Prof. Dr. Ömer Faruk Harman Dinler Tarihi Yüksek Lisans dersleri için okunacak kitapların listesi (şimdilik okunacak kitaplar- sürekli güncellenecektir) Batı’da Dinler Tarihi Çalışmaları dersi kapsamında okunacak kitaplar Mustafa Alıcı"Dinler Tarihinin Batılı Öncüleri" • Dinler Tarihi [Religionswissenschaft], XIX. yüzyılın ortalarından itibaren yaklaşık bir buçuk asırlık geleneğiyle insanlığın hem yerel hem de evrensel dinî olgularını ele alan, bütün dinî sistemleri mukayeseli olarak inceleyen, ama teolojik karakterde olmayan bir bilimdir. Beş senelik yoğun bir araştırmanın ürünü olarak ortaya çıkan bu çalışma, Dinler Tarihi'ndeki etkili ekollerin kurucularını ve Müller, Tiele, de la Saussaye, Kristensen, van der Leeuw; Söderblom, Otto, Heiler, Wach ve Pettazzoni gibi önde gelen temsilcilerini incelemektedir. Ramazan Adıbelli: "Mircea Eliade ve Din" • Mircea Eliade, 20. yüzyılda dinler tarihi ve din fenomenolojisi alanına damgasını vuran en önemli isimlerden biridir. Eliade'nin çalışmaları hem din bilimleri alanına kazandırdığı yeni ufuklar, hem modern dünyanın mahiyetini ve seküler bir boyuta indirgenen insanlık halini kavramak açısından göz ardı edilemez bir öneme sahiptir. Bu kitapta, hierofani, kutsal, profan, mit, imge, sembol…gibi Eliade'nin çalışmalarının temelini oluşturan kavramlar ayrıntılarıyla analiz edilerek onun nasıl bir teorik disiplin inşa etmeye çalıştığı araştırılmaktadır • İstanbul, 2011; ISBN : 9789753558204 Turhan Kaçar: "Geç Antik Çağda Hıristiyanlık" • M.S. II. yüzyıl Hıristiyanlığı içerisinde Hz. İsa'nın tabiatı üzerine başlayan entellektüel tartışmalar özellikle IV.-VI. yüzyıllar arasında Akdeniz dünyasını derinden sarsmıştır. Bu tartışmaların çoğunun İznik, Efes, Kadıköy, Antakya gibi Anadolu kentlerinde yapılmış olması dolayısıyla bu kitap Eskiçağ Anadolusu'nun çok önemli fakat akademik çevrelerimizce hayli ihmal edilmiş bir dönemine, Geç Antikçağ'a ışık tutmayı amaçlamaktadır. Diğer yandan, Avrupa Birliği'ne girme planları yapılan ülkemizde, Birliğin kültür katmanları arasında özel bir konuma sahip olan Hıristiyanlığın tarihi gereğince bilinmemektedir. Elinizdeki eserin bu bağlamda ülkemiz aydınlarını Hıristiyanlık tarihiyle buluşturarak, günümüzde gittikçe yoğunluk kazanan dinler ve medeniyetler arası diyalog söylemlerine akademik bir boyut kazandıracağı inancındayız. • İstanbul, 2000; ISBN : 9786053960614 Remy Brague: "Avrupa:Roma Yolu (orj isim.Europe, La Voie Romaine • Remi Brague, "Bütün yollar Roma'dan geçer" deyişinden hareket ederek, Avrupa gerçeğinin kaynaklarına iniyor, Avrupa nedir? Avrupalı kimdir? Avrupa'yı Avrupa yapan koşullar nelerdir? gibi sorulara yanıtlar getiriyor. Avrupa: Roma Yolu, Ünlü Fransız düşünürü Remi Brague'ın Türkçede ilk yapıtı. Yeryüzünün gündemden düşmeyen kıtası Avrupa'nın sorgulandığı bu yapıtın, özelikle içinde bulunduğumuz şu günlerde, Türkiye-Avrupa ilişkilerinin yorumlanması açısından da belirleyici olacağı kanısındayız. Yapıtı, değerli felsefecimiz Betül Çotuksöken'in titiz çevirisiyle sunuyoruz. • ISBN : 9789757942191 Muhammed Abdullah Draz: "Dİn ve Allah İnancı" • Dinî Düşüncenin, pratik görünümlerinden birisi de onun sosyal sahaya atılma eğilimi göstermesidir. Çünkü tabiatı itirbariyle inanç, şerefli ve coşku dolu bir bağlantıdır. Ve devamlı olarak yayılma eğilimi gösterir. Başkalarının da aynı inancı paylaşmasını ister. İnanan kişiyi kendinden geçiererek davasını ve hedefini gerçekleştirmee sevkeder. Halbuki ilmî ve felsefî düşünce, insan kaynaklı diğer bütün kültür birikimleri gibi daha çok spekülasyona, fergata ve yalnızlığa meyyaldir. • Bir Yayıcılık: ISBN : 2880000078210 Kürşat Demirci: "Dinlerin Dejenerasyonu" •Dinler, gerçekten modern bilim araştırmalarının bir kısmının öngördüğü şekilde çok tanrılılıktan evrimleşen bir kurgu üzerine mi temellenmiştir? Yoksa tersi mi doğrudur? Çok tanrılı inanç sistemi tek tanrı fikrinin bozulumu sonucu meydana gelmiş olamaz mı? Dinlerin Dejenerasyonu´nun en büyük amacı bu bakışın dikkate değer olduğunu vurgulamaya çalışmaktır. • İnsan Yayınları ti-entertainment.com Sayfa 1 Prof. Dr. Ömer Faruk Harman Dinler Tarihi Yüksek Lisans dersleri için okunacak kitapların listesi Eski Ahit Tenkidi Dersi için okunacak kitaplar: İsmail Taşpınar: "Hacı Abdullah Petricinin Hıristiyanlık Eleştirisi" • 19. yüzyıl, Osmanlı Devletinin sadece siyasî ve askerî alandaki istilalara karşı değil, aynı zamanda Batılı devletlerin kültürel istilasına karşı da mücadele verdiği bir dönem olmuştur. Bu mücadele, özellikle Hıristiyan âlemi ile sınır oluşturan ve bünyesinde farklı din ve mezhepleri barındıran Balkanlar'da daha yoğun bir şekilde gerçekleşmiştir. Kendisi de Balkanlar'dan olan Hacı Abdullah Petricî, özellikle o dönemde yaygın olan Protestan misyonerlik faaliyetlerini hedef alarak, Hıristiyanlığın eleştirisine dair hem Türkçe hem de Arapça eserler kaleme almıştır. Bu çerçevede, Türkçe yazılan ilk reddiyeler arasında yer alan İzâhü'lmerâm önemli bir yer işgal etmektedir. Burhânü'l-hüdâ fi reddi kavli'n-nasâra ile Risâletü's-samsamiyye adlı eserleri ise, dönemin önemli reddiye metinleri arasındadır. • MÜİF Yayınları; Baki Adam: "Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat" • Bir kutsal kitap olmanın yanında Tevrat, Yahudiler için milli bir değer de taşımaktadır. O, binlerce yıllık bir geçmişi olan Yahudilerin tarihten getirdiği yegane mirastır. Binlerce yıllık bir geçmişi olan Yahudilerin tarihten getirdiği yegane mirastır.Sürgün günlerinde varlıklarını ve benliklerini bu kitapla korudular. Kısacası Tevrat, Yahudileri binlerce yıllık tarih sahnesinde tutan mucizevi bir eserdir. Yahudilikte Tevrat'a olan bakış, tarih boyunca farklılık göstermiştir. Rabbanî Yahudiliğin ve onun günümüzdeki uzantısı Ortodoksluğun temelini oluşturan Rabbanî kaynaklarda, bir taraftan, "Bugünkü Tevrat'ın Musa'ya verilen Tevrat olduğu ve hiç değişikliğe uğramadığı" vurgulanırken, diğer taraftan, onun değiştirildiği, tahrif edildiği, içinde bilgi yanlışlıklarının ve çelişkilerin bulunduğu belirtilmiştir.Ayrıca, Tevrat'ın Musa'ya, yazılı ve sözlü olarak verildiği iddia edilmiş; rabbilerin yorumunu ihtiva eden "Sözlü Tevrat" onların yanında daha değerli sayılmıştır. Bütün bu hususlar, Tevrat hakkında Yahudilerde şüpheler uyandırmıştır. Klasik dönemde de hissedilen bu şüpheler, Modern dönemde daha da artmıştır. Yahudi kaynaklarından faydalanılarak yapılmış olan bu çalışmada, Tevrat çeşitli yönleriyle incelenmekte, Tevrat'ın bir çok defa tahrif edildiği ve bunu Yahudi Rabbilerin doğruladığı ortaya konmakta; Müslümanlar arasında da zaman zaman tartışma konusu olan Tevrat'ın ve diğer kutsal kitapların tahrifi konusu incelenmektedir.Bir kutsal kitap olmanın yanında Tevrat, Yahudiler için milli bir değer de taşımaktadır. Mehmet Sakioğlu: "Tevratı Kim Yazdı?" • Musa yasakladı, Yeremya Keşfetti, Kuran duyurdu, Kilise ve Sinagog gizledi, Bilim adamları araştırdı, 2500 YIL SONRA AÇIĞA ÇIKTI... Çağımız dünyasının Kutsal kitaplar literatüründe oldukça önemli bir yere sahip olan "Tevrat" nasıl bir kitaptır? Asırlar boyunca, milyarlarca Hıristiyanın ve Yahudinin inandığı gibi, Tanrı'nın Musa'ya vahyettiği, A'dan Z'ye tüm detayları doğru, hatasız ve yanılmaz Tanrı sözü müdür? Ya da bazı iddialara göre, Tanrısal olarak şifrelenmiş, şifresi yalnızca bilgisayarda çözülebilen ve gelecek hakkında dramatik enformasyon içeren gizli bir Tanrısal kehanet ve enformasyon şebekesi midir? Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda ve arkeolojik kazılarda elde edilen kimi veriler, bilimadamları ile Sinagog arasında, bugüne kadar Tevrat'ta geçen bazı tarihsel ve coğrafi olayların aslında hiçte bu kitapta anlatıldığı gibi gerçekleşmediğine dair ciddi tartışmalar yapılmasına yol açmıştır. Bu kitap; - Musa nebinin yazdığı otantik Tevrat'ın içeriğinin ne olduğunu, - Şimdiki 5 kitaplı Tevrat'la farklılaşımının İsrail'in tarihsel süreci içerisinde nasıl ve neden başladığını, - Ortadoğu'da halen devam eden Yahudi fanatizminin nerden kaynaklandığını, - Vaadedilmiş topraklarla ilgili tarihsel açılımları, Richard Elliot Friedman: "Kitabı Mukaddes'i Kim Yazdı?" • Hıristiyan geleneğinden Eski Ahit diye bilinen kitap Yahudiler için yegane Kitabı Mukaddes'tir ve ona Tanah denir. Tanah, Tora [Yasa], Neviim [Peygamberler] ve Ketuvim [Kitaplar] diye üç ana bölümden oluşur. Bu üç metnin ortaya çıkışı, bir araya gelişi, yapıları ve anlattıkları şeyleri niye anlattıkları tam bir muammadır. Tarihin labirenti içinde bir şekilde ortaya çıkmış ve geçen binyıllar içinde belki önceleri yalnızca bir ülkenin, ama sonraları koca bir insanlık ailesinin kaderini etkiler hale gelmişlerdir. Araştırmacılar yüzyıllardır bu kadim metinlerin satır aralarında dolaşıyor. Tarihin, arkeolojinin, dilbilimin ve edebiyatın yardımıyla çelişkiler, mucizeler, yasalar ve bir dönemin ve dünyanın hayatının tasvirinin görkemli birlikteliği olan bu kutsal kitabın yazarlarının tespiti için ipuçları topluyorlar. Kitabı Mukaddes'i Kim Yazdı? işte derlenen tüm kanıtların ve bu hummalı çalışmanın eksiksiz bir hikayesini sunmaktadır. Giz perdesi aralanacak; sararmış elyazmalarının üzerine hakikatin ışığı düşecek ve siz metinlerin ötesine geçecek, onların gerçekte anlattıkları şeylerin, sahiplerinin kim olduğunun, ne amaçla yazıldıklarının öyküsüne tanık olacaksınız... Sanki bir gölge oyunu izler gibi! MOSHE SEVILLA-SHARON: "İSRAİL ULUSU' NUN TARİHİ " İsrail Oğulları'nın tarihi ilk kez Türkçe yazılmaktadır. Bu işin XX. yüzyılın Son çeyreğine kalmış olması şaşırtıcı olduğu kadar üzücüdür. Bununla birlikte, merkezi New-York'ta bulunan MEMORIAL FOUNDATION FOR JEWISH CULTURE cemiyetinin böyle bir projeyi düşünürken -tesadüfen-benimle temasa geçmiş olması ve bu çalışmayı gerçekleştirme işinin bana düşmesi -ifşa etmeliyim- benim için derin bir sevinç ve gurur kaynağı olmuştur.Türkiye Yahudileri en parlak dönemlerini XVI. yüzyılda Osmanlı Devleti çerçevesinde yaşamışlar, hatta b,u dönemde Yahudi dünyasının odak noktasını oluşturmuşlardır. Grasia Nasi'nin -kadın lider olarak- Yahudi tarihinde paraleli yoktur. Jozef Nasi düşündüklerini, Herzl'den tam 400 yıl önce düşünmüştür. Osmanlı Devleti'nin Viyana'dan Hazar Denizi'ne, Fas'tan Yemen'e uzandığı dönemlerde, diplomasi ve maliyede Yahudi uzmanlığından yararlanmasına karşılık, bugünkü Türkiye Yahudiliğinin, Diaspora cemaatleri arasında -kültürel açıdan- en alt sıralarda bulunmasını izah etmek çok güçtür. Türkiye Yahudiliğinin, hizmetinde bulunduğu devlete ve dünya Yahudiliğine katkısı henüz araştırılmamıştır. Bu konuda son 100 yılda yayınlanmış olan dağınık bilgiyi bir araya getirecek bir çalışmaya, Kudüs İbrani Üniversitesi çerçevesinde başlamış bulunuyorum. Bu çalışma da Türkçe olarak yayınlanacaktır. Ancak bu cemaatle ilgili asıl bilgi henüz arşivlerde yatmaktadır. Dinler tarihi açısından Şehristani ve el-Milel ve’n-Nihal. / Ömer Faruk Harman. --[t.y.] [7], 138 y. ; 30 cm. Tez (Öğretim üyeliği). ti-entertainment.com Sayfa 2