Absorbsiyon

Prof. Dr. Sena ERDAL

Yeter derecede eğitime sahip olmalısın ki
etrafındaki insanları lüzumundan fazla büyük
görmeyesin; fakat bilge olacak kadar da
eğitim görmüş olmalısın ki onları küçük
görmeyesin.
M.L.Boren
ABSORBSİYON





İNCE BARSAKTA ABSORPSİYON
SUYUN ABSORPSİYONU
İYONLARIN ABSORPSİYONU
KARBONHİDRATLARIN ABSORPSİYONU
KALIN BARSAKTA ABSORPSİYON VE
FEÇESİN OLUŞUMU
GASTROİNTESTİNAL ABSORPSİYON


Her gün gastrointestinal yoldan absorbe
edilmesi gereken toplam sıvı miktarı, alınan
sıvı (1.5 litre kadar) ile çeşitli gastrointestinal
bezler tarafından salgılanan sıvının (7.5 litre)
toplamına eşittir.
Yaklaşık 9 litre olan bu sıvının 8- 8.5 litresi
ince barsaklardan absorbe olur. Geri kalan
0.5 -1 litresi, ileoçekal valvülden geçerek
kolona girer.
250 m2


İnce barsaklarda emilim
mukoza tarafından yapılır.
Mukozadaki yakınlaşan
valvüller, villuslar ve
mikrovillüsler barsak
emilim yüzeyini artırırlar.
Intestinal Wall
Villi
Mucosa
Mukozada
absorpsiyon
yüzeyini artıran
yapılar
İNCE BARSAKTA ABSORPSİYON


İncebarsaktan günde birkaç yüz gram
karbonhidrat, 100 gr. ya da daha çok
yağ, 50-100 gr. amino asit, 50-100 gr.
iyon ve 7-8 litre su absorbe olur.
İncebarsağın absorpsiyon kapasitesi yüksek
olduğundan günlük diyetle bunların birkaç
katı da alınsa absorbsiyon gerçekleşir.
MİDEDE ABSORBSİYON


Midede villus tipi absorpsiyon alanı
bulunmayışı ve epitel hücreleri arasında sıkı
bağlantılar olması nedeniyle absorpsiyon
işlemi hemen hemen olmaz.
Sadece alkol ve lipidde yüksek oranda
eriyen bazı ilaçlar, aspirin gibi; az miktarda
absorbe edilebilir.
SUYUN ABSORPSİYONU



Su intestinal mukozadan tamamen diffüzyon
yoluyla emilir.
Suyun plazmadan kimusa geçişi aynı yolladır.
Kısa süre içinde yeterli miktarda su osmoz ile
kimusa nakledilir ve böylece kimus plazma ile
izoosmotik bir hale getirilmiş olur.
İYONLARIN ABSORPSİYONU




Hergün 20-30 gr. Na+ intestinal sekresyonlar ile
sağlanır, 4-5 gr. Na+ alınır, 25-35 gr. Na+
incebarsaklardan absorbe edilir. Bu miktar vücuttaki
Na+ un 1/7'ni oluşturur.
Na+ absorpsiyonunda esas mekanizma, Na+ un
epitel hücresinden intersellüler aralıklara aktif
transportudur
İncebarsakların üst kısmında klorun transportu
tamamen pasif diffüzyonla oluşur.
Ca++ ve Fe++ iyonları aktif olarak absorbe edilirler.
KARBONHİDRATLARIN
ABSORPSİYONU



Bütün karbonhidratlar monosakkaritler
şeklinde absorbe edilirler. Disakkarit şeklinde
emilim çok azdır.
Absorbe olmuş monosakkaritlerin büyük
bölümü glukozdur.
Glukoz, nişastanın son ürünü olması nedeniyle,
tüm karbonhidratların %80’inden fazlasını
oluşturur.
GLUKOZUN ABSORBSİYONU



Sodyum kotransport mekanizmasıyla taşınır.
Transport iki aşamada gerçekleşir.
Birincisi; Sodyumun bazolateral membrandan
parasellüler aralıklara transportudur, bu hücre
içi sodyum miktarını azaltır.
İkincisi; Hücre içinde sodyumun azalması
lümendeki sodyumun kolaylaştırılmış
difüzyonla enterositlerin fırçamsı kenarından
hücre içine difüze olmasıdır.
DİĞER MONOSAKKARİTLERİN
EMİLİMİ





Galaktoz glukozla aynı mekanizma ile emilir.
Fruktoz transportu sodyum ko-transport
mekanizmasıyla meydana gelmez
Fruktoz enterositler boyunca kolaylaştırılmış
difüzyonla taşınır.
Fruktoz sodyumla birlikte taşınmadığı için
transport hızı onlarınkinin yarısı kadardır.
En hızlı taşınan galaktozdur. Bunu glikoz
takibeder.
MONOSAKKARİTLERİN EMİLİM HIZI






Galaktoz 1.1
Glikoz
1.0
Fruktoz
0.4
Mannoz
0.2
Ksiloz
0.15
Arabinoz 0.1
PROTEİNLERİN ABSORBSİYONU


Proteinlerin büyük bölümü amino asitler halinde
emilirler.
Amino asit naklinin esas mekanizması kesin olarak
bilinmemekle beraber en az 5 farklı taşıyıcı sistemin
bulunduğu bilinmektedir.
1- nötral amino asitler,
2- bazik amino asitler,
3- asidik amino asidler,
4- prolin ve hidroksiprolin için spesifik olan sistemler.
Mide ve ince barsaklarda proteinlerin sindirimi
YAĞLARIN ABSORBSİYONU



Yağlar barsaktan yağ asitleri ve monogliseritler
halinde absorbe edilirler.
Trigliseridlerin ER’da yeniden sentez edilişi:
Yağ asidi önce koenzim A ile, ATP’den sağlanan enerji
yardımıyla birleşir. Bir sıra kimyasal reaksiyon
kademelerinden geçerek gliserol ile bağlanır ve
trigliseride çevrilir.
Trigliseriler endoplazmik retikulumun boruları
tarafından submukozadaki sıvıya 0.5 mikron çapında
ufak yağ damlacıkları halinde verilirler. Bunlara
şilomikronlar adı verilir.
KALIN BARSAKTA ABSORPSİYON VE
FEÇESİN OLUŞUMU



Günde ileoçekal valvülden kalın barsaklara
400-500 ml. kadar kimus geçer. İçindeki su
ve elektrolitlerin çoğu kolonda absorbe edilir
ve feçes halinde atılacak 80-100 ml kadar bir
kısmı kalır.
Bakteri faaliyeti sonucu meydana gelen diğer
maddeler arasında K vitamini, B kompeks
vitaminleri (B12 , B1, B2 ) bulunur.
K vitamini özellikle önemlidir. Bilindiği gibi kan
pıhtılaşmasında önemli görevler yapar.
ORTALAMA BİR DİYETTE FEÇESİN
YAKLAŞIK BİLEŞİMİ
BİLEŞEN
Su
Katı maddeler
Selüloz ve diğer
sindirilmeyen lifler
Bakteriler
İnorganik maddeler (en
çok kalsiyum ve fosfatlar)
Yağ ve yağ ürünleri
TOPLAM AĞIRLIĞIN % Sİ
75
25
TOPLAM KATILARIN % Sİ
Değişken
30
15
5