ÇEVRE KORUMA Ana Arterlerin ve Meydanların Temizlenmesi

Çevre Yönetimi
154
ÇEVRE KORUMA
Stratejik
Hedef 5.1
Stratejik
Hedef 5.5
Stratejik
Hedef 5.6
Çevre Koruma Uygulamalarını Yaygınlaştırmak.
Deniz Kirliliğinin Önlenmesine Yönelik Uygulamalar Geliştirmek.
Çevre Yönetiminde Paydaşlarla İşbirliğini Güçlendirmek.
Ana Arterlerin ve Meydanların
Temizlenmesi
İstanbul’un yaşanabilir bir şehir olmasında çevre ve temizlik yatırımlarının rolü oldukça büyüktür. İstanbul’un 39 ilçe sınırları içerisindeki 1.306 ana arterin 850’si, 6 merkezden yönlendirilen 160
süpürge aracı ile günde 3,1 milyon m² alan süpürülerek temizlenmekte; belli aralıklarla 63 adet çok maksatlı yıkama araçları ile
yıkanmaktadır. Bu bağlamda ana arterlerde bulunan bariyerler
5 adet özel bariyer yıkama araçları, meydanların granit yüzeyleri de 2 adet zemin yıkama aracı ile temizlenmektedir. Ayrıca 24
mobil araç 467 personelle elle süpürme yapılmaktadır. İstanbul
genelinde tüm görüntü kirliliği oluşturan noktalar ve ulusal veya
uluslararası organizasyonlar öncesi ve sonrası etkinlik alanları
mevcut mekanik araçlar, yıkama araçları ve elle süpürme ekipleri
desteğiyle temizlenmektedir.
Ana Arterlerin ve Meydanların
Temizlenmesi, 2011
155
Kıyı ve Plajların Temizliği
Grafik 3. Yıllara Göre Süpürülen Alan (milyon m2)
1.668
1.718
1.483
1.114
2007
2008
2009
2010
1.160
2011
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, 2011
Deniz Kirliliğinin Önlenmesi
Deniz Yüzeyi Temizliği
Marmara kıyıları, Haliç ve Boğaz bölgesinde deniz yüzeyi temizleme teknelerimiz ile temizlik çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Ahtapot ve Faraş ismi ile anılan toplam 12 adet tekne ile her gün
kıyı bölgelerinde deniz yüzeyinde bulunan yüzer atıkları (pet şişe,
ekmek, ambalaj atığı vb.) toplanmaktadır. Toplanan bu atıklar, deniz yüzeyi temizliğini de gerçekleştiren Süpürge ismi ile anılan
daha büyük kapasiteli bir gemiye transfer edilerek çöp depolama
alanlarına nakledilmektedir. Şiddetli yağışlardan sonra dereler yoluyla gelen katı atıklar aşırı kirliliğe neden olmaktadır. Bu durumun önüne geçebilmek için ise dere ağızlarına katı atık önleme
bariyerleri serilmiştir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dâhilinde her iki yakada
Marmara Denizi, Boğaz ve Haliç’te kıyı ve deniz temizliği çalışmaları, çift kabinli kamyonet ile mobilize edilen 6’şar kişiden oluşan
24 adet ekip ile (kepçeler, kanca, süpürge vb. araçlarla) yıl boyunca, gerçekleştirilmektedir. Ekipler kıyı alanlarında anroşman
(kayalık) bölgelerde, yürüyüş alanlarında, iskelelerde temizlik faaliyetlerini yürütmektedirler.
İstanbul plajlarında toplamda mevsimlik 180 personelden oluşan ve çift kabinli kamyonet ile mobilize edilen 12 ekip ile 5 aylık
(Mayıs-Eylül) dönemde plaj temizleme çalışması gerçekleştirilmektedir. Plaj temizliğinde çalışan personele ek olarak, farklı
özelliklere sahip 3 adet plaj temizleme makinesi ile de temizlik
çalışmaları yapılmaktadır. Plaj temizliğinde bitki, taş, midye kabuğu ve kumsal bölgesinde bulunan çeşitli atıklar ekiplerimiz ya da
plaj makineleri vasıtası ile toplanmaktadır. Bazı bölgelerde yosun
problemi ile de karşılaşılmaktadır. Ekiplerimiz tarafından yosun
temizleme çalışmaları da gerçekleştirilmektedir.
Grafik 5. Kıyı ve Plajlardan Toplanan Katı Atık Miktarları (m3)
52.511
42.632
30.657
41,116
27.082
35.734
24.209
15.299
15.428
12.900
14.182
25.116
18.423
16.000
16.777
Grafik 4. Deniz Yüzeyinden Katı Atık Toplanması (m3)
5.911
5.720
Anadolu Yakası
Avrupa Yakası
Toplam
5.843
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, 2011
2.752
3.327
2007
2008
2009
2010
2011
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, 2011
Plaj Temizliği Çalışmaları, 2011
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ I 2011 FAALİYET RAPORU
Çevre Yönetimi
156
Kıyıların Kullanım Planının Hazırlanması
Turistik Gezi Tekneleri İçin Bağlama Yeri Projesi
Vatandaşlarımızın kıyılardan yararlanmasını sağlamak, görüntü,
gürültü ve deniz kirliliğini ortadan kaldırmak amacıyla teknelerin belirlenecek yerlere tekniğine uygun bir şekilde bağlanmaları için “Kıyıların Kullanım Planının Hazırlanması” çalışması yapılmıştır. Söz konusu çalışma alanı; İstanbul Boğazı ve Haliç kıyıları,
Marmara Denizi’nde Silivri ile Gebze, Karadeniz’de Karaburun ile
Şile arasındaki kıyılar olmak üzere tüm İstanbul kıyılarını kapsamaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgeli olan turistik
amaçlı tekneler için bağlama yeri projesi; Kuruçeşme’de Arnavutköy sınırından başlamak üzere Ortaköy’e doğru uzanan kıyı
içerisinde Galatasaray Adası ile sahil arasında kalan bölge için
düşünülmektedir. Denizcilik Müsteşarlığı’na ön müracaatta bulunulmuş olup, çalışmalar devam etmektedir.
İstanbul’daki kıyıların kullanım planı ulusal ve uluslararası standartlar, yasalar ve yönetmelikler doğrultusunda en uygun kullanımı sağlayacak şekilde hazırlanmaktadır. Boğazın bütüncül
planlamasını sağlamak amacıyla Boğaz’ın her iki yakasında tekne bağlama yerleri için kapsamlı bir planlama çalışması yapılmıştır. Bu çalışma ile Boğaz’ın Avrupa Yakası’nda 13 adet alan
ve Anadolu Yakası’nda 9 adet alan tekne bağlama yeri olarak
önerilmiş olup, Boğaz’da geleceğe yönelik 1.123 adet tekne için
yeni kapasite sağlanacaktır. Çalışmalar Liman Başkanlığı ile koordinasyon halinde sürdürülmektedir.
Dere Ağzı ve Koyların Taranarak
Derinleştirilmesi
İstanbul Boğazı, Haliç ve Marmara Denizi’ne akan derelerde, yağmur suları, seller ve diğer etkenlerle oluşan teressubat, denizin
birleştiği yerlerde toplanarak akışı engellemekte ve bu durum
çevre ve görüntü kirliliği, kötü kokular ve doğal hayatın zarar
görmesi gibi birçok olumsuzluklara sebebiyet vermektedir. Bu
bölgelerde dere ağızlarında temizleme ve tarama faaliyetleri
gerçekleştirilerek 2011 yılında 20 adet dere ağzı ve koydan çıkarılan teressubat çamur döküm sahalarına nakledilmiştir.
Tablo 7
İstinye ve Tarabya Koylarında Yüzer İskele Yapılması
Çalışması
Kıyıların planlanması çalışmaları kapsamında, öncelikle İstinye
ve Tarabya koylarında gerçekleştirilecek olan yüzer iskele projesi
ile ilgili olarak fizibilite çalışmaları tamamlanmış olup, İBB Meclis
Kararı ile yetkilendirilen İSPARK A.Ş. tarafından 08.03.2011 tarihinde yüzer iskele projesi yapım ihalesi gerçekleştirilmiştir. İstinye Koyu’nda inşaat ve montaj çalışmaları başlamıştır.
Yıllara Göre İSKİ ve İBB Dereağzı ve Koy Temizlik Çalışmaları
Yıllar
Temizlenen
İSKİ
Dere Ağzı ve
İBB
Koy Sayısı (Adet) TOPLAM
İSKİ
Çıkarılan
Teressubat
İBB
Miktarı (m3)
TOPLAM
2007
2008
2009
2010
76
59
144
135
17
8
16
23
93
67
160
158
333.830 1.730.624 1.088.727 768.686
167.060 149.500
28.100
68.730
500.890 1.880.124 1.116.827 837.416
2011
119
20
139
1.155.871
133.800
1.289.671
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı ve İSKİ, 2011
Tablo 8
İBB Dere Ağzı ve Koy Tarama Çalışmaları
Avrupa Yakası
Dere Ağzı
Çıkarılan Teressubat
İlçeler
Miktarı (m³)
veya Koy Adı
Beyoğlu
Kasımpaşa Motor İskelesi
50
Ayamama
20.000
Bakırköy
Kabataş
200
Beşiktaş
Haliç
Eyüp
70.000
Eyüp
İslambey Deresi
1.400
Alibeyköy Deresi
8.000
Eyüp
2.600
Kağıthane
Sadabat Deresi
Küçükçekmece Küçükçekmece Kanalı
10.000
1.600
Küçükçekmece Menekşe Kanalı
1.500
Küçükçekmece Sazlıdere (Yarımburgaz)
Sarıyer
Çayırbaşı Deresi
100
Sarıyer Deresi
50
Sarıyer
Çırpıcı Deresi
Zeytinburnu
1.500
Avrupa Yakası Toplam
117.000
İlçeler
Beykoz
Beykoz
Beykoz
Maltepe
Kadıköy
Kadıköy
Üsküdar
Anadolu Yakası
Dere Ağzı
Çıkarılan Teressubat
Miktarı (m³)
veya Koy Adı
Küçüksu Deresi
1.150
Çubuklu Deresi
1.100
6.000
Tokatköy Deresi
Çamaşırcı Deresi
500
Kurbağalı Dere
4.000
4.000
Seyitahmet Deresi
Çengelköy Bekar Deresi 50
Anadolu Yakası Toplam
16.800
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, 2011
İstinye – Tarabya Koyu Projesi, 2011
157
Deniz Kazalarına Müdahale Edilerek Kirlilik
Önleme Çalışmaları
Denizlerimizde herhangi bir kaza meydana geldiğinde, denize
akan petrol ve türevi maddenin yayılmasını önleyecek ve onları
deniz yüzeyinden toplayacak tekne, teçhizat ve ekipman hazır
olarak bekletilmektedir.
25.12.2011 tarihinde Haliç Fener’de ki İstanbul Deniz Polisine ait
Polis-1 teknesi batmıştır. Deniz yüzeyinde aşırı yağlanma görülmüş acil müdahale edilerek 105 m sorbent bariyer serilmiş olup
kirlilik bertaraf edilmiştir.
Kömür kalitesinin artırılması ve doğalgazın yaygınlaştırılması
sonucunda kükürtdioksit konsantrasyonlarında Avrupa Birliği
Direktiflerinde belirtilen yıllık ortalama 20 µg/m3 sınır değer
dikkate alınarak bu değerin altında kalınmıştır.2011 yılı için, İstanbul geneli kükürtdioksit ortalaması 6 µg/m3 olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 6. Yıllara Göre Kükürtdioksit ve Partikül Madde Değerleri
(µg/m3)
56
58
54
51
49
Deniz Suyunun Analiz-Test Çalışmaları
İstanbul genelinde yüzme alanı olarak tespit edilen 89 noktadan
Mayıs-Eylül ayları arasında (yaz sezonunda) değişik periyotlarla;
kış sezonunda ise Başkanlığımız işletmesindeki 9 plajdan hava
durumu uygunluğuna bağlı olmak üzere ayda bir numune alınmakta ve numunelerin Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği esaslarına göre mikrobiyolojik analizleri yaptırılmaktadır. Numune alınan 89 noktadan 59 tanesi plaj olup, geri kalan 30 tanesi halkın
yüzmek için kullandığı alanlardır.
13
7
10
6
2007
2008
2009
2010
6
2011
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, 2011
Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği hükümlerine göre deniz suyu
analizlerini yapmak İl Sağlık Müdürlüğünün yetkisinde olup, plajlarımızın yüzmeye elverişli olup olmadığını bu analizler belirlemektedir.
Partikül madde(PM10) konsantrasyonları değerlerinde, AB standartlarında belirtilen 50 µg/m3 sınır değer kıstas olarak alınmıştır.
2011 yılı için, İstanbul geneli partikül madde ortalaması 49 µg/m3
olarak gerçekleşmiştir.
2011 yılında 9 noktadan toplam 15 analiz yapılmıştır.
Çevre Bilincinin Geliştirilmesi
Hava Kalitesi
Hava Kalitesinin Ölçülmesi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi; hava kirliliği ile mücadelede bir
taraftan kaçak ve kalitesiz kömürün şehre sokulmasını ve kullanılmasını önlerken, diğer taraftan da temiz yakıt doğalgazı yaygınlaştırma çalışmalarını yürütmüştür. Özellikle kış aylarında bir
kâbus gibi İstanbul’un üzerine çöken kirli hava, doğalgazın yaygınlaştırılması ile tarihe karışmıştır.
Çevre bilincinin oluşturulması çalışmalarında amaç; çevre problemlerinin giderilmesinde halkın bilinçlendirilmesini ve katılımını
sağlamak amacıyla 2011 yılı sonuna kadar çevre bilincinin oluşturulmasına yönelik olarak çevre konusunun etkin bir biçimde
işlenmesini sağlamaktır.
İstanbul’da 12 bölgede hava kalitesi ölçümleri Avrupa Birliği
normlarında 45 adet ölçüm cihazları ile sürekli ve anlık olarak ölçülmekte, ölçülen veriler kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
11 sabit ve 1 adet mobil olmak üzere, toplamda 12 istasyonla alınan İstanbul hava kalitesi verileri; kamuoyu ile her gün www.ibb.
gov.tr internet adresinde hava kalitesi linkinde paylaşılmaktadır.
Ayrıca 2007 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı ile yapılan protokol çerçevesinde Bakanlığın www.havaizleme.gov.tr internet adresinde yayınlamakta ve her saat başı veriler güncellenmektedir.
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ I 2011 FAALİYET RAPORU
Çevre Bilinci Eğitimleri, 2011
Çevre Yönetimi
158
Çevre ve Geri Kazanım Eğitimleri
“Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrı Toplanması Projesi” doğrultusunda okullarda verilen çevre ve geri kazanım eğitimleri ile
cam, metal, plastik ve kağıt/karton türü evsel nitelikli ambalaj
atıklarının özellikleri, çevreye ve insan sağlığına olan zararları ve
kaynağında ayrı toplanarak geri dönüşüme kazandırılması konuları işlenmektedir. Ayrıca halkın çevre konusunda bilinçlendirilmesi çalışmaları kapsamında 2011 yılında 21.515 öğrenciye seminer, broşür ve kitapçıklarla ulaşılmıştır.
Grafik 7. Okullarda Verilen Çevre ve Geri Kazanım Eğitimleri
291
264
169
167
187
183
165
167
152
153
2009-2010
2010-2011
2006-2007
2007-2008
Okul Sayısı (Adet)
Öğrenci Sayısı (Bin Adet)
2008-2009
Kaynak. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, 2011