30 Ocak 2017 Tarihli YÖK Toplantısı Raporu Katılımcı Sayısı: 81

30 Ocak 2017 Tarihli YÖK Toplantısı Raporu
Katılımcı Sayısı: 81 ilden toplam 182 kişi.
Amaç: Yüksek Öğretim Kurumları Akademide Kadın Çalışmaları Birimini’nin ve
Yüksek Öğretim Kurumları Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine ilişkin Tutum Belgesi’nin
tanıtımı sağlayarak, bu belgenin hayata geçirilmesiyle ilgili üniversitelerde
yapılan faaliyetler hakkında bilgilendirmek ve üniversitelerde toplumsal cinsiyet
eşitliğini sağlamadaki zorlukları belirlemektir.
Toplantının Tanıtımı
Toplantıya üniversitelerin Kadın Araştırma Merkezlerinin Müdürleri, kadın
araştırmaları konusunda ilgili akademisyenler ve ilgili öğrenciler katılmıştır.
Toplantı, açılış konuşmaları, iyi uygulama örnekleri ve katılımcıların toplumsal
cinsiyet eşitliğiyle ilgili üniversitelerindeki durumu dile getirdiği açık tartışma
olmak üzere üç bölümden oluşmuştur.
Açılış Konuşmaları
Toplantı YÖK Akademide Kadın Çalışmaları Birimi Başkanı Prof.Dr. Sezer Şener
Komsuoğlu’yla birlikte açılış konuşmalarıyla başlamış olup, YÖK Başkan Vekili
Prof.Dr. Safa Kapıcıoğlu’nun YÖK Akademide Kadın Çalışmaları Birimi’ni tanıtımı
ve birimin yaptığı çalışmaları anlatmasıyla devam etmiştir. Kapıcıoğlu, kadın
araştırma merkezlerinin özellikle bulundukları yerlerdeki problemlerle ilgili ve
mülteciler konusunda çalışmalar yapmaları gerektiğini vurgulamıştır. Açılış
konuşmaları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürü
Gülser Ustaoğlu’nun konuşmasıyla devam etmiştir. Ustaoğlu yaptığı konuşmada
kadına yönelik şiddetle ilgili olarak bakanlığın yaptığı çalışmaları ayrıntılı bir
şekilde anlatarak, İstanbul Sözleşmesi ve Bakanlığın ulusal eylem planından söz
etmiştir. YÖK Akademide Kadın Çalışmaları Birimi Başkanı Prof.Dr. Sezer Şener
Komsuoğlu da, istatistiklerle Türkiye’deki kadının konumunu ortaya koyan bir
konuşma yapmıştır. YÖK Akademide Kadın Çalışmaları Birimi Üyesi ve Bilgi
Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof.Dr.Funda Sivrikaya YÖK’teki
Kadın Çalışmaları Biriminin kurulma sürecini anlatmış ve Birimin kurulduğu
günden bu yana başta üniversitelere bilgilendirme konferansları olmak üzere
yapılan faaliyetleri anlatarak, liderlik üzerine yine Birimin yürüttüğü projeden
bahsetmiştir. Açılış konuşmaları YÖK Akademide Kadın Çalışmaları Birimi Üyesi
ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Gülriz Uygur’un
YÖK’ün Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tutum Belgesi’nin hazırlanış süreci, bu
belgenin önemi ve içeriği hakkında bilgi vermesiyle tamamlanmıştır.
İyi Uygulama Örnekleri
Toplantının ikinci kısmında kadın çalışma merkezlerinden iyi uygulama örnekleri
sunulmuştur. İlk olarak Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve
Uygulama Merkezi Müdür Prof.Dr. Şevkat Bahar Özvarış, merkez olarak
yaptıkları projeleri anlatmıştır. 2016-2020 yıllarını kapsayan Toplumsal Cinsiyet
Eşitliği Eylem Planı 28.09.2016 tarihinde HÜ Senatosu tarafından kabul edildiğini,
“Kadın ve Kız Çocukları İçin Güvenli Alanlar ve Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri
Oluşturmak Suretiyle Suriyeli ve Diğer Göçmen Kadınların Üreme Sağlığı ve
Cinsiyete Dayalı Şiddet Hizmetlerine Erişimlerini Güçlendirme Projesi»ni ve
Hacettepe Üniversitesi Teknokent-Teknoloji Transfer Merkezi’nin girişimiyle Bill
& Melinda Gates Vakfı’ndan sağlanan fonla Herkes İçin Kütüphane
(HİK) programının Mayıs 2016 tarihinde başlatıldığını belirtmiştir. Kütüphane
projesiyle kurulan ağ sayesinde düğmeye basıldığı anda HİK Akademi üzerinden
belediye kütüphanelerindeki kullanıcılara, çevrimiçi sistem üzerinden çeşitli
konularda eğitimler verildiğini ve eğitimler süresince kullanıcılar, eğiticilere yazılı
ve sözlü olarak sorularını yöneltebildiğini söylemiştir. Prof. Özvarış, Projenin bir
alt çalışması olarak, “Kadın Sağlığı Platformu” oluşturulduğunu, HÜ Tıp Fakültesi,
Diş Hekimliği, Sağlık Bilimleri ve Fen Fakültesi ile HÜKSAM’da görev yapan
toplam 13 kadın akademisyen tarafından kadınların doğru bilgilendirildiği,
sorularına yanıt alabildiği bir ortam sunulduğunu ve bu çalışmaya katılan
akademisyenlerin projeden kendilerine ödenecek fikri mülkiyet haklarını, ihtiyaç
sahibi Hacettepeli kız öğrencilerin eğitimine destek olmak amacıyla oluşturulan
burs fonuna bağışlama kararı alarak projeyi kadınların desteklendiği bir sosyal
sorumluluk hareketine dönüştürdüklerini açıklamıştır.
İkinci konuşmacı Dokuz Eylül Üniversitesi Kadın Hakları ve Sorunları Araştırma ve
Uygulama Merkezi’nden Doç.Dr.Özlem Belkıs, YÖK’un Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
Tutum Belgesiyle ilgili olarak üniversitelerinde ders konulduğunu, politika
belgesi hazırlandığını, öğrencilerin cinsiyet algısını ölçecek çalışma yapıldığını
belirtmiştir. Doç.Belkıs, olarak Ulusal Üniversiteler Arası Cinsel Taciz ve Saldırıya
Karşı İşbirliği ve İletişim Grubu Çalıştayı’nın 10.sunun üniversitelerinin ev
sahipliğinde 14 Kasım 2016 tarihinde gerçekleştiğini ve son olarak da Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğü ile üniversite arasında bir eğitim ve iş
birliği protokolünün imzalanması üzerinde çalıştıklarını söylemiştir
Açık Tartışma
Programın üçüncü bölümünde, katılımcıların Tutum Belgesiyle ilgili olarak
üniversitelerinde neler yaptıkları ve uygulamayla ilgili neler karşılaştıklarını
onlardan geri bildirim almak amacıyla Prof.Dr. Sezer Şener Komsuoğlu’nun
yönettiği açık tartışma yapılmıştır. Bu tartışma sırasında katılımcılar kendi
üniversitelerinde toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili yaptıkları çalışmaları dile
getirmişlerdir. Bu çalışmalar arasında şunlar belirtilmiştir:
-Ankara Üniversitesi ve Mersin Üniversitesi Kadın araştırma merkezlerinin
yüksek lisans ve doktora programları bulunmaktadır. Hacettepe Üniversitesinin
ise yüksek lisans programı vardır.
-Trabzon KTÜ kadın araştırma merkezinde “Trabzon’da Engelli Kadınlar ve
Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği” projesi yapılmıştır.
-Çukurova Üniversitesi Suriyeli kadınların ve çocukların sorunları konulu
araştırma yapmaktadır.
-Giresun Üniversitesi kadın akademisyenlere armağan kitabı hazırlamaktadır.
-Adnan Menderes Üniversitesi toplumsal cinsiyet eşitliği dersi üniversitede
açılmış ve toplumsal cinsiyetle ilgili bilgilendirme toplantıları özellikle
dezavantajlı gruplara yönelik yapılmaktadır.
-Başkent Üniversitesinde son sekiz yıldır toplumsal cinsiyet eşitliği konusu
dersler içerisinde verilmektedir. Ayrıca ayrı bir ders de bu konuda açılmıştır.
SONUÇ
Toplantı sonucunda YÖK Akademide Kadın çalışmaları Birimi’nden ileriye
dönük yapılması gerekenlere ilişkin talepler olmuştur. Bunlar şu şekildedir:
-YÖK’te düzenlenen söz konusu toplantı son derece faydalı bulunmuştur.
Katılımcılar bu toplantı sayesinde birçok şeyi öğrendiklerini ve deneyim
paylaşma fırsatını yakaladıklarını belirtmişlerdir. Yılda en az bir kez bu tür bir
toplantının düzenlenmesi talebinde bulunmuşlardır.
-Toplumsal cinsiyet eşitliği konusuyla ilgili özellikle taşra üniversitelerinde
uzman sıkıntısı bulunmaktadır. Birim, bu konuyla ilgili eğiticilerin eğitimi
çalışması yapmalıdır. Bu çalışmalar bölgesel düzeyde olabilir.
-Kadın çalışmaları alanında kadro tahsis edilmemektedir. Buna ilişkin çalışma
yapılması gerekmektedir.
-Kadın akademisyen sorunları taşrada çok fazla çıkmaktadır. Birim bu algıyı
değiştirmek için taşra üniversitelerine ilişkin çalışmalar yapmalıdır.
-Üniversiteler toplumsal cinsiyetle ilgili yayınlarda bulunmak, örneğin dergi
çıkarmak gibi, teşvik edilmelidir.
-Üniversiteler veri izlemeye ilişkin çalışmalar yapılması konusunda teşvik
edilmelidir.