Terms of Reference

Danışmanlık İş Tanımı
Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD)
Teknik Analizi
I.
Proje
Çevreye Uyumlu Sosyo-Ekonomik Kalkınma için Sivil Toplum Hareketi Projesi, sivil toplum
kuruluşlarının, basının da konuya ilgisinin giderek artmasıyla, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve
Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) ile ilgili yasal düzenleme ve karar alma süreçlerine, kamu yetkili
makamları ve profesyonel şirketler ile birlikte eşit paydaşlar olarak dahil olmalarını hedeflemektedir.
Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Türkiye olmak üzere beş yararlanıcı ülkeyi kapsayan
proje, resmi olarak Şubat 2016 tarihinde başlamış olup, süresi 36 aydır.
Proje kapsamında, ÇED ve SÇD konularında, yararlanıcı beş ülkede, ulusal düzenleyici çerçevenin
derinlemesine analizi yapılacaktır. Bu sayede, tüm ülkelerdeki düzenleyici çerçevelerin eksikliklerinin
belgelere dayandırılması sağlanacaktır.
Bu analiz, ÇED, SÇD, halkın katılımı, çevresel adalet, sınırlar arası işbirliği ve diğer ilgili yasalar da dahil
olmak üzere ulusal çerçeveleri, AB gereklilikleri ve uluslararası iyi uygulamalarla karşılaştırmalı olarak
gözden geçirecek uzman bir danışman tarafından yapılacaktır.
II.
Amaç ve işin kapsamı
İşin amacı, proje kapsamında aşağıdaki proje hedeflerini destekleyecek derinlemesine bir analiz
hazırlanmasıdır:

STK’ların, halkın katılımı toplantılarında ve savunuculuk etkinliklerinde daha iyi bilgi aktarmalarını
ve derinlemesine tartışmalarını desteklemek için, ÇED ve SÇD konularında lobicilik ve savunuculuk
kapasitelerinin geliştirilmesi. Hazırlanacak olan teknik analiz, STK’ların ilgili ulusal düzenleyici
çerçevelerin eksikliklerini tespit etmedeki takipçilik rollerini ve becerilerini destekleyecektir.

ÇED ve SÇD’leri yöneten düzenleyici çerçeveleri incelemek, uygun hedefleri ve yasal eksiklikleri tespit
ederek iyileştirme için önerilerde bulunmak. Hazırlanacak olan teknik analiz, düzenleyici çerçevenin
iyileştirilmesi için proje dahilinde beş ülkede oluşturulacak olan yol haritasına katkı sağlayacaktır.

STK’ların karar alma süreçlerinde yapıcı rollerinin artması ve kamu yetkili makamları ve yetkili özel
kurumlar tarafından tanınması için ÇED ve SÇD süreçleri hakkındaki bilginin artırılması.

ÇED ve SÇD süreçleri başta olmak üzere sivil toplumun rolü ve karar alma süreçlerine katkıları
konusunda medya farkındalığının artırılması ve konunun medyada daha fazla yer alması.
Hazırlanacak olan derinlemesine teknik analiz, ulusal ve uluslararası düzeyde ÇED ve SÇD ile ilgili
yasaları, uygulamaları, ilkeleri ve iyi uygulamaları gözden geçirecek, iyileştirilebilecek alanları tespit
edecek ve önerilerde bulunacaktır.
Danışman temel çıktı olarak Türkçe bir teknik rapor teslim edecektir.
Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Analizi İçeriği:
1. Genel anlamda ulusal siyasi, ekonomik ve sosyal durum
 Gelişme planları ve ÇED ihtiyacı
 Kamu yetkili makamları ve yetkilendirilmiş özel kurumların ilişkileri
 Toplumsal farkındalık ve sivil toplumun katılımı
 ÇED konusunda medya farkındalığı
2. Türkiye’deki uygulamaları tayin eden ulusal ve uluslararası düzenleyici çerçevenin
gözden geçirilmesi:











Kapsam: dahil edilen alan ve konular
Süreç ve yükümlülükler: Süre kısıtlamaları da dahil olmak üzere uygulanacak olan idari süreçler
ÇED için seçme ve eleme kriterleri (ÇED Yönetmeliği Ek I ve Ek II)
Sorumluluk ve görevler: Tarafların rolleri, yetkili makamlar ve karar alma mercileri
Halkın katılımı toplantıları: Usuller, karar alma süreçlerine katkı ve halkın geneli için
yalınlaştırma olanakları
İzleme ve değerlendirme yöntemleri
Yasaya riayet ve yürürlük: usullere uyulmaması durumunda atılacak adımlar
Yasal çerçevenin sınır ötesi kapsamı: Türkiye’nin taraf olduğu ve ÇED yükümlülükleri getiren
uluslararası sözleşmeler
Diğer çevre kanunları ile uyum: tamamlayıcı unsurlar ve çelişkiler
Uluslararası çerçeve: AB hukuku ve uluslararası ÇED mevzuatı ile çakışmalar, tekrarlar ve/veya
aykırılıklar
Ulusal düzenlemelerin revizyonları: gerekçeler ve mevcut proje ve programlar için çıkarımlar
3. Uygulamadaki etkenler:











Siyasal isteklilik
Bütçe ve kaynak desteği
Halkın güveni ve sürece dahil olması
Yetkilendirilmiş özel kurumların kapasitesi
Uygun çevre politikası çerçevesi
Sektörler arası çevresel hesap verebilirlik için kurumsal düzenlemeler
Halk ve sivil toplum tarafından ÇED raporlarına itiraz süreçleri ve iptal davaları
‘ÇED gerekli değildir’ kararlarına karşı açılmış, emsal gösterilebilecek mahkeme kararları
‘ÇED olumlu’ kararlarına karşı açılmış, emsal gösterilebilecek mahkeme kararları
ÇED sistemini yönetebilecek, ÇED çalışmaları yapabilecek, rapor hazırlayacak ve gözden
geçirecek, eğitim, araştırma ve profesyonel gelişim etkinliklerini üstlenecek yönetici ve teknik
personelin yetkinliği
Yerel, ulusal veya bölgesel düzeyde belirlenen diğer etkenler.
4. Rehber ilkeler ışığında ulusal bağlam:








Taleplere Duyarlılık: halkın bilgilenmesi ve sesini duyurabilmesi için zamanında, hızlı ve uygun
geri dönüş olanaklarının yeterliliği
Verimlilik: ÇED gereksinimleri ve amaçları doğrultusunda paydaşlar ve katılımcılar içim
minimum zaman ve masraf yükü time
Hakkaniyet: herhangi bir tarafa karşı önyargı olmaksızın tüm katılımcılara adaletli yaklaşım
Şeffaflık: belirgin ve kolay anlaşılabilir yükümlülükler ile açık ve erişilebilir süreç
Hesap verebilirlik: tüm tarafların sürecin tüm yükümlülüklerine istinaden sorumlu olması
Kesinlik: tüm kılavuz ve zaman çizelgelerine uyulması; herhangi bir değişikliğin ilgili kurumların
yetkilendirmesi ile yapılması
Yararcılık: sürecin esnek olarak uygulanabilmesi, teklifin uyarlanabilmesi, potansiyel etkiler ve
alınan kararların hedefi
Güvenilirlik: sürecin objektif olarak uygulanması ve bağımsız bir şekilde yönetilmesi
5. Ulusal ve uluslararası iyi uygulamalar


İyi örnekler:
- Yasa ve uygulama
- Yetkilendirilmiş özel kurumların kapasitesi
- Kamu, medya ve sivil toplumun katılımı
ÇED uygulamalarında başarı etkenleri
6. İyileştirilebilecek konular, öneriler ve sonuçlar
Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) Analizi İçeriği:
1. Genel ulusal siyasi, ekonomik ve sosyal bağlam
 Gelişme planları ve SÇD ihtiyacı
 Kamu yetkili makamları ve yetkilendirilmiş özel kurumların ilişkileri
 Toplumsal farkındalık ve sivil toplum katılımı
 SÇD ile ilgili medya farkındalığı
2. Türkiye’deki uygulamaları tayin eden ulusal ve uluslararası düzenleyici çerçevenin
gözden geçirilmesi:











Kapsam: dahil edilen alan ve konular
Süreç ve yükümlülükler: Süre kısıtlamaları da dahil olmak üzere uygulanacak olan idari süreçler
ÇED için seçme ve eleme kriterleri (ÇED Yönetmeliği Ek I ve Ek II)
Sorumluluk ve görevler: Tarafların rolleri, yetkili makamlar ve karar alma mercileri
Halkın katılımı toplantıları: Usuller, karar alma süreçlerine katkı ve halkın geneli için
yalınlaştırma olanakları
İzleme ve değerlendirme yöntemleri
Yasaya riayet ve yürürlük: usullere uyulmaması durumunda atılacak adımlar
Yasal çerçevenin sınır ötesi kapsamı: Türkiye’nin taraf olduğu ve SÇD yükümlülükleri getiren
uluslararası sözleşmeler
Diğer çevre kanunları ile uyum: tamamlayıcı unsurlar ve çelişkiler
Uluslararası çerçeve: AB hukuku ve uluslararası ÇED mevzuatı ile çakışmalar, tekrarlar ve/veya
aykırılıklar
Ulusal düzenlemelerin revizyonları: gerekçeler ve mevcut proje ve programlar için çıkarımlar
3. Ulusal ve uluslararası iyi uygulamalar
 İyi örnekler:
- Yasa ve uygulama
- Yetkilendirilmiş özel kurumların kapasitesi
- Kamu, medya ve sivil toplumun katılımı
 SÇD uygulamalarında başarı etkenleri
4. Öneriler ve sonuçlar





Uygulamaya yönelik beklentiler
Göz önüne alınması gereken SÇD kılavuz ilkeleri
Uluslararası iyi uygulamalardan örnekler ve Türkiye’ye benzer ülkelerdeki uygulamalar
Kamu kurumlarına yönelik yol haritası ve uygulama stratejisi konularında öneriler
Paydaşların politikaları, kapasite artırımı ve farkındalıklarına yönelik öneriler
III.
Danışmanda aranan nitelikler
Bilgi & Deneyim
 Üniversite diploması;
 ÇED ve SÇD ile ilgili Türkiye’deki düzenleyici çerçeve, AB Direktifleri ve uluslararası iyi uygulamalar
konularında deneyim
 Teknik rapor ve analiz yazma deneyimi
 Sivil toplum ile çalışma deneyimi
 Düzenleyici yasal çerçeveler, doğa koruma, halkın katılımı, hukukun üstünlüğü, sivil toplum veya ilgili
diğer alanlarda profesyonel deneyim.
 Gelişmiş iletişim becerileri
 Türkçe olarak açık, anlaşılır ve öz yazma becerileri;
 Türkiye’nin ulusal duruşuna aşinalık
Diğer:


İyi bilgisayar ve internet becerisi; tüm Office programlarını kullanma becerisi,
İnisiyatif, güçlü kavrama ve analitik beceriler, mantıklı değerlendirme
IV.
Süre ve çalışma ortamı
Danışmanlık hizmeti 24 Ekim 2016 tarihinde tamamlanacaktır.
Danışman, Proje Koordinatörü ve WWF-Türkiye proje ekibi ile devamlı iletişim halinde olacak şekilde
evden çalışacaktır. Danışman, teknik analiz ile ilgili olarak yol gösterecek ve gerektiğinde bilgi sağlayacak
olan Proje Koordinatörüne doğrudan raporlama yapacaktır.
V.
Teslimat ve zaman çizelgesi
Danışmanlık hizmeti, danışmanlık kontratının imzalamasının ardından hemen başlayacaktır.
Danışman, taslak analizi 3 Ekim 2016 tarihinde teslim edecektir. Proje Koordinatörü taslak analizi gözden
geçirecek ve düzeltme veya eklemeler isteyebilecektir.
Analizin nihai hali, düzeltmeler ile birlikte elektronik formatta 24 Ekim 2016 tarihinde Proje
Koordinatörü ’ne teslim edilecektir.
Danışmanın ödemesinin tamamı derinlemesine teknik analizin istenilen şekilde teslim edilmesinden ve
Proje Koordinatörü tarafından onaylanmasından sonra tek seferde yapılır.
VI.
Başvuru usulü
Danışmanlık için son başvuru tarihi 12 Ağustos 2016’dır.
Özgeçmiş, ön yazı ve ücret teklifiniz ile birlikte başvurunuzu [email protected] e-mail adresine
gönderiniz. Ücret teklifiniz danışmanlık hizmetinin tamamlanabilmesi için toplam maliyeti kapsamalıdır.