı olmak , diğeri ise gümrük idaresine yardımcı olmaktır. Bu yönüyle gümrük müşavirleri bir yandan dış ticaret erbabı için bir sigorta görevi yaparken, diğer yandan kamu alacağının takibi açısından gümrük idaresinin ve hazinenin kefili olmaktadır. YETKİLENDİRİLMİŞ GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ • Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri, ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul ve diğer gümrük işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca yetkilendirilen Gümrük Müşaviri’dir. • Gümrük Kanunu’nun 10’uncu maddesi “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alır. Bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin belirleyeceği niteliklere sahip Gümrük Müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir.” Hükmüne istinaden çıkarılan Gümrük Genel Tebliği ile yetki konuları ve uygulama usul ve esasları belirlenmiştir. • Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri, yapmış oldukları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin düzenlenen raporların ve onayladıkları A.TR, EUR.1/EUR.MED dolaşım belgelerinin doğruluğundan sorumludurlar. • Yapılan tespit işlemleri ve bunlara ilişkin düzenlenen raporların doğru olmaması halinde , tespit işleminin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uygratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN MESLEKİ ÖRGÜTLENME YAPISI • Gümrük Kanunu, çıkarılacak bir kanunla Gümrük Müşavirleri’nin kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu şeklinde örgütlenmelerini ön görmekte ve bu Kanun çıkıncaya kadar mülga 1615 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre kurulmuş Derneklerin faaliyetlerine devam etmesini, sınav ve izin belgesi verilmesi işlemlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca yapılmasını hükme bağlamıştır. • Gümrük Kanunu’nun yukarıdaki hükmü ve Gümrük Yönetmeliği’nin Gümrük Müşavirleri’ne getirdiği yükümlülükler nedeniyle Gümrük Müşavirleri ve Gümrük Müşavir Yardımcıları bir Gümrük Müşavirleri Derneğine üye olma zorunda kalınmakta ve Bakanlıkla olan tüm sicil işlemleri Dernekler kanalıyla yürütülmektedir. • Gümrük Müşavirliği mesleği, bir komisyon sözleşmesine bağlı olarak kıymetli evrak veya menkul kıymet alım ve satımı yapan komisyonculuk mesleğiyle bir ilgisi olmayıp, alım satımı yapılmış eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işleme tabi tutulmasından kaynaklanan tüm idari işlemlerin takip ve sonuçlandırılması ve bu işlemlerin danışmanlığının yapılmasıdır. • Bu nedenle Gümrük Müşavirliği mesleğinin “Mali Müşavirlik” adı verilen meslek grubu gibi hukuki bir statü ve güvenceye kavuşturulması gerekmektedir. • Gümrük Müşavirleri’nin bir dernek olarak örgütlenmeleri hukuki bir statü ve güvenceye kavuşmamalarına yol açtığı gibi Anayasamızın 33 üncü maddesine aykırılık oluşturacak şekilde Gümrük Müşavirleri Derneklerine üye olmak zorunda kalınmaktadır. • Kamu hizmeti niteliğinde mesleki faaliyet icra eden bir meslek grubunun, mensupları üzerinde hiçbir denetim yetkisi olmayan, kanun hükmü ile getirilen dernek çatısı altında örgütlenmenin hizmetin niteliği ile bağdaşmayacağı açıktır. • Bu nedenle, gerek dış ticaret erbabı için gerekse kamu için önemli bir görev ifa eden Gümrük Müşavirliği mesleğinin Gümrük Kanunu’nun Geçici 6’ıncı maddesinin amir hükmü gereği çıkarılacak bir kanunla bağımsız bir meslek kuruluşu olarak örgütlenmesini sağlayacak yasanın çıkarılması elzem teşkil etmektedir. TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEKLERİ ANKARA GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ BURSA GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ İSTANBUL GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ İZMİR GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DENEĞİ MERSİN GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ DERNEKLER GÜM. MÜŞ. SAYISI GÜM. MÜŞ. YARD. SAYISI STAJYER SAYISI ANKARA 249 349 420 İZMİR 320 638 704 BURSA 135 253 444 MERSİN 265 480 370 İSTANBUL 1902 4310 3100 TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEKLERİ TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEKLERİ MÜŞAVİR SAYISI 2871 TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEKLERİ MÜŞAVİR YARDIMCISI SAYISI 6030 TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEKLERİ STAJYER SAYISI 5038 TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ FİRMA SAYISI 1386 TÜRKİYE GENELİ 3 36% 1 21% MÜŞAVİR MÜŞAVİR YARDIMCISI 2 43% STAJYER
