duyu organları test sunu-c

advertisement
A.Ç
A.Ç
Vücudumuzun kontrol ve bütünlüğünü
sağlayan yani,canlı vücudundaki yapılar
arasında koordinasyonu sağlayan
sistemler vardır.
BU SİSTEMLER;
1. SİNİR SİSTEMİ
2. ENDOKRİN SİSTEMİ (
HORMONLAR )
A.Ç
HORMONLAR
Endokrin Sistemi iç salgı bezlerinden
yapılmıştır.Bu bezlerin salgıladıkları
salgılara hormon ( Kimyasal Salgılar ) adı
verilir.
İç salgı bezleri,salgıladıkları Hormonları
doğrudan kana verirler.
Hormonlar tüm vücut hücrelerinde veya
belirli ( hedef ) organlarda etkili olurlar.
A.Ç
HORMONLAR
Hormonlar,organlar üzerinde yavaş fakat
uzun süreli etki yaparlar.
İç salgı sistemi;ya tek başına ya da sinir
sistemi ile birlikte organizmada
Düzenleyici olarak görev yaparlar.
A.Ç
Sinir sistemi ile iç salgı sistemi ( endokrin sistem ) düzenleştirici etkilerini şu
şekilde gösterebiliriz :
A.Ç
A.Ç
Hücre çekirdeği
A.Ç
A.Ç
A.Ç
A.Ç
A.Ç
A.Ç
Hipofiz bezinin hormonları,diğer endokrin
bezlerinin çalışmasını ve salgı yapmasını
sağlayarak düzenleyici görev yapar. Bu
nedenle temel bez denir.
A.Ç
GÖREVİ :
Salgıladığı hormonlarla diğer bezlerin
çalışmasını sağlar.
ÖRNEK; Büyüme hormonu vücudun
büyümesini sağlar.
Büyüme hormonu; fazla salgılandığında
DEVLİK,az salgılandığında CÜCELİK
görülür. VAZOPRESSİN salgısı da vücudun
su dengesini düzenler.
A.Ç
HİPOFİZİN SALGILADIĞI
HORMONLAR :
Somatotropin,Anrenokartikotropik
hormonu,Tiroid uyarıcı hormon,Folikül
uyarıcı hormon,Lüteinleştirici
hormon,Lüteotropik hormon,Antidiüretik
hormon,Oksitosin hormon gibi.
NOT :
Hipofiz bezinin salgılanması da hipotalamusun RF
( salgılama faktörü ) salgısı ile kontrol edilir.
A.Ç
Bu bez MELATONİN hormonu
salgılar.
Melatonin dişide
yumurtalıkların çalışmasını
durdurucu etkisi vardır.
Erkeklerde etkisi bilinmiyor.
A.Ç
Tiroid bezi iki çeşit hormon üretir :
A. TROKSİN HORMONU :
B. KALSİTONİN :
A.Ç
A. TROKSİN HORMONU :
Bu hormon,vücut metabolizmasının
hızını,büyüme ve gelişmeyi etkiler.
Alınan yiyeceklerde iyot eksikliği
olursa tiroid bezi büyür. Tiroid bezinin
büyümesi olayına GUATR hastalığı
denir.
Bu hastalığın tedavisi ise iyot içeren
yiyeckleri ( iyotlu tuz ) almak gerekir.
A.Ç
B. KALSİTONİN :
Kandaki kalsiyum (Ca ) ve fosfor
miktarını düzenler.
A.Ç
A.Ç
Paratiroid bezinin salgıladığı
hormona PARATHORMON denir.
Bu hormon fosfor ve kalsiyum
metabolizmasını düzenler.
A.Ç
Erginde,embriyoda büyük olduğundan
bu bezin özellikle embriyo dönemindeki
büyümede etkili olduğu sanılmaktadır.
Timüs bezi gelişmede etkilidir. Çocukluk
döneminde cinsiyet bezlerinin
gelişmesini yavaşlatır.
A.Ç
Böbreküstü bezi ADRENALİN hormonu
salgılar.Adrenalin insanda
heyecanlanma, korku ve kalp atışını
hızlandırır.
A.Ç
Bu bez yapısı gereği iki bölümden
oluşmuştur;
1. Kabuk ( KORTEKS )
2. Öz İç kısım ( MEDULLA
A.Ç
1. Kabuk bölgesi ( KORTEKS ) :
Ürettiği hormonlar;KORTİZON ve
ALDOSTERON dur.Bu hormonlar
vücudun mineral seviyesini ayarlar.
A.Ç
2. Öz bölgesi ( MEDULLA ) :
Bu bölge ADRENALİN hormonu
üretir. Adrenalin hormonu insanda
korku,heyecan ve kalp atışını artırır.
A.Ç
NOT :
Genellikle heyecanlanma, korkma, öfkelenm
anlarında adrenalin miktarı artar. Hormonu
etkisiyle kan şekeri kan basıncı
yükselir,kalp atışı hızlanır,damarlar genişler
ve göz
bebeği büyür.
A.Ç
A.Ç
A.Ç
Hem açık,hem de kapalı bez olarak çalışır.
nedenle karma bez denir.
Pankreas;
I. Sindirim enzimlerini bir kanalla
onikiparmak bağırsağına akıtır.
Açık Bez )
II. Hazırladığı hormonu kana verir.
( Kapalı Bez )
Bu
(
A.Ç
Pankreasın Langerhans
Adacıklarındaki özel hücreler
tarafından meydana getirilen
GLUKAGON ve İNSÜLİN
hormonları kan şekerinin
ayarlanmasında görev yaparlar.
A.Ç
A. GLUKAGON :
İnsüline zıt etkili bir hormondur.Kan
şekerinin ( glikozun ) artmasına neden
olur.Karaciğerdeki glikojenin glikoza
dönüştürüp kana geçmesini sağlarken
kan şekerini artırıcı etki gösterir.
A.Ç
B. İNSÜLİN :
Kan şekerinin azalmasına neden
olur.Şekerin karaciğere ve dokulara
geçerek depolanmasında etkilidir.
A.Ç
NOT:
Şeker hastalarında İnsülin yetersiz
olduğu için kanda şeker oranı
yükselir.Dışardan İnsülin alınarak
kanşekeri düşürülür.Bu hastaların
idrarlarında glikoz bulunur.
A.Ç
A.Ç
Eşey bezleri üreme hormonu
üretirler.Kadınların Ovaryumları
( yumurtalıkları) ile erkeklerin testisleri (
er bezleri ) yumurta ve spermlerin
oluşturulmasının yanı sıra endokrin bez
olarak da çalışırlar.
A.Ç
Er bezlerinde Testesteron hormonu
salgılanır.Yumurtalıklarda Östrojen ve
Progesteron hormonu salgılanır. Bu
hormonlar üreme faaliyetlerini
düzenler ve ikincil eşey kararekterlerin
gelişmesini sağlar.
A.Ç
A.Ç
A.Ç
Hormonların kandaki miktarı genellikle
çok azdır.Ancak,hormonlar bu
miktarlarına karşılık hedef organlarda
uzun süre etkili olurlar.
Buna karşılık hormonların kandaki
miktarları gereğinden az veya fazla
olursa anormalliğe hatta tüm vücutta
dengesizliğe yol açar.
A.Ç
Sinirsel denetimde organların tepkisi çok hızlı
fakat kısa süreli olur.
Hormonal denetimde organların tepkisi
çok yavaş,fakat uzun süre devam eder.
Hormonların hedef organda etkisini
gösterebilmesi için kanda miktarı belli bir
düzeye çıkması gerekir.Bunun için uyarılması
geç olur.
A.Ç
Kandaki miktarlarının azalması
gerekir.Bu nedenle uyarılması uzun
sürer.
Sinir sisteminde iletim sinir
hücrelerinde olur.İletim hızlı
olduğundan uyarılma hızlı olur.
A.Ç
Download