Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 5 Kasım 2014 Çarşamba Prof. Dr. Kenan Bek Çocuk Nefroloji Bilim Dalı Vaka sunumu 05.11.2014 Dr. Kenan BEK B.İ. 27/365, Erkek,(16.07.2014) • Yakınma/öykü: – Hipernatremi nedeniyle dış merkezden sevk – G2P2Y2D0K0, 26 y sağlıklı anne, 37 GH, C/S ile 3750 gr doğmuş erkek bebek – 15 günlükken 37,7-37,8 derece ateş ve kusma – 11.07.2014 (22 günlük) dış merkez Na:152 • • • • • Yatış; 100cc/kg IV sıvı, Takipte Na: 156-157-159 mEq/L USG( renal-sürrenal):N Renin-Aldosteron gönderilmiş İleri inceleme için sevk (16.07.2014) Öykü • • • • Prenatal özellik yok Fetal USG: poli-oligohidramnios: Ø İlaç-alkol-sigara: Ø SOYGEÇMİŞ: Anne 26- Baba 38; SS, » Akrabalık : Ø • Düşük/Kürtaj/ ölü doğum: Ø • Ailede önemli hastalık: Ø Fizik inceleme (ilk başvuru YD) • VA:4660 gr • Ateş:36.8 N:137, SS:46 (Sat:%98) KB:80/50 mm Hg (95p: 97/57) • GD: Doğal • Turgor–tonus: doğal • Tüm sistem muayeneleri: N • Plan: • Oral mama:8 x 85 cc • +IV sıvı (460cc%5Dx+ 4 cc serum sale) LAB • Hb:11.6, BK:10300, PLT:431000 • BUN:15, Cre:0.48, Na:157, K:4.4, Cl:118, T.protein:5.5, Alb: 3.4, • TİT:d:1002 (d:1025 ?), pro (-), glukoz (-), • İdrar Na:20, K:8.2 • Kan gazı: pH:7.37, pCO2:42, HCO3: 23 ÖN TANILAR? KLİNİK SEYİR • Çocuk servisine devir • Oral+sıvı ile hipernatremi takibi • Endokrinoloji kons: – İdrar ozm:54/ plazma 316; – sıvı kesilerek Na değeri izlemi – Minirin denenmesi • Oral + IV sıvı desteğine rağmen dirençli hipernatremi (151-167 arası değerler) Kafa karıştıran bulgular • Kusma-ishal- ateş öyküsü • Poliürik (900-1000 cc/gün) – aldığı=çıkardığı ! • İdrar dansitesi 1002-1005 arası – bir kez şüpheli 1025 değeri ! • Ateş/enfeksiyon (menenjit şüphesi ) • Şüpheli poliüri öyküsü Klinik seyir • Yatışının 8. günü kısa süreli minirin tedavisine klinik yanıt yok (Na:157-165 164; idrar d:1002) TANI? Konjenital nefrojenik DI! Tedavi • Triamteril (triamteren+hidroklorotiazid!) – 24 saat sonra Na:150 – 72 saat sonra Na:142 (idrar 680 cc/gün) – 4. gün taburcu – Taburculuktan beş gün sonra • poliklinik kontrolü Na: 140 Tanıyı destekleyen bulgular • • • • Erken başlangıç Erkek cinsiyet Dirençli hipernatremi Tiazid diüretiğe dramatik yanıt DIABETES INSIPIDUS • Nörojen (santral) DI Primer Sekonder • Nefrojen DI Konjenital (herediter) Akkiz (Sekonder) Primer santral DI • İdiopatik (30-50% çocuklarda) otoimmün • Familial (5% ) autosomal dominant (chromosome 20) • DIDMOAD (Wolfran syndrome) Neurogenic DI,Diabetes Mellitus,Optic Atrophy Deafness. autosomal recessive trait Sekonder santral DI • • • • • • • • Beyin cerrahisi Kafa travması Enfeksiyon (menenjit/ensefalit/beyin absesi/TORCH) Beyin tümörleri SSS granülomatöz hastalıkları Hipoksi İK kanama İlaçlar (fenitoin,klonidine,alkol) Konjenital nefrojenik DI • X- e bağlı (90-95%) V2 reseptör gen mutasyonu (AVPR2), Xq28 • Otozomal dominant/resesif 5-10% of patients Aquaporin 2 gen mutasyonu (AQP2), (12q13) AVPR2 (200 e yakın mutasyon) X- e bağlı Aquaporin-2: (30 a yakın mutasyon) otozomal form NDI Sekonder NDI • Akkiz metabolik sorunlar hipokalemi, hiperkalsemi • İlaçlar lithium,αmphotericin Β,diphenylhydantoin,foscarnet, cidofovir • Medüller hasar kronik PN, Sistinozis, orak hücre hastalığı, obstrüktif nefropati, KBY, infiltratif hastalıklar (lösemi/lenfoma/amiloidoz) Klinik değerlendirme • Poliüri + dehidratasyon YD-süt çocuğu : çok ağır bezler Çocuklar İritabilite, konvülziyon Açıklanamayan ateş kabızlık, kusma büyüme geriliği, mental retardasyon - polidipsi enurezis, noktüri Tanı-ayırıcı tanı Poliüri başlangıç Herediter nephrogenic DI hayatın ilk haftası Familial central DI >1 yaş Erişkin Santral DI ani başlangıç Akkiz nefrogenic DI yavaş başlangıç Primer polidipsi yavaş başlangıç Öykü Serum Na düzeyi Polihidramnios öyküsü Laboratuar inceleme • • • • • • • • • 24 sa idrar izlemi KŞ, BUN, cre Κ, Ca, Na,bikarbonat TİT, idrar ozmolaritesi Serum osmolaritesi Su kısıtlama testi Desmopresin testi Plasma ADH düzeyi Genetik çalışma Su kısıtlama testi • YD ve çok küçük süt çocuğunda yapılmaz • Plasma Na>145 mEq/l ise yapılmaz • Test sonlandırılması – – – – İdrar d >1020 (süt çocuğu 1015) İdrar ozmolarite >600 (süt çocuğu >500) Plazma ozm. >295 /Na>147 %5 kilo kaybı veya hipovolemi bulguları gelişirse • Test süre – 6 saat (< 6ay) – 8 saat (6-24 ay) – 12 saat (>2 yaş) Dezmopresin testi 5-10μg desmopressin intranazal (20μg/m2) veya 2,5-5U aqueous vasopressin subkütan • Eğer idrar osmol. >100% 15-50% <10% komplet santral DI parsiyel SDI parsiyel NDI komplet NDI Tedavi • • • • • Saatlik düzenli su alımı (200-300 cc/kg/gün) Düşük solüt (tuz) içeren diyet (1mmol/kg/gün) Tiazid Amilorid İndometazin/asipirin • İleri okuma: orphanet.com – http://www.orpha.net/consor/cgi-bin/index.php