07.11.2014 İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 9.Hafta ( 10-14 / 11 / 2014 ) 1.) İLAÇLARIN HAZIRLAMASI ve VERİLMESİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 2.) İLAÇLARIN SAKLANMASI 3.) AKILCI İLAÇ KULLANIMI Slayt No : 15 İLAÇLARIN HAZIRLANMASI ve VERİLMESİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 2 İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri HASTA SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ; İlaçların ..Hazırlanma, ..Saklanma ve ..Uygulama aşamaları ÇOK ÖNEMLİDİR !!! İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri İlaçlar Hazırlanırken : 3 Kontrol İlkesi İlaçlar Uygulanırken : 8 Doğru İlkesi k u l l a nı lı r. 3 İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri 3 Kontrol İlkesi : ( ilaç hazırlarken ) 1.))) Kutusunu Almak İçin İlaca Uzanıldığında, 2.))) Kutuyu Açmadan Önce, 3.)) İlacı Tekrar Yerine Yerleştirirken. NOT !! İlacın adıyla birlikte: - Etken maddesi, - Dozu, - Miktarı, - Son kullanma tarihi, - Veriliş yolu da KONTROL EDİLİR. 5 4 İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri 8 Doğru İlkesi : ( ilaç uygularken ) 1.) Doğru Hasta 2.) Doğru İlaç 3.) Doğru Doz 4.) Doğru Yol 5.) Doğru Zaman 6.) Doğru İlaç Şekli 7.) Doğru Etki 8.) Doğru Kayıt 6 1 07.11.2014 İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri BAŞKASININ HAZIRLADIĞI İLACI UYGULAMAYIN ! BAŞKASININ VERDİĞİ İLACIN KAYDINI YAPMAYIN ! İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri İLAÇ UYGULAMALARINDAKİ GENEL İLKELER : 1) Sakin ortamda / dikkatli bir şekilde hazırlanmalı, 2) Başkasının hazırladığı ilaç verilmemeli, 3) İlaçlar hastanın yanında bırakılmamalı, 4) Etiketi tam olarak okunmayan ilaçlar kullanılmamalı, 5) Hastanın ALLERJİSİ olup olmadığı kontrol edilmeli, 6) İlaç verildikten sonra, mümkün olduğunca en erken zamanda kayıt yapılmalı, 7) İlaç hasta tarafından reddedilirse, not edilmeli ve hekimine bildirilmelidir. 7 İlaçların Hazırlanması ve Verilmesinde Güvenlik Önlemleri 8 İlaçların Saklanması İLAÇLARIN SAKLANMASI 9 İlaçların Saklanması ..İlaçlar, etkilerinin kaybolmaması ve yanlışlıkla kullanılmamaları için, uygun koşullarda saklanır. ..Serin yerde saklanması gereken ilaçlar : Buzdolabında saklanır ( paranox supp. gibi) ..Kırmızı ve yeşil reçeteye tabii ilaçlar ( narkotikler ) : Kilitli, özel dolapta saklanır ( diazem amp. gibi) . NOT! Narkotik ilaçlar, her nöbet değişiminde sayarak teslim edilir ve alınır. 11 10 İlaçların Saklanması IAmbalajı benzer ilaçlar : Ayrı raflarda saklanır IFarklı dozdaki aynı ilaçlar : Ayrı raflarda saklanır. ( genta amp.20-40-80-160 mg) IYüksek riskli ilaçlar : Ayrı, kilitli çekmece veya do lapta saklanır ( amp. adrenalin amp. gibi) atropin 12 2 07.11.2014 İlaçların Saklanması İlaçların Saklanması İlaç kullanma hatalarının, dünyadaki en iyi hastanelerde bile sık karşılaşılan hatalar olduğu bilinmektedir. Bu hataları önlemek amacıyla Pyxis sistemi (ilaç yönetim sistemi) ortaya çıkmış ve hasta güvenliğini en üst düzeyde sağlamıştır. 13 İlaçların Saklanması ..Bu sistem, teknolojiye paralel olarak geliştirilen parmak iziyle giriş yapılan ilacın kim tarafından, ne zaman ve ne miktarda alındığını elektronik olarak göstermekte ve kayıt altında tutmaktadır. 14 İlaçların Saklanması IKullanım süresi (miadı) dolmuş ilaçlar, hastanelerde oluşturulan imha komisyonu tarafından , tutanakla tespit edilir. Tespit edilen miadı dolmuş ilaçlar, imha edilmek üzere ilgili birime teslim edilir. ..Kolay bulmak için ilaçlar alfabetik sıraya göre yerleştirilir. Bazı hastanelerde ilaçlar her hasta için ayrı kutularda ya da tek doz halinde paketlenerek kullanılır. 15 Akılcı İlaç Kullanımı 16 Akılcı İlaç Kullanımı AKILCI İLAÇ KULLANIMI 17 18 3 07.11.2014 Akılcı İlaç Kullanımı Dünya Sağlık Örgütü bu konuda ilk düzenlemeleri 1985 yılında ele almış ve akılcı ilaç kullanımını ; “kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri” olarak tanımlamıştır. Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı ilaç kullanımının ilkeleri: ..Doğru tanıya dayanmak, ..Uygun ilacı seçmek; gereken dozunu, uygun yoldan sunmak ve yeterli süre kullanmak, ..Tedavi başarısını değerlendirmek, yan etkileri ve hastanın uyumunu izlemek, ..Birden çok ilaç kullanılacaksa etkileşimlerini değerlendirmek, ..Tasarlanan tedavinin gerçekleşebilirliğini ve maliyetini dikkate almaktır 19 20 Akılcı İlaç Kullanımı I.Akılcı ilaç kullanımı, öncelikli olarak halkın sağlığını ve toplumun çıkarını gözetir. Bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda: .Öncelikle hastanın probleminin tanımlanması, yani hekim tarafından doğru teşhisin konulması gerekmektedir. Buna paralel olarak, ilaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması, eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa, uygun ilaçların seçimi, her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması basamakları izlenir. Bu aşamada onaylanmış, güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalıdır. 21 Akılcı İlaç Kullanımı ..Kullanılmakta olan ve en son kullanılan ilaçlar, hastanın alerjik durumları sorgulanmalı ve hasta tarafından belirtilmelidir. ..İlaçların nasıl, hangi sıklıkta, ne kadar süre kullanılacağı ve hangi koşullarda saklanacağı hastaya tam olarak anlatılmalı ve hasta tarafından eksiksiz olarak uygulanmalıdır. Hasta/hasta yakını ilacın olası yan etkileri, ilacın besin ve ilaç etkileşimleri konusunda bilgilendirilmelidir. 22 Akılcı İlaç Kullanımı ..Hamilelik ve emzirme döneminde, çocuklarda, yaşlılarda, böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalarda, ilaç alerjisi öyküsü olanlarda ilaç kullanımı konusunda daha dikkatli olunmalıdır. ..İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı yerlerde ve ambalajında saklanmalıdır. ..İlaç kullanımı yarıda kesilmemeli, hekime danışmadan doz değişikliğine gidilmemelidir. ..Kesilmiş veya ambalajı açılmış ilaçlar satın alınmamalı,son kullanma tarihi ( SKT ) geçmiş olan ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır. 23ilaç Akılcı İlaç Kullanımı HAZIRLAYAN HARİKA ATA 24 4