KİŞİLERARASI İLETİŞİM • • • • • Kaynağını ve hedefini insanların oluşturduğu iletişim türü. 2 kişi arasında geçen iletişim biçimi. (7 kişiye kadar olabilir. Ancak 2 hep sabittir.) Kaynak ve alıcı arasında zaman ve mekan birliğinin bulunması durumunda oluşmaktadır. Kimi zaman yalnız biri yeterlidir. Kişilerarası iletişime katılanlar belli bir yakınlık içinde yüzyüze olmalıdır. İletiler sözlü/sözsüz niteliktedir. 1 Kişilerin “kendi adlarına” belli bir toplumsal role ya da kimliğe bürünmeksizin gerçekleştirdikleri iletişim biçimidir. (Trafik polisi ve yaya arasında toplumsal iletişim vardır; kişilerarası iletişim değil) 2 Kişilerarası iletişim kişisel ve psikolojik nitelikli bir bilgi alış verişidir. Ancak trafik polisine “kusura bakma abi, görmedim” diyen sürücünün iletişimi kişilerarası iletişime kayar (Yakınlık) Mektuplaşma, bakışma, telefon etme de kişilerarası iletişimdir! 3 Kişilerarası iletişimde -Karşılıklı güven -Kişilerin birbirini tanıması ve kişilerin kendilerinin karşıdakine açmaları -Karşılıklı hoşlanma, ilginin oluşması -Zorunlulukların, yaptırımların olmaması (ders aldığınız kişinin size “nasılsın” demesi zorunluktan ise iletişimden söz edilemez.) -Yalnızca ileti aktarımı değil, anlamın da aktarımı önem kazanır 4 İletişimde Bireysel Tarzlar 1. Soylu Tarz: Düşündüklerini söyleyen soylular, az sözcük kullanırlar. 2. Sokrat Tarz: Karar vermeden önce dikkatlice konuları tartışırlar. Alıntılar vererek konuşur. 3. Yansıtıcı Tarz: İyi dinleyici, karşısındakini gücendirmekten korkarlar, duymak istediğiniz şeyleri söylerler. • 4. Yargıç Tarz: Soylu ve sokratik karışımı. Düşündüklerini söylerler, detayları bilirler. Tartışmayı denetimi altına alır ya da baskın hale gelirler. • 5. Aday Tarz: Sokratik ve yansıtıcı karışımı. Analitik ve konuşkan olmanın ya • nısıra sıcak ve destekleyicidir. • 6. Senatör Tarz: Hem soylu hem yansıtıcı tarz geliştirmişlerdir. İki tarzı birbirine karıştırmazlar. Kendini Anlatmak ve Bilinç: Kendini başkalarına açmak. Hepimizin içinde kendini gizleyen bir tarafı vardır. Johari Penceresi Modeli bu durumu tanımlar. 1. Açık (serbest) Alan 2. Kapalı(kör) Alan 3. Saklı (gizli) Alan 4. Bilinmeyen (karanlık) Alan 7 VII. KİŞİLER ARASI İLİŞKİLERİ ANALİZ ETMEDE KULLANILAN “JOHARİ” PENCERESİ Johari Penceresi; kişiler arası iletişimin olduğu her yerdeki olay, tavır ve hareketleri inceleyerek yorumlayabilmek için kullanılan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım dört farklı kombinasyondan söz eder. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis 1. Arena (serbest) Alan: • Başkalarının da bildiği yaşam alanı • Hem kişinin kendisi hakkında bildiklerini hem de diğerlerinin o birey hakkındaki bildiklerini içermektedir. • Bu alan, genel olarak kolay gözlemlenebilir, kişinin anlatmaktan çekinmediği bilgileri kapsar. • Sizin bütün bilinçli hareketlerinizi ve ifadelerinizi içerir. • Örneğin; Kişinin evli ve iki çocuk sahibi olduğunu çevresindekilerin bilmesi 9 2. Kapalı(kör) Alan • Kendinize kapalı başkalarına açık olan alan. • Diğerlerinin bildiği ancak kişinin farkına varmadığı bilgileri içerir. • Bazen “kuşkulu” olarak adlandırılan bu tür bilgi, kişinin bir başkası hakkında edindiği izlenimler ve o kişinin davranışlarının yorumlanması ile ilgilidir • Örneğin; Kişinin kendisinde olduğunu fark etmediği rahatsız edici alışkanlıklar. 10 3. Saklı (gizli) alan • Başkalarına kapalı, kendinize açık alandır. (Sırlar alanıdır) • Kişinin diğerleri ile paylaşmak istemediği, bilinçli olarak gizlemek istediği bilgileri kapsamaktadır. • Kaygılar, korkular, kıskançlık duygularıyla ilgili bilgiler bu alanda yer alır. 11 4. Bilinmeyen (karanlık) alan • Başkalarına da kendinize de kapalı olan alan. • Bu alan tanım olarak bilinmez olduğu için, sadece var olduğunu varsayabilir ve ona bilinçaltı ya da bilinçdışı gibi isimler verebiliriz. • Rüyalar, uyuşturucu benzeri etkiler ve mistik deneyimleriniz Bilinmeyen Alanının en güçlü kanıtlarıdır. 12 Açık Alan 13 • Kapalı Alan 14 • Bilinmeyen Alan Saklı Alan 15 Johari penceresi: • Johari penceresi kendini açma açısından yararlı bir yoldur. • Johari penceresi senin kendi hakkında ne kadar bilgiye sahip olduğunu ve diğer insanların seninle ilgili ne kadar bildiğini göstermenin iyi bir yoludur. • Açık iletişimden ne kastedildiğini ve iletişimin gerçekleştirilmesinde karşılaşılan sorunların giderilmesi yanında, güven sağlama ve danışmanlık sürecinde de kullanılmaktadır. • Bir başka deyişle Johari Penceresi, 2 veya daha fazla insan arasındaki, kişi tarafından bilinen yani paylaşılan ya da kişinin kendi tarafından bilinmeyen , paylaşılmayan iletişimi inceleyen bir yöntemdir. 16