ÖRNEK CEVAP ANAHTARI Soru 1. İnsan bilgiyi hangi belleklerde

Harran Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
Ad ve Soyad:
İnsan – Bilgisayar Etkileşimi
Ara Sınav – Cevap Anahtarı
24 Mart 2017
Öğrenci Numarası:
İmza:
ÖRNEK CEVAP ANAHTARI
Soru 1. İnsan bilgiyi hangi belleklerde saklamaktadır? Her birini kısaca açıklayınız. [15p]
İnsan bilgiyi duyusal, kısa süreli ve uzun süreli bellek olmak üzere üç bellekte saklamaktadır.
Duyusal bellek, sürekli olarak üstüne yazılan bellektir. Bilgi buradan daha sürekli bir bellek
deposuna geçer veya üzerine yazılır ve kaybolur. Bilgi duyusal bellekten kısa süreli beleğe
dikkat aracılığı ile geçer. Dikkat ise, aklın birbiriyle yarışan birçok uyarıcı veya görüşlerden
biri üzerine odaklanmasıdır. Duyular tarafından alınan uyarıcılar tampon görevi görmekte
olup bunlar ikonik bellek (görsel uyarıcı), yankısal bellek (işitsel uyarıcı) ve dokunsal bellek
(dokunsal uyarıcı) olarak adlandırılır.
Kısa süreli bellek, bilginin geçici olarak geri çağrılması için bir bloknot gibi davranan
bellektir. Kısa süre için bilgiyi saklamada kullanılır. Örneğin, okuduğunuz bir metnin ana
fikrinin hafızada kısa süreli durmasıdır. Bilgi belleğe yaklaşık 70ms hızla erişebilmesine
rağmen 200ms hızla da yok olabilir. Kısa süreli belleğin sınırlı bir kapasitesi olup kişi
ortalama 7±2 birimlik bilgiyi hafızasında tutabilir. Bellek kapasitesini artırmada birinci
yöntem aynı sırada ve hatırlanabilecek sayıda ve ikincisi ise belli bir düzende yerleştirilerek
ya da kodlanarak bellekte tutmaktır.
Uzun süreli bellek, bildiğimiz her şeyi sakladığımız depodur, ana kaynağımızdır. Deneyimsel
bilgiyi, kuralları, gerçeklere dayanan davranışları burada saklarız. Çok büyük, sınırsız bir
kapasitesi var olup yavaş erişimi vardır. Unutma çok yavaş gerçekleşir. Yani, bilgi uzun
süreli olarak saklandığı bellektir. Uzun süreli bellek yapısı olaysal ve anlamsal olmak üzere
iki çeşittir.
Soru 2. Bilgi depolama süreci hangi aşamalardan oluşur? Sadece adlarını sırası ile yazınız.
[15p]
Bilgiyi depolama süreci uyarıcı girişi, duyusal kayıt, dikkat, kısa süreli bellek, uzun süreli
bellek, yürütücü kontrol ve tepkisel çıktı olmak üzere 7 aşamadan oluşmaktadır.
Soru 3. Mantıklı düşünme yolları nelerdir? Açıklayınız. [15p]
Mantıklı düşünme yolları, tümdengelim, tümevarım ve kaçırma olmak üzere üç çeşittir.
Tümdengelim, verilen dayanak noktalarından gerekli sonuç mantıksal olarak elde edilir.
Örneğin, eğer günlerden Cuma ise işe gidecek olan bir kişi için günün Cuma olması dayanak
noktası olarak işe gitme sonucunu doğurmaktadır. Mantıksal sonucun doğru olması zorunlu
olmadığı için gerçek ve mantıksal bilgi çatışabilir.
Tümevarım, gördüğümüz durumları genelleştirerek görmediğimiz durumlar hakkında
çıkarım yapmaktır. Örneğin, gördüğümüzü tüm fillerin hortumu olduğu için bütün fillerin
hortumu olduğuna inanmak bir tümevarımdır. Tümevarım sonucu elde edilen bilgi
güvenilmez olmasına rağmen yararlı olabilir. Tümevarım sonucu elde edilen bir çıkarımının
doğruluğu değil sadece yanlışlığı kanıtlanabilir.
Kaçırma, gözlemlediğimiz olaylar için açıklama yapmada kullandığımız bir yöntemdir.
Örneğin, bir bebeğin altını ıslattığı için ağlıyorsa, ağladığı zaman altını ıslattığı varsayımı
yapılabilir. Bu yüzden olaydan neden muhakeme güvenilmezdir. Çünkü bebek sadece altını
ıslattığı için ağlamaz.
Soru 4. Bilgisayardaki etkileşim nasıl gerçekleşir? Açıklayınız [15p].
Bilgisayardaki etkileşim insandan bilgisayara ve bilgisayardan insana olmak üzere iki şekilde
gerçekleşmektedir. Birinci durumunda ki etkileşimde insan bilgisayara bilgi verirken ikinci
durumda ise insan bilgisayardan bilgi almaktadır.
Soru 5. Norman modeli hangi basamaklardan oluşur? Açıklayınız. [15p]
Norman modeli hedef, uygulama ve değerlendirme olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.
 Hedef:
o Hedefi belirlemek
 Uygulama
o Amacı şekillendirmek
o Yapılacak eylemlerin sırasını belirlemek
o Eylemleri gerçekleştirmek
 Değerlendirme
o Sistemin durumunu kavramak
o Sistemin durumunu yorumlamak
o Amaç ve hedef doğrultusunda sistem durumunu değerlendirmek.
Soru 6. Paradigma Kayması nedir? Bir örnekle açıklayınız. [15p]
Paradigma, kuramları, yasaları veya genellemeleri ve gerçekleştirilmiş deneyleri içeren bir
disiplin veya bilimsel bir okulun felsefik ve kuramsal çatısı olarak tanımlanmış olup bu
felsefik ve kuramsal çatıda yaşanan değişiklikler paradigma kayması olarak bilinir. Örneğin,
sabit bir şekilde monte edilmiş ve ahizesi olan telefonlar, taşınabilir telefonlara ve daha sonra
akıllı telefonlara dönüşmüştür.
Soru 7. Secondary Life içerisinde yaşadığın bir deneyimi açıklayınız? [10p]
-