Dersin adı

Dersin adı
Sınıf
Ünitenin Adı
FEN ve TEKNOLOJİ
Konu-3: DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ
7A-7B-7C-7D-7E-7F-7G
Önerilen Süre: 7 ders saati
ÜNİTE-1:VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER
SİSTEMİMİZ
(ENDOKRİN SİSTEM)
Öğrenme ALANI:CANLILAR VE HAYAT
Kazanımlar:
3.5 İç salgı bezlerini; model, levha ve/veya şema üzerinde göstererek görevlerini açıklar (FTTÇ-4).
Sınırlamalar:
 3.5 İç salgı bezleri olarak hipofiz, pankreas, tiroit, böbrek üstü bezleri ve eşeysel bezler verilir, yapılarına girilmez.
Erkek ve dişi salgı bezleri ayrı ayrı şekiller üzerinde verilir.
 3.5 Hormonlara örnek olarak günlük hayattan bilinen hormonlar (tiroksin, büyüme hormonu, insülin, glukagon,
adrenalin vb.) verilir.
Ünite konusu Odağındaki Kavramlar
Güvenlik Önlemleri (Varsa)
Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve teknikleri
Kullanılan Eğitim TeknolojileriAraç, Gereçler ve Kaynakça
Salgı Bezi – Hormon
Anlatım soru-cevap Buluş yoluyla öğrenme
M.E.B 7.sınıf Fen ve teknolojı Öğrenci derskitabı ve Öğrenci Çalışma
Kitabı,etkinlikmalzemleri
Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri:
Önceki haftada işlenen konular kısaca hatırlanıp varsa kontrol edilecek ödevler hep birlikte yapılır.
DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMİMİZ
Öğrenciler neredeler?:
*Bu konuyla ilgili öğrenciler ön bilgiye önceden sahip değillerdir.
Öğrenciler nereye GELECEKLER?
* Öğrenciler bu konuda:
1-Denetleyici ve düzenleyici sistemlerde görevli yapı ve organları ile bu sistemin vücudumuzdaki diğer sistemler ile düzenli ve birbiriyle eş
güdümlü çalışmasını anlamaları sağlanacaktır.
Ön Bilgileri Yoklama ve Merak uyandırma(ENGAGE):
*KONUYA GİRİŞ:
38.sayfadaki foto inceletilir.””iç salgı bezlerimiz” adlı metin okutulur.
*Araştıralım-Hazırlanalım: (Gruplar halinde yapabilecekleri bir çalışma.)
KEŞİF Aşaması (Explore):
*Çalışma kitabı 19.etkinlik “İÇ SALGI BEZLERİMİZ " yapılır.
AÇIKLAMA Aşaması (Explain):
*Ders kitabı 39.syf’da yer alan şema üzerinde iç salgı bezleri inceletilir.İç salgı bezlerini ve görevlerini
okurlar.
SİSTEM)
*Vücudumuzdaki tüm organlar arasındaki uyum ve koordinasyon sadece sinir sistemi ile değil ayrıca
iç salgı bezlerimizin de işbirliği ile sağlanır.
*Sinir sistemi çok hızlı ve kısa süreli çalışır ve organları anında etkiler.
Konunun işlenişi)
İÇ SALGI BEZLERİMİZ(ENDOKRİN
*Endokrin sistem ise, organlar üzerinde yavaş ve sürekli ,fakat uzun süreli denetim sağlar.
(hayvanlarda her iki sistem de vardır. Ancak bitkilerde sadece endokrin sistem vardır.)
- Endokrin sistem vücudun farklı yerlerinde bulunan özel bezlerden oluşur.
- İç salgı bezleri denetim ve düzenleme işini gerçekleştirmek üzere HORMON adı verilen kimyasal bir madde
salgılarlar. Hormonu direkt kana verdikleri için bu bezler İÇSALGI bezidir.
- Organların çalışmasını etkileyen özel mesaj taşıyıcı yapılara HOR MON denir.
- Hormonlar golgi aygıtı organelinde protein ve yağ kullanılarak üretilirler.
- Hormonlar kan yoluyla tüm vücuda gider ancak sadece hedef organları neyse onu etkilerler.
- Zamanla yapıları bozulduğu için ihtiyaç olduğunda gerektiği kadar üretilirler.
-Hormonların az yada fazla salgılanmaları hastalığa neden olur.
-Kullanılmayan hormonlar karaciğerde parçalanır.
İÇ SALGI BEZLERİMİZ
Hipofiz Bezi:
BÜYÜME hormonu (Somatotropin)
- İçsalgı bezlerinin çalışmasını düzenler ve denetler.
- Sinir sistemi içsalgı bezleri arasındaki uyumu sağlar
- Büyümeyi sağlar
(Beyin taban kısmında nohut büyüklüğündedir. Vücudun yaşa göre büyümesi-su dengesi-kan basıncı
kontrolü-süt bezlerinin gelişimi-süt salgılanması-annelik duygusu)
Tiroit Bezi:
TİROKSİN hormonu
-Büyümeyi, gelişmeyi metabolizmanın hızını ve vücudumuzdaki diğer kimyasal olayları düzenler.
-Gereğinden fazla salgılanırsa oksijen kullanımı artar ve metabolizma hızlanır. Aşırı terleme,
çarpıntı, sindirim bozuklukları olur.
-Yapısında iyot minerali vardır.
- Eğer yeterince iyot alınmazsa tirot bezi tiroksin üretmek için çok çalışır ve tiroid bezi büyür
“guatr” hastalığı oluşur.
(Boynun ön kısmında H harfi şeklindedir. Kan damarı ve sinir çoktur yapısında.Kalsitonin hormonu da
vardır.)
Böbreküstü Bezi:
ADRENALİN hormonu
- Korku,öfke ve sevinç anında kalbin atış hızının artması bu hormona bağlıdır.
- Kan şekerini arttırır. Kanın akış hızını ayarlar.Kanın pıhtılaşma hızını da ayarlar.
(iki adettir.böbreklerin üst ksımına yapışmış haldedir.böbrek yapısıyla alakası yoktur.Aldosteron
hormonu da vardır.)
Pankreas Bezi:
(Karın boşluğunda midenin hemen altında.hem iç-hem dış salgı yaptığı için karma bir bezdir.)
-ürettiği iki hormon ile kandaki şeker oranını düzenler.
İNSULİN hormonu
-Kan şekerinin düşürür.Şekerin karaciğere ve dokulara geçmesi ile depolanmasında etkilidir.
GLUKAGON hormonu
-Kan şekerini arttırır.Karaciğerde depolanmış şekeri kana geçirir.
Yumurtalık Bezi:
Östrojen hormonu
-Ergenlik döneminde cinsiyete özgü özelliklerin oluşmasını sağlar.
-Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar.
Testis Bezi:
Testesteron hormonu
-Ergenlik döneminde cinsiyete özgü özelliklerin oluşmasını sağlar.
-Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar.
*Çalışma kitabı 20.etkinlik “HORMONLARIN KONTROLÜ " yapılır.
GENİŞLETME AŞAMASI
-Öğretmen kılavuzundaki bu sistemin sağlığı ile ilgili metin okutulur.
*Çalışma kitabı 21.etkinlik “Vücudumuzdaki sistemler " yapılır
.DEĞERLENDİRME Aşaması:
*Çalışma kitabı 22..etkinlik “Sinir Sistemimiz ve iç salgı bezlerimizi oynayarak öğrenelim " yapılır
*Kendimizi değerlendirelim soruları 40 da
……………………………………………
Fen ve Teknoloji Öğretmeni
www.ogrenciyiz.net
Okul Müdürü