Kanser Kemoterapisinin Dünü Bugünu ve Geleceği

Kanser Kemoterapisinin
Dünü, Bugünü ve Geleceği
Departman
Tarih
Dr. Okan KUZHAN
19.03.2014
Antalya
Sunuş planı
•
•
•
•
Bilimsel tıbbın tarihine kısa bir bakış
Kanser ile ilgili güzel gerçekler
Paklitaksel örneği
Gelecekte kemoterapi
2
Hücre kuramı
3
Edvard Jenner
(1749-1823)
El Razi
(864-925)
4
Anton Van Leeuwenhoek (1632-1723)
1688
5
1846 William Thomas Green Morton ve eter
6
Pastuer ve hastalıkların germ kuramıyla
açıklanması
1864
7
Joseph Lister ve antisepsi
(1827-1912)
Yıllar
Toplam
olgu
Kurtulan
Ölen
Ölüm
orani%
1864-1866
35
19
16
45.7
1867-1870
40
34
6
15
8
Robert Koch
1843-1910
9
Frederick Banting, JJR Macload
ve Nicoleo Paulescu
İnsülin ile 1923 Nobel Ödülü
10
Alexander Fleming
(1881-1955)
1945 Nobel Ödülü
11
James Watson, Francis Crick ve Maurice Wilkins
1953 DNA sarmal yapısının keşfi
1962 Nobel Ödülü
12
Kemoterapi
Tanım ve Etimoloji
• 1900’lü yılların başında
Paul Ehrlih infeksiyon
hastalıklarını tedavi
etmek için kimyasal
maddeler kullanma
kuramını ortaya attı.
Kemoterapi kavramı
böylece doğdu.
1854-1915
13
Kanser kemoterapisinin tarihine kısa bakış
DeVita V T , and Chu E Cancer Res 2008;68:8643-8653
©2008 by American Association for Cancer Research
Kanser kemoterapisinin tarihine kısa bakış
DeVita V T , and Chu E Cancer Res 2008;68:8643-8653
©2008 by American Association for Cancer Research
İlk kemoterapi 1940 yılında (hardal
gazı)
2 Aralık 1943 tarihinde İkinci Dünya savaşında Bari
Limanı’nın bombalanması
Goodman, Gilman ve Gustaf Lindskog
Fed Proc. 1946 Jun;5:285-92. Therapeutic applications of
chemical warfare agents. GILMAN A.
16
Paklitaksel örneği
Taxus brevofilia
17
Etnobotanik, geçmiş kültürlerde bitkilerin tıbbi
ve diğer amaçlarla kullanılmasını araştırır.
Porsuk ağacının zehirli olduğu ve ilaç olarak kullanıldığı
uzun süredir bilinmektedir.
- Julius Ceasar notlarında porsuk zehiriyle intihar eden bir
rakip kıralden bahseder.
- Daha çok yaşlı Pliny olarak bilinen Gaius Plinius
Secundus (MS 23 – MS 79), porsuk ağacından yapılmış
fıçılardan şarap içenlerin öldüğünü yazmıştır.
- Hamlet ve Macbeth ‘de porsuk ağacının zehirli olduğu geçer
- Amerikan Yerlileri bu ağacın kabuklarını ateş ve artrit
tedavisinde kullanmışlardır.
- Kelt druidleri ne göre porsuk ağacı kutsaldı.
Taxol’ün tarihçesi -1
1951: Amerikan Kanser Ensitüsü,
35000 bitkinin kanser üzerindeki
etkisini araştırmaya başladı.
1964: Pasifik porsuk ağacının özünün
tümör öldürücü etkisi gösterildi. Soyu
tükenmekte olan bu ağaçtan çok az öz
elde edilmesi çalışmaları yavaşlattı.
1971: Tümör öldürücü etkisi olan
molekül tanımlandı ve ancak 12 yıl daha
yeni çalışma yapılamadı.
Taxol’ün tarihçesi -2
1983: Amerikan Ulusal Kanser Ensitüsü
finansmanıyla başlayan taxol faz I çalışması, Taxol’ün
içinde bulunduğu eriyiğin oluşturduğu alerjik
reaksiyonlar nedeniyle durduruldu. Yeteri miktarda
porsuk ağacı özü elde etmek hala büyük sorundu.
1989 İleri evre yumurtalık kanserli hastaların yüzde
otuzunda tümörün gerilediği gösterildi.
treatment
control
John Hopkins Üniversitesinde
yapılan Taxol çalışmasından görüntüler
Taxol’ün tarihçesi -4
Güncel kullanım alanları
(1) Over kanserinin birnc isıra tedavisi (1998)
(2) Küçük hücreli dışı akciğer kanserinin birinci sıra
tedavisi (1999)
(3) Meme kanserinde diğer ilaçlarla birlikte (1999)
(4) AİDS2’e bağlı Kaposi sarkomunun ikinci sıra
tedavisinde (1997)
Taxol’ün öyküsü bitmedi
100 yaşındaki 6 ağaçtan yalnızca bir tedavilik Taxol elde
edilmekteydi.
Semi-synthetic 1995 yılında Avrupa Porsuk ağacının diken
yapraklarından Taxol’e yakın bir molekül elde edildi. Laboratuvar
ortamında bu Taxol’e dönüştürüldü.
Taxol
10 DAB
Bu öykü hiç bitmeyecek….
Bir kür maliyeti
• 2007 1500 TL
• 2013 650 TL
25
Meta
analiz
kanıt
piramiti
Randomize
kontrollü çalışma
Kohort çalışması
Olgu-kontrol çalışması
Olgu raporu
“Editorial”, klinik görüş, vb
Hayvan verileri, in vitro çalışma, vb
Departman
Tarih
Kanıt Düzeylerinin Tanımlaması
Kanıt Düzeyi
Kanıt Kaynakları
A
Randomize kontrollü çalışmalar
Çok sayıda verinin metaanalizi
B
Randomize kontrollu çalışmalar
Sınırlı veri
C
Randomize olmayan çalışmalar
Gözlemsel çalışmalar.
D
Konsensus grubu görüşü,
28
Kanser sağkalım oranları artmaktadır
29
Kanserle yaşayan insanların sayısı artmaktadır
30
31
32
33
KANSER KEMOTERAPİSİNİN GELECEĞİ
34
35
36
Çamaşır yıkamada alternatif yöntem
37
Ulaşımda alternatif araç
38
Alternatif tıp
39
40
Bertrand Russell
• Dünyanın sorunu,
akıllılar hep kuşku
içindeyken
aptalların küstahça
kendilerinden emin
olmalarıdır.
41
İyimserlik başarmak için olmazsa olmaz koşuldur: aynı
zamanda cesaretin ve gerçek ilerlemenin de temelidir.
Nicholas Murray Butler
42
Kaynaklar
• Cancer Statistics 2013, CA CANCER J CLIN 2013;63:11–30
• Stephen Barrett and Victor Herbert, The Vitamin
Pushers: How the "Health Food" Industry Is Selling
America a Bill of Goods (Prometheus Books; Amherst,
New York; 1994).
• Bilim ve Şarlatanlık, Huseyin Batuhan, Bulut Yayınları,
İstanbul, 1999.
43
44