UYGULAMADA YAŞANAN SORUNLAR Yrd. Doç. Dr. Nezih VAROL Marmara Ün. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı İSİG Sorumluluk Denetim Kurumsallık Mevzuat Çok kapsamlı Karışık Kapsamlı Karmaşık Yok İşçi Yetersiz Yetersiz Yok Yok İşveren Çok pahalı Çok yüklenmiş Tasnif edilmemiş Yok Meslek Adamı Karmaşık Ortada Yok Yok 2005 2009 Zorunlu sigortalı İşçi 6.918.605 8.950.211 çırak 241.032 251.590 Bağ-Kur 1479 ve 2926 sy kanun kapsamında toplam 3.354.372 3.286.387 Toplam aktif çalışan kişi 15.096.008 İşçi Ve İşyeri Sayılarının İşyeri Büyüklüğüne Göre Dağılımı. Ekim -2009 Ölçek Sayısı İşçi İşyeri Sayı % Sayı 1-3 işçi 1.221.248 13.64 773.145 4-6 işçi 835.749 09.34 175.170 7-9 işçi 601.764 06.72 76.445 10-19 işçi 1.185.096 13.24 89.034 20-29 işçi 690.232 07.72 28.977 30-49 işçi 60.7 897.359 10.02 98.1 23.642 50-99 işçi 100-499 işçi 500-999 işçi 1000 + işçi Toplam 39.3 851.635 1.825.472 446.807 394.849 8.950.211 09.52 20.39 04.99 04.42 100.0 12.273 9.562 670 1.9 197 1.189.115 % 65.2 14.7 06.4 07.5 02.4 01.9 01.0 00.8 00.01 00.00 100.0 20.000 den büyük İşyeri Sayıları ve İşçi Büyüklüğüne Göre Dağılımı. Ekim -2009 İşletme sayısı 50-99 işçi 100-499 işçi 500-999 işçi 1000 + işçi 348.344 3590 2649 175 58 ANKARA 98.323 954 769 64 23 İZMİR 85.793 859 591 46 9 BURSA 47.981 539 493 49 14 ANTALYA 45.283 445 530 39 3 KOCAELİ 27.967 442 379 32 9 KONYA 27.492 253 147 10 2 MUĞLA 25.811 261 177 11 4 MERSİN 25.279 194 162 4 0 İSTANBUL % 72.8 iş kazası 1-49 işçi çalıştıran işyerlerinde % 27.2 iş kazası 50-1000 işçi çalıştıran işyerlerinde MEVZUAT İSİG’den ziyade, yaptırımlar ön planda; insan/işçi - üretim -işletme üçgenindeki felsefe korunmamış. İşverene sorumluluk yüklenmiş ama uygulamadaki ve denetimdeki meslek adamları ikinci planda. İs Sağlığı ve İş Güvenliği Kurulları işlevsel değil. İŞÇİ İş garantisi yok, ortama katlanmak zorunda Uzmanlaşma yok, Meslek lisesi çıkışlı değiller, MEM gelişmeleri göz ardı ediyor. Yaşam kalitesini artırtmayı düşünmüyor. Geleneksel yapıya uygun yaklaşım (günlük) İŞVEREN Üretim garantisi yok, krizden korkuyor. Gelişmiyor. İş ortamını iyileştirme pahalı. MEM gelişmeleri göz ardı ediyor. İşçinin yaşam kalitesini artırtmayı düşünemiyor. Geleneksel yapıya uygun yaklaşım (günü kurtarma) Gerektiğinde uzman desteği arama. MESLEK ADAMI İşyeri Hekimleri tedavi edici hekimliği benimsemiş, İŞİG, İkinci iş İşverene karşı zayıf durumda Meslek örgütü çalışmaları yetersiz ÇSGB ile TTB çatışması işçi için değil, 1993 yılı sonrası eğitimler farklı ve zayıf Tabip Odalarının İşletmeler üzerindeki baskısı, ikinci iş-para amaçlı. ÇÖZÜM Önce İSİG amaçlarına uygun mevzuat. Koruyucu Sağlık hizmetlerine öncelik. Birinci Basamaktan primer sağlık hizmeti istemi İş sayısına göre değil işletme bazlı hizmet Meslek örgütlerinin, öncelikle İSİG alanında uzmanlaşmaya yönelik eğitim desteği ÇSGB ile TTB/Mühendis Odaları ile kurumsal ilişki. Yrd.Doç.Dr. Nezih VAROL Halk Sağlığı ve Adli Tıp Uzmanı Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi [email protected] 0. 542.2421392 0.505.3303919