ÜST SİNDİRİM SİSTEMİ ENDOSKOPİSİ (GASTROSKOPİ) İZİN FORMU Üst sindirim sistemimiz ağız, yemek borusu, mide ve onikiparmak barsağından oluşur. Gastroskopi bu bölgelerin direkt olarak incelenmesinde kullanılan en geçerli yöntemdir. Ağız yolu ile sokulan yaklaşık 10 mm kalınlağında bükülebilir (fleksibl) bir hortumla (gastroskop) tüm sayılan kısımların (onikiparmak barsağının ortasına dek) çok detaylı biçimde incelenmesi, şüpheli oluşum ve dokulardan parça alınması (biopsi), midede konuşlanabilen “helikobakter” adlı bakteri varlığının kesinleştirilmesi gastroskopinin paha biçilmez özellikleridir. Bazen de poliplerin alınması ya da kanama odaklarının durdurulması ya da yabancı cisimlerin çıkartılması gibi tedavi edici özellikleri de olan bir yöntemdir. Önemli not: 40’lı yaşlardan sonra ortaya çıkmış “yeni” mide şikayetleri aksi kanıtlanana dek mide kanserini düşündürmeli ve bu kişilere mutlak surette gastroskopi yapılmalıdır. Mide kanseri çok kötü seyirli bir kanser türü olup sadece en erken evrede tanı alırsa tedavisi mükemmel yapılabilmektedir. Prof. Yerdel’in de endoskopi eğitimini almış olduğu Japonya mide kanserinin en sık olduğu ülkelerin başında gelir ve Japonya’da 40 yaşına gelen herkese, hiçbir şikayeti olmasa da “tarama” amaçlı gastroskopi yapılmaktadır. Mide kanserini en erken evrede yakalamak ancak bu tarz bir yaklaşımla mümkün olabilmektedir. Çünkü birtakım mide şikayetlerinin başlamış olması genellikle mide kanserinin artık ileri evrelere geçtiğinin habercisi olmaktadır. GASTROSKOPİ KİMLERE YAPILMALIDIR ? TANI AMAÇLI: Mide ağrısı, yanması (40’lı yaşları geçmiş birinde aksi kanıtlanana dek kanser aranmalıdır. Mide kanserindeki yara da aynen ülser ya da gastrit hastalığındaki gibi ağrı-yanma yapabilir) Acı su, yanma ya da atipik reflü şikayetleri (Reflü hastalığı tanısında altın standart gastroskopidir ) Yutma problemi, ağrılı yutma, lokmaların takılma hissi (Yutma borusu kanseri ya da yutma borusunun “akalazya” gibi iyi huylu fonksiyonel hastalıklarının tanısında) Ağızdan kahve telvesi gibi ya da aşikar kan kusması yaşamış ya da makattan katran gibi simsiyah ve değişik kokulu dışkılama durumlarında üst sindirim sisteminden kanama olduğu düşünülür ve gastroskopik inceleme şarttır Gaitada gizli kan (+) ise muhtemel kanama odağı saptamak için Nedeni belirlenemeyen anemi (kansızlık) durumlarında muhtemel kanama odağı saptamak için Nedeni belli olmayan kilo kayıpları TARAMA (Screening) AMAÇLI: Mide kanserinin erken tanısı için tarama amaçlı gastroskopilere kaç yaşında başlanacağı kolon taramalarındaki kadar net ortaya konulmuş değildir ve ülkeler arasında farklılık gösterir. En mantıklı yaklaşım; ailede mide kanseri varsa ilk kez 40 yaşında, yoksa 50 yaşında taramalara başlamaktır. Taramadan kasıt ; hiçbir şikayeti bulunmayan birine gastroskopi yapılmasıdır MERKEZİMİZDE GASTROSKOPİ NASIL YAPILIR ? Girişimden en az 6 saat öncesinden itibaren katı veya sıvı gıda alınmaması gerekir. Gastroskopi merkezimizde hastayı sol yanına yatırarak; hastanın tüm hayati bulguları sürekli “monitorize” edilerek, bir anestezi uzmanının varlığında ve hastaya damar içinden yüzeysel bir anestezi verilerek yapılır. Kolonoskopideki gibi bir gün önceden herhangi bir hazırlık gerekmez. İşlem ortalama 5-10 dakika sürer. Girişim sonrasında en az 3 saat ve tercihan o gün boyunca araba ya da motorlu araç kullanılmamalıdır. Anestezi uygulanmamış ise hiçbir kısıtlama yoktur. Merkezimizde işlem yüzeyel anestezi altında gerçekleştirildiğinden hasta hiçbirşey hissetmez. Hem hasta ve hem de işlemin tam başarısı için en güvenli ve etkin yapılış biçimi budur. GASTROSKOPİ ÖNCESİNDE Anestezi uzmanı ve kendi doktorunuza mutlaka bildirmeniz gerekenler: Tüm ilaçlara karşı alerjik reaksiyonlar, diabet (şeker hastalığı), kan pıhtılaşması bozuklukları, pıhtılaşma bozucu (ASPİRİN, COUMADİN) ilaç alma durumu, endokardit gibi kalp kapak hastalıkları, kalp yetmezliği, geçirilmiş miyokard enfarktüsü, yakın zamanda geçirilmiş eklem ameliyatı, ağır hastalık , bağışıklık sisteminde bozukluk GASTROSKOPİ RİSK VE KOMPLİKASYONLARI Deneyimli ellerde önemli bir riski olmadığını ve merkezimizdeki yapılış şekli ile hastanın hiçbirşey hissetmediğini öncelikle vurgulamakta yarar vardır. Yüzeyel de olsa anestezi ile yapıyor olmamız ve neticede “invaziv” sayılabilecek bir hortum sokma işlemi olduğundan ve kimi zaman da mide içinden parça ya da polip alınması olasılığı bulunduğundan tüm hastaların aşşağıdaki çok az ihtimalle oluşagelebilecek komplikasyonları bilmeleri şarttır. Genelde 1/2000 ciddi komplikasyon ve 1/30000 mortalite riski taşıyan bir girişimdir Anesteziye bağlı komplikasyonlar (kardiopulmoner komplikasyonlar, ilaçlara bağlı halüsinasyon gibi ) : olguların % 0.1 ‘inde (10000 olguluk serimizde hiç olmamıştır). Aspirasyon pnömonisi (mide içeriğinin akciğerlere kaçmasına bağlı gelişen zatüree): % 0.01 Perforasyon (delinme, genellikle çoklu biopsi veya kanama durdurucu yakma işlemini takiben): % 0.01 Kanama (genellikle büyük poliplerin çıkarılmasını veya çoklu biopsileri takiben) : % 0.01 Burun kanaması, konjunktival kanama, ses tellerinde parezi ve ses problemleri, temporomandibuler eklemde dislokasyon, ağız içi liken planusta rekürrens GASTROSKOPİ SONRASI EVDE HANGİ DURUMLARDA DOKTORUNUZU ARAMALISINIZ ? Şiddetli karın ve göğüs ağrısı , 38 C ‘den yüksek ateş ve titreme , genel durum bozukluğu , aşikar nefes darlığı , siyah renkli dışkılama , kahve telvesi gibi veya kanlı kusma Bana neden gastroskopi yapılacağını ve risklerini tamamen anladım. Kendi rızam ile bu tetkiki yaptırmak istiyorum Hasta:......................................... Tarih:................................................ Şahit:.......................................... Tarih:................................................