10. SINIF 1. DÖNEM BİYOLOJİ ÇALIŞMA SORULARI Soru 1) ATP nerelerde sentezlenir? Cevap 1) Canlılarda ATP sentezinin yapıldığı 4 kimyasal reaksiyon vardır. Fotosentez (foto fosforilasyon) - Kemosentez (kemo fosforilasyon) - Oksijenli solunum ( oksidatif fosforilasyon) - Oksijensiz solunum (substrat düzeyinde fosforilasyon) Soru 2) ATP’nin hücrede enerji kaynağı olarak kullanıldığı yerler başlıca şöyle sıralanabilir. Cevap 2) - Biyosentez(dehidrasyon) reaksiyonlarında (protein sentezi, yağ sentezi, nükleik asit sentezi gibi), - Kas kasılması, sinirsel iletim - Aktif taşıma, fagositoz, pinositoz, - Hücre bölünmeleri. Mitoz, mayoz - Aktivasyon enerjisi gerektiren olaylarda. Örnek: solunum - Fotosentez, solunum, üreme Soru 3) Glikoliz evresinin özelliklerini yazınız. Cevap 3) - Glikozun pirüvata kadar parçalanmasıdır. ETS görev yapmaz. Oksijen görev almaz. Tüm canlılarda görülür. Glikozon aktivasyonu için 2 ATP harcanır. Substrat düzeyinde fosforilasyon ile 4 ATP elde edilir. Soru 4) Fermentasyon çeşitlerini yazınız. Cevap 4) Etil alkol fermentasyonu ve laktik asit fermentasyonu Soru 5) Etil alkol fermentasyonunu kısaca tanımlayınız. Cevap 5) Glikozun pirüvata kadar parçalanmasından sonra oksijen kullanılmadan karbondioksit ve etil alkol oluşması olayıdır. Mayalarda, bazı bakterilerde ve bitki tohumlarında görülür. Soru 6) Laktik asit fermentasyonunu kısaca tanımlayınız. Cevap 6) Glikozun pirüvata kadar parçalanmasından sonra oksijen kullanılmadan laktik asit oluşması olayıdır. Sütü mayalayan bakterilerde ve hayvanların çizgili kaslarında görülür. Soru 7) Fermentasyon hızını etkileyen faktörler nelerdir? Cevap 7) Son ürünlerin birikimi, glikoz miktarı, sıcaklık, bakteri sayısı, pH, enzim konsantrasyonu Soru 8) Oksijenli solunum evresi kaç evrede gerçekleşir? Cevap 8) Glikoliz evresi, Krebs döngüsü, Elektron taşıma sistemi Soru 9) Oksijenli solunumda elde edilen NADH2 ve FADH2 moleküllerinin elde edilme amaçları nedir? Cevap 9) Burada üretilen NADH2 ve FADH2 ‘nin hidrojenleri mitokondri’deki ETS’ye aktarılarak ATP sentezlenir. Soru 10) Oksijenli solunum evreleri hücrenin hangi kısımlarında gerçekleşir? Cevap 10) Glikoliz; stoplazmada, Krebs Döngüsü; mitokondri’nin matriksinde, ETS ise, mitokondri’nin kristasında gerçekleşir. Soru 11) ETS molekülleri nelerdir? Cevap 11) NAD, FAD, Koenzim Q, Sitokrom b, Sitokrom c, Sitokrom a, Sitokrom a3 ve oksijen Soru 12) Oksijenli solunumda üretilen toplam ATP miktarı ne kadardır? Cevap 12) Substrat düzeyinde fosforilasyonla; Glikolizde 4 ATP ve Krebs döngüsünde 2 ATP üretilir. Oksidatatif fosforilasyon ile ; Glikolizden 6 ATP, Pirüvat asitil CoA’ya dönüşürken 6 ATP, Krebs döngüsünden 22 ATP elde edilir. Toplamda Oksijenli solunumla 40 ATP elde edilir. Glikolizde harcanan 2 ATP’den dolayı net kazanç 38 ATP olur. Soru 13) Oksijensiz ve Oksijenli solunumun ortak özellikleri nelerdir? Cevap 13) Glikoliz tepkimeleri ortaktır. Isı enerjisi açığa çıkar. Her iki olayda da amaç ATP üretmektir. Glikoliz de 2 ATP harcanır. Enzimatik tepkimelerdir. Laktik asit fermentasyonu hariç karbondioksit açığa çıkar. Soru 14) Oksijensiz solunumun özellikleri nelerdir? Cevap 14) Stoplazmada gerçekleşir. ETS görev yapmaz. Sadece substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP üretilir. 1 mol glikozdan net 2 ATP üretilir. Glikoz, etil alkol ve laktik asite parçalanır. Oksijen plmayan ortamda gerçekleşir. Bazı bakterilerde, mayalarda ve kas hücrelerinde görülür. Soru 15) Oksijenli solunumun özellikleri nelerdir? Cevap 15) Stoplazma ve mitokondride gerçekleşir. ETS görev yapar. Hem substrat düzeyinde hemde oksidatif fosforilasyon ile ATP üretilir. 1 mol glikozdan net 38 ATP üretilir. Glikoz su ve karbondioksite kadar parçalanır. Oksijenli ortamda gerçekleşir. Bazı bakterilerde ve çok hücrelilerde görülür. Soru 16) Fotosentezin özellikleri nelerdir? Cevap 16) Işık enerjisi sayesinde inorganik maddelerden organik maddeler üretilir. Işık enerjisi kimyasal bağ enerjisine dönüştürülür. Mavi-yeşil algler, bitkiler, öglene ve fotosentetik canlılarda görülür. Fotosentez sonucu organik besin (glikoz) sentezlenir ve atmosfere oksijen verilir. Soru 17)Fotosentez için gerekli faktörler nelerdir? Cevap 17) Klorofil, Işık, Su, Karbondioksit, sıcaklık, enzimler, mineral maddeler Soru 18) Fotosentez reaksiyonları nelerdir? Cevap 18) Aydınlık evre reaksiyonları ( Devirli fotofosforilasyon ve devirsiz fotofosforilasyon), Karanlık evre reaksiyonları Soru 19) Devirli fotofosforilasyon olayında neler gerçekleşir? Cevap 19) İlk olarak klorofil yükseltgenir. ATP sentezlenir ve son olarak klorofil indirgenir. Soru 20) Devirsiz fotofosforilasyon özellikleri nelerdir? Cevap 20) Elektron kaynağı, klorofil-a, klorofil-b ve sudur. 2 mol NADH2 ve 1 mol ATP üretilir. Soru 21) Fotosentez hızını etkileyen çevresel faktörler nelerdir? Cevap 21) Işık şiddeti, Karbondioksit miktarı, Sıcaklık, Işığın dalga boyu, pH, su miktarı , oksijen miktarı, madensel tuzlar Soru 22) Fotosentez hızını etkileyen kalıtsal faktörler nelerdir? Cevap 22) Kutikula kalınlığı, klorofil miktarı, stoma sayısı ve yapraktaki yeri, enzim miktarı, yaprak yüzeyi ve sayısı Soru 23) Kemosentez nedir? Cevap 23) İnorganik maddelerin oksidasyonu sonucu oluşan kimyasal enerji sayesinde, inorganik maddelerden organik madde sentezine denir. Soru 24) Mitoz olayının en önemli sonucu nedir? Cevap 24) Hücreden hücreye kalıtsal devamlılığı sağlar. Mitoz sayesinde, yeni meydana gelen hücreler ana-baba hücrenin sahip oldukları yeteneğin aynısına sahip olurlar. Bu da kendini eşleyen DNA moleküllerinin her oğul hücreye tam bir takım halinde geçmesiyle mümkün olur. Soru 25) Ökaryot hücrelerde hücre bölünmesi hangi iki evreden oluşur? Cevap 25) Mitoz olarak adlandırılan çekirdek bölünmesi ve sitokinez olarak adlandırılan sitoplazma bölünmesi. Soru 26) Mitoz bölünmenin safhalarının isimleini sırasıyla yazın. Cevap 26) Profaz, metafaz, anafaz, telofaz Soru 27) İnsanlar ve amipler arasında mitoz bölünme hangi yönden farklıdır? Cevap 27) İnsanlarda mitoz bölünme büyüme, gelişme ve eskiyen yerlerin onarımını sağlar. Amiplerde mitoz bölünme çoğalmayı sağlar. Soru 28) Mitoz bölünmenin özellikleri nelerdir? Cevap 28) Vücut hücrelerinde görülür. Kalıtım maddesi değişmeden oğul döllere aktarılır. Bölünme sonunda iki hücre oluşur. Kromozom sayısı değişmez. 10.SINIF BİYOLOJİ ÇALIŞMA SORULARI (EK) 1. Canlılarda enerjinin temel molekülü ............................... dir. 2. ATP nin yapısında ............................... bazı ve ............................... şekeri bulunur. 3. Oksijenli solunum ökaryot hücrelerin stoplazma ve ............................... organelinde gerçekleşir 4. Oksijensiz ve oksijenli solunum olaylarının ortak olan ilk reaksiyonu ............................... dir. 5. Bir glikoz molekülünün oksijenli solunumda yıkımından net olarak ............................... üretilir. 6. Mitokondrilerde glikoz ve oksijen tüketilirken ............................... ve ............................... üretilir. 7. Organik moleküllerin, oksijen kullanılmadan, enzimler yardımıyla daha küçük moleküllere parçalanması sonucu ortaya çıkan enerjiyle ATP sentezlenmesine ............................... denir. 8. Omurgalıların kas hücrelerinde oksijen yetersizliğinde ............................... gerçekleşir. 9. Uzun süre yürüdüğümüzde, bacaklarımızda ............................... biriktiği için yorgunluk hissederiz. 10. Sirke bakterileri, şarap bakterileri ............................... yaparlar. 11. Sütün yoğurda dönüşümünü sağlayan bakterilerde gerçekleşen oksijensiz solunum şekli ............................... dir. 12. Bütün canlılar, yaşamları boyunca ............................... molekülünü üretir ve tüketirler. 13. Oksijenli solunum reaksiyonalrı, bakterilerde ............................... adı verilen yapılarda gerçekleşir. 14. Canlılarda ATP sentezlenmesi olayına ............................... denir. 15. Yaşamsal faaliyetler için gerekli olan ATP üretimi, substrat düzeyinde fosforilasyon fotofosforilasyon ve ............................... olmak üzere canlılarda farklı şekilde gerçekleşir. 16. Canlılarda hareket, ............................... , ............................... gibi faaliyetler, ATP den sağlanan serbest enerji ile gerçekleşir. 17. Organik besinlerin hücrelerde yıkılması ve yapısındaki kimyasal bağ enerjisinin kimyasal enerjiye (ATP) dönüştürlmesine ............................... denir. 18. Oksijenli solunumda 1 glikozdan üretilen ATP miktarı ............................... da üretilenden daha fazladır. 19. İnsan hücrelerinde solunum çeşitlerinden ............................... gerçekleşmez. 20. Glikozun privata çevrilmesi sırasında, bir miktar ATP nin üretildiği tepkime dizisine ............................... denir. Cevapları 1. ATP 2. Adenin, riboz 3. Mitokondri 4. Glikoliz 5. 38 ATP 6. CO2, H2O 7. Oksijensiz solunum 8. Laktik asit fermantasyonu 9. Laktik asit 10. Etil alkol fermantasyonu 11. Laktik asit fermantasyonu 12. ATP 13. Mezozom 14. Fosforilasyon 15. Oksidatif fosforilasyon 16. Aktif taşıma, biyosentez 17. Hücresel solunum 18. Oksijensiz solunumda 19. Etil alkol fermantasyonu 20. Glikoliz