Sağlık Slayt http://hastaneciyiz.blogspot.com ► Çocuklar gördüm; korkulu ve ürkek. Keşfettikleri cinsellik yüzünden ayıplanan, hakarete uğrayan…”Pipin düşer sonra.” ya da “Yara olsun da gör gününü.” gibi cümleler yüzünden, her gün, “Yerinde duruyor mu?” diye, cinsel organına bakan… ► Bilgisizlik yahut yanlış bilgi yüzünden, yaptıklarından dolayı suçluluk duyan ve endişeyle cezalandırılmayı bekleyen… ► Psikoterapi seanslarımda, en derin acıların, en güçlü çatışmaların gerisinde, ta çocuklukta/ ergenlikte yaşanmış kimi cinsel deneyimlerin, yetişkin yaşama yansımalarını çıkarttım ortaya. * Psikolog Jülide SEVİM, “ANNE BU NE?” (Eylül, 2003) Cinsel Sağlık Araştırması ► 2007 Türkiye Gençlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Araştırması, sonuç raporu açıklandı. ► Nüfusbilim Derneği ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) işbirliği ile gerçekleştirilen bu araştırma, gençlerin üreme ve cinsel sağlık deneyimleri, davranışları ve tutumları ile bu konudaki bilgileri, gereksinimleri ve hizmet beklentileri konusunda bilgi toplamak amacıyla yapılmış, 3500 hanede hane halkı üyesi gençlere ulaşmayı hedeflemiş bir araştırmadır. CYBE Bilgi Kaynağı 70 60 50 40 30 20 10 0 Kadın Not: Toplam yanıtında yüzde 2'nin altındaki seçenekler şekilde yer almamaktadır Erkek 2007 TGCSÜSA ► CYBE duyan hem kadın hem de erkeklerin cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için belirttikleri bilgi kaynaklarının başında medya gelmektedir. Gençlerin yüzde 53,2’si görsel basını bilgi kaynağı olarak gösterirken yüzde 21,0’ı yazılı basının bilgi kaynağı olduğunu belirtmektedir. Genç kadınların bilgi kaynakları arasında kız arkadaş; erkeklerde ise erkek arkadaşın önemli bir yeri olduğu görülmektedir. Gençlere Sunulması İstenilen Hizmetler 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Kadın Erkek 2007 TGCSÜSA ► Gençlerin yüzde 96,3’ü (kadınların yüzde 95,5’i ve erkeklerin yüzde 97,1’i) üreme ve cinsel sağlık hizmeti sunulmasını olumlu karşılamaktadır. Kentlerde yaşayan gençlerde, öğrenim durumu yükseldikçe ve hane halkı refah düzeyi arttıkça cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmeti sunumunun verilmesine ilişkin olumlu görüş yüzdesi de artmaktadır. Gençlerin üreme ve cinsel sağlık hizmetleri kapsamında sunulmasını istedikleri hizmetler: Bilgilendirme (yüzde 76,0), danışmanlık hizmeti (yüzde 22,7), cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların tedavisi (yüzde 20,1), gebeliği önleyici hizmetler (yüzde 12,9) ve gebelik ve doğum hizmetleridir (yüzde 11,9). ► Gençlerin yaklaşık yarısı (yüzde 49,0) bu hizmetin okul tarafından verilmesini istemektedirler. Cinsellik Eğitimine Bakış ►Cinsellik eğitimine “karşı görüşte” olanlar bu eğitimin sakin çocukları uyaracağını, ergenlik döneminde olan gelişmeleri gereksiz olarak alevlendireceğini, cinsel eğitimin verilmesi durumunda çocuğun denemelere girişeceğini ve kötü sonuçlara götüreceğini düşünmektedirler. ►Cinsel eğitime taraftar olanlar ise, bu eğitimin ergenleri ve gençleri cinsel ilişki ile geçen hastalıklardan, istenmeyen gebeliklerden koruyacağı, toplumdaki doğru cinsel tutum ve değerleri, doğru bilgileri öğretecekleri, bilgisizlikten, yanlış yapmaktan kurtulacakları, böylece ergenlerin ve gençlerin cinsel yaşamlarının sağlıklı ve doyumlu olacağı görüşündedir. Çocuğun cinsel gelişiminde ne gibi farklı faktörler vardır? ► Çocuğun cinsel gelişiminde; biyolojik ve ailesel faktörler dışında; yaşı ilerledikçe kurduğu akran ilişkileri, içinde yetiştiği kültürel değerler, çocuğu etki altında bırakabilecek televizyon internet vb görsel malzemeler, içinde bulunduğu sosyoekonomik koşullar ve olumlu ya da olumsuz kendi yaşam deneyimleri gibi pek çok faktör söz konusudur. Çocuk cinsellikte neyi merak eder? ► Çocuğun cinsel içerikli sorularının temelinde cinsel duygular değil onun üremeye yani bebeklerin nasıl dünyaya geldiklerine dair merakı yatar. Bu çocuğun uzaya gezegenlere ya da hayvanların yaşayışlarına olan merakından farklı değildir. . Anne ve babanın sorular karşısında duyduğu gerginlik bu farkı bilmemekten ve çocuğun cinsellik anlayışını erişkin anlayışıyla karıştırmaktan kaynaklanmaktadır. ►Çocuğa cinsel bilgiler vermenin ideal zamanı onun bu konularda soru sormaya başladığı dönemlerdir. Bu tür sorular genellikle 3 yaş civarında sorulmaya başlanır. İlk sorular kendi bedeni , annenin bedeni ya da bir kardeşin dünyaya gelişi ile ilgilidir. ► Cinsel konularla ilgili soru sormayan çocuklar ya daha önce sordukları sorular nedeni ile ayıplanmıştır ya da kendilerini rahat hissedecekleri bir ev ortamı bulamamışlardır. Bu nedenle oyunlarında ve arkadaşları ile konuşmalarında sorularına cevap ararlar. Merakını gidermek isteyen çocuk doktorculuk oynayarak hemcinslerinin ve karşı cinsin bedenini keşfetmeye çalışır Çocukların Sıklıkla Sorduğu Sorular ►Neden erkekler doğum yapamazlar? Kadın ve erkek vücudu farklıdır. Annenin vücudunda, bebeği büyütebileceği, Uterus denilen bir bölüm vardır. Uterus mide ve bağırsaktan ayrıdır. Baba da Uterus yoktur. Bu yüzden baba bebek yapamaz, fakat bebeğin olması için hem anne hem de baba gerekir. Neden anne tek başına bebek yapamaz? Bebeğin oluşabilmesi için, annenin yumurtas ile babanın sperminin birleşmesi gerekir.Bebeklerin oluşmasında ve büyümesinde, annebaba aynı derecede önemlidir. Bebeğin ikisine de ihtiyacı vardır. Bebek nasıl oluşur? Annenin içine nasıl girer? ► Babanın vücudundan meni adı verilen bir sıvı gelir.Bu sıvının içinde spermler vardır. Spermlerden bir tanesi annenin vücudundaki, Ovum adı verile bir hücre ile birleşir. Bu hücreler karşılaştıklarında birbirleriyle kaynaşırlar ve tek bir hücre olurlar. Bu hücre de zamanla büyürv ebebk haline glir. Annenin hücresi ile babanın hücresi nerede birleşir? ►Anne ile baba birbirlerini çok severler. Bazen sevgilerini birbirlerini okşayarak göstermek isterler. Birbirlerini okşadıklarında, babanın penisi, annenin vajinasının içine girecek hale gelir. Penis içeriye girince, meni denilen sıvıyı içine bırakır. ► Spermlerden biriyle annenin vücudundaki yumurta birleşir. Buna cinsel ilişki denir. ► Okşamalar, penisin annenin içine girişi, annenin canını hiç acıtmaz. Hem anne hem de baba bu okşamalardan çok hoşlanırlar. Hoşlandıkları için yaparlar ve bebekleri olur. Meni ile Çiş Aynı Şey midir? ►Hayır, meni çişten tamamen farklıdır. Meni, bebek yapmaya yarayan spermleri taşıyan özel bir sıvıdır. Çiş, yani idrar, idrar torbasında birikir. Meni is testislerde birikir. İkisi de penisin ucundaki delikten çıkar, ama ikisi aynı anda çıkmaz. Anne ile baba Ne Zaman Birbirlerini Okşarlar? ► Anne ile baba yalnız kaldıkları zaman birbirlerini okşarlar. Çünkü; bu çok özel bir duygudur ve başkalarıyla paylaşmak istemezler. Bu yüzden senin de, odamıza girerken kapıyı çalman gerekiyor. Çocuğunuzla Konuşurken Nelere Dikkat Etmelisiniz? ►Diğer taraftan bazı anne ve babalar da çocuklarının sordukları soruları kuşlar , arılar gibi hayvanlar üzerinden onları anlatarak cevaplamak isterler. Böylece üreme ile ilgili bilgilerin daha masum hale geleceğini ve cinsellikten arınacağını düşünürler. Oysa çocuğun asıl merak ettiği konu insanların üremesidir. İşe kuşlar ve arılarla başlamak sadece anne-babanın sıkıntısını hafifleten kaçamak bir yoldur , çocuğun merakını gidermez. ► Çocuğun sorularına verilecek cevaplar onun merakını giderici ve doyurucu olmalıdır. Ancak bilgi verme amacıyla çocuğa her şeyi tüm detayları ile anlatmak ve çocuğun aklını karıştırmak da gerekmez. Çocuğun neyi anlayıp anlamayacağını kavramak zor değildir. Her çocuğa yaşına uygun anlayabileceği bir dil kullanarak bilgi verilebilir. Çocuğa cinsel konularda yaşına uygun bilgi vermek ona basit trafik kurallarını öğretmek gibidir ►Çocuğa her şeyi detaylı biçimde anlatmanın bir anlamı ve yararı yoktur. Ona yaşına göre kaldıramayacağı derinlikte bilgiler vermek cinselliğin erken devreye girmesine neden olabilir. Cinsel konulardan bahsederken anne ve babaların yüz ifadeleri, gerginlikleri ve huzursuzlukları da çocuklar tarafından dikkatle algılanır ► Huzursuz, gergin ve utangaç bir ifadeyle ne söyleyeceğini bilemeyen anne ve babalar çocuklarına bu konunun aslında konuşulmaması gereken kötü ve çirkin şeyler olduğu mesajını vermiş olurlar. Oysa çocuğun algılaması gereken cinselliğin doğallığı ile birlikte gizliliği ve özelliğidir Bu Gerginlikte Başvurulan Pembe Yalanlar ► İleri görüşlülük adına çocuğa yaşının üstünde detaylı bilgiler veren ve çocuktan hiçbir şeyi gizlenmemesi gerektiğini düşünen anne ve babalar vardır. Bu anne-babalar rahatlıkla evde çıplak dolaşabilmekte ya da yaşı ilerlemesine rağmen çocuğu ile birlikte banyo yapabilmektedirler. Bu tür tutum ve davranışlar çocuğun ruhsal gelişimi için oldukça sakıncalıdır. Kalabalık bir ortamda çocuğumuz bizi utandıracak sorular sorduğunda nasıl davranabiliriz? ► 1-Zaman kazanmaya çalışabiliriz: “Evet, bu iyi bir soru” türünde bir yanıt size düşünme fırsatı yaratır. 2-Kısmi cevaplandırma: konu ile ilgili aklınıza gelen ilk yanıtı verin ama ilk fırsatta bu konu üzerine düşünüp bir dahaki sefere daha açıklayıcı olun ► 3-Erteleme: “bu soru çok özel bir soru ve bunu seninle daha sonra ikimiz baş başa iken konuşmak isterim. Çocuğumu Mastürbasyon Yaparken Gördüm. Ne Yapmalıyım? ► Mastürbasyon, çocuk gelişiminin doğal aşamalarından biridir. Vücudunu keşfetmeye çalışan çocuk, cinsel organını okşadığında/bir yerlere sürttüğünde, zevk aldığını keşfeder ve tekrarlar. ► Mastürbasyon zararlı değildir. Zararlı olan, yetişkinler tarafından çocuğa söylenen azarlayıcı sözler ya da yanlış bilgilerdir. ► “Seni gidi pis çocuk. Mikrop kapar, hastalanırsın demedim mi ben sana?” ►“Çabuk çek elini oradan. Kopartırım şimdi.” türünden yaklaşımlar, çocukta korku ve gerginlik yaratır. Oysa mastürbasyon büyütülmesine, sorun haline getirilmesine gerek yoktur. Bunun yerine, çocuğunuzu yüreklendirerek, sizinle konuşması için teşvik etmelisiniz. ►Kuracağınız; “Bütün çocuklar senin gibi bazen cinsel organları ile oynar. Bu çok doğaldır.Ben de çocukken bir ara oynamıştım, ama sonra daha güzel oyunlar bulup, bundan vazgeçtim.” anlamında ki cümleler çocuğunuzu çok rahatlatacaktır. ►Öncelikle mastürbasyonun olağan olduğunu bilerek, doğal davranmalı, sıklığını gözlemleyerek, çocuğunuzun kendini keşfetmesine izin vermelisiniz. ► KAYNAKLAR: ► Prof. Dr. İbrahim Ethem ÖZGÜVEN (“Cinsellik ve Cinsel Yaşam” kitabı) Psikolog Jülide SEVİM (“Anne Bu ne?” Kitabı) Dr. Öznur KOCABAŞ (“Çocuklarda Cinsel Gelişim” adlı makalesinden) Dinlediğiniz için teşekkürler Sağlık Slayt http://hastaneciyiz.blogspot.com