Ambliopi (Göz tembelliği)

sağlığımız
Ambliopi
(Göz tembelliği)
Ambliopi, görme veya göz tembelliği olarak anılan ve görme
davisi güçleşir, hatta düzeltilemez ve kalıcı hale gelir. Gözde
keskinliğinde tek veya iki taraflı belirgin düşüklükle karak-
en çok tembellik oluşturan neden şaşılıktır.
terize olan bir durumdur.
Görme göz ve beynin koordine çalışmasıyla gerçekleşir.
2- Anizometropik Ambliopi:
Normalde dış dünyadaki görüntüler her iki gözümüze
Bir gözde veya her iki gözde birden kırma kusurunun yük-
birden sinirsel uyarılar olarak gelir. Herhangi bir nedenle
sek olması (Gözlük gerektiren durumlar) da tembelliğe
iki gözdeki görüntü tek görüntüye dönüştürülemezse bir
neden olur.
gözden beyne daha zayıf uyarı ulaşır. Böylece daha düşük
görme gerçekleşir.
3- Deprivasyon (Yoksunluk) Ambliopisi:
Ambliopide gözler anatomik olarak tamamen normaldir.
Ptozis (kapak düşüklüğü), katarakt, kornea opasiteleri,
Op. Dr. Melek KIRCALI
Ambliopi ne kadar yaygındır?
göziçi kanamaları gibi rahatsızlıklarda tedavide gecikilirse
Göz Nurunu Koruma Vakfı
Ambliopiye her 100 çocuktan 2-3 tanesinde rastlanmaktadır.
tembellik gelişir. Göz tembelliği, ancak gerçek rahatsızlıktan
Bayrampaşa Göz Hastanesi
Erken tespit ve tedavi edilmezse genç erişkinlerde en sık
sonra tedavi edilebilir.
görülen görme sorunu olarak karşımıza çıkar.
Ambliopi yaşamda iş seçiminde, okul ve arkadaşlık
4- Organik Ambliopi:
ilişkilerinde, sağlam gözün herhangi bir nedenle kaybı du-
%10 oranında rastlanır, görmenin geri dönmesi zordur.
rumunda çocuğu psikososyal yönden etkileyen ciddi ve
Optik sinir hipoplazisi, kolobomu (doğuştan göz sinirinin
maddi külfetli sosyal bir sorundur. Bu yüzden erken tanı
gelişmemiş veya az gelişmiş olması), miyelinli sinir lifleri
çok önemlidir.
varlığında oluşur.
Göz tembelliğini erken teşhis etmek amacıyla gelişmiş ül-
Göz tembelliği nasıl tedavi edilir?
kelerde kreşlerde görme taramaları yapılmaktadır. Bizde
Göz tembelliği tedavisinin temelinde tembel olan gözün
kısmen ilkokullarda yapılan bu taramaların daha erken
çalıştırılarak beyin ile olan sinirsel bağlantılarının güçlendi-
yaşta yaygın olarak kullanılmaya başlatılması gerekir.
rilmesi yatar.
Çocuğumu Ambliopiden korumak için ne yapabilirim?
Ambliopi ne kadar erken yakalanırsa tedavisi o kadar
• Önce göz muayenesi yapılarak ihtiyaç varsa gözlük verilir.
başarılı olur ve kısa sürer. Bu yüzden hiç şikayet olmasa
bile 6 ay-1 yaş arası, 3-5 yaş arası ve 7 yaş civarlarında rutin
• Sağlam göz belirli süreler ile kapatılarak tembel göz
göz muayenesi gerekir. Bunun dışında aşağıdaki belirtiler
çalışmaya sevk edilir. Bu çalışma evde yapılabildiği gibi
görülürse doğumdan itibaren hiç beklemeden çocuk göz
CAM çalışması şeklinde (ki bu durumda çocuk belli bir yaşa
uzmanına (pediatrik oftamolog) başvurulmalıdır.
ve görme düzeyine sahip olmalıdır) de yapılabilir.
• Şaşılık, erken doğum, gözde beyazlık, nistagmus
(gözlerde titreme)
• Seyrek olarak kapatmaya dirençli çocuklarda ise sağlam
• Cisimlere yakından veya yan bakma
gözde gözbebeği genişletilip bulanık görme yaratılır, yani tem-
• Başı omuza eğerek veya çeneyi kaldırarak bakma
bel gözü çalıştırmaya sevk edecek damla tedavisi uygulanır.
• Gözleri ovuşturma, kırpıştırma, gererek açma
Ambliopi tedavisi çocuk, aile ve hekim koordinasyo-
• Bir gözü kısma veya kapatma
nunu gerektiren bir tedavidir. En iyi sonuçlar ilk 4 yaşta
• Ailede gözlük kullanımı veya tembellik
alınmaktadır. 4-7 yaş arası çocuğun kapatmaya direnç
gösterdiği, hem aile hem çocuk için zorlu bir dönem
2
ocak/şubat 2013
Ambliopi çeşitleri ve nedenleri nelerdir?
olmasına rağmen bu yaşta da sonuçlar oldukça yüz gül-
1- Şaşılık Ambliopisi:
dürücüdür. Daha önceleri 10’lu yaşlarda terk edilen am-
Şaşılıkta gözler paralel bakamadığından kayan gözde tem-
bliopi tedavisi son çalışmalar ışığında günümüzde 15 yaşa
bellik gelişir. Göz doktoruna götürmekte geç kalındıkça te-
kadar sürdürülebilmektedir.