Eşit Muamele Avukatlığı’ndan Kısa Bilgi İşyerinde başörtüsü İşyerinde başörtüsü Dini nedenlerle iş yerinde başını örten Müslüman kadınların ayrımcı muamele görmeleri, din mensubiyetine dayanan bir haksızlıktır ve Eşit Muamele Kanunu hükümlerince yasaktır. İş arayanlar ve özel sektörde çalışanlar, Eşit Muamele Kanunu tarafından dinlerine dayanan haksızlıklara karşı korunmaktadırlar. Dini semboller ve (İslam’da) başörtüsü gibi dini kıyafetler, dinsel inancın ifadesi olduğu için başörtülü kadınlar bu kanun ile hak arama yoluna gidebilirler. Eşit Muamele Kanunu, iş dünyasında dini mensubiyete dayalı haksızlıkları yasaklamaktadır. Birkaç istisna ve kısıtlama dışında temel olarak geçerli olan ilke şudur: Dini inancından dolayı başörtüsü takan Müslüman bir kadına bu sebeple iş yerinde kötü davranılamaz ve başörtüsü takmayan bir çalışanın karşılaşmayacağı durumlara maruz bırakılamaz. İş hayatında Eşit Muamele Kanunu’nun kapsamı Ayrımcılık yasağı başörtüsüyle bağlantılı olabilecek iş başvurusu reddini de kapsıyor. Çoğu zaman, iş başvurusunda bulunan adaya doğrudan sözlü veya yazılı olarak şirketin başörtülü personel ile çalışmak istemediği bildiriliyor. Bazen de adaylar, belirli ipuçlarına dayanarak başvurularının geri çevrilmesinin başörtüsü ile ilgili olduğundan ve yetersizlik ya da diğer tarafsız nedenlerden kaynaklanmadığından şüphelenmektedirler. Başvuru sahibi başörtüsüz bir fotoğraf ile yaptığı bir müracaatın sonrasında iş görüşmesine veya işin ilk gününe başörtülü gelmesi durumunda bile kınanamaz. Müslüman bir kadın bir işte çalışıyorsa ve başörtüsünü artık iş yerinde de takmak istiyorsa, kanun tarafından böyle bir durumda da korunmaktadır. Bir kadının başörtüsü taktığı gerekçesiyle düşük değerde bir işe verilmesi, işten çıkarılması veya çıkışının verilmesi yasal değildir. Bu şartlarda, bir iş ilişkisinin ayrımcı bir şekilde sonlandırılmasına, Eşit Muamele Kanunu uyarınca itiraz edilebilir. Eşit Muamele Kanunu’nun koruma kapsamına, Müslüman bir kadının iş yerinde amirleri, iş arkadaşları veya müşterileri tarafından gördüğü tacizler de (örneğin aşağılayıcı ifadeler, espriler ve küfürler) dâhildir. Ayrıca mesleki danışma ve eğitim, meslek ilerletme eğitimi ve meslek değiştirme eğitimlerinde de ayrımcılık yapılamaz. Eşit Muamele Kanunu’ndaki ayrımcılık yasağına aykırı bir durumda onur kırıcı muameleye ve olası maddi zararlara karşı tazminat hakkı öngörülmektedir. İstisnalar ve Kısıtlamalar Bir kadına taktığı başörtüsü nedeniyle kötü davranılıyorsa, bu doğrudan bir ayrımcılıktır. Böyle bir durum, ancak başörtüsü taşımamanın mesleki göreve ciddi ve kesin bir engel olduğu durumlarda kanunen haklı görülebilir. Bazı hastane bölümlerindeki (örneğin ameliyathane) yüksek düzeyde hijyen şartlarının gerekliliği, başörtüsü takma isteği ile bağdaşmayabilir. İstisnai kuralın kapsadığı bu ve benzeri özel durumların yanı sıra başörtüsü takmakla ilgili aşağıdaki kısıtlamalar da dikkate alınmalıdır: Bir şirketin giyim nizamları, başörtüsünün tek tip iş kıyafetine uydurulmasını öngörebilir. Bu koşul, örneğin özel bir iş başörtüsü veya iş kıyafetine uyan renkte başörtüsü biçiminde olabilir. Ayrıca şirket kuralları başörtüsünün sıkı bağlanmasını ve sarkmamasını gerektirebilir. Özellikle güvenlik ve hijyen kaygıları nedeniyle böyle bir şart koşulabilir. Müşteri istekleri ve örneğin şirketin rekabet şansını yükseltebileceği şeklinde ekonomik endişeler, şirketin başörtüsü yasağını haklı kılamaz. Bu nedenle, bir iş yerinde çalışırken veya bir iş yerine başvuru aşamasında haksızlığa uğrarsanız, Eşit Muamele Kanunu hükümlerince korunduğunuzu ve haklarınızdan haberdar olduğunuzu belirterek amirlerinizi veya şirketi ikaz edebilirsiniz. Sorularınız için çekinmeden ücretsiz ve gizli danışmanlık hizmetimize başvurabilirsiniz. Güncellik Ağustos 2013 Eşit Muamele avukatlığı Biz, eşit muamele hakkı, eşitlik ve ayrımcılıktan koruma konularında faaliyet gösteren bağımsız bir devlet kuruluşuyuz. Hem hukuksal danışmanlık ve yardım sunuyor, hem de insanları eşit muamele ve ayrımcılıktan korunma konularında bilgilendiriyoruz. Danışmanlık hizmetimiz ücretsiz ve gizlidir. Eşit Muamele avukatlığı Merkez Taubstummengasse 11, 1040 Wien Tel.: +43 1 532 02-44 Faks: +43 1 532 02-46 E-posta: [email protected] Bölge Şubesi Steiermark Europaplatz 12, 8020 Graz Tel.: +43 316 720 590 Faks: +43 316 720 590-4 E-posta: [email protected] Bölge Şubesi Kärnten Kumpfgasse 25/ 3. Stock, 9020 Klagenfurt Tel.: +43 463 509 110 Faks: +43 463 509 110-15 E-posta: [email protected] Bölge Şubesi Oberösterreich Mozartstraße 5/3, 4020 Linz Tel.: +43 732 783 877 Faks: +43 732 783 877-3 E-posta: [email protected] Bölge Şubesi Tirol, Salzburg, Vorarlberg Leipziger Platz 2, 6020 Innsbruck Tel.: +43 512 343 032 Faks: +43 512 343 032-10 E-posta: [email protected] Bizi ücretsiz arayın: 0800 206 119 www.gleichbehandlungsanwaltschaft.at Impressum Medieninhaberin, Verlegerin und Herausgeberin: Anwaltschaft für Gleichbehandlung, Taubstummengasse 11, 1040 Wien Redaktion: Anwaltschaft für Gleichbehandlung Grafische Gestaltung: BKA | ARGE Grafik Druck: Digitalprintcenter BM.I Wien, 2013