üst solunum yolu enfeksiyonları

Sağlık Slayt Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com
SOLUNUM SİSTEMİ ORGANLARI
ÜST SOLUNUM YOLU
ENFEKSİYONLARI
FARENJİT:Farenks, burun ve ağız
boşluğunun arka kısmında yer alır.
Farenks mukozasının iltihabı
hastalığıdır. Akut ve Kronik olarak
seyreder.
AKUT FARENJİT
Viral ve Bakteriyel kaynaklı
olabilir. Bazı kimyasal irritan
maddelerde etken olabilir.
Belirtiler:
Ateş yükselmesi, Boğazda ağrı,
kuruluk ,Yanma, kaşınma,
Bulantı gıcık öksürük, Burun
akıntısı ve tıkanıklığı, ses
kısıklığı(Larenkse yayılmış enf)
• TANI: Boğazın göz muayenesi ile
farenkste kızarıklık ve ödem. Boğaz
kültürü
• Tedavi ve bakım: Enfeksiyon VİRAL
ise; semptomatk tedavi
uygulanır.ağrı kesici, ateş düşürücü,
ağız gargarası, öksürük için
antitüssifler. Bol sıvı gıdalar.
Enfeksiyon BAKTERİYEL ise;Boğaz
kültürü yapılır etkene göre
Antibiyotikler başlanır.Boğaz ağrısı
için, yumuşak ve sulu gıdalar önerilir,
çok sıcak, çok soğuk içecekler
verilmez.
• UYARI: Hastalar Tedavi edilmezse
nefrit, ateşli romatizmal hastalıklar
KRONİK FARENJİT:
• ETYOLOJİ: Üst solunum yollarını tahriş eden
•
•
•
gazlar ve tozların bulunduğu ortamda çalışmak.
Yüksek sesle konuşmak,kronik öksürük,alkol ve
sigara kullanma, beta enfeksiyonu, kronik sünizit
farenjitin kronikleşmesine neden olur.
BELİRTİ ve BULGULAR: Boğaz ağrısı, boğazda
irritasyon ve dolgunluk, Yutma güçlüğü,öksürük,
yorgunluk, kırıklık, ateş.
TANI: Tekrarlayan uzun süren farenjit
semptomları
TEDAVİ ve BAKIM: Destekleyici tedavi
uygulanır.Korunma çok önemlidir. Beta hemolitik
streptokoklarla enfekte olan hastalarla yakın
temas edilmemeli. Kontamine eşyalar
kullanılmamalı, mendiller tek kullanımlık
olmalıdır. Yatak istirahatı,odası havalandırılmalı,
Tuzlu su ile ağız gargara yapılmalıdır. Boğaz
antiseptikleri verilir.Tozlu yerlerde
bulunulmamalı, ısı değişikliklerinden
korunmalıdır.
2.LARENJİT
Larenksin(Gırtlak) iltihaplanmasıdır.
• ETYOLOJİ: Genelde çocuklarda (6 ay-6 yaşta sık)
soğuk havalarda ortaya çıkar. Nedeni genelde
VİRÜSLERDİR. Vücut direncinin düşmesi, iyi
beslenememe, ani ısı değişimleri hastalığa
yatkınlık nedenidir.
• BELİRTİ ve BULGULAR: Yetişkinlerde, ses kısıklığı,
öksürük, ağrı, ateş. Çocuklarda,2-3 gün önceden
başlayan ateş, öksürük, burun akıntısı, havlar
tarzda öksürük, ses kısıklığı vs.
• TANI: Belirti ve bulgulara dayanılarak teşhis
konur.
• TEDAVİ:Öncelikle ses tellerinin düzeltilmesi amaçlanır.
İstirahat,Antibiyotik , rahatlatacak spreyler, buhar, bol
sıvı. Yaşlı ve çocuklarda ağır seyreder.İyi tedavi
edilmezse PNÖMONİ gelişebilir.
ANJİN: Tonsillaların ve farenksin
iltihaplanması dır.
Tonsillalar; lenf dokuları olup boğazın her iki
yanında yer alırlar.
• Görevleri; İmmün sisteme yardımcı olmaktır.Ağız
yoluyla gelen mikroorganizmaları kendi
üzerlerinde tutarak ve onlara karşı antikor
geliştirerek gerçekleştirirler. Bu görev, immün
sistem gelişimine kadar(5-6 yaş) sürer.
• ETYOLOJİ: Daha çok Beta Hemolitik
streptokoklar etkendir. Bazen Epistein-Barr
virüsü etkendir.Çocuklarda daha sık görülür. 3 yıl
üst üste üç defa Anjin,iki yıl üst üste 5 defa
anjin,7 ve daha fazla anjin kronik anjindir.Kronik
Anjinde Tonsillalar cerrahi olarak alınmalıdır.
ANJİNDE;
• BELİRTİ VE BULGULAR:
• Yutmada güçlük ve ağrı,
•
ani ateş, Boğaz ağrısı, dil
paslıdır, bulantı kusma,
iştahsızlık, ağızda kötü
koku vardır.Kol ve
bacaklarda ağrı, öksürük,
ses kısıklığı, burun
akıntısı. Bademcikler
üzerinde apse, iltihaplı
akıntı ve küçük kanama
odakları görülür,çene altı
lenf bezlerinde ağrı
TANI: Boğaz kültürü
• KOMPLİKASYONLAR:
• Orta kulak iltihabı, nefrit,
kalp ve eklem
romatizması,kronik anjin.
• TEDAVİ:Bulaşmaya engel
olmak . Antibiyotik ve
penisilin, ilave olarak
kortizon kullanılabilir.
Apselerin boşaltılması
gerekir.Antiseptikli
gargara ve spreyler
kullanılır.Ilık ve bol sıvı
içecekler, yumuşak ve sıvı
gıdalar alınır.
BRONŞ HASTALIKLARI:
BRONŞLAR; Solunum yolunun trakeanın
bifurkasyon (ana dalın ikiye ayrıldığı çatallaşma
noktası) akciğerlere giren boru şeklindeki
kısmıdır.Kıkırdak yapıdadırlar.
BRONŞİT: Bronşların iltihaplanmasına denir.Akut ve
Kronik olarak seyreder.
• AKUT BRONŞİT:
• ETYOLOJİ: Sigara kullanımı,
•
•
•
•
•
irritan gazların
solunması,bakteri ve virüsler
BELİRTİ VE BULGU:
Öksürük, balgam,ateş
Hemoptizi, göğüste
yanma,Hırıltılı solunum
TANI: Fiziki muayene, Akciğer
ve bronş grafileri
TEDAVİ:Sigaranın bronşlardaki
temizleme yeteneğini
durdurduğunu , yok ettiğinin
bilgisini vermek, İstirahat, Bol
sıvı, nemli ortam, Antibiyotik
kullanılır.Mukolitik(Balgam)Eksp
ekteron. Öksürüğe teşvik edilir.
KRONİK BRONŞİT: Akut bronşit
tablosu iki yıl tekrarlıyor ise en
az üç ay devam ediyorsa
kronik bronşit adını alır.
ETYOLOJİ: Sigara içilmesi,irritan
gazlar,alerjik ajanların varlığı
BELİRTİ ve BULGULAR:
• Kış aylarında sabah öksürük ve
balgam siyanoz, efor dispnesi,
solunum güçlüğü,ateş
KOMPLİKASYON:
Amfizem, Bronşektazi
TANI: Akciğer grafisi,Tam kan
sayımı, Kan gazları
TEDAVİ:Sekresyonların atımı için
ekspekteronlar,
bronkodilatorler, antibiyotik,bol
sıvı, nemli ortam,sigara içilmez
BRONŞ HASTALIKLARINDA BRONŞLARIN
GÖRÜNÜMÜ
BRONŞİOLİT: Daha küçük çaplı yani kapiller
bronşların iltihaplanmasına denir.1 ay ve 1 yaş
bebeklerde sık görülür.
•
•
•
•
•
ETYOLOJİ: Virüsler yada bakteriler, irritan
maddeler,akciğer hastalıklarının komplikasyonu
BELİRTİ ve BULGULAR:
Başlangıçta basit ÜSYE gibidir. Taşipne, 39-40 C
derece ateş,inatçı öksürük,Dispne
Siyanoz,wheezing, dehitratasyon
TANI: Muayene ve akciğer grafileri
TEDAVİ VE BAKIM: Komplikasyonları nedeniyle
hastanede acil tedavisi gereklidir.Odanın sıcak ve
nemli olması, O2 ve buhar tedavisi, sıvı desteği,
postural drenaj, Protein ve kaloriden zengin
ASTIM BRONŞİYOLE: Solunum güçlüğü krizleri
ile seyreden, bronş daralması ile karakterize
öksürük hırıltılı solunum,nefes darlığı ile seyreden
kronik akciğer hastalığıdır.
• ETYOLOJİ: Genetik yatkınlık önemlidir..Alerjenler (ev
•
•
•
tozu,kedi,köpek tüyleri, çiçek tozu,yumurta,çilek,aspirin),
irritan maddeler(boya, saç spreyi, parfüm,
sigara)meterorolojik değişiklikler,egzersiz, solunum yolu
enfeksiyonları,ruhsal sıkıntılar.
BELİRTİ VE BULGULAR: Nefes darlığı,kuru
öksürük,hırıltılı ve hışırtılı solunum, göğüste sıkışıklık
baskı hissi, geceleri inatçı öksürük
TANI: Anamnez, Kan tahlili ve balgam tetkiki,grafiler,
TEDAVİ:1.adım hastaya eğitim, nöbetlerin nedenlerini
artıran faktörlerden uzak durmak, 2.aşama;hastaya
uygun ilaç seçimi,rahatlatıcı bronkodilatör ilaçlar.
Astım Krizlerine neden olan
etkenler:
PEF METRE:Hastanede ve evde soluk hızını ölçen alet
ASTIM KRİZİNE NEDEN OLAN ETKENLER:
BRONŞEKTAZİ:Bronşların ve bronşiallerin genişlemesi,
tekrar eski durumuna gelmemesi durumudur.
• ETYOLOJİ:Bronş lümeninin yabancı cisimler, benign
tümörler, bronşlara yapılan basınçlar,Enfeksiyonlar,
Bağışıklık sistemi bozuklukları,çocuklukta sık geçirilen
solunum yolu enfeksiyonları.
• BELİRTİ VE BULGULAR: Kronik öksürük, Balgam
•
çıkarma, Nefes darlığı, siyanoz, çomak parmak bulgusu,
göğüs ağrısı,yorgunluk vardır.
TANI:Akciğer grafisi,Tomografi, kanda İg.kan tetkikleri
• TEDAVİ:Postüral drenaj yapılır. (bronşların
temizlenmesi) Alevlenme döneminde Antibiyotik
tedavisi,solunum yetmezliğine giden vakalarda akciğer
transplantasyonu yapılır. Sigara yasaktır. Diyette, bol
proteinli sıcak ve sulu gıdalar, su baharı inhalasyonu,
BRONŞEKTAZİDE BELİRTİ VE
GÖRÜNÜMLER
PNÖMONİ(ZATÜRRİE): Akçiğer dokusunun iltihabıdır.Bir
veya birkaç lob tutulduğunda “Lober pnomöni “ Enfeksiyon
bronşlarıda tutuyorsa “Bronkopnömoni “ denir.
PNÖMONİ
• ETYOLOJİ:Bakteriler ve
•
virüsler,radyasyon,yakıcı
gazlar,sigara içilmesi,
Alkol alımı,üşütme, başka
hastalıkların
komplikasyonları(Kızamık,
grip), Anestezi
sonrası,Beslenme
boukluğu olan yaşlılarda.
BELİRTİLER: Ürperme,
titreme ile ani başlar.3940 C derece ateş,göğüs
ağrısı,kuru öksürük, Pas
rengi balgam,
• TEDAVİ: İstirahat,
Alkol ve sigaradan
uzak durulmalı. C-A
vitamini alınmalı,
antibiyptik tedavisi,
oksijen verilir. Odanın
nemli olması,ağız
bakımı, rahat
pozisyon.
PLEVRA HASTALIKLARI
• PLEVRA: Toraksın iç duvar kısmını ve diyafragmayı örten
Paryetal plevra, ve akciğerleri loblar arasınada girerek
saran Viseral plevra olmak üzere 2 yapraktır.
• PLÖREZİ:
Akciğer zarında sıvı birikmesi.
• Plevrada sadece iltihap varsa “kuru plörezi
• Sıvı birikmişse “Yaş plörezi adını alır.
• ETYOLOJİ:Alt ve Üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı
•
gelişebilir.Tüberküloz, pnömoni,akciğer apsesi, plevranın
tahrişi,akciğer kanserinde görülebilir.
BELİRTİ VE BULGULAR: Kuru öksürük, ateş, halsizlik,
solunum sırasında ağrı, yüzeysel solunum,
TANI: Göğüs grafisi çekilerek konur.Plevra sıvısı
Torasentez yapılarak alınır.İncelenir. Balgam
muayeneleri yapılır.
• TEDAVİ: Plöreziyi oluşturan nedene göre
yapılır.örneğin tüberkülozdan dolayı ise tedavi
tbc. Yönelik yapılır.Sıcak soğuk uygulamalar,
analjezik verilir.İstirahat,diyette bol vitaminli,
yüksek kalorili, sindirimi kolay yiyecekler verilir.
AMPİYEM: Plevrada
pürülan(cerahatli) sıvı toplanması.
• ETYOLOJİ:Alt solunumyollarına ait
enfeksiyon sonrası(Pnömoni,akciğer
apsesi,tüberküloz)görülür.göğüs
cerrahisinde, bıçak,kurşun yaralanması.
• TEDAVİ: Sıvıyı azaltmak.Torasentez
yoluyla sıvıyı boşaltmak.Uygun antibiyotik,
• Tedavisi uzun süren bir hastalıktır.Hasta
drenaj hakkında eğitilmeli, etkili solunum
egzersizleri öğretilmeli.
.
PNÖMOTORAKS: Plevra boşluğunda hava toplanmasıdır
• HEMOTORAKS: Plevral boşlukta kan
•
•
•
toplanmasıdır.
HİDROTORAKS: Plevra boşluğunda sıvı
birikmesidir.(Transuda-Eksuda)
ATELEKTAZİ: Alveollerin havalanamamasıdır.
AMFİZEM:Vücudun herhangi bir yerinde
patolojik olarak hava toplanmasıdır.
AKCİĞER TÜMÖRLERİ
• Akciğer kanserleri Malign ve Selim tümör olarak
•
iki şekilde görülür.
Akciğer kanserleri toplumda en sık görülen ve
ölüm oranı en yüksek olan kanser türüdür.
ETYOLOJİ: Hava kirliliği ve sigara ,arsenik,kömür
ve petrol ürünleri, radyasyon, asbestler.
•
•
•
•
•
Akciğer kanserleri üç yoldan yayılırlar:
1- Direkt yayılır.
2-Kan yoluyla yayılır.
3-Lenf yoluyla yayılır.
BELİRTİLER: Öksürük, Hemoptizi, stridor(sesli ve
hırıltılı solunum) solunum güçlüğü,İştahsızlık,Kilo kaybı,
Halsizlik.
• TANI: Akciğer grafisi, biyopsi, balgamın incelenmesi,
Akciğer testleri,bronkoskopi
• TEDAVİ: Erken dönemde ise cerrahi olarak tümör
çıkarılır. Radyoterapi(ışın) ,kemoterapi(ilaç), Beslenme,
ağız ve vücut bakımı,hastaya sağlık eğitimi ve psikolojik
destek verilir.
AKCİĞER KANSERLERİ
SOLUNUM SİSTEMİ
HASTALIKLARINDATEDAVİ YÖNTEMLERİ:
• 1- Oksijen tedavisi:Oksijen mutlaka nemli verilmeli,
•
•
•
•
•
•
•
•
aralıklarla verilmeli devamlı verilmemeli, gözlere temas
ettirmemeli görmenin azalması ve körlüğe neden olur.
2-İlaç tedavisi:Enfeksiyon varsa uygun Antibiyotik,kuru
öksürük için;antitussif, balgam için mukolitik ve
ekspekteron ve bronkodilatörler, alerjik nedenlerde
antihistaminikler
3- Postüral Drenaj.
4- Solunum egzersizleri
5-Cerrahi tedavi
6-İnhalasyon tedavisi
7-Radyoterapi ve kemoterapi
8-İmmünoterapi
9-Aşı ile bağışıklama
• KAYNAKLAR:
• Hastalıklar Bilgisi Ders Kitabı
• Semra KARADAVUT
• Seher AHRAZ
Sağlık Slayt Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com