İ R E L İ R E EC B M İ Ş İ T E L İ uğ t ş a B r a Bah . r D . ç o D AMAÇ VE HEDEFLER Hasta ve hasta yakınları, çalışma arkadaşları ile iletişimi ve ilişkileri geliştirmek için iletişim adına temel bilgileri vermek Hedef, etkin iletişimle hasta ile sağlık çalışanı arasında saygı ve güvene dayanan işbirliğinin temelini oluşturmak Hedefler: İletişim ve iletişimle ilgili temel kavramları açıklamak Etkili iletişim ve önemini kavramak Davranış modellerini açıklamak Davranış penceresi kavramını ve etkileyen faktörleri açıklamak İletişimde “Sorun Penceresi”ni açıklamak Etkili iletişim ve sorun penceresi bağlantısını kavramak İletişim engellerini tanımak Sık kullandığımız iletişim engellerinin farkına varmak. Hedefler: Etkin dinleme, iletişimdeki yeri ve önemini açıklamak. Ben dili-sen dili ayrımını yapmak. Ben dilini doğru şekilde ifade etmek. Etkili iletişimde ben dilinin yaratacağı farklılığı algılamak Etkili geribildirimin taşıması gereken özellikleri açıklamak. Pratik uygulama hakkında bilgi edinmek. İletişim engelleri KAYNAK KİTAPLAR • ZILLIOĞLU, Merih. İletişim nedir? • DÖKMEN, Üstün. Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları ve Empati • MCKAY, DAVİS, FANNING, İletişim Becerileri • KAYA, Alim. Kişilerarası İlişkiler ve Etkili İletişim • CÜCELOĞLU, Doğan. İnsan İnsana • GORDON, Thomas. Etkili Aile İletişimi • GORDON, Thomas. Hasta Hekim İşbirliği • ÖZER Kadir, Ben Değeri Tiryakiliği • PEASE Allan, Beden Dili Günlük konuşmalarımızda birbirimize çağımızın “iletişim çağı” olduğunu, “kitle iletişim” araçları sayesinde dünyanın bir ucundaki olaydan haberimiz olduğunu, hızlı ve etkili bir biçimde “iletişim” kurabildiğimizi söyleriz. Anne-baba-çocuk, öğretmen-öğrenci, karı-koca iletişimi de sıklıkla kullandığımız kavramlardandır. Tüm bu cümleler ile yaşamımızın bir iletişim ağından oluştuğunu, bu ağda diğer insanlarla ve nesnelerle etkileşim ve ilişki içinde olduğumuzu anlatmaya çalışırız. Günlük yaşamımızda gözümüzü açtığımızda kendimizi nasıl hissettiğimizi anlamak için bedenimizden gelen mesajlara bakıp kendimizle iletişim kurarak güne başlarız. Daha sonra gün içinde pek çok kişiyle, grupla, kurumla ve toplumla iletişim kurarız. İnsan yaşamında iletişim doğal, kaçınılmaz, “olmazsa olmaz” bir olgudur. İletişime girmemizin nedeni çevremizle ilişkiye girmek, anlamak ve bilmektir. İletişim olmasa varlığımızı sürdürmemiz, kendimizi tanıyıp geliştirmemiz mümkün olamazdı. İletişim insanın dünya ile ilişkisini sağlayan bir araçtır. İnsan kendini ancak diğer insanlarla kurmuş olduğu ilişkiler bağlamında var eder. Başkalarıyla kurduğumuz ilişkiler yoluyla kendimize ve dünyaya dair algılarımız, tutumlarımız oluşur. Günlük konuşmalarımızda ilişki, etkileşim ve iletişim kelimelerini birbirinin yerine kullanmakta ve bu kavramların içeriği konusunda kafa karışıklığı yaşamaktayız. İletişim olmadan etkileşim ve etkileşim olmadan da ilişki olmaz. İletişime girerek diğer insanlarla, doğayla ve toplumla etkileşiriz ve bu etkileşimlerden de ilişkiler doğar. İnsanın en temel gereksinimi olan ilişkiyi sağlayan araç iletişimdir (Kaya, 2014). İletişim nedir? Kişiler arası duygu ve düşünce alışverişidir. 13 İletişim duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır. İnsanın hem doğal hem de toplumsal çevresi ile ilişkilerine göre değişip gelişen ve buna karşılık insanı değiştiren bir süreçtir. İletişimin ana amacı anlayarak kavramaktır. 14 İki insan birbirinin farkına vardığı anda iletişim başlar. -söyledikleri -söylemedikleri -yaptıkları -yapmadıkları her şeyin anlamı vardır. En uzak mesafe ne Afrika’dır Ne Çin, ne Hindistan, Ne seyyareler, Ne de yıldızlar geceleri ışıldayan… En uzak mesafe; iki kafa arasındaki mesafedir Birbirini anlamayan... Can YÜCEL İletişim Nedir? İnsan yaşamının ve toplumsal/kültürel düzenin olmazsa olmaz bir koşulu. İletişim tekniklerinin dünyanın her köşesini birbirine bağlayacak hale gelmesi, TV kanallarının çoğalması, uydu yayınlarının sınırları zorlaması, bilgisayarın günlük yaşamın içine girmesi iletişimi güncel ve temel konulardan biri yapmıştır. Teknolojideki patlama, iletişimin toplumların ve kültürlerin değişim hızının yönünde önemli rol oynamasına yol açmıştır. İletişim konusunun önem kazanması toplumsal, ekonomik ve siyasal gelişmelerle de yakından ilgilidir. Kitle iletişimi dışında, bireysel duygu ve düşüncelerin paylaşımı olarak iletişim, insanlık tarihi kadar eskidir. İnsan biyopsikososyokültürel bir varlık olduğu için iletişim olgusu da çok boyutludur. İletişim bir başkasıyla konuşmadır, TV, gazete, saç biçimimiz, giyim tarzımız, mağara duvarındaki resim, bazen dokunmak, görmek, işitmektir. Hayvanlar koklaşa koklaşa, insanlar konuşa konuşa anlaşır. Öyleyse iletişim insanlararası ilişkilerde sadece anlaşma yaratan, sorun çözen değil, bazen sorun yaratan, varolan sorunları pekiştiren bir olgu da olabilir.