TÜRKİYE`DEKİ DEPREM GERÇEĞİ

TÜRKİYEDE DEPREM
Türkiye’de deprem çok olağan dışı bir aktivite değildir. Çünkü ülkemizde depremler 2 tane
aktif durumda bulunan tektonik parçaların hareket etmesi sonucunda oluşmaktadır. Bu
parçalardan biri Türkiye’nin Güney kesimlerinde Arap ve Afrika plakalarının Anadolu
plakalarını sıkıştırmasıyla oluşmaktadır. Diğer parça ise Türkiye’nin kuzeyinde yer alan ve
batıdan başlayıp İstanbul - Erzurum hattını da içerisine alarak İran’ın Kuzeybatısına kadar
uzanan Anadolu fay hattıdır. Bu fay hattı iki tane birbirlerine yatay olarak hareket eden
plakadan oluşmaktadır. Rusya’daki doğuya doğru hareket eden plaka ve bunun tam tersi
istikamete hareket eden Kuzey Anadolu fay hattı bu plakayı oluşturmaktadır. Bu iki plakanın
birbirlerine yatay olarak hareket etmeleri neticesinde bu alanlarda her geçen sene daha da
büyüyen bir stres birikimi olmaktadır. Oluşan bu stresler mevcut kaya kütlelerinin dayanma
noktasından daha büyük bir güce erişmesi sonucu sıklıkla oluşabilen deprem çeşidi olan
“tektonik depremler” meydana gelmektedir. Diğer deprem çeşidi de çökelme biçiminde oluşan
ve volkanik patlamaları da beraberinde getirebilen “Çökme depremler” dir.
Kuzey Anadolu fay hattında oluşan depremler yüzeye çok yakın (5 - 30 km aşağıda)
oluştuğundan oldukça tehlikeli bir karaktere sahiptirler. 17 Ağustosta oluşan deprem bu fay
hattının karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Merkez üssü, yüzeyin sadece 10 - 15 km
altındadır.
Depremlerin ana karakterlerinden biri de, ki Marmara depreminde yaşandığı gibi Richter
ölçeğine göre 4 - 6 şiddetlerine ulaşabilen artçı şokları da beraberinde getirebilmesidir.
Depremin herhangi bir bölgede meydana getirdiği elastiki stres, diğer bölgelerde yeni
streslerin oluşmasına ve artçı şokların artmasına sebebiyet verebilir. Bu hareketlilik yer
kabuğunun normal dengesine ulaşmasına kadar aylarca devam edebilir.
Dünyada her sene bir milyondan fazla deprem yaşanmakta, fakat bunların yaklaşık 10 - 20
tanesi insanlarca hissedilebilmektedir. Dünyada depremlerin %80’inden fazlası Pasifik
kuşağında oluşmaktadır. Türkiye de dünyadaki büyük deprem kuşaklarından birisi olan Asya
kuşağında yer almaktadır.
Türkiye’nin toplam alanı 780.000 m2 ve bu alanın %92’si aktif deprem kuşağında yer
almaktadır. Bu da Türkiye’de yaşayan 65 milyon insanın %95’inin depreme maruz kalması
ve sınai tesislerinin %98’inin deprem kuşağında kurulmuş olması anlamına gelmektedir.
ENDÜSTRİYEL TESİSLER İÇİN BİR KAÇ ÖNERİ
Mutlaka Sigorta ;
 Mutlaka Sigorta : Sigorta Deprem sonucu mal kaybının önlenerek normal yaşama devam
edilebilmesi açısından en önemli korunma kriteridir. Bu anlamda ekonomik faaliyetin
sürekliliği açısından Türkiye’deki tüm tesislerin mutlaka sigortalanması gereklidir.
 Düşük Muafiyetli Poliçe : Bildiğiniz gibi Deprem Teminatı ülkemizde %20-%80 koasürans
ve %5 muafiyet koşulu ile verilebilmektedir. Ancak Muafiyet oranının %2 ye düşürülmesi
yine aynı tarife gereği mümkündür. Özellikle Endüstriyel Sigortalılara hasar anında daha
yüksek bir poliçe performansı için düşük muafiyetli poliçeler önerilmelidir.
 Kar Kaybı Teminatı: 17 Ağustos Depremi göstermiştir ki deprem sırasında oluşan maddi
zararı takiben oluşan iş durması sonucu gerçekleşen kar kaybı endüstriyel işletmeleri ve
giderek Türkiye ekonomisini zorlamaktadır. Bu nedenle Sadece Maddi Zarar poliçesi
yaptırmak oluşan kaybın tamamı ile önüne geçilmesi anlamına gelmemekte, aynı zamanda
depreme bağlı kar kaybı poliçesi de yaptırılmalıdır
Deprem Sonrası Acil Durum Planı ;
 Deprem sonrası güç kaynaklarının devre dışı kalması durumunda alternatif güç
kaynaklarının nasıl oluşturulacağı planlanmalıdır.
 Yarı mamullerin tedarik edildikleri firmaların depremden etkilenmesi durumunda üretim
için gerekli yarı mamullerin nasıl tedarik edileceği planlanmalıdır.
 Hasarlanmış makine ve ekipmanın tamiri ve/veya yeniden satın alınması işleminin en hızlı
nasıl yapılabilir sorusu yanıtlanmalıdır.
 Deprem sonucu mevcut tesisin içerisinde bulunan ürünlerin hasarlanmamış farklı bir tesise
aktarılması konusu planlanmalıdır.
TÜRKİYE VE DÜNYA’DA OLUŞMUŞ DEPREMLERLE İLGİLİ BİR KAÇ
HATIRLATMA
Türkiye’de oluşmuş depremler
Bölge
Tarih
Kayıp
Şiddet
İzmit
Anadolu
Kuzey Anadolu
Erzincan
Malazgirt
İzmir
17 Ağustos 1999
1 Şubat 1944
26 Kasım 1943
26 Aralık 1939
19 Nisan 1903
15 Ekim 1883
(20.000)
3.959
4.013
32.740
6.000
15.000
7.4
7.2
7.2
8.0
7.0
7.0
Dünyada oluşmuş depremler
Bölge
Tarih
Kayıp
Şiddet
Japonya
ABD
ABD ; San Francisco
Çin
Peru
Japonya ; Tokyo
İtalya
ABD ; San Francisco
17 Ocak 1995
17 Ocak 1994
17 Ekim 1989
28 Haziran 1976
31 Mayıs 1970
1 Eylül 1923
28 Aralık 1908
18 Nisan 1906
5.500
57
63
255.000
66.000
143.000
100.000
700
6.9
6.7
7.1
8.0
7.8
8.3
7.5
8.3