16-FizikselRisk_Spot

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
TİTREŞİM
Titreşimin Frekansı = Birim zamandaki titreşim sayısına titreşimin frekansı denir – Hertz
Titreşimin Şiddeti = Birim alandaki , birim zamandaki akım gücüne titreşimin şiddeti denir –
W / cm Kare
 Insanlar 1-1000 H2 arasındaki titreşimi algılar
Titreşimin insane vücudu üzerindeki etkileri
Fiziksel ve Biyomekanik
Psikolojik ve Sensoryel
Fizyolojik
Patolojik etkiler
 İnsana etkisi olan titreşim 1-100 H2 arasındakidir
El aletleri ile yapılan çalışmalarda
El-kol titreşim geçirme oranı 5 H2 den yüksek olanlar
2.max düzey 20-30 H2
Titreşimin Klinik Etkileri
 Çok düşük frekans = + < 2 H2
Bulantı / kusma / terleme
 Düşük frekans = 2 H2 <+<30 H2
Duyarlılık ( aşırı ) / uyuşukluk
Titreşimin Değerlendirmesi
Frekansı
Şiddeti
Yönü
Maruziyet süresi
Uygulanan bölge ve büyüklüğü
Kişinin; yaşı, cinsi, duyarlılığı
 Titreşimin frekansı ivmesinin şiddeti etkisi
 Titreşim, vibrasyon dedektörü ile ölçülür
 Frekans bantları / etkindeğer rms hız m/sn
Oktav bantları
1-2,48-16,31,5-125-250-1000-2000-4000 ve 8000 işe giriş muayenesinde
- Sinir
- Kalp / dammar Sistemi ile el / bilek / dirsek eklemleri ve röntgen
- Sindirim
 SSK Meslek hastalığı listesinde bulunmakta fakat istatistiklerde yok ( meslek hastalığı )
 Yükümlülük süresi 2 yıldır
 El – Kol titreşimi
8 saatlik sınır değer 5 m/s kare
Etkin değer 2,5 m/s kare
 Bütün vücut titreşimi
8 saatlik sınır değer 1,15 m/s kare
Etkin değer 0,5 m/s kare
 Titreşim yapan aletlerle çalışan kişilere 6 ayda 1 sağlık muayenesi yapılacak.
TERMAL KONFOR
Termal Konfor
- Hava sıcaklığı – buğulu 15-30 derece
- Havanın nem yoğunluğu - % 30 - % 80
- Havanın akım hızı – 0,3 – 0,5 m/sn
- Radiant ısı ( ısı kaynağından – fırından )
Sıcaklık
Bir standard gore, cismin ne kadar soğuk yada sıcak olduğunu ifade eden nicelik.
H = M + R + C + E + D
H
=
Vücudun
Isı yükü
M
+
Metabolit
ısı kazancı
R
+
Radyonıt
C
+
Konvektif
enerji
ısı yükü
E
+
Buharlama
D
Direk temas
yoluyla ısı Alışverişi
 Maksimal O2 alımı arttıkça vücut ısısı düşer
 Yüksek sıcaklığın sebep olduğu rahatsızlıklar
- Isı çarpması
- Isı krampları
- Isı yorgunlukları
 Radyont ısı , glop termometre ile ölçülür
Havanın nemi , kato termometre / higrometre
Hava akım hızı, anemometer
 Hissedilen sıcaklık = ölçülen sıcaklık + hız
Efektif Sıcaklık
Ölçmek için; kuru term sıcaklığı + akım hızı + yos term +nomogram lazım )
Termal konfor bölgesine etki eden faktörler
- Ort. Sıcaklığı
- Ort.nem durumu
- Ort.hava akımı
- Işin niteliği
- Işçinin giyimi
- Işçinin yaşı / cinsiyeti
- Işçinin beslenmesi
- Işçinin fiziki durumu
- Işçinin genel sağlık durumu
Bunalım Bölgesi
Vücuttan ısı atmanın güç olduğu ,hava akımı olmayan ortamda bunalma hissedilen sıcaklık ve bağıl
nem kombinasyonu.
 Meslek hastalığı belirtilmemiş
BASINÇ
 Basınç birimi – bar yada N / cm kare
 Insanlar 4 atm basınca kadar dayanabilir
Kol bacak ağrısı , bulanık görme
0 kare basıncının sonucu taşikardı (Kalbin atım sayısının artarak, normal değerlerin üzerine çıkması
hali
 SSK ya gore Meslek hastalığıdır.
 Akut durumda yükümlülük 3 gün , diğer 10 yıldır
 Akciğer / sınus grofus I büyük eklemler , yılda 1
Radyolojik incelenmeli – inceleme işçi işten ayrıldıktan 2 yıl sonrasına kadar devam etmeli
 Dalgıç adalarında kişi başı 40 m küp hava olacak
CO 2 miktarı % 0,1’ i geçmeyecek
 22 m den derine günde 2 den fazla inilmeyecek arasında 5 saat olacak
 Işe başladıktan sonra 15 gün sonra adaptasyon kontrolü yapılacak
 7,5 saat yönetmeliği dikkate alınacak
GÜRÜLTÜ
Dalga boyu π → cm
Bir dalga boyu için geçen zaman → periyot → T → sn
Frekans ; saniyedeki titreşim sayısı → f → ¹/sn
Hız = f x π
Ses basıncı ; atmosferin, basınç ile sıkışma ve genleşme arasındaki basınç farkına denir.
Basınç → bar → pascal
1 cm² ‘ ye 106 dyn lık kuvvetin etkimesi ile oluşan basınç
1 bar = 10μ pascal
Sesi tanımlamak ; basınç + frekans
Ses gücü ; ses kaynağından 1 m uzaklıktaki ses basıncı
Ses yoğunluğu ; birim alandaki ses gücü
Ses şiddeti ; ses yoğunluğunun düzeyleri
Ses yüksekliği , sesin tiz ve bas olarak ayrılması
F ↑ ses tiz , f ↓ ses bas
Subsonik sesler: Frekansı 20 Hz'den düşük olan sesler
İşitilebilen sesler: Frekansı 20 Hz ile 20 kHz arasında olan sesler
Ultrasonik sesler: Frekansı 20 kHz'den yüksek olan sesler
Fizyolojik Etkiler
Ses şiddeti
Frekans dağılımı
Süresi
Duyarlılık
Yaş
Cinsiyet
Sağlıklı insan kulağı 20 micropascal ile 200 pascal arasındaki sesleri rahatça duyar.
İnsanlar
20 M Pascal – 200 Pascal duyar
0 dB - 140 dB
İşitme eşiği - Ağrı eşiği
İşitme Kaybı
- İletişim tipi işitme kaybı
Dış ve orta kulakta oluşur / ani patlama
- Algı tipi işitme kaybı
İç kulakta oluşur / çok yük şiddet ve frekans
- SGK ‘ya gore meslek hastalığıdır
Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi için gürültülü işte, en az 2 yıl
85 dB üstünde en az 30 gün Çalışılmalı
- Yükümlülük süresi 6 aydır
- Ölçüm cihazları dBA’ya gore kalibre edilmeli
- Gürültüden korunma
→ Kaynağında
→ Ortamda
→ Alıcıda
 Her 6 ayda bir kulak odyogramları alınmalı
 Ağır ve tehlikeli iş değilse en fazla 80 dB
- Ağır ve tehlikeli iş ise en çok 95 dB olabilir. Bu durumda KKE verilir.
- 85 dB’in üzerinde günde en fazla 7,5 saat çalışılır
- Maruziyet sınır değeri 87 dBA
- En yüksel maruziyet etkin değ.85 dBA – 140
- En düşük maruziyet etkin değ. 80 dBA – 112
- 87 dB üzerininde kulaklık ver , az çalışır.
- Günlük gürültü maruziyet düzeyi
8 saatlik çalışmada, zaman ağırlıklı ortalama
- Haftalık gürültü maruziyet düzeyi 8 saat, 5 gün, zaman ağırlıklı ortalama