Terör nedir?
advertisement
KÜRESEL TERÖR VE TERÖRLE MÜCADELEDE AB POLİTİKALARI KÜRESELLEŞME Tanımlar • Teknoloji, bilişim ve iletişim alanında yaşanan hızlı gelişmelerin öncülüğünde siyasetten ekonomiye, sosyal yaşamdan yönetime kadar insan ve toplum yaşamının her bölümünü etkisi altına almış, her türlü devlet sınırlamalarını kaldırarak ortak ve evrensel bir alan yaratmaya çalışan ve dünyayı küçülterek tek bir pazar konumuna getiren bir kavram. ( Anthonny Giddens) • “Küreselleşme, sadece mal ve sermaye dolaşımının dünya çapında gerçekleşmesi değil, aynı zamanda dünyadaki tüm insanların iletişim halinde olmasını ve birbirlerine bağımlı hale gelmesini ifade eder. ( BM Kalkınma Programı Raporu) TEKNOLOJİ+BİLİŞİM Ekonomi Kültür Siyaset Sosyal Yaşam II. Dünya Savaşı Sonrası Küreselleşme Hareketleri Bretton Woods BM IMF, Dünya Bankası Marshall Yardımları 1973 Petrol Krizi • Petrol fiyatlarının varil başına 10 kattan fazla artması, OPEC ülkelerine büyük fon sağlarken, Avrupa ve ABD büyük bir ekonomik durgunluk yaşıyordu. • Temel Amaç: Azalan kâr oranları sorununa çare bulmak. Nasıl? Sosyal harcamaların kısılıp ve vergi reformu yapmak. • Çokuluslu şirketlerin ve yabancı yatırımların etkinliği artıyor. Ekonomik Politikalar RonaldReagan ve Margaret Thatcher döneminde, ulusal devletin ekonomiye müdahale alanı kısıtlanarak uluslararası sermaye hareketleri hızlanıyor. Nasıl Bir Ekonomi? • • • • Özelleştirmeler Serbest Piyasa Ekonomisi Sosyal Devlet Anlayışından Ricat Devletin Müdahale Alanında Kısıtlama SSCB’nin Dağılması • Finans Piyasaları küresel hale geliyor. NEDEN? • Batı’nın ilerleyişindeki en önemli engel SSCB ortadan kalkıyor EKONOMİK ENTEGRASYON HAREKETLERİ • Serbest Ticaret Bölgeleri Amaç - Ticaretteki tarife, gümrük ve kotaları kaldırarak mal ve hizmetlerin serbest dolaşımlarını sağlamak. - Üçüncü ülkelere karşı her ülkenin kendi özel dış ticaret politikalarını uygulamaya koymak. Politik Değişimler • Liberal politikaların uygulanması ile devletin ekonomiye müdahale alanının kısıtlanması • IMF, Dünya Bankası – Ulus devletlerin karar alma süreçleri etkileniyor • Bireyler ve uluslararası örgütlere atfedilen rol artıyor –Uluslararası Hukuk • Küresel çevre, sağlık ve güvenlik sorunları Diğer Gelişmeler • Gelişen Teknoloji Bilgiye ulaşmak kolaylaşmış, fiziki mesafeleri daraltarak iletişim güçlendirmiş, ulaşım maliyetlerini düşürmüştür. • Bilgisayar Teknolojisi Elektronik posta, uydu sistemleri, video konferans, gps gibi sistemler yaygınlaşıyor • Sosyo-Kültürel Değişim Tek bir kültür yaratma Markalaşma Beslenme Giyim-Kuşam Toplumsal Hareketler Müzik Kültürü Tüketim Toplumu Terör Nedir? RESİM • Korkutma, yıldırma, tedhiş • Siyasi, askeri veya ideolojik bir davayı zorla kabul ettirmek ya da belli bir grubu veya devleti sürekli korku içinde tutmak için sistematik olarak şiddete başvurma eylemi Terörizm • Savaş ve diplomasi ile kazanılmayan sonuçları elde etmek, korkutmak ve itaat ettirmek için bir teoriye, felsefeye ve ideolojiye dayanıp, siyasi maksatlarla iktidarı veya rejimi hedef alarak terör ve şiddetin sistemli bir şekilde kullanılmasıdır İdeolojik ve Siyasi Amaç Siyasi İktidar veya Rejim Odaklı Şiddet / Silahlı Saldırı Terörizmin Başlangıcı • Terör Dönemi (la Terreur) - 5 Eylül 1793- 28 Temmuz 1794 - Jakobenler - Robespierre - 40.000 ölü Soğuk Savaş Dönemi • ABD-Rusya arasında yaşanan gerginlik Terörün araç olarak kullanılması • Devlet Destekli Terörizm Kavramı ABD Üçüncü dünya ülkelerindeki diktatör yönetimler ve silahlı gruplar SSCB örgütler Batı Avrupa’daki Marksist • 1960 ile 1980 arasındaki yirmi yıl boyunca dünyanın hemen her yerinde, demokratik ve sanayileşmiş ülkelerden geri kalmış ülkelere kadar her yerde, çeşitli ideolojilere ve amaçlara dayanan, bir kısmı günümüzde de aktif olan pek çok terör örgütü kurulmuş ve eylemde bulunmuştur • Bu örgütlerin bir kısmı anarşist, bir kısmı antiemperyalist, bir kısmı Marksist-Leninist, bir kısmı milliyetçi, bir kısmı da ayrılıkçı ideoloji ve amaçlar taşımaktadır • Bu örgütlerin başlıca eylem biçimi uzunca yıllar bombalı saldırılar ile siyasi cinayetlerle sınırlı kalmıştır. 1960’lardan sonra bu eylem biçimlerine adam kaçırmalar ve uçak kaçırmalar eklenmiştir . Soğuk Savaş Dönemi Kurulan Terör Örgütleri KÜRESEL TERÖRİZM 1) ULUSAL SINIRLARIN AŞILMASI Terörist eylemin ulusal sınırların dışına taşarak yabancı bir devletin vatandaşlarına ya da organların yöneltilmesi. 1972 Münih Olimpiyatları 1993 Dünya Ticaret Merkezine saldırı 11 Eylül Saldırıları DÜNYA TİCARET MERKEZİ SALDIRISI (1993) Remzi Ahmet Yusuf (El-Kaide) 6 ölü 300 milyon $ zarar. 11 EYLÜL 2) TEKNOLOJİK GELİŞMELER • İlk ortaya çıktığı yıllarda tekil cinayet ve suikast eylemleri biçiminde. • İlerleyen yıllarda teknolojik imkânların gelişmesi dolayısıyla fiziki tahribatı ve yıkımı esas alan (bombalama, uçak kaçırma, molotoflu saldırı v.b.) yeni eylem formları Teknoloji ve Terörizm Daha profesyonel eylemler Etkili bir tahribat gücü Daha kısa sürede sonuç alma Kimyasal, Nükleer & Biyolojik Silahların Gelişmesi 1995- OKLOHAMA SALDIRISI Kimyasal ve Biyolojik Silahlar Nükleer silahlara göre kullanımları çok daha yaygın ancak askerî açıdan kullanılabilirlikleri çok daha kısıtlı kitle imha silahlarıdır. Nükleer silahlara karşı korunma önlemleri almak adeta imkânsızken, kimyasal ve biyolojik silahlara karşı korunma yolları mevcuttur Kimyasal Silahlar • Kimyasal silahlar teneffüs ve deri teması yoluyla kana karışarak ve sinir sistemini etkileyerek canlılar üzerinde kalıcı veya geçici sakatlık veya ölüme yol açmaktadır. • Sarin gazı, hardal gazı, sianid ve klor gazı. Mart 1995- Tokyo Katliamı • Aum Shinrikyo” (Yüce Gerçek) örgütü metroda sarin gazı kullandı. • 12 ölü, 54 yaralı • 5000 den fazla kişi etkilendi. • Asahara 2009’da idam edildi. Asahara Mart 1998- Halepçe Saldırısı • İran-Irak Savaşı esnasında, Saddam Hüseyin'in, 16 Mart 1988'de Irak'ın kuzeyindeki Kürtler’e karşı düzenlediği saldırı. • Hardal gazı kullanılıyor. Biyolojik Silahlar • Doğada halihazırda canlılarda bulunan zehirlerin, virüs ve bakterilerin çoğaltılarak silah haline getirilmesi • Daha az oranda kullanım ve daha ucuz. / Daha ciddi ölümler • Tahıllara ve hayvansal ürünlere karıştırılıyor. • Soluma yoluyla da içeri alınabiliyor. ŞARBON!!! • Tıp dilinde ANTRAKS • Hayvansal ürünler ya da soluma yoluyla. • I. Dünya Savaşı’da Almanlar tarafından Şarbon Bombaları kullanıldı. • 1925-Cenevre Protokolü: Kimyasal ve Biyolojik Silahların Yasaklanması • II.Dünya Savaşı sırasında ABD tarafından 5000 Şarbon Bombası üretildi. 3) ENFORMASYON TEKNOLOJİSİ & İNTERNET • İnternet aracılığı ile dikkat çekmeden, silah satışından bomba yapımı için gerekli teknik bilgilere kadar çeşitli bilgilere ulaşılabilmektedir • Sivil veya askeri yapıların çalışmalarında arıza yaratılması, bankaların soyulması, gerekli finansal aktarımların yapılması.. El Kaide ve İnternet • El Kaide sanal alemde uzaktan öğretim okulu açtı. Eskiden militanlarını Afganistan'daki kamplarda eğiten örgüt, artık onlarca internet sitesinde adam kaçırmanın, bomba yapmanın inceliklerini anlatıyor. • İnternet üzerinde kurulan site Nükleer bomba yapımını resimli olarak anlatıyor. Arapça olarak yayın yapan site bir haftada 57 bin ziyaretçi topladı. Siber Terörizm • Siyasi ve sosyal mercilere ve kişilere gözdağı vermek, baskı oluşturmak maksadıyla resmi birimlerin bilgisayarlarına, network sistemlerine, bilgi ve veri tabanlarına yapılan yasadışı tehdit ve zarar verici saldırılardır. Siber Savaşı Cazip Kılan Sebepler • Klasik yöntemlere kıyasla çok ucuz olmaları • Ani ve beklenmeyen saldırı ile düşmanı hazırlıksız yakalar, savunma imkanı vermez • Tanınma, bilinme olasılığı yok • Sınırlar, kıtalararası ulaşım • Fiziksel bir eğitim gerektirmez • Uzaktan kumanda edilebilir. - Şubat 2000’ de ortaya çıktı - Kurbanın şifreleri çalınıp, gizli belgeleri ele geçiriliyor. - ABD'de Yahoo, CNN, E-Bay gibi pek çok site saldırılar yüzünden hizmet veremez hale geldi - 273 organizasyon TOPLAM KAYIP: $ 265 milyon 589 bin 4)MEDYA • Propaganda aracı olarak kullanılması • Eylemin geniş kitlelere ulaşması. • Toplumda baskı ve güvensizlik yaratılması • Rehin alma süreci KÜRESEL TERÖRLE MÜCADELEDE AB POLİTİKALARI • Dönüm Noktaları 11 Eylül 2001 / ABD 11 Mart 2004 / Madrid 7 Temmuz 2005 / Londa NOT WAR ON TERROR, STRUGGLE WITH TERROR! • • • • • Terörle Savaş Değil, Terörle Mücadele Daha yumuşak politikalar Hukuk üstünlüğü, insan hakları ve demokrasi Salt Militarist politikaları reddetme Uluslararası İşbirliği Terörizmle Mücadele Eylem Planı • 11 EYLÜL saldırıları sonucunda “Terörizmle Mücadele Eylem Planı” geliştiriliyor. (2001) i) Polis ve adli işbirliğini artırmak ii) Uluslararası hukuk araçlarını geliştirmek iii) Terörizmin finansmanını sonlandırmak iv) Sınır güvenliğini güçlendirmek Avrupa Güvenlik Stratejisi ( Solana Belgesi- 2003) A) Tehditlerin tespiti Terörizm, KİS, bölgesel çatışmalar, organize suçlar tehdit olarak kabul ediliyor. Buna karşı mücadele salt askeri araçlarla olmamalı. İstihbarat, polis kuvvetleri, adli kurumlar ve askeri kurumlar arasında tam bir işbirliği sağlanmalı B) Komşularda Güvenliğin İnşa Edilmesi: • AB içindeki ülkelerin güvenliğini sağlamak amacıyla, komşu ülkelerdeki çatışmalar önlenmeye çalışılıyor. Balkanlar, Güney Kafkasya ve Akdeniz ülkelerindeki sorunlara önem veriliyor. • AB KOMŞULUK POLİTİKASI (2004) C) Çok taraflılığa Dayanan Uluslararası Düzen • AB nin güvenliği ve refahı artan bir şekilde uluslararası sistemin varlığına bağlıdır. AB içindeki düzen BM nin çizdiği temel hukuk kuralları çerçevesinde sağlanır. / BM Konseyi EUROPOL • 1992 de kurulması öngörüldü ( Maastricht Anlaşması) • 800 çalışan ve 70 milyon Euro bütçe • İlk önceleri uyuşturucu ile mücadele ediyor. • 2001 de görev alanı genişledi (Terörle mücadele birimi) Europol 2012 Raporu • Avrupa genelinde 17 kişi terörden öldü • Fransa, İspanya ve İngilitere’de en çok. • 167 Ayrılıkçı Terör saldırısı • 18 Anarşist ve Sol Grup saldırısı • 537 kişi tutuklandı. • Europol’un, 2012 de yayımladığı "Avrupa Birliği ülkelerinde terörizm" konulu bir rapora göre ; “Avrupa; finansman, militan devşirme, terör eğitimi ve propagandası açısından terör örgütlerinin lojistik destek üssü olmayı sürdürüyor...” 2005 MADRİD ZİRVESİ a) Uluslararası İşbirliği: • Adli kurumlar, kolluk kuvvetleri ve istihbarat servisleri arasında işbirliği ve bilgi alışverişi. • Kolluk kuvvetleri ve istihbarat görevlileri için düzenli forumların oluşturulması ve görüşlerin dile getirilmesi • Terörle mücadele eden devletlerin ekonomik kaynak ihtiyacını karşılamak oluşturulması adına GÜVEN FONU b) Risk Faktörlerine Dikkat Çekmek: • Farklı dini ve etnik gruplar arasında kültürel ve dini diyaloglar geliştirerek çatışmaları azaltmak • Toplumlar arasındaki yapısal eşitsizlikleri kaldırmak, bunun için ekonomik politikalara önem vermek. • Marjinalleşmiş grupların katılımlarını sağlamak için siyasi politikalar benimsemek. • Devletlerin teröre verdiği desteği önlemek. LİZBON ANLAŞMASI (2009) • Üye Ülkeler, ortak güvenlik ve savunma politikasını uygulamak için gereken sivil ve askeri imkanları AB’nin hizmetine veriyor. • Bir Üye Devletin terör saldırısı ya da doğal veya insan kaynaklı felakete maruz kalması halinde, Birlik ve Üye Devletlerin dayanışma ruhuyla müştereken hareket etmelerini sağlamaktadır. AB POLİTİKALARI YETERLİ Mİ? • Askeri kapasitenin oluşturulması sorunu. ( Helsinki Headline Goal 2010) • AB küresel güç mü bölgesel güç mü? • Yetki devri sorunu ( Lizbon Anlaşması) TEŞEKKÜRLER
