dış ticarette kullanılan finansman teknikleri

DIŞ TİCARETTE
KULLANILAN
FİNANSMAN TEKNİKLERİ
İhracatın Finansmanı

İhracat işlemlerinin çeşitli aşamalarında,
ihracatçının mal ve hizmetleri sevk etmeden
önce veya sevk ettikten sonra, gereksinim
duyduğu fonların sağlanmasıdır.

İhracatçılar, siparişi aldıklarında üretimi
gerçekleştirmek için veya vadeli mal
sattıklarında, mal bedeli ödeninceye kadar,
finansmana ihtiyaç duyarlar.
İhracatın finansmanında kullanılan araçlar


Eximbank tarafından uygulanan ihracat
kredisi programları
Diğer ihracat finansman araçları
Eximbank Tarafından Uygulanan
İhracat Kredisi Programları

Eximbank (Türkiye İhracat Kredi Bankası
A.Ş), ihracatı geliştirmek maksadı ile sevk
öncesinde ihracatçının finanse edilmesi ve
ihracatçıların ticari ve politik risklere dair
sigortalarının sağlanmasını amaçlamaktadır.
Türk Eximbank ihracatçılara garanti, kredi ve
sigorta hizmetleri sunmaktadır




İhracatın arttırılması,
ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi,
ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması,
yurt dışı müteahitlik hizmetlerinin desteklenmesi
gibi hizmetler için sağlanacak olan finansal destek ve
güvencenin temel bir kaynağını Eximbank
oluşturmaktadır.
Türk Eximbank doğrudan kredi vermez.
İhracat kredisi verme yoluyla ihracatçıları
teşvik ederken, aracı olarak ticari bankaları
kullanır.
Eximbank kendi kaynaklarını belirli
bankalara tahsis etmekte ve kredi kullandırma
şartlarını aracı bankalara bildirmektedir.
Eximbank’ın kullandırdığı krediler:
 Kısa Vadeli İhracat Kredileri
 Özel Krediler
 Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kapsamındaki
Krediler
 İslam Kalkınma Bankası Kaynaklı Krediler
DİĞER İHRACAT FİNANSMAN
ARAÇLARI
Uluslararası ticaretin gelişmesi ile birlikte dış
ticaret finansman teknikleri de gelişmiş;
dünyada finansman kaynağı gerektiren
alanlarda kaynak olanaklarını zorlayan,
sistemin ve imkanın el verdiği ölçüde bunu
başarabilen şirket ve kurum yapıları ortaya
çıkmıştır.

Finans kaynaklarının hangi alana
yöneltileceği hususunda etkili dış ticaret
finansman şirketleri yaygınlaşmış;
uluslararası veya yerli nitelikli bir kuruluş
tarafından yürütülen factoring, fortfaiting
veya leasing işlemleri, dış ticaret işlemleri ile
birlikte, yapılan ticaretin karşılıklı finansmanı
ve uygulanan teknikler önemli rol oynamaya
başlamıştır.
Factoring İşlemleri
Factoring, büyük miktarda kredili satış yapan
firmaların, bu satışlardan doğan alacak
haklarının “factor” veya “factoring şirketi”
olarak adlandırılan finansal kuruluşlar
tarafından satın alınması esasına dayanan bir
finansal faaliyettir.
Kısaca Factoring vadeli alacakların
vadesinden önce nakde çevrilmesi işlemidir.

Uluslararası Factoring; alıcı işletme, satıcı
işletme ve factoring şirketi arasındaki
factoring işleminin ayrı ülkelerde faaliyet
göstermesi durumunda gerçekleştirilecek
factoring’e denir.
Uluslararası Factoring sözleşmelerinde dört taraf vardır:
 Satıcı,
 Alıcı,
 Factoring Kuruluşu ve
 Muhabir Factoring Kuruluşu.
Faktoring sözleşmeleri kısa vadeli olup, 60 – 180 gün arasındadır.
Factoring işleminden factoring şirketi, factör ücreti, komisyon
veya finansman ücreti alırken, satıcı firma vadeli alacaklarını
belirli bir faiz oranı üzerinden iskontolu olarak tahsil eder.

Kapsam olarak factoring; bir mali kuruluş
(factor) ile ticari borçlular (alıcılar) ve mal
satan veya hizmet arz eden bir ticari işletme
arasında (satıcı) üç taraflı bir sözleşmedir.

Yurtdışı Factoring sayesinde, Türk
ihracatçılarına yeni pazar ve yeni müşterilere
güvenli bir şekilde ulaşarak ülke ihracatının
artışına katkıda bulunma imkanları verilirken,
yurtiçi Factoring ile alacakların ödenmeme
riski ve tahsilat problemlerinin ortadan
kaldırılarak, yöneticilerin üretim, kalite
arttırma, pazarlama ve organizasyon gibi asıl
amaçlara yönelmelerine olanak verilmiş olur.
Faktör müşterisine 3 temel hizmet sunar:
 Borcun tahsili ve yönetimi,
 Riskin üstlenilmesi,
 Finansman sağlanması

Borcun tahsili ve yönetimi: Factoring
kuruluşu, alıcıların ödememe veya
ödeyememe riskini üstlenerek, satıcının vadeli
satışlarından doğacak alacaklarını garanti
altına alır. Satıcının tüm cirosunu devralarak,
satış kayıtlarını tutarak işletmenin yükünü
hafifletmekte ve alıcı riskini en aza
indirmektedir.

Riskin üstlenilmesi (Kredinin garantisi):
Dünya pazarlarını sürekli izleyebilen
deneyimli elemanlar çalıştırılabilen factoring
kuruluşları riskli alacakları daha kolay tahsil
edebilmektedir ve riski üstlenmeleri halinde
sigorta giderlerine yakın bir ücreti de risk
primi olarak almaktadırlar.

Finansman sağlanması: Factoring kuruluşu
vadeli alacağa karşı nakit ödemede
bulunduğundan, bir şirketin geleceğe yönelik
planlarında en önemli yeri tutan kesintisiz
nakit akışını sağlamakta ve işletme
devamlılığına büyük bir katkı vermektedir.

Ülkemizde factoring hizmetlerinden en çok
yan-sanayi şirketleri, küçük ve orta ölçekli
şirketler, sektörler itibariyle de en çok sanayi,
tekstil, gıda, hizmetler sektörü, otomotiv,
makine ve teçhizat, yedek parça, büro
makinaları, sağlık ve temizlik sektörleri ile
yayıncılık sektörleri yararlanmaktadır.
Forfaiting İşlemleri

Forfaiting, dış ticaret finansmanında
Factoring’e nispeten benzeyen ancak daha
çok orta süreli senetli alacakların
yönetiminde kullanılan bir araçtır. Forfaiting
genellikle mal ve hizmetlerin dış satımında
doğan orta süreli alacakların, daha önce bu
alacakları ellerinde bulunduranlara başvurma
hakkı bulunmaksızın (rücu edilmemek koşulu
ile) satın alınmasıdır.
Forfaiting’de 4 taraf vardır:
 Satıcı (ihracatçı)
 Alıcı (İthalatçı)
 İhracatçı Bankası (Forfaiter)
 İthalatçı Bankası (Aval bankası)

Fortfaiting’in ihracatçıya sağlamış olduğu en
önemli faydalardan biri alacağa bağlı,
ihracatçının karşılaşabileceği ticari risk,
transfer riski, kur riski ve ülke risklerinin
forfaiter’a devredilmesidir.
Factoring ile forfaiting arasındaki
farklar



Factoring işlemi kısa vadeli (3 - 6 ay) alacakların satışını
konu edinirken, Forfaiting işlemi Factoring’ e nazaran daha
uzun vadeli (6 ay ve daha uzun süre) alacakların satın alınma
ve devralınmasına dayanır.
Factoring işleminde ihracatçı kuruluş ticari ve politik riskleri
vade süresince taşımaya devam ederken, Forfaiting işleminde
bu riskler tamamen forfaiter’a (ihracatçının finansman
kuruluşu) devredilmiştir.
Factoring’den farklı olarak Forfaiting işlemine konu olan
alacak senetleri için ikincil pazarın oluştuğu ve bu senetlerin
pazarda alınıp satılması da söz konusudur.

Kullanım alanlarının genellikle, demir-çelik,
çimento, petro-kimya, elektronik sanayi ve ilaç
sektöründe yoğunluk kazandığı forfaiting işlemleri
ülkemizde henüz istenilen yaygınlığa
kavuşamamıştır. Özellikle, Rusya, Orta Asya
ülkeleri, Tunus, Irak ve İran'da faaliyette bulunan
Türk inşaat firmaları tarafından forfaiting yoğun bir
şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu ülkelerde
faaliyetlerini sürdüren firmalar, bu ülkelerin
taşıdıkları ekonomik ve siyasal riskler nedeniyle,
vadeli alacaklarını iskonto ettirerek nakde
çevirmektedirler.
İTHALAT FİNANSMANI

İthalatçıların ithal edecekleri varlıkların
finansmanı için bankalardan aldıkları TL veya
döviz kredileri mevcuttur. Ayrıca satıcılar mal
mukabili ihracat, vadeli ihracat, kabul kredili
ihracat gibi ödeme şekillerine göre mal
sattıklarında bir anlamda ithalatçıya kredi
sağlamış olmaktadırlar.
Finansal Kiralama İşlemleri
(Leasing İşlemleri)

Finansal Kiralama (Leasing), bir yatırım
malının kullanım hakkının, mülkiyeti finansal
kiralama şirketinde kalarak veya eğer
sözleşmede belirtilmiş ise sözleşmede
belirlenen değer üzerinden sözleşme süresi
sonunda mülkiyetin kiracıya geçmesi şartıyla,
belirli bir kira karşılığında, kiracıya
verilmesini sağlayan finansman yöntemidir.
Taraflar



Kiralayan: Finansal kiralamayı yapan tüzel
kişidir.
Kiracı: Finansal kiralamayı kabul eden gerçek
veya tüzel kişidir.
Satıcı: Finansal kiralama şirketine söz
konusu yatırım malını satan işletmedir.

Finansal kiralama ile kiracı kuruluşa sağlanan
en büyük yarar; kiralama yolu ile söz konusu
yatırım için kiracının işletme öz
kaynaklarından asgari ölçüde harcama
yapmasıdır. Finansal kiralama ile belli bir
süreliğine sahip olunan mal veya ekipman
kiracı tarafından hem ek gelir yaratıcı bir
şekilde kullanılır hem de kira bedeli yaratılan
bu ek gelirden karşılanır.
Sözleşmenin finansal kiralama sayılabilmesi için aşağıdaki
koşulların yerine getirilmesi gerekir:
 Kiralama işleminde; iktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi
sonunda kiralayana devredilmesi.
 Kiracıya kira süresi sonunda iktisadi kıymeti rayiç bedelinden
düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması.
 Kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün %
80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması.
 Sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü
değerlerinin toplamının iktisadi kıymetin rayiç bedelinin %
90’ından daha büyük bir değeri oluşturması.