yeni türk ticaret kanunu

Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
Nevzat PAMUKÇU
S.M.M.M.
Çizgi Bağımsız Denetim ve SMMM Ltd. Şti.
1
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
0. Sunum Planı
:
1. Dış ticaret işlemleri ve mevzuatı
2. İhracat işlemleri ve muhasebe uygulamaları
3. İthalat işlemeleri ve muhasebe uygulamaları
2
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.
Dış Ticaret İşlemleri ve Mevzuatı
1. Dış ticaretin tanımı
2. Dış ticaretin çeşitleri
3
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.1.
Dış ticaretin tanımı

Dış Ticaret, bağımsız ülkeler arasında gerçekleştirilen
mal ve hizmet ticaretinin tümüdür.

Dış Ticaret, ithalat, ihracat ve transit ticaret
hareketlerinin toplamından oluşmaktadır.
4
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.2.
5
Dış ticaret çeşitleri
:
1.2.1.
Normal Ticaret
1.2.2. Bağlı Ticaret
1.2.3. Sınır Ticareti
1.2.4. Serbest Bölge Ticaret
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.2.1.
Normal Ticaret
:
 Bir ülkenin dış ticaret ve kambiyo rejimleri
çerçevesinde ve serbest döviz ile yapılan, mevzuat
ile özel bir ayrıcalık tanınmayan ticarettir.
 Örneğin
:
ABC işletmesinin ihracat yönetmeliğine uygun mal
ihraç etmesi, ihracat bedelinin kambiyo mevzuatına
uygun yurda getirmesi, yine ithalat yönetmeliğine ve
ithalat kambiyo mevzuatına uygun mal ithal etmesi
de normal ticaret işlemidir.
6
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.2.2.
Bağlı Ticaret
:
 İki ülke arasında yapılan ticari sözleşme gereğince
ihracatçı ülkenin, ithalatçı ülkeden ihracat bedeli için
döviz dışında bir işlem talep etmesi şeklindedir.
 Örneğin
:
Türkiye ile Rusya arasında yapılan doğal gaz
anlaşması ile, Türkiye Rusya’dan doğal gaz ithal
etmektedir. Rusya’da bu doğal gaz bedelinin %35’i
kadar Türkiye’den ihracat malı satın alma
yükümlüğünü üstlenmesidir.
7
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.2.3.
Sınır Ticareti
:
 Komşu iki ülke arasında özel anlaşmalara dayanarak
yürütülen ve her iki ülkenin sınır ve kıyı bölgelerine
yakın yerleşim yerlerini kapsamına alan ticarettir.
 2003/5408 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Sınır
Ticaret Merkezleri kurulmasına karar verilmiştir.
 STM – bulunan bazı iller :
Artvin, Ardahan, Ağrı, Kars, Iğdır, Van, Hakkari,
Şırnak, Mardin, Hatay,
8
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.2.4.
Serbest Bölge Ticareti
:
 Bir ülkenin ulusal egemenlik sınırları içinde
bulunmakla birlikte, gümrük sınırları dışında kalan,
ülkede geçerli olan mali ve ekonomik mevzuatın
kısmen veya tamamen dışında tutulduğu bölgedir.
 Örneğin
:
Atatürk Hava Yolları Serbest Bölgesi
9
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.
10
İhracat işlemleri ve muhasebesi
2.1. İhracatın tanımı
2.2. İhracatçının tanımı
2.3. İhracatçı olmanın şartları
2.4. İhracatçı firma çeşitleri
2.5. Uygulamalar
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.1.
İhracat
2.1.1.
İhracatın tanımı
:
 “İhracatı yasak mallar dışında her türlü ürünün
ihracat ve gümrük mevzuatı kapsamında yurtdışına
veya serbest bölgelere çıkartılması ve bedellerinin
kambiyo mevzuatı kapsamında yurda getirilmesidir.
11
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.1.2.
12
İhracat tanımının özellikleri :
 Mal ve hizmetin fiilen ihraç edilmiş
• Gümrük işlemleri tamamlamak.
• Gümrüğü terk etmek.
• Gümrük çıkış beyannamesi
 İhracatın, ihracat mevzuatına uygun olması,
 İhracatın, Gümrük mevzuatına uygun olması
 Bedelinin Kambiyo Mevzuatına uygun olarak yurda
getirilmiş olması gerekir,
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.1.3.
İhracat çeşitleri
:
 İhracat çeşitleri 06.06.2006 tarih 26190 sayılı resmi
gazetede yayımlanan “ihracat yönetmeliği” ile
yeniden düzenlenmiştir.
 Bu yönetmeliğe göre ihracat çeşitleri aşağıdaki
gibidir.
13
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
14
Ön izne bağlı ihracat,
Kayda bağlı ihracat,
Transit Ticaret ile ihracat,
Konsinye ihracat,
İthal edilmiş malların ihracatı,
Bedelsiz ihracat,
Ticari kiralama şeklinde ihracat,
Müteahhitlik hizmetleri ihracatı,
Bağlı muamele şeklinde ihracat,
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
10.Serbest bölgelere yapılan ihracat,
11.Yurt dışı fuar ve sergilere katılım yoluyla ihracat,
12.Geçici ihracat,
13.Dahilde işleme rejimi ile ihracat,
14.”e-ticaret” yoluyla ihracat
15
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.2.
İhracatçı
2.2.1.
İhracatçının tanımı :
 İhracatçı iç piyasada ticaret yapma yetkisine sahip,
faaliyet ana sözleşmesinde “dış ticaret yapar” ibaresi
olan ve ihraç edilecek ürüne göre ilgili ihracatçı
birliklerine üyelik yaptırmış gerçek ve tüzel
kişilerdir.
16
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.
2.3.1.
İhracatçı olmanın şartları :
İhracatçı olmanın şartları :
 İhracat yapmak isteyen kişinin gerçek ve tüzel kişi
olması gerekir.
 Gerçek ve tüzel kişiler ticari faaliyette bulunmak
için;
• Şirket ana sözleşmesini T.S.Gazetesinde tescil ve
ilan ettirir,
• Bulunduğu yerin Ticaret Odalarına kayıt ve üye
olur,
17
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.4
18
İhracatçı firma çeşitleri
:
2.4.1. İmalatçı – ihracatçı firma
2.4.2. İhraç kaydı ile satış yapan firma
2.4.3. İhracatçı firma
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.
İhracat İşlemleri ve Muhasebe Uygulamaları

İhracatta Muhasebe Kaydı Öncesi Yapılması Gereken
İşlemler
:
Sözleşme ya da proforma fatura var mı.?
İhracat (satış) faturası var mı.?
İhracat Gümrük Beyannamesi var mı.?
Faturalar Gümrük Beyannamesi ile doğru mu.?
Teslim ve Ödeme şekilleri uyumlu nu.?
V.U.K, KDV, Gümrük Kanunu ve Kambiyo
mevzuatınca eksik evrak var mı.?
•
•
•
•
•
•
19
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.1.
2.5.1.1.
20
Fiili ihracat ve Fiili ihracat tarihi
:
Fiili ihracat
:
 Gümrük idaresi tarafından ihracat beyannamesinin
tüm işlemleri tamamlanarak ihracata konu olan
malın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi
eylemidir.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.1.2. Fiili ihracat tarihi
:
 İhracata konu olan malın Türkiye Gümrük Bölgesini
terk ettiğinin sınır gümrük idaresi tarafından beyan
edildiği tarihtir.
 Fiili ihracat tarihi uygulamasında Gümrük
Müsteşarlığı 01.05.2007 tarihinden itibaren geçerli
olmak 04.04.2007 tarihinde 2007/19 sayılı genelgeyi
yayımlamıştır.
21
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Bu genelgeye göre ihraç edilen malın Fiili ihraç
tarihi aşağıdaki hususlar esas alınmıştır.
• Kara taşımacılığında Türkiye Gümrük Bölgesini
terk,
• Hava taşımacılığında hava limanını terk,
• Deniz taşımacılığında deniz limanını terk,
• Tren ile yapılan ihracat malı taşımacılıklarında
Türkiye Gümrük Bölgesini terk esas alınır.
22
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Örneğin
23
:
Fatura tarihi
28.12.2010
Gümrük beyannamesi tarihi
29.12.2010
Vedop tarihi
05.01.2011
Fiili ihracat tarihi
05.01.2011
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.1.3. Fiili ihracat tarihinin önemi :
 İhracat nedeniyle faturası kesilen, gümrük
beyannamesi düzenlenerek yurt dışı edilen mal ve
hizmetin, fiili ihracat tarihine göre muhasebe kaydı
ve aşağıdaki unsurlar dikkate alınır.
• İhracat hasılat tutarı, gümrük beyannamesindeki
döviz kuru ve miktarı dikkate alınır.
• Fiili ihracat tarihinin ait olduğu dönemin kdv
beyannamesinde beyan edilir.
24
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.2.
İhracat işlemlerinde kullanılan hesaplar
:
 1 Sıra No’lu Muhasebe Uygulama Genel Tebliğ
26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede
yayımlanmıştır.
 01.01.1994 tarihinden itibaren zorunlu olarak
uygulamaya konulmuştur.
 601 Yurt dışı satışlar hesabı
:
• Yurt dışında gerçek be tüzel kişilere satılan mal
ve hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk
ettirilen toplam değerlerin izlendiği hesaptır.
25
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dönem içi kur farkları
:
• 2 Sıra No’lu Muhasebe Uygulama Genel Tebliğ
16.12.1993 tarihli resmi gazetede yayımlanmıştır.
• Olumlu kur farklar(gelirler)
- 601 Yurtdışı Satışlar hesabında
• Olumsuz kur farklar(zararlar)
- 612 Diğer İndirimler hesabında izlenir.
26
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Önceki dönemden devreden yurt dışı alacaklara ait;
• olumlu kur farkları;
- 646
Kambiyo Karları
• olumsuz kur farkları;
- 656
Kambiyo Zararları
27
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Örnek hesap planı
:
601
Yurt dışı satışlar
601.10
Mamul satışları
601.10.10 Doğrudan yapılan ihracat
601.10.10.10
Tekstil grubu mamul satışları
601.10.10.11
Plastik grubu mamul satışları
601.10.11 Özel faturalı satışlar
601.10.11.10
Tekstil grubu mamul satışları
601.10.11.11
Plastik grubu mamul satışları
28
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
601
601.20
601.20.10
601.20.10.10
601.20.10.11
601.20.11
601.20.11.10
601.20.11.11
29
Yurt dışı satışlar
Ticari mallar satışları
Doğrudan yapılan ihracat
Tekstil grubu mamul satışları
Plastik grubu mamul satışları
Özel faturalı satışlar
Tekstil grubu mamul satışları
Plastik grubu mamul satışları
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
601
601.30
601.30.10
601.30.10.10
601.30.10.11
601.40
601.40.10
601.40.10.10
601.40.10.11
30
Yurt dışı satışlar
Hizmet satışları
Doğrudan yapılan ihracat
Tekstil grubu mamul satışları
Plastik grubu mamul satışları
Kambiyo gelirleri
Cari dönem yurt dışı kur farkları
USD kur farkı gelirleri
EURA kur farkı gelirleri
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
612
Diğer İndirimler (-)
612.20
Kambiyo zararları
612.20.10
Kur farkları
612.20.10.10 Cari dönem yurt dışı kur farkları
612.20.10.10.10 USD Kur farkı zararları
612.20.10.10.11 EURO Kur farkı zararları
31
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
646
646.20
646.20.10
646.20.10.10
612.20.10.11
32
Kambiyo karları
Yurt dışı borç ve alacaklara ait
Ön. Dön. Dev. Yurt dışı
USD Kur farkı karları
EURO Kur farkı karları
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
656
656.20
656.20.10
656.20.10.10
652.20.10.11
33
Kambiyo zararları
Yurt dışı borç ve alacaklara ait
Ön. Dön. Dev. Yurt dışı
USD Kur farkı zararları
EURO Kur farkı zararları
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.
2.5.3.1.
Muhasebe uygulamaları
Ödeme şekline göre ihracat muhasebe kaydı
:
:
2.5.3.1.1. “Peşin Ödeme” şekline İhracat
:
1. İki firma arasında sözleşme yapılır.
2. İthalatçı firma, ihracatçı firmaya mal bedelini öder.
3. İhracatçı firma, malları ithalatçı firmaya gönderir.
4. İthalatçı firma, malları gümrükten çeker.
34
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Peşin ödeme
:
1
İTHALATÇI
İHRACATÇI
4
3
GÜMRÜK
2b
2
İTHALATÇI
BANKASI
35
2a
İHRACATÇI
BANKASI
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Örneğin
• İhracatçı firma
• İthalatçı firma
:
: ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
: İgor Tanya Co
• 29.10.2009 tarihinde 1.000 adet kot pantolon
için tanesi 25.00 $ 25.000 $ avans gelmiştir.
• Kur 1.4000 TL sıdır.
36
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
İhracat avansı alınması
Hesap
:
29.10.2009
102
Bankalar
102.10.10.10
Ak Bank- Laleli Şb.
340
Alınan Sipariş Avansları
340.20.01
İgor Tanya
Alacak
35.000
35.000
 25.000 $ x 1.4000 TL = 35.000 TL
37
Borç
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
İhracatın fiili olarak gerçekleşmesi :
Hesap
15.11.2009
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
601
Yurt Dışı Satışlar
601.10.10
Tekstil Grubu
Alacak
37.500
 25.000 $ x 1.5000 TL = 37.500 TL
38
Borç
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
37.500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
İhracat avansının kapatılması :
Hesap
15.11.2009
340
Alınan Sipariş Avansları
340.20.01
İgor Tanya
612
Diğer İndirimler
612.10.10
Tekstil Grubu
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
Alacak
35.000
2.500
37.500
 37.500 – 35.000 = 2.500 TL dönem içi kur zararı
39
Borç
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.1.2. “Mal mukabili ödeme” şeklinde ihracat :
 Mal ithalatçı ülkeye gelir, ithalatçı firma tarafından
çekilir ve ödeme daha sonra yapılır.
1. İki firma aralarında sözleşme yaparlar,
2. İhracatçı firma malı gönderir,
3. İhracatçı firma belgeleri doğrudan ithalatçıya
gönderir,
4. İthalatçı firma malı gümrükten çeker,
5. İthalatçı firma kendi bankasına mal bedelini
öder.
40
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Mal mukabili ödeme
:
1
3
İTHALATÇI
İHRACATÇI
4
2
GÜMRÜK
5
İTHALATÇI
BANKASI
41
5b
5a
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
İHRACATÇI
BANKASI
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Örneğin
42
:
İhracatçı Firma
ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
İthalatçı Firma
İgor Tanya Co.
Teslim Şekli
FOB
Ödeme Şekli
Mal mukabili
Fatura Tarihi ve No’su
29.10.2009 - 55
Malın Cinsi
Kot Pantolon
Miktarı
1.000 Adet
Birim Fiyatı
25 $
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
Fiili İhraç tarihi
01.11.2009
Fiili ihraç tarihi kur’u
1,40000 TL
Gelen havale tarihleri ve kurlar
43
05.12.2009
10.000 $
1,41000 TL
25.12.2009
10.000 $
1,39000 TL
10.01.2010
3.000 $
1,43000 TL
31.01.2010
2.000 $
1,41000 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Fiili ihracatın gerçekleşmesi
Hesap
44
01.11.2009
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co
601
Yurt dışı satışlar
601.10.10
Tekstil Grubu
:
Borç
Alacak
35.000
 1.000 Ad
x
25.000 $
x 1.4000 $
25.00 $
35.000
= 25.000 $
= 35.000
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracat bedeli
Hesap
:
05.12.2009
102
Bankalar
102.20.10.10
Ak Bank- Laleli Şb.
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
 10.000 $ x
1.4100 $
Borç
14.100
= 14.100
10.000 $ İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesabına kaydı.
45
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
14.100
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dövizin TL hesabına nakli
Hesap
05.12.2009
102
Bankalar
102.10.10.10
Ak Bank- Laleli Şb.
102
Bankalar
102.20.10.10
Ak Bank-Laleli Şb.
:
Borç
Alacak
14.100
14.100
 İhracat bedelinin döviz tevdiat hesabından ticari mevduat hesabına nakli
46
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dönem içi kur farkı
Hesap
05.12.2009
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
601
Yurt dışı satışlar
601.40.10.10
Dönem içi kur farkı
 1.4100 - 1.4000
 10.000 x
47
:
Borç
100
= 0.01 Kur farkı
0.01 = 100 TL Dönem içi kur farkı geliri
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
100
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracat bedeli
Hesap
:
25.12.2009
102
Bankalar
102.20.10.10
Akbank - Laleli
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
 10.000 $ x 1.3900 =
Borç
13.900
13.900
 10.000 $ İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesabına kaydı.
48
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
13.900
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dövizin TL hesabına nakli
Hesap
25.12.2009
102
Bankalar
102.10.10.10
Ak Bank- Laleli Şb.
102
Bankalar
102.20.10.10
Ak Bank-Laleli Şb.
:
Borç
Alacak
13.900
13.900
 İhracat bedelinin döviz tevdiat hesabından ticari mevduat hesabına nakli
49
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dönem içi kur farkı
Hesap
:
25.12.2009
612
Diğer İndirimler
612.20.10
İhracat kur farkı
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
 1.4000 - 1.3900 = 0.01 Kur farkı zararı
10.000 x 0.01
50
= 100 Dönem içi kur farkı zararı
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
100
100
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dönem sonu kur farkı :
Hesap
31.12.2009
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
601
Yurt dışı satışlar
601.40.10.10
Dönem içi kur farkı
 1.4000 - 1.4200 = 0.02 Kur farkı
 25.000 (10.000+10.000) = 5.000 $ Kalan bakiye
5.000 x 0.02
51
= 100 Dönem sonu kur değerlemesi
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
100
100
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracat bedeli
Hesap
:
10.01.2010
102
Bankalar
102.20.10.10
Akbank - Laleli
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
 3.000 $ x 1.430 =
Borç
4.290
4.290
 3.000 $ İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesabına kaydı.
52
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
4.290
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dövizin TL hesabına nakli
Hesap
10.01.2010
102
Bankalar
102.10.10.10
Ak Bank- Laleli Şb.
102
Bankalar
102.20.10.10
Ak Bank-Laleli Şb.
:
Borç
Alacak
4.290
 İhracat bedelinin döviz tevdiat hesabından ticari mevduat hesabına nakli
53
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
4.290
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Kur farkı
Hesap
:
10.01.2010
120
Alıcılar
120.20.10.10
İgor Tanya Co.
646
Kambiyo Karları
646.20.10.10
İhracat kur farkı
 1.430 - 1.4200 = 0.01 Kur farkı geliri

54
3.000 x 0.01
= 30 Dönem içi kur farkı geliri
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
30
30
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracat bedeli
Hesap
:
31.01.2010
102
Bankalar
102.20.10.10
Akbank - Laleli
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
 2.000 $ x 1.410 =
Borç
2.820
2.820
 2.000 $ İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesabına kaydı.
55
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
2.820
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Dövizin TL hesabına nakli
Hesap
10.01.2010
102
Bankalar
102.10.10.10
Ak Bank- Laleli Şb.
102
Bankalar
102.20.10.10
Ak Bank-Laleli Şb.
:
Borç
Alacak
2.820
 İhracat bedelinin döviz tevdiat hesabından ticari mevduat hesabına nakli
56
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
2.820
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Kur zararı
Hesap
:
31.01.2010
656
Kambiyo zararları
656.20.10.10
İhracat kur farkı
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya Co.
 1.410 - 1.4200 = 0.01 Kur farkı zararı
 2.000 x 0.01
57
= 20 Kur farkı zararı
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
20
20
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.6.
“Kabul Kredili Ödeme” şeklinde ihracat
:
 İthalatçı firmanın, ihracatçı firma tarafından keşide
edilen poliçeyi kabul ederek malları gümrükten
çekmesine imkan sağlayan ödeme şeklidir.
 İşlem sırası
:
1. İthalatçı ve ihracatçı firmalar arasında sözleşme
imzalanır. Sözleşmede ödemenin belli bir vadeyi
içeren poliçenin kabulü mukabilinde olacağı karara
bağlanır.
58
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2. İhracatçı firma sözleşmedeki şartlara uygun
olarak malları ithalatçı firmanın ülkesine
gönderir.
3. İhracatçı firma gerekli belgeleri ve vadeli bir
poliçeyi bankasına teslim eder. Poliçe ithalatçı
firmanın mal bedelini ihracatçı firmaya ödenmesi
için bir teminattır.
4. İhracatçı firmanın bankası poliçe ve belgeleri
ithalatçı firmanın bankasına gönderir.
59
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
5. İthalatçı firmanın bankası belgelerin ve poliçenin
kendisine ulaştığını ithalatçı firmaya bildirir.
6. İthalatçı firma gümrük idaresine başvurarak
malları gümrükten çeker.
7. İhracatçı firma dilerse poliçeye iskonto ettirebilir.
60
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Uygulama
:
• İhracatçı firma : ABC Tekstil San. Ve Tic Ltd.
• İthalatçı firma : VYZ Co.
• Malın Cinsi : Kot Pantolon
• Miktarı
: 1.600 Adet
• Birim Fiyatı : 25.00 $
• Tutar
: 40.000.00 $
• Teslim Şekli : F.O.B
• Ödeme Şekli : Kabul kredili
61
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• Fatura tarihi
• Fiili ihraç tarihi:
• Fiili ihraç kuru
62
: 29.08.2010
: 12.09.2010
: 1,500 TL.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracatın fiili olarak gerçekleşmesi
Hesap
12.09.2010
120
Alıcılar
120.20.01
VYZ Co.
601
Yurt Dışı Satışlar
601.10.10
Tekstil Grubu
Borç
Alacak
60.000
 40.000 $ x 1.5000 TL = 60.000 TL
63
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
60.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Poliçenin kabulu :
Hesap
12.09.2010
121
Alacak Senetleri
121.10.01
Poliçe
120
Alıcılar
120.20.01
VYZ Co.
Alacak
60.000
60.000
 30.10.2010 vadeli 40.000 $ poliçe alınması
64
Borç
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Poliçenin tahsile verilmesi
Hesap
30.09.2010
121
Alacak Senetleri
121.10.10.01
Bankaya tahsile verilen poliçe
121
Alacak Senetleri
121.10.01
Poliçe
:
Borç
60.000
60.000
 30.10.2010 vadeli 40.000 $ poliçenin tahsile verilmesi
65
Alacak
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Vadesi Gelen Poliçenin Tahsili :
Hesap
30.10.2010
102
Bankalar
102.10.10.01
Akbank – Laleli Şb.
121
Alacak Senetleri
121.10.10.01
Bankaya Tahsile verilen poliçe
601
Yurt Dışı Satışlar
601.40.10.10
Dönem İçi Kur Farkı
 40.000 $ x (1.550 -1.500) = 2.000 Kur farkı
66
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
62.000
60.000
2.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.1.4. “Konsinye Satış Ödeme” şeklinde ihracat:
 Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara,
komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube ve
temsilciliklerine mal gönderilmesine dayanan
ihracattır.
 Konsinye gönderilen malların fiili ihraç tarihinden
itibaren 1 yıl içinde kesin satışının yapılması
gerekir. Süre bitiminden evvel başvurmak kaydıyla
2 yıl daha ek süre verilebilir.
67
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Mallar konsinyatöre gönderiliyor.
 Konsinyatör ithalatçıyı buluyor.
 Konsinyator malın satışını yaptıkça satış
bedelinden kendi komisyonunu düşmekte ve kalan
miktarı ihracatçıya göndermektedir. Konsinye satış
diye de adlandırılmaktadır.
68
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1. Yasal İzin
2. Sözleşme
3. Gümrüğe Sevk
4. Gümrükten Teslim
5. Stok
6. Alıcıya(ithalatçıya) Sevk
7. Fatura Konsinyatöre
8. Fatura İthalatçıya
9. Ödeme Talimatı
10. İhracat Bedeli Tahsili
11. Sözleşme Bedeli
69
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Konsinye Satış İle Ödeme:
Dış Ticaret
Müsteşarlığı
2
İHRACATÇI
FİRMA
YURT DIŞI
KONSİYATÖR FİRMA
7
3
11
İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliği
1
GÜMRÜK
İDARESİ
4
6
8
10
ARACI KONSİNYATÖR
FİRMA BANKASI
70
9
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
İTHALATÇI FİRMA
(Yurt Dışı Alıcı)
5
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Uygulama
:
• İhracatçı firma : ABC Klima San. Ve Tic Ltd.
• Malın Cinsi : Klima
• Miktarı
: 60 Adet
• Birim Maliyeti: 350,00 TL
• Birim Satışı : 600,00 TL
• Tutar
: 21.000,00 TL
71
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Konsiye Malın Yurt Dışana Sevk Edilmesi
152
152.10.10
152
152.10.20
Mamuller
Konsinye Mamul dolaplar
Mamuller
Stoktaki mamul dolaplar
01.08.2010 Konsinyatür VYZ gönderilen mallar
60 Ad. X 350,00 TL = 21.000,00 TL
İzin alınmıştır.
72
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
21.000
21.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Konsiye Malların satışı :
120
120.20.01
601
601.10.10
Alıcılar
VYZ Co.
Yurt Dışı Satışlar
Konsinye Mallar
19.08.2010 tarihinde 8 adet klima satılmıştır.
8 Adet x 600,00 TL
= 4.800
19.08.2010 tarihinde kur = 1,60000
73
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
4.800
4.800
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Satılan Malların Stoklardan düşmesi
620
620.10.10
152
152.10.10
Satılan Mamuller Maliyeti
Klima
Mamuller
Konsinye Mallar
19.08.2010 tarihinde 8 adet klima satılmıştır.
8 Adet x 350,00 TL
74
= 2.800
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
2.800
2.800
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracat bedelinin tahsil edilmesi
102
102.10.10
120
120.20.01
601
601.10.10
Bankalar
Ak Bank – Laleli Şb.
Alıcılar
VYZ Co.
Yurt Dışı Satışlar
Kur Farkı Gelirleri
30.09.2010 tarihinde kur
= 1.62000
3.000 x (1.6200 – 1.60000) = 60 TL
75
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
4.860
4.800
60
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Konsinyatöre Ödenen Komisyon Gideri
760
Pazarlama Satış Dağ. Gid.
760.10.10 İhracat Komisyon Gid.
102
480
Bankalar
102.20.01 Ak Bank – Laleli Şb.
30.09.2010 tarihinde kur
= 1.62000
300 x 1,6200 = 480 TL ödenen komisyon
76
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
480
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Konsinyatöre Ödenen Komisyon Giderinin KDV’si:
• Yurt dışı komisyonculara ödenen komisyon gideri
katma değer vergisinden istisnadır.
(KDV. K. Md. 12a-b)
• İhracat ile ilgili olarak yurt dışındaki
komisyonculara ödenen komisyonlar, yurt dışındaki
komisyoncunun hizmeti yurt dışında vermesinden ve
Türkiye’deki firmanın bu hizmetten yurt dışında
faydalanmasından dolayı kdv’sinden istisnadır.
77
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.2.
İhraç kaydı ile satış, alış ve ihracat
:
2.5.3.2.1. İhraç kaydı ile satış
:
 İhraç kaydıyla satış yapan firmalar üretim
işletmeleridir. Bu firmalar malı üretir ve ihraç
kaydıyla satış faturası düzenlemek suretiyle malı
yurt içindeki ihracatçı firmaya satar.
 İhraç kaydıyla satış yapan firma, ürettiği malı bir
fiil kendisi ihraç etmediği için ihracatçı birliklerine
üye olmak zorunda değildir.
78
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydıyla satış örneği
A
İMALATÇI
(Türkiye)
A firması ürünü B’ ye
ihraç kaydı ile satar.
B firması A firmasından “İhraç
Kaydıyla” satın aldığı ürünü yurt dışı
C firmasına ihraç eder.
79
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
B
İHRACATÇI
(Türkiye)
C
İTHALATÇI
(Almanya)
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 B firması da ihracat Gümrük Beyannamesi
düzenleyerek ihraç kaydıyla satın aldığı malları C
firmasına ihraç eder.
 İhraç kaydıyla satış yapan firma, ihracatçı firmadan
KDV tahsil etmez.
 İhracatçı firmadan alacağı ihracat Gümrük
Beyannamesini, vergi idaresine diğer belgeleri ile
birlikte ibraz etmek suretiyle KDV iadesinden
faydalanır.
80
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 ihracat işlemleri KDV kanunun 11/1-c maddesinde
düzenlenmiştir.
 Bu maddeye göre; ihraç edilmek üzere ihracatçılara
yapılan teslimler üzerinden hesaplanan KDV’sinin
ihracatçılar tarafından ödenmemesi, ödenmeyen bu
verginin de imalatçılar tarafından ilgili dönem
beyannamesinde tecil ve ihracatın gerçekleşmesi
sonucun da terkin edilmesi öngörülmüştür.
81
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İmalatçıların ihraç kaydı ile satış yapabilme
şartları.?
• 3065 Sayılı K.D.V’si kanunun 27 ve 99 Seri No’lu
genel tebliğinde imalatçı tarif edilmiştir.
- Sanayi odası, ticaret odası veya esnaf ve sanatkarlar
derneklerine kayıtlı bulunması,
- Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz
olması,
82
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
- İhraç kaydıyla satış yapan üretici firmalar
fatura üzerinde;
- 3065 Sayılı KDV kanunu hükümlerine göre
ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden
KDV’si tahsil edilmemiştir.
- İbaresinin konulması zorunludur.
(KDV. Gen. Tb. 23/c)
83
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydı ile satış yapan firmanın muhasebe
kaydı :
•
•
•
•
•
•
•
84
İmalatçı firma : Merih Giyim San Ltd. Ş.
İhracatçı firma : ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
Fatura tarihi
: 15 Eylül 2009
Fatura No’su
: 1063
Malın Cinsi
: Kot Pantolon
Miktarı
: 1.000 Adet
Birim Fiyatı
: 25.00 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
Merih Giyim San. Ltd. Şti.
(imalatçı) - Türkiye
ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
(İhracatçı) - Türkiye
İgor Tanya
(İthalatçı) - Rusya
85
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydı ile satış yapan imalatçı firma, İhracatçı
Alıcı firmadan KDV’si tahsil edilmez.
 Tahsil edilmeyen katma değer vergisi
192 Diğer KDV’si (Tecil edilebilir KDV’si)
hesabında izlenir.
 İhraç kayıtlı satışlarda teslim, ulusal sınırlarda ve
ulusal bir firmaya teslim ettiği için satış, Yurt içi
satış olarak kayıtlara alınır.
86
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Muhasebe fişi
:
Hesap
Adı
120
Alıcılar
120.10.34.01
ABC Tekstil Tic .Ltd. Şti.
Borç
25.000
15.09.2009 No’lu Ft. İle 1.000 x 25.00 = 25.000
192
Diğer Katma Değer V.
192.09.09
2009/09 Tecil edi. KDV
15.09.2009 No’lu Ft. İle 25.000 x %8 = 2000
87
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
2.000
Alacak
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Muhasebe fişi:
Hesap
Adı
600
Yurt İçi Satışlar
600.10.10.10
İhraç Kayıtlı Satışlar
Borç
Alacak
25.000
15.09.2009 No’lu Ft. İle 1.000 x 25.00 = 25.000
391
Hesaplanan KDV.
391.30.29.09
2009/09 Tecil edi. KDV
15.09.2009 No’lu Ft. İle 25.000 x %8 = 2.000
88
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
2.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Tecil (ertelenen) ve terkin işlemi
:
• İmalatçılar tarafından, ihraç edilmek şartıyla
ihracatçılara teslim edilen malların,
ihracatçılara teslim tarihini takip eden ay
başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi
halinde, tecil edilen vergi terkin edilir.
(3065/11-c Md)
• İhracat yasal süresinde gerçekleşmezse; tecil
edilen vergi, tahakkuk tarihinden itibaren 6183
sayılı AATUH Kanunun 51 nci maddesine göre
belirlenen gecikme zammı ile tahsil olunur.
89
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Terkin için gerekli evraklar
• Gümrük çıkış beyannamesi
• İhraç kayıtlı fatura
• İndirilecek Kdv’si listesi
• Yüklenim listesi
:
 İhraç Kaydıyla Satışlarda Götürü Gider
:
• İhracatı gerçekleştirenler, götürü gider
uygulamasından faydalanırken, İhracatçıya ihraç
kaydı ile satış yapan imalatçılar götürü gider
uygulamasından faydalanamazlar.
90
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç Kayıtlı Satışlarda Malı Satanın
Sorumlulukları
:
• İmalatçı olma özelliğine sahip olması,
• Faturada KDV. GT. 34/c şerhi konulması şarttır.
• İhracatın üç ay içinde gerçekleşip,
gerçekleşmediğini takip etmesi gerekir.
• KDV Beyannamesinde, Tablo 8’de ihraç kaydıyla
satış tutarını beyan etmesi gerekir.
• İhracatçıda Gümrük beyanın bir sureti istenir.
91
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.2.2. İhraç kaydı ile alış yapan firma :
 İhraç kaydı ile alış, ihracatçı firmaların yurt içi
üretici-imalatçı firmalardan, ihraç edilecek ürünleri,
KDV ödemeden alış işlemidir.
 İhracatçı firmaları teşvik yöntemidir. Bu alış
yöntemi ile ihracatçı firmalar yurt içinden
ürünlerini KDV ödemeden satın alır. KDV
ödemeden satın aldıkları malları KDV’siz olarak
ihraç ederler
92
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydı ile alış yapan firma muhasebe kaydı:
•
•
•
•
•
•
•
93
İmalatçı firma
İhracatçı firma
Fatura tarihi
Fatura No’su
Malın Cinsi
Miktarı
Birim Fiyatı
: Merih Giyim San Ltd. Ş.
: ABC Tekstil Tic. Ltd. Ş.
: 15 Eylül 2009
: 1063
: Kot Pantolon
: 1.000 Adet
: 25.00 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Muhasebe fişi
:
Hesap
Adı
153
Ticari Mallar
153.20.10.10
İhraç kaydı ile alış
320
Satıcılar
320.10.34.01
Merih Giyim San. Ltd. Ş.
Borç
15.09.2009 tarih 1063 No’lu ihraç kaydı ile alış
1.000 Ad. X 25.00 TL = 25.000 TL
94
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
25.000
25.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.2.3. İhraç kaydı ile alıştan ihracat








95
:
İmalatçı firma
: Merih Giyim San. Ltd. Şti.
İhracatçı firma
: ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
İthalatçı firma
: İgor TANYA
Fatura tarihi
: 01 Ekim 2009
Fatura No’su
: 1963
Malın Cinsi : Kot Pantolon
Miktarı
: 1.000 Adet
Birim Fiyatı
: 30.00 $
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Muhasebe fişi
:
Hesap
Adı
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
601
Yurt dışı satışlar
601.20.10.10
Tekstil grubu
Borç
05.10.2009 Fiili ihracat - Kur 1.400
1.000 Adet x 30 $ = 30.000 $
30.000 $ x 1.400 = 42.000 TL
96
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
42.000
42.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.3.
Kur ve Vade farkı
:
 KDV si Kanunun 20 nci maddesi KDV matrahının
teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığı teşkil eden
bedel olarak tanımlamıştır.
 Bedel deyiminin; alıcının ödediği veya borçlandığı
para, mal ve diğer şekillerde sağlanan ve para ile
temsil edilen menfaat, hizmet ve değerler
toplamıdır.
97
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 KDV Kanunun 26 nci maddesinde bedelin döviz
ile hesaplanması halinde, dövizin vergiyi doğuran
olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden
TL sına çevrileceği, hüküm altına alınmıştır.
 Matraha dahil olan unsurlar (Md: 24/c):
• Vade farkı
• Fiyat farkı
• Faiz
• Kur farkı
98
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.3.1. İhraç kayıtlı dövize endeksli teslimlerde lehte oluşan
kur farklarının vergilendirilmesi
:
 Vergiyi doğuran olayın meydana tarih ile ödeme
tarihi arasında ortaya çıkan lehte kur farkları
imalatçı tarafından düzenlenecek fatura ile
belgelendirilecek ve kur farkı üzerinden KDV
hesaplanacaktır.
 Ancak ihracatçı firmadan tahsil edilmeyecektir
99
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracatçı firmadan tahsil edilmeyen KDV imalatçı
tarafından hesaplanan ve indirilecek KDV olarak
beyan edilecektir.
100
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Düzenlenecek kur veya vade farkı faturasında
aşağıdaki bilgilerin olması gerekir
;
• Faturada KDV’si gösterilecektir.
• Faturanın üzerinde Gümrük Beyannamesinin
No’su yazılacaktır.
• İhraç kayıtlı faturanın tarih ve numarası
yazılacaktır.
• Faturanın üzerinde KDV Kanunun 23/c Genel
Tebliğindeki şerh konulacaktır.
• Katma Değer Vergisi tahsil edilmeyecektir.
101
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydı ile satış yapan firma kur değerlemesi:
•
•
•
•
•
•
•
•
102
İmalatçı firma : Merih Giyim San Ltd. Şti.
İhracatçı firma : ABC Tekstil Tic Ltd. Şti.
Fatura tarihi
: 15 Eylül 2009
Fatura No’su
: 1063
Malın Cinsi
: Kot Pantolon
Miktarı : 1.000 Adet
Birim Fiatı
: 25 $
Satış kuru
: 1.4000 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• Değerleme tarihi
• Değerleme kuru
: 30 Eylül 2009
: 1.4500
•
•
•
•
: 25.000 $
: 35.000 TL
: 36.250 TL
: 1.250 TL
1.000 Ad. x 25.00
25.000 x 1.4000
25.000
x 1.4500
Olumlu fark
• 1.250 x %8
103
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
100 TL kdv.
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İmalatçı firmanın muhasebe kaydı
Hesap
Adı
120
Alıcılar
120.10.34.01
ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
191
İndirilecek KDV’si
191.40.33.09
İndirilecek KDV’Sİ
600
Yurt içi satışlar
600.30.10
Tekstil grubu
391
Hesaplanan KDV’Sİ
391.10.10
Hesaplanan kdv
Kesilen kur farkı faturasının muhasebe kaydı
104
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Borç
Alacak
1.250
100
1.250
100
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracatçı firmanın muhasebe kaydı
Hesap
Adı
153
Ticari Mallar
153.10.10
Tekstil Grubu
320
Satıcılar
320.10.34.01
Merih Giyim Sanayi Ltd. Şti.
Borç
Kesilen kur farkı faturasının muhasebe kaydı
105
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
1.250
1.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.3.2. İhraç kayıtlı dövize endeksli teslimlerde aleyhe oluşan
kur farklarının vergilendirilmesi
:
 Vergiyi doğuran olayın meydana tarih ile ödeme
tarihi arasında ortaya çıkan aleyhe kur farkları
ihracatçı tarafından düzenlenecek fatura ile
belgelendirilecek ve kur farkı üzerinden KDV
hesaplanacaktır.
 İhracatçı tarafından beyan edilerek ödenecektir.
İmalatçı genel hükümlere göre KDV’si genel
hükümlere göre indirim yapacaktır.
106
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydı ile alış yapan firma kur değerlemesi:
•
•
•
•
•
•
•
•
107
İmalatçı firma : Merih Giyim San. Ltd. Şti.
İhracatçı firma : ABC Tekstil Tic Ltd. Şti.
Fatura tarihi
: 15 Eylül 2009
Fatura No’su
: 1063
Malın Cinsi
: Kot Pantolon
Miktarı : 1.000 Adet
Birim Fiatı
: 25 $
Satış kuru
: 1.4500 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• Değerleme tarihi
• Değerleme kuru
: 30 Eylül 2009
: 1.4000
•
•
•
•
: 25.000 $
: 35.000 TL
: 36.250 TL
: 1.250 TL
1.000 Ad. x 25.00
25.000 x 1.4000
25.000
x 1.4500
Olumsuz fark
• 1.250 x %8
108
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
100 TL kdv.
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracatçı firmanın muhasebe kaydı
Hesap
Adı
320
Satıcılar
320.10.34.01
Merih Giyim Sanayi Ltd. Şti.
646
Kambiyo Karları
646.10
Kur farkları
391
Hesaplanan KDV’si
391.10.10
Hesaplanan kdv
:
Borç
Alacak
1.350
1.250
100
İhracatçı firmanın kestiği kur farkı faturasının muhasebe kaydı
109
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İmalatçı firmanın muhasebe kaydı
Hesap
Adı
191
İndirilecek kdv’si
191.40.33.09
Dönem İnd. Kdv’si
612
Diğer indirimler
612.10
Dönem içi Kur farkları
120
Alıcılar
120.10.34.01
ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti.
:
Borç
Alacak
100
1.250
1.350
İhracatçı firmanın kestiği kur farkı faturasının muhasebe kaydı
110
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.4.
İhraç kayıtlı satışlarda mücbir sebepler :
 İhracatın doksan gün içinde ihracatçı tarafından
gerçekleştirilmemesi halinde; tecil olunan
(ertelenen) vergi tahakkuk ettirildiği tarihten
itibaren gecikme zammıyla birlikte imalatçı
tarafından vergi idaresine ödenmesi gerekir.
KDV. Kn. Md. 11-1-c-3.bnt.
 İhracatın 90 gün içinde gerçekleştiremeyen firmalar
için Gelir İdaresi Tarafından üç aylık ek süre
verilmesi hususunda düzenleme yapılmıştır.
111
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Ek süre talebi yasal süre bitim tarihinden itibaren
15 gün gündür.
 Üç aylık ek süre içinde ihracatın
gerçekleştirilememesi durumunda ikinci bir ek
sürenin verilmesine kanunun imkan yoktur.
 Üç aydan az süre isteyen mükelleflerin ise sonradan
üç aya kadar olan dönem için ilave süre istemeleri
mümkündür.
112
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracatçılar için ek süre verilmesinde mücbir
sebebin varlığı V.U.K.’nun 13 ncü madde hükmü
esas alınarak belirlenir.
 İhracatın gerçekleşmesine engel teşkil eden ve
mücbir sebep sayılmayan haller ise beklenmedik
durumdur.
• İhracatın yapılacağı ülkede savaş hali, siyasal
karışıklıklar.
• Ekonomik belirsizlik ve durgunluk. gibi
nedenler.
113
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.4.
Özel fatura ile yapılan ve Yolcu beraberinde eşya
ihracatı
:
 Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara yapılan
teslimler Katma Değer Vergisi yönünden ihracat
istisnasına alınmıştır.
 KDV’ nun 43, 61, 64,71 ve 84 No’lu genel tebliğler
uygulamayı yönlendirmektedir.
1. Özel fatura düzenlemek suretiyle ihracat
2. Yolcu beraberinde eşya ihracatı
114
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.4.1. Özel fatura ile yapılan ihracat (bavul ticareti)
:
 Katma Değer Vergisi tahsil etmeden bavul ticareti
kapsamında satış yapmak isteyen mükellefler
istisna belgesine sahip olmaları gerekir.
 “Türkiye’de ikamet etmeyenlere döviz karşılığı
satışlarda katma değer vergisi ihracat istisnası izin
belgesi” mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi
müdürlüğünce verilir.
115
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İstisna Belgesi almak isteyenlerin aşağıdaki şartlara
sahip olmaları gerekmektedir.
• Gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi
olmak.
• Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle
yanıltıcı belge düzenlediği veya bilerek
kullandığı konusunda rapor yazılmış olmamak.
• Bu şartları taşıyan mükelleflerin yapacakları
başvuru vergi dairesince değerlendirilerek
durumu uygun görülenlere İstisna Belgesi
verilecektir.
116
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İstisna belgesine sahip mükelleflerin, katma değer
vergisi tahsil etmeden işlem yapabilmesi için
aşağıdaki şartların oluşması gerekir.
• “İzin belgesi” gerçek usulde mükellefiyeti
olanlara verilir.
• Özel fatura beş suret olarak tanzim edilir.
- Birinci suret alıcıya,
- İkinci, üçüncü ve dördüncü suretler gümrük
çıkışında onaylatılır.
- Beşinci suret satıcıda kalır.
117
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• Özel faturada KDV yer almaz.
• Özel fatura TL olarak düzenlenemez.
• Özel fatura bedeli bankalara veya özel finans
kuruluşlarına satılır. Döviz alım belgesi alınır.
• Döviz alım belgesi, İlgili dönem KDV
beyannamesine eklenir.
• İhraç kayıtlı alınan mallar, özel fatura ile ihracatı
en geç üç ay içinde gerçekleştirilmesi gerekir.
118
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.4.1. Yolcu beraberinde eşya ihracatı
:
 Türkiye’de ikamet etmeyenlerin, satın alarak yurt
dışına çıkardıkları malların teslimi anında katma
değer vergisi tahsil edilir.
 Gümrükten malın çıkışı anında faturanın ibrazı
halinde daha önceden tahsil edilen katma değer
vergisi malı yurt dışına çıkarana iade edilir.
(KDV. Kanunu Md. 11/1-b)
119
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Normal fatura ile yapılan satışlarda istisnadan
faydalanma şartları
:
• “İzin belgesi” gerçek usulde mükellefiyeti
olanlara verilir.
• Her türlü mal teslimi istisna kapsamına girer.
Hizmet ifaları istisna uygulamasından
faydalanamaz.
• İstisna kapsamından 600.00 TL üzerindeki
teslimlerden faydalanılır.
(KDV 93 Seri No’lu G.T)
120
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• Y.B.E.İ’da dövizli fatura düzenleme zorunda
değildir.
• Alıcıların istisnadan faydalanmaları için satın
aldıkları malları 3 ay içinde yurt dışına
çıkarmaları gerekir.
• Çıkış sırasında fatura nüshaları ve çek
düzenlenmiş ise satıcıdan alınan çek Türk
gümrüğünde onaylatılır.
• Çekte yazılı tutar, çeki düzenleyen bankanın
gümrükteki şubesinden alınır.
121
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.5.3.4. Transit ticaret ile ihracat :
2.5.3.4.1. Genel Bilgi
:

Transit ticaret, yurt dışında veya serbest bölgede
yerleşik bir firmadan ya da gümrük antreposundan
satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak
veya doğrudan yurt dışında veya serbest bölgede
yerleşik bir firmaya ya da antrepoda satılmasıdır.

122
Tanımdan da anlaşılacağı gibi, milli olmayan bir
malın satın alınması ve malın millileştirmeden
satılması işlemidir.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Şekil – 01
:
SATICI - X
(BULGARİSTAN)
1
ALICI - Y
(İRAN)
2
ANTREPO
ALICI/SATICI - ABC
(TÜRKİYE)
4
ALICI/SATICI - VYZ
(TÜRKİYE)
3
123
5
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
1. Türkiye yerleşik ABC İşletmesi Bulgarista’nın
A işletmesinde satın aldığı malı millileştirmeden
(Gümrük Antrepo) depolar.
2.
İthal edilen mal gümrük antrepo da tutulur.
3. Türkiye’de yerleşik ABC İşletmesi, Türkiye’de
yerleşik VYZ İşletmesini Bulgaristan’dan ithal
ettiği malı antrepo satar.
124
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
4. Türkiye’de yerleşik VYZ İşletmesini antrepo malı
İran’daki Y işletmesine satar.
5. Antrepo mal İran’daki Y İşetmesine teslim edilir.
125
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.4.2.
ABC İşletmesinin muhasebe kayıtları :
153
Ticari Mallar
320
Satıcılar
XXX
XXX
- Malın Bulgaristan’dan ithal edilmesi
120
Alıcılar
601
Yurt Dışı Satışlar
XXX
- Antrepo’da malın VYZ İşletmesine satılması
126
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
XXX
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.4.3.
VYZ İşletmesinin muhasebe kayıtları :
153
Ticari Mallar
320
Satıcılar
XXX
XXX
- Malın ABC işletmesinden satın alınması
120
Alıcılar
601
Yurt Dışı Satışlar
XXX
- Antrepo’da malın İran’daki Y İşletmesine satılması
127
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
XXX
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.4.4.
KDV Mevzuatı açısından durumu :
 KDV Kanunu’nun 1 nci maddesi uyarınca,
Türkiye’de gerçekleştirilen mal teslimleri
KDV’sinin konusuna girmektedir.
 Transit ticarete konu mal genelde Türkiye
haricindeki bir ülkeden temin edilmekte ve yine
Türkiye haricindeki bir ülkeye teslim edilmektedir.
128
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Transit ticaret kapsamındaki mal, teslim anında
Türkiye gümrük bölgesinin dışında ise, bu ticarete
konu mallar sevkiyat sırasında transit olarak
Türkiye gümrük sahasına girip çıksa dahi,
KDV’nin konusuna girmeyecektir.
•
İstanbul Defterdarlığı’nca verilmiş olan 19.09.1988 tarih
ve 11-288 no’lu mukteza.
 Transit ticarete konu malların alım ve teslimi
sırasında KDV beyannamesine her hangi bir
şekilde dahil edilmeyecektir.
•
129
(KDVK. Md. 16/1-c)
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Türkiye’deki bir serbest bölgeden satın alınan bir
mal, yine Türkiye’deki başka bir serbest bölgeye
satılması bir transit ticarettir. İki Serbest bölge
arasındaki nakliye işlemi yurt içi taşıma işlemi
olduğundan KDV’ye tabidir. Yüklenilen KDV’si
indirim konusu yapılamaz. Gider veya maliyet
unsuru olarak kayıtlara alınır.
•
130
(KDVK. Md. 30/1)
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.4.5.
(Ba) – (Bs) Formlarında gösterilmesi
:
 Bilanço esasına göre defter mükellefler, belli
hadleri aşan mal ve hizmet alımlarını (Ba - temin)
ve (Bs - teslim) formları ile bildirmek
zorundadırlar.
 Transit ticaret, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca,
ithalat veya ihracat işlemi değildir. Bunun için (Ba)
ve (Bs) formlarına intikal ettirmeyeceklerdir.
•
131
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlı’ınca verilen
06.05.2009 tarih ve 15130 sayılı mukteza.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.4.6.
Gelir & Kurumlar Vergisi :
 Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/1 nci maddesinde yer
alan götürü gider uygulamasından
yararlanamayacaklardır.
•
132
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nca verilmiş olan
B.07.1. GİB. 4.34.16.01/GVK-40/1-12203 no’lu mukteza.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.5.
İhracat İşlemlerinde KDV’si
:
 KDV’sinde vergiyi doğuran olay;
(3065 Kdv. 10 Md.)
 Mal tesliminde, Malın teslim edildiğinde.
 Hizmet ifasında, Hizmetin yapılmasında.
133
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.5.1.

İhracatta KDV İstisnasına Giren Teslim ve Hizmetler:
Türkiye’de mal ve hizmet alış ve satışları, katma değer
vergisinin matrahını oluşturur. Bu mal ve hizmetlerin
ihraç edilmesi halinde katma değer vergisi istisnası
uygulanır.
•
Mal ve Hizmet İhracatı İstisnası.
(3065 Kdv. 11/1.a Md.)
• İmalatçılar tarafından, ihraç kaydıyla yapılan
teslimler.
(3065 Kdv. 11/1.c. Md.)
134
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• Türkiye’de İkamet Etmeyen Yolcuların Satın
Aldıkları Mallara İlişkin İstisnalar ile Bavul
Ticareti İstisnası
(3065 Kdv. 11/1.b. Md.)
• Diplomatik Temsilcilik - Konsolosluk İstisnası
(KDV. Kn. Md. 15)
135
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.5.2.
KDV’sinde ihracat istisnası
:
(3065 Kdv. 12 Md.)
 Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış
olmalıdır.
 Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.
136
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.5.3.
İhracat İşlemlerin de KDV’si iadesi
:
 KDV’sinden istisna tutulan mal ve hizmetlere
yüklenilen kdv’sini iade alma hakkı vardır.

137
KDV’sinde iade hakkı doğuran işlemler;
• İndirim yoluyla iade
• Mahsup ile iade
• Nakden iade, giderilir.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.6.
İhracat bedellerinin yurda getirilme süreleri
:
 Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı
Karara ilişkin tebliğler dahilinde usul esaslar ve
süreler içinde yurt dışından getirilerek bankalara
veya özel finans kurumlarına satarak ihracat
hesaplarının kapatılması gerekir.
 Bakanlar kurulunun 08 Şubat 2008 tarihli Resmi
Gazete’de yayımlanan 2008/13186 sayılı kararı ile
138
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
“ Türk Parasını Kıymetini Koruma Hakkında 32
Sayılı Karar” ın 8 nci maddesinde değişiklik
yapıldı. Ve
İhracat bedellerinin yurda getirilmesi zorunluluğa
son verilerek bu bedellerin ihracatçılar tarafından
serbestçe tasarruf edilmesine olanak sağlandı.
139
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Ancak ;
• Kambiyo mevzuatına göre, ihracat bedellerinin
ihracatçının tasarrufuna bırakılması, ihracat
bedellerinin hiç getirilmeyeceği, getirilen
dövizlerin Döviz Alım Belgesine (DAB)
bağlanmayacağı veya Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre değerlemeye tabi
tutulmayacağı anlamına gelmemektedir.
140
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.7.
İhracat işlemlerinde götürü gider :
(GVK. Md. 40)
 Tanımlar ve Özellikler
:
• Mükellefler;
- ihracat,
- yurt dışında inşaat,
- Onarım,
- Montaj ve taşımacılık faaliyetleri ile ilgili
döviz olarak elde ettikleri hasılatın %05’ini
aşmamak şartı ile götürü gider yazabilirler.
141
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhraç kaydı ile yapılan satışlarda götürü gider
hesaplanması mümkün değildir.
(GVK. 233 Seri no’lu genel tebliğ)
• Toplam ihracat
• K.K. Ed. Giderler
• Götürü gider
: 215.000
: 4.000
: 1.075
(215.000 x %05)
• K.K.Ed. Giderler
142
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
2.925
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.8.
İhracatta satış iadesi
:
 İhraç edilen mallar fiili ihracat tarihinden sonra
yurt dışından çeşitli nedenlerle (kırılma, bozulma
vb.) geri gelebilir.
 Yurt dışından geri gelen mallar
• 610 Satış iadeleri hesabında izlenir.
143
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Gümrük Kanunu Bakımından İhraç Olunan Malın
Geri Gelmesi :
• Türkiye Gümrük Bölgesinden ihracından sonra
üç yıl içinde beyan sahibinin talebi üzerine,
ithalat vergilerinden muaf tutulur.
• Muafiyet ayniyeti değiştirmediği zaman
geçerlidir.
(Gümrük kanunu Md. 168-169)
144
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 KDV Açısından İhraç Olunan Malın Geri Gelmesi:
• Katma değer vergisi açısından ihraç olunan
malın geri gelmesi, halinde gümrük idaresi
ihracatçının KDV iadesinden faydalanıp
faydalanmadığını ilgili Vergi idaresinden sorar.
• KDV iadesinden faydalanmamış ise, geri gelen
malı KDV’siz olarak gümrükten çeker. KDV
iadesinden faydalanmış ise malın KDV’si
ödemesi gerekir.
145
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Uygulama
:
• ABC Tekstil Tic. Ltd. Şti. 50.000 $ ihracatını
gerçekleştirdiği tekstil ürünü daha sonra
aşağıdaki kurlarla iade gelmiştir.
- Fiili ihracata kur : 1.4000
-Geri gelme kuru : 1.4100 (31.10.2009)
---------------------------------------------------------Geri gelme kuru : 1.3900 (30.11.2009)
146
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
31.10.2009 Gün iadesi muhasebe kaydı
Hesap
Adı
610
Satış İadesi
610.20.10.10
Tekstil Grubu
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
601
Yurt Dışı Satışlar
601.40.10.10
Kur Farkı Gelirleri
Borç
(1.40000 - 1.4100) x 50.000 $ = 500.00 TL
İhracatın geri gelmesi ve kur farkı
147
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
70.500
70.000
500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 30.11.2009 Gün iadesi muhasebe kaydı:
Hesap
Adı
610
Satış İadesi
610.20.10.10
Tekstil Grubu
612
Diğer İndirimler
612.40.10.10
Kur farkı
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
Borç
(1.40000 - 1.3900) x 50.000 $ = 500.00 TL
İhracatın geri gelmesi ve kur farkı
148
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
69.500
500
70.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
2.3.9.
İhracatta Şüpheli Alacaklar ve İtfası
:
(V.U.K Madde: 323)
 Genel hükümler
:
• Sadece bilanço esasına göre defter tutan ticari
ve zirai kazanç sahipleri, şüpheli duruma düşen
senetli ve senetsiz alacakları için karşılık
ayırabilirler.
• Alacağın Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi
ve idame ettirilmesi ile ilgili olması gerekir.
149
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Bir alacağın şüpheli hale gelebilmesi için
;
• Vadesinin geçmiş olması,
• Vadesi birkaç kez uzatılmış olması,
• Protesto edilmiş olması,
• Yazılı olarak birkaç kez istenmiş olması,
• İcra safhasına aktarılmış olması, gerekir.
• Yasal süreler içinde dava açılması ve belgelerin
dış temsilciliklere onaylatılması gerekir.
150
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Örneğin
;
• İhracatçı firma ABC Tekstil Ticaret Ltd. Şti.
Rusya’daki müşterisi İgor TANYA aşağıdaki
bilgilerle ihracatını gerçekleştirmiştir.
• 12.06.2009 tarihi’nde 1063 No’lu fatura ile
döviz kuru 1.4000 $ olan 25.000 $ kot pantolon
ihraç etmiştir.
• 31.08.2009 tarihinde yurt dışı alacak semeresiz
kalmıştır. Kur. 1,45000 TL sıdır.
151
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İhracat Muhasebe Fişi
Hesap
Adı
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
601
Yurt Dışı Satışlar
:
Borç
35.000
601.20.10.10 Tekstil Grubu
12.06.2009 tarihinde 1063 No’lu Fatura ile ihracat
25.000 $ x 1.40000 TL = 35.000 TL.
152
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
35.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 31.08.2009 tarihinde tahsili imkansız hale
gelmiştir. Kur: 1.4500 TL. sıdır.
Hesap
Adı
128
Şüpheli Tic. Alacaklar
128.20.01
İgor Tanya
120
Alıcılar
120.20.01
İgor Tanya
601
Yurt Dışı Satışlar
601.40.10.10
Kur Farkı
Borç
36.250
35.000
1.250
31.08.2009 tarihinde 25.000 $ x 1.4500 TL = 36.250 TL
12.06.2009 tarihinde 25.000 $ x 1.4000 TL = 35.000 TL
31.08.2009 tarihinde kur farkı
153
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
=
1.250 TL
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Karşılık Gideri Muhasebe Fişi
Hesap
Adı
654
Karşılık Giderleri
654.20.10.10
Yurt Dışı Alıcılar
129
Şüpheli Tic. Ala. Kar.
120.20.01
İgor Tanya
Borç
25.000 $ x 1.4500 TL = 36.250 TL
Şüpheli Alacak Karşılık Gideri
154
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
36.250
36.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 30.09.2009 tarihinde para ayni döviz kuru tahsil
edilmiştir.
Hesap
Adı
102
Bankalar
Borç Alacak
102.10.10.10 Ak Bank – Laleli Şb.
128
Şüpheli Ticari Alacaklar
128.20.01
İgor Tanya
25.000 $ x 1.450. TL = 36.250 TL
Şüpheli Alacağın ayni kur ile tahsilatı
155
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
36.250
36.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Şüpheli Alacak tahsil edildiği için, karşılık
giderinin iptali
Hesap
Adı
129
Şüpheli Tic. Ala. Karşı.
129.20.01
İgor Tanya
644
Konusu Kal. Karşılıklar
644.20
Şüpheli Alacak Karşılığı
Borç Alacak
25.000 $ x 1.450. TL = 36.250 TL tahsil edildiği için
Karşılık giderleri iptal edilmiştir.
156
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
36.250
36.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.
157
İthalat İşlemleri ve Muhasebe Uygulamaları
:
3.1. İthalatın tanımı ve ithalatçı olma şartları,
3.2. Hariçte işleme rejimi,
3.3. İthalat bedellerinin ödenmesi ve maliyet bedeli,
3.4. Katma Değer Vergisi
3.5. İthalat işlemlerinde kullanılan hesaplar
3.6. Uygulama
3.6.1. Maddi Duran Varlık İthalatı
3.6.2. Ticari Mal İthalat
3.6.3. Bedelsiz İthalat
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.1.1.
İthalatın tanımı
:
 kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği,
İnsan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya
sınai ve ticari mülkiyetin korunması amacıyla ilgili
mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemler
kapsamı içinde malların,
 ithalat mevzuatı ile Gümrük Mevzuatı’na uygun
şekilde fiili ithalatın yapılması,
 Kambiyo Mevzuatı’na göre bedelinin ödenmesi veya
ödeme taahhüdünün tamamlanması işlemidir.
158
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.1.2.
159
İthalatçı olma şartları
:
 Vergi numarasına sahip her gerçek ve tüzel kişi ile
tüzel kişilik statüsüne sahip olmakla birlikte
yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki
tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları
ithalat işlemlerini yürütebilir.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Aşağıdaki kişiler, Kambiyo hükümleri saklı kalmak
kaydıyla, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde
almaları gereken belgeler ile birlikte doğrudan
gümrük idaresine başvurmak suretiyle ithalat
yapabilir;
• Ticari amacıyla ithalat yapacak kişinin tacir
olması gerekir,
• Vergi mükellefi olması gerekir,
160
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Hangi malların ithalatında “Vergi Numarası”
aranmaz?
•
•
•
161
Özel anlaşmaya dayalı ithalatta, (NATO, BM)
Kitap ve diğer yayınların ithalatında,
Ülkemizde açılan fuar ve sergilerde Dış Ticaret
Müsteşarlığı’nca perakende satışına izin verilen
malların ithalatında,
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.2.1.
Hariçte işleme rejimi
:
 Serbest dolaşımda bulanan eşyanın daha ileri safhada
işlenmek, tamir edilmek veya yenilenmek üzere
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest
bölgelere ihraç edilmesi,
 Bu faaliyet sonucunda elde edilen ürünlerin gümrük
vergilerinden tam veya kısmı muafiyet uygulanmak
suretiyle yeniden serbest dolaşıma girmesi.
162
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Bir eşyanın Hariçte İşleme Rejimine tabi olabilmesi
için;
•
•
•
•
•
163
Yetkili kurumdan izin alınması,
Geçici olarak ihraç edilmesi,
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında işlem görmesi,
İthal edilmesi,
Vergi muafiyeti uygulanmak suretiyle yeniden
serbest dolaşıma girmesidir.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Örneğin
:
• Makineyi geçici olarak yurt dışına “tamir”
edilmek için gönderilip geri getirilmesi.
• İplik olarak gönder ”kumaş” olarak geri
alınması. (Arasındaki farkın KDV’si ödenir)
164
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.3.1.
165
İthalat Bedellerinin Ödenmesi
:
 İthalat bedelleri, bankalar ve özel finans
kurumlarının kendi kaynaklarından veya döviz
tevdiat hesaplarından bankacılık teamüllerine ve alıcı
ile satıcı arasındaki sözleşmelere uygun şekilde Türk
Lirası veya döviz olarak ödenir.
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.3.2.
Maliyet bedeli
:
 Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi
veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan
ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin
toplamını ifade eder.
(V.U.K’nun 262. Md.)
166
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
3.3.3.
Dönem Sonu Değerlemesi :
 Sabit Kıymetlerin
;
• ithal edilmesi sırasında veya sonradan bu
kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi
dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından,
• sabit kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna
kadar olanların, kıymetin maliyetine eklenmesi
zorunlu bulunmakta,
V.U.K’nun 163 No’lu Genel tebliğ)
167
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
• aynı kıymetlerle ilgili söz konusu dönemden sonra
ortaya çıkan kur farklarının ise, ait oldukları
yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete
intikal ettirilerek amortisman konusu yapılması,
mümkün bulunmaktadır.
168
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 Emtia’nın ;
• Satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar
oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi
zorunludur.
• Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra
ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili
bulundukları yıllarda gider yazılması veya
maliyete intikal ettirilmesi mümkün
bulunmaktadır.
169
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
4.1.
Katma Değer Vergisi
:
 KDV’ye tabi olan işlemler
:
• Türkiye’de yapılan her türlü mal ve hizmet ithalatı
KDV’sine tabidir.
• İthalatta KDV’si mükellefi mal ve hizmet ithal
edendir.
• İthalatta vergiyi doğuran olay, gümrük vergisi
ödeme mükellefiyetidir.
170
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 İthalatta verginin matrahı aşağıda gösterilen
unsurların toplamıdır
:
• Fob, Sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF)
değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın
gümrükçe tespit edilecek değeri,
• İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim,
harç ve paylar,
KDV. Md:21)
171
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
5.
İthalat işlemlerinde kullanılan hesaplar
:
 159 Verilen Sipariş Avansları
;
• Stok ile ilgili ithalatın maliyetine dahil edilecek
mal bedeli ve girdiler (harcamalar) ithalatın
tamamlanma aşamasına kadar;
• 159 Verilen Sipariş Avansları hesabının alt
kırımında izlenir.
172
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
 259 Verilen Sipariş Avansları
;
• Maddi Duran Varlık ile ilgili ithalatın maliyetine
dahil edilecek mal bedeli ve girdiler (harcamalar)
ithalatın tamamlanma aşamasına kadar;
• 259 Verilen Sipariş Avansları hesabının alt
kırımında izlenir.
173
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
5.1.
174
Örnek hesap planı
:
159
159.10
VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
Verilen Sipariş Avansları
159.10.10
159.10.20
Yurt İçi Sipariş Avansları
Yurt Dışı Sipariş Avansları
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
175
159.20
İthalatlar
159.20.10
X Takvim Yılı İthalatları
159.20.10.10
X No’lu Dosya
159.20.10.10.10
Mal Bedeli
159.20.10.10.10.10
Mal Bedeli - FOB
159.20.10.10.10.11
Mal Bedeli - CİF
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
176
159.20.10.10.11
Navlun-Nakliye-Ordino Giderleri
159.20.10.10.11.10
Navlun Giderleri
159.20.10.10.11.11
Yurt İçi Nakliye Giderleri
159.20.10.10.11.12
Ordino Giderleri
159.20.10.10.12
Sigorta Giderleri
159.20.10.10.12.10
Sigorta Poliçesi
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
177
159.20.10.10.14
Banka Masrafları
159.20.10.10.14.10
Akreditif Giderleri
159.20.10.10.14.11
Banka Havale Masrafları
159.20.10.10.14.12
Banka Döviz Alım Giderleri
159.20.10.10.14.13
Banka Döviz Satış Giderleri
159.20.10.10.14.14
Muhabir Banka Giderleri
159.20.10.10.15
İthalat Öncesi Ödenen Fonlar
150.20.10.10.15.10
Kaynak Kullanma Destek Fonu
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
159.20.10.10.16
178
İthalat Kur Farkı Gelirleri
159.20.10.10.16.10
Ödeme ve Tahsilattan Doğan Kur Farkları
Gelirleri
159.20.10.10.16.11
Değerlemeden Doğan Kur Farkı Gelirleri
159.20.10.10.17
159.20.10.10.17.10
İthalat Kur Farkı Giderleri
Ödeme ve Tahsilattan Doğan Kur
Farkları Giderleri
159.20.10.10.17.11
Değerlemeden Doğan Kur Farkı
Giderleri
159.20.10.10.18
İthalat Banka Kredi Faiz Giderleri
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
179
159.20.10.10.19
Gümrük Müşavirlik Giderleri
159.20.10.10.19.10
Gümrük Müşavirlik Ücreti
159.20.10.10.19.11
Gümrük Müş. Dek. – Ordino giderleri
159.20.10.10.19.12
159.20.10.10.19.13
Gümrük Müş. Dek.- Ardiye gideri
Gümrük Müş. Dek.- Pul Gideri
159.20.10.10.19.14
Gümrük Müş. Dek- K.K.D.F
159.20.10.10.19.15
Gümrük Müş. Dek. – TSE Belgesi
159.20.10.10.19.16
Gümrük Müş. Dek. – Ambar Servis Gid.
159.20.10.10.20
Tercüme Giderleri
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.
6.1.
180
Uygulamalar
Maddi Duran Varlık İthalatı :
:
İthalatçı firma
ABC Tekstil Sanayi A.Ş
Teslim Şekli
F.O.B.
Ödeme Şekli
Vadeli Akreditif
Fiili İthalat tarihi
05.10.2010
Mal Bedeli
100.000 $
Beyanname kuru
1,50000 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.1
Tediye bilgileri
:
Tediye Bilgileri
ç
181
Tarih
Meblağ
Kur
31.10.2010
25.000 $
1,55000 TL
30.11.2010
25.000 $
1,45000 TL
31.12.2010
50.000 $ bakiye
1,60000 TL
31.01.2011
50.000 $
1,50000 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.2. Mal bedeli muhasebe fişi
:
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
Borç
259.20.10.10 Mal Bedeli
320
Satıcılar
320.20.01
İgor Tanya
05.10.2010 tarih 1063 No’lu fatura
100.000 $ x 1,50000 = 150.000 TL
182
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
150.000
150.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.3. Navlun gideri muhasebe fişi
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
259.20.10.11 Navlun Gideri
320
320.20.02
Satıcılar
ACK Taşımacılık
05.10.2010 tarih 1060 No’lu fatura
15.000 $ x 1,50000 = 22.500 TL
183
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Borç
Alacak
22.500
22.500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.4. Sigorta gideri muhasebe fişi
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
Borç
259.20.10.12 Sigorta Gideri
320
Satıcılar
320.20.02
Bilge Sigorta
05.10.2010 tarih poliçe
1.000 $ x 1,50000 = 1.500 TL
184
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
1.500
1.500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.5. Kaynak Kullanma D. F. muhasebe fişi
Hesap
259
259.20.10.13
320
Adı
Ver. Sipariş Avanslar
K.K.D.F
Satıcılar
320.10.10
Çağdaş Gümrükleme
(100.000 +15.000 +1.000) = 116.000 $
(116.000 $ x 0.003 x 1,50000) 5.220 TL
185
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Borç
Alacak
5.220
5.220
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.6. Ordino Gideri muhasebe fişi
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
259.20.10.14 Ordino Gideri
191
191.10.10
320
320.10.10
İndirilecek KDV’si
Dönem alış KDV’si
Satıcılar
Çağdaş Gümrükleme
Ordino Gideri
186
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Borç
Alacak
300
54
354
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.7. Gümrük Masrafları muhasebe fişi :
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
259.20.10.15 Gümrük Masrafları
259.20.10.16
191.10.10
320
320.10.10
Gümrük Vergisi
Dönem alış KDV’si
Satıcılar
Çağdaş Gümrükleme
Yapılan Giderler
187
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
1.875
5.375
32.475
39.725
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.8. Yurt içi nakliye gideri muhasebe fişi
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
259.20.10.11 Nakliye Gideri
191
191.10.10
320
320.10.11
İndirilecek KDV’si
Dönem alış KDV’si
Satıcılar
Emin Nakliyat Ltd. Şti.
Yurt içi nakliye gideri
188
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Borç Alacak
500
90
590
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.9. Gümrük Müşavir ücreti muhasebe fişi
Hesap
Adı
259
Ver. Sipariş Avanslar
259.20.10.19 Gümrük Müşavir
191
191.10.10
320
320.10.10
İndirilecek KDV’si
Dönem alış KDV’si
Satıcılar
Çağdaş Gümrükleme
Gümrük komisyon gideri
189
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
:
Borç Alacak
150
27
177
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.10 Tediye
:
Hesap
320
320.20.10
102
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Bankalar
Borç
37.500
102.20.10
Ak Bank Laleli Şb.
259
Verilen Sipariş Ava.
259.20.10.19 Kur değerlemesi
31.10.2010 tarih 25.000 $ x 1,55000 = 38.750 TL
 (38.750 – 37.500) = 1.250 İthalat kur farkı
190
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
38.750
1.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.11.Tediye
:
Hesap
320
320.20.10
102
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Bankalar
Borç
37.500
102.20.10
Ak Bank Laleli Şb.
259
Verilen Sipariş Ava.
259.20.10.19 Kur değerlemesi
30.11.2010 tarih 25.000 $ x 1,45000 = 36.250 TL
 (37.500 – 36.250) = 1.250 İthalat kur farkı
191
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
36.250
1.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.12. Dönem sonu değerleme
Hesap
Adı
259
Verilen Sipariş Av.
:
Borç
259.20.10.19 Kur değerlemesi
320
Satıcılar
320.20.10
İgor Tanya
5.000
31.12.2010 (1,60000 – 1,50000) x 50.000 $ =5.000 TL
192
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
5.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.13 Maliyet bedeli
:
259 Verilen Sipariş Avansları
Mal bedeli
Navlun
22.500
Sigorta
1.500
K.k.d.f
5.220
Ordino gideri
193
150.000 Kur farkı
300
Gümrük masrafları
1.875
Gümrük vergisi
5.375
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
1.250
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
259 Verilen Sipariş Avansları
Nakliye gideri
500
Gümrük müşaviri
150
Kur farkı
1.250
Kur farkı
5.000
Toplam
193.670 Toplam
253 Tesis Makine ve Cihazlar Devir
194
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
1.250
192.420
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.1.2.14 Tediye
:
Hesap
320
320.20.10
102
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Bankalar
102.20.10
646
646.10
Ak Bank Laleli Şb.
Kambiyo Karları
Kur değerlemesi
Borç
80.000
31.01.2011 tarih 50.000 $ x 1,50000 = 75.000 TL
 (80.000– 75.000) = 5.000 TL. Tediye kur farkı
195
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
75.000
5.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.
Ticari Mal İthalatı
6.2.1.
İthalat Bilgileri
 İthalatçı firma
 Fiili ithal tarihi
 Kur
:
:
: ABC Tekstil Sanayi Ltd. Şti.
: 15.10.2009
: 1,310
 A kalite kumaş 5.000.- Mt. x 6 $ = 30.000 $
 B kalite kumaş 5.000.- Mt. x 4 $ = 20.000 $
 Toplam
10.000.- Mt
= 50.000 $
196
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.2.
197
Tediyeler
 01.11.2009
 30.11.2009
:
: 10.000 $ kur
: 20.000 $ kur
: 1,300
: 1,290
 31.12.2009
 31.12.2009
: 20.000 $ bakiye
: değerleme kuru
: 1,320
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.3.
Mal bedeli
:
Hesap
159
159.20.10.10
320
Adı
Verilen Sipariş Avanslar
Mal Bedeli
Satıcılar
320.20.01
İgor Tanya
15.10.2009 tarih 1063 No’lu fatura
50.000 x 1.310 = 65.500 TL
198
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
65.500
65.500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.4.
Nakliye gideri
:
Hesap
Adı
159
Verilen Sipariş Avanslar
Borç
159.20.10.11 Nakliye Gideri
320
3.000
Satıcılar
320.10.34.01 Emin Nakliyat Ltd. Şti.
15.10.2009 tarih 1961 No’lu fatura
Nakliye gideri
199
Alacak
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
3.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.5.
Sigorta gideri
:
Hesap
Adı
159
Verilen Sipariş Avanslar
Borç
159.20.10.12 Sigorta Gideri
320
2.400
Satıcılar
320.10.34.59 Bilge Sigorta Ltd. Şti.
15.10.2009 tarih 78 No’lu poliçe
Sigorta gideri
200
Alacak
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
2.400
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.6.
Gümrük Vergi ve Harçlar
:
Hesap
Adı
159
Verilen Sipariş Avanslar
159.20.10.13
Gümrük ve Diğer Harçlar
320
Satıcılar
320.10.34.34
Halkalı Gümrük Müdürlüğü
Borç Alacak
5.000
15.10.2009 tarih 5959 No’lu Gümrük alındı makbuzu
201
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
5.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.7.
Gümrük Komisyoncu Harcamaları :
Hesap
Adı
159
Verilen Sipariş Avanslar
Borç Alacak
159.20.10.15 Gümrük Kom. giderleri
320
6.000
Satıcılar
102.10.34.01 Güven Gümrük Ltd. Şti.
15.10.2009 Gümrük Komisyoncusunun yaptığı giderler.
202
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
6.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.8.
Gümrük Komisyoncu Ücreti:
Hesap
Adı
159
Verilen Sipariş Avanslar
Borç Alacak
159.20.10.16 Gümrük Kom. Ücreti
320
Satıcılar
102.10.34.01 Güven Gümrük Ltd. Şti.
15.10.2009 Gümrük Komisyoncusu ücreti.
203
2.500
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
2.500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.9.
Fiili İthalatın Gerçekleşmesi
Hesap
Adı
153
Ticari Mallar
153.10
Tekstil Grubu
159.20.10.10
Mal bedeli
159.20.10.11
Navlun
3.000
159.20.10.12
Sigorta
2.400
159.20.10.13
Gümrük ve Diğer Harçlar
5.000
159.20.10.15
Gümrük Komisyoncu gid.
6.000
159.20.10.16
Gümrük Komisyoncu Ücreti
2.500
Borç
15.10.2009 İthalat Maliyeti
204
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Alacak
84.400
65.500
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.10. İthalat birim maliyetinin hesaplanması
 Mal bedeli
• 65.500 TL
205
:
: 50.000 $
:
= 1,310
 İthalat maliyet bedeli
• 84.400 TL
: 50.000 $
:
= 1,688
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
206
 A kalite kumaş
• (6 $ x 1,688)
• 5.000.- Mt. X 10.13
:
= 10.13 Mt. Birim maliyeti
= 50.650.- TL
 B kalite kumaş
• ( 4 $ x 1,688)
• 5.000.- Mt. X 6.75
:
= 6.75 Mt. Birim maliyeti
= 33.750.- TL
 (50.650.- + 33.750.-)
= 84.400.- TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.11. Tediye muhasebe fişi
Hesap
320
320.20.01
102
:
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Bankalar
102.10.10.10 Akbank - Laleli
01.11.2009 Tarihinde yapılan havale
10.000 $ x 1.3000 = 13.000 TL
207
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç Alacak
13.000
13.000
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.12. Kur farkı muhasebe fişi
Hesap
320
320.20.01
646
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Kambiyo Karları
646.10
Kur farkları
:
01.11.2009 Tarihinde yapılan havale
10.000 $ (1.31000 – 1.30000) = 100 Kur farkı
208
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç Alacak
100
100
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.13. Tediye muhasebe fişi
Hesap
320
320.20.01
102
:
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Bankalar
102.10.10.10 Akbank – Laleli
30.11.2009 Tarihinde yapılan havale
20.000 $ x 1.29000 = 25.800 TL
209
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç Alacak
25.800
25.800
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.14. Kur farkı muhasebe fişi
:
Hesap
656
656.10
320
Adı
Kambiyo Zararları
Kur farkı
Satıcılar
320.20.01
İgor Tanya
30.11.2009 Tarihinde yapılan havale
20.000 $ (1.31000 – 1.29000) = 400 Kur farkı
210
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç Alacak
400
400
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.2.15. Dönem sonu kur değerlemesi
Hesap
320
320.20.01
646
Adı
Satıcılar
İgor Tanya
Kambiyo Karları
646.10
Kur farkları
:
31.12.2009 Tarihinde Döviz Borcunun Değerlemesi
20.000 $ (1.31000 – 1.32000) = 200 Kur farkı
211
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç Alacak
200
200
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.3.
Bedelsiz İthalat
6.3.1.

Tanımı
:
Her hangi bir döviz transferi olmaksızın veya yurt
dışında kazanılan dövizlerle alınıp yurda getirilen
eşyalara ilişkin ithalatı ifade eder.

Bedelsiz ithalatta sadece malı temim ettiğimiz firma
veya kişiye mal bedeli için ödeme yapılmaz. Bunun
yanında kdv, gümrük vergisi sigorta ve nakliye bedeli
gibi giderler ödenir.
212
:
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.3.2.

Bedelsiz İthalat İşleminin muhasebesi
:
21.09.2010 tarihinde bedelsiz olmak üzere 25 adet
bayan çantası ithal edilmiştir. Bayan Çantanın tanesinin
emsal bedeli 200,00 TL sı olup aşağıdaki giderler
yapılmıştır.
•
•
•
•
Nakliye gideri
Sigorta gideri
Gümrük müşaviri
Kdv
213
: 1.000,00 TL
: 500,00 TL
: 300,00 TL
: 900,00 TL
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.3.2.1. Emsal mal bedeli muhasebe kaydı :
 Mal bedeli
= Emsal bedel x Miktar
= 200,00 TL X 25
= 5.000,00 TL
Hesap
Hesap Adı
159
Verilen Sipariş Avansları 5.000,00
679
Diğer Olağan Dışı Gelir
21.09.2010 Emsal bedel
214
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Borç
Alacak
5.000,00
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.3.2.2. İthalat giderlerin muhasebe kaydı
:
Hesap
Borç
 ööö Hesap Adı
159
Verilen Sipariş Avansları 1.800,00
320
Satıcılar
1.800,00
21.09.2010 Nakliye Gideri-1.000,00
21.09.2010 Sigorta
215
Alacak
-
500,00
21.09.2010 Gümrük Müş.-
300,00
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
6.3.2.3 Fiili ithalatın gerçekleşmesi :
Hesap
ö
153
Hesap Adı
159
Verilen Sipariş Avansları
Borç
Ticari Mallar
6.800,00
21.09.2010 Emsal bedel -5.000,00
21.09.2010 Giderler
216
Alacak
-1,800,00
Nevzat PAMUKÇU - SMMM
6.800,00
Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi
Katıldığınız için teşekkür ederim.
Nevzat PAMUKÇU
217
Nevzat PAMUKÇU - SMMM