Uzun dönem sağlık risklerinin değerlendirilmesi PKOS`lu hasta

Endokrin Algoritmler (2014)
Editörler : Prof Candeğer Yılmaz, Prof Füsun Saygılı, Prof Gökhan Özgen, Doç Şevki Çetinkalp, Doç Mehmet Erdoğan. Prof Taylan Kabalak
Konu editörü : Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız
POLİKİSTİK OVER SENDROMU TEDAVİ ALGORİTMİ
PKOS’lu hasta yönetimi
Uzun dönem sağlık risklerinin
değerlendirilmesi
Ailede diyabet öyküsü
Vücut kitle indeksi
Kan basıncı ölçümü
Lipid profili
Oral glukoz tolerans testi 1
Duygudurum değerlendirmesi 2
Kardiyometabolik risk sınıflaması
Artmış risk:
Obezite
Sigara kullanımı
Dislipidemi
Hipertansiyon
Prediyabet
Sedanter yaşam
Yüksek risk:
Metabolik sendrom
Tip 2 diyabet
Bilinen vasküler hastalık
Obstrüktif uyku apnesi
Gebelik planı olmayan hastada tedavi
Yaşam tarzı değişikliği
- Obez hastalarda kilo verme, normal
vücut ağırlığına sahip hastalarda kilonun
korunması amaçlı bireyselleştirilmiş diyet,
egzersiz ve davranış tedavisi
Farmakolojik tedavi
- Oral kontraseptifler (OK) 3
Hirşutizm skoru yüksek hastalarda
tanıdan itibaren ya da OK tedavisine 6
ayda beklenen cevap alınamadığı
durumlarda tedaviye anti-androjen ajan
eklenebilir
- Metformin
Yaşam tarzı tedavisine cevap alınamayan
IGT veya tip 2 diyabetli hastalarda ya da
OK tolere edemeyen hastalarda ikincil
seçenek
Kozmetik tedavi 4
İnfertilite tedavisi
Yaşam tarzı değişikliği
- Obez hastalarda kilo verme amaçlı
bireyselleştirilmiş diyet, egzersiz ve
davranış tedavisi
Klomifen sitrat
Birinci basamak tedavi
Klomifen sitrat + Metformin
Gonadotropinler
Laparoskopik over cerrahisi
In vitro fertilizasyon
1 Tüm
PKOS hastalarında prediyabet ve diyabet riski değerlendirmesi için tanı esnasında 75gr 2 saatlik standart oral glukoz
tolerans testi yapılması önerilir. Bu testin takip esnasında bireysel diyabet risk faktörleri değerlendirilerek belli aralıklarla
tekrar edilmesi önerilir. Klinik araştırma protokolleri dışında rutin klinik takipte açlıkta veya test esnasında insülin değerlerinin
ölçülmesi gerekli değildir.
2 PKOS
hastalarında depresyon ve anksiyete gibi duygudurum bozukluklarının görülme sıklığı belirgin olarak artmıştır. Bu
nedenle tanı ve klinik takipte rutin olarak depresyon/anksiyete taraması yapılması önerilir.
3 Oral
kontraseptifler PKOS uzun dönem tedavisinin temel taşıdır. PKOS hastalarına bu ilaçları reçete ederken Dünya Sağlık
Örgütü önerilerine göre kontrendikasyon sorgulaması yapılmalıdır. Hastanın yaşı, sigara kullanımı, obezite, hipertansiyon,
diyabet durumları dikkate alınarak kontrendikasyon durumlarında bu ilaçlar kullanılmamalıdır.
4
Hirşutizmi olan PKOS hastalarında farmakolojik tedavi ile beraber mekanik temizlik ve epilasyn uygulanır. Terminal kılların
kalıcı olarak ortadan kaldırılmasına yönelik olarak epilasyon metotları arasında elektroliz ve selektif fototermoliz (lazer
tedavisi) yer alır.