T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 2006/17 SAYILI BAŞBAKANLIK GENELGESİ KAPSAMINDA; KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE SORUMLU/İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR TARAFINDAN İLETİLEN YİRMİ ALTINCI ÜÇ AYLIK DÖNEME İLİŞKİN FAALİYET RAPORLARININ ÖZETİ (01.10.2012 – 30.12.2012) Aralık, 2012 1 İÇİNDEKİLER GENEL BAKIŞ .......................................................................................................................... 3 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ....................................................................... 4 BAKANLIKLAR ..................................................................................................................... 10 VALİLİKLER .......................................................................................................................... 12 YEREL YÖNETİMLER .......................................................................................................... 16 2 GENEL BAKIŞ 2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamında sorumlu kurum-kuruluşlar tarafından Genel Müdürlüğümüze iletilen üçer aylık faaliyet raporları incelendiğinde söz konusu Genelgeye ilişkin olarak aşağıdaki faaliyetlerin yürütülmekte olduğu gözlenmektedir: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Kadına Yönelik Şiddet, Töre ve Namus Cinayetleri ile Kadının İnsan Hakları konularında halkın duyarlılığını ve farkındalığını artıracak toplantılar, paneller, konferanslar, eğitim seminerlerinin yanı sıra birçok kurum ve kuruluşta hizmet içi eğitimler düzenlenmekte, hazırlanan broşür ve afişlerin ülke genelinde dağıtımları yapılmakta, konuya ilişkin olarak çekilen spot filmlerin ulusal ve yerel televizyonlarda gösterimleri sağlanmaktadır. İçişleri Bakanlığının 2007/6 sayılı Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesine Yönelik Tedbirlerin Koordinasyonu Genelgesi gereğince, Merkezî Yönetim Taşra Teşkilatı bünyesinde oluşturulan Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesine Yönelik Kurullar/Komiteler tarafından düzenli aralıklarla toplantılar düzenlenmekte, alınan kararlar çerçevesinde çalışmalar yürütülmektedir. Aile içi şiddet mağdurları ile mağdur çocuklara sunulan hizmetlerde, uygulamadan kaynaklanan sorunların giderilmesi, kurumlararası iş birliğinin geliştirilmesi ve hizmet kapasitesinin artırılması amacıyla, 22.10.2009 tarihinde Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve (Mülga) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü1 ve İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü arasında imzalanan Aile İçi Şiddet Mağdurlarına ve Mağdur Çocuklara Yönelik Verilen Hizmetlerin Kurumsal Kapasitesinin Artırılması ve İşbirliğinin Geliştirilmesine İlişkin Protokol kapsamında yerel düzeyde çalışmalar yapılmaktadır. İmamlar, vaizler ile Aile İrşat ve Rehberlik Bürosu görevlileri Töre ve Namus Cinayetleri, Kadının ve Çocuğun Cinsel İstismarı, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Toplumsal Alanda ve Aile İçinde Şiddet vb. konularda yapılan sunumlarla bu kapsamda eğitilmektedir. 81 il bazında camilerde, kadın, aile, çocuk, şiddet, töre ve namus cinayetleri konulu vaazlar verilmekte, hutbeler okutulmaktadır. 3/6/2011 tarihli ve 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kurulmuş olup, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü adı geçen Bakanlık altında yeniden yapılandırılmıştır. 1 3 Başta 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun olmak üzere mevzuat ve yasal haklar konusunda halka yönelik bilgilendirme çalışmaları ve hizmet içi eğitimler gerçekleştirilmektedir. Kadınlara ayni/nakdi yardım sağlanması konusundaki çalışmalar devam etmektedir. Kadınların kişisel gelişim, güzel sanatlar, beceri ve meslek edindirme kurslarına katılımları konusunda rehberlik ve danışmanlık hizmetleri sunulmaktadır. Şiddet mağduru kadınların koruma altına alınması, kadın konukevlerine yerleştirilmesi, yeni yaşamlarına uyum sağlamaları ve bir işe yerleştirilmeleri amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Çeşitli belediyeler tarafından kadın konukevi açma çalışmaları sürdürülmektedir. KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yapılan Çalışmalar: 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunda kurulması öngörülen Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerine ilişkin Yönetmelik çalışmalarına devam edilmiştir. Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik Taslağı’nın hazırlık çalışmaları tamamlanmış olup taslak Başbakanlığa iletilmiştir. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliği Taslağının hazırlık çalışmaları tamamlanmış olup taslak Başbakanlığa iletilmiştir. Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından ortaklaşa olarak Uluslararası Ziyaretçi Liderlik Programı kapsamında Amerika Birleşik Devletleri’nde New York, Washington, Minnesota eyaletlerinde kadına yönelik şiddet konusunda 4 - 15 Kasım 2012 tarihleri arasında bir çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Çalışma ziyaretinde konuyla ilgili hâkim, savcı, avukat, STK temsilcileri, akademisyenlerin yanı sıra ABD Dışişleri ve Adalet Bakanlığında çeşitli temaslarda bulunulmuştur. Ayrıca kadına yönelik şiddetle mücadele literatüründe bir yeri olan Duluth Modeli şehrin kendisine gidilerek incelenmiştir. Uluslararası Ziyaretçi Liderlik Programı kapsamında geliştirilecek modele dair teknolojik alt yapının oluşturulması ve Bakanlığımız bilgi işlem sistemine entegre edilmesine dair çalışmaların Bakanlık Bilgi işlem Daire Başkanlığı ile öngörülmektedir. 4 TÜBİTAK iş birliğinde sürdürülmesi “Aile Birleştirmeleri Kapsamında Yurt Dışında Yaşayan Türk Vatandaşlarına Yönelik Materyal Geliştirme Projesi” yürütülmeye başlanmıştır. Söz konusu proje ile Belçika’da yaşayan vatandaşlarımızın durumlarının tespit edilmesi, ilgili makamların Genel Müdürlüğümüz çalışma alanlarına ilişkin bilgilendirilmesi, vatandaşlarla bir araya gelinerek sorunların tartışılması, mevcut durumun analiz edilmesi ve sorunların çözümüne yönelik politika geliştirmeye temel oluşturacak girdilerin sağlanması amacıyla anket çalışması yapılması, çalışma ziyareti düzenlenmesi ve bir kitapçık hazırlanması öngörülmüştür. Bu kapsamda 18-23 Kasım 2012 tarihlerinde Brüksel ve Anvers şehirlerine çalışma ziyareti gerçekleştirilmiş, panel formatında düzenlenen toplantılarda vatandaşlar ve uzmanlarla bir araya gelinerek sorunlar ve çözüm önerileri tartışılmıştır. Söz konusu toplantılarda Genel Müdürlüğümüzün tanıtılmasına yönelik Türkçe, Fransızca ve Flamanca olarak hazırlanan broşürler dağıtılmıştır. Kadınların çalışma hayatına katılmalarını artırmak amacıyla iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması kapsamında Genel Müdürlüğümüzün koordinasyonunda Dünya Bankası (DB), Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ile Kadın Girişimciler Derneği’nin (KAGİDER) katılımıyla kadınlara yönelik çocuk bakım hizmetine ilişkin teşvik verilmesini içeren modelleme ve mevzuat değişikliği çalışması yürütülmektedir. Kreş desteğinin Türkiye genelinde uygulanma modelinin doğru tespit edilmesi için pilot uygulama yapılması hedeflenmektedir. Bu bağlamda projelendirme çalışmalarına başlanmış olup AB finansmanı ile pilot uygulamanın yapılmasına yönelik çalışmalara başlanmıştır. Projenin gerçekleştirilmesi amacıyla IPA – IV (AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı-İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Bileşeni) ile 12 Ekim 2012 tarihinde bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Operasyon tanımlama belgesi hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü “Birleşmiş Milletler Kadınların İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Ortak Programı” çerçevesinde Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme konusunda çalışmalar yürütmektedir. Programın amacı yerel düzeyde toplumsal cinsiyet eşitliği taahhütlerinin uygulanmasının hızlandırılması, kadın haklarının güçlendirilmesine katkıda bulunmak için yerel yönetimlerin ve toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik çalışan kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının kapasitelerinin geliştirilmesidir. 10 Ekim 2012 tarihinde İstanbul Sabancı Vakfında Projenin basın lansmanı gerçekleştirilmiştir. Program çalışmaları Eylül 2012 - Eylül 2015 yıllarını kapsayacaktır. Program kapsamında çalışmaların yürütüleceği 10 il; Aydın, 5 Çanakkale, Edirne, Erzincan, Eskişehir, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kayseri, Kocaeli ve Ordu olarak belirlenmiştir. Avrupa Parlamentosu (AP) üyesi ve “Türkiye’de Kadın Hakları” konusunda AP Raportörü Emine BOZKURT tarafından Türkiye’de kadın- erkek eşitliğine ilişkin mevcut durumun ortaya koyulması amacıyla hazırlanan ve Avrupa Parlamentosu’na sunulan raporların hazırlanması sürecinde Genel Müdürlüğümüzün görüş ve önerileri gönderilmektedir. Son olarak, 2012 yılında hazırlanan ve AP tarafından kabul edilen “A 2020 Perspective for Women in Turkey (Türkiye’de Kadınlar İçin 2020 Perspektifi)” başlıklı bir raporun takibine ilişkin kapsamlı bir takip çalışması yapılmış olup; rapor Sn. BOZKURT’un bilgisine sunulmuştur. Aralık ayı içerisinde takip çalışmasının değerlendirilmesi için gerçekleştirilecek çalışma toplantısı için rapor revize edilmiştir. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı kapsamında 21-28 Aralık 2012 tarihleri arasında “Kadın ve Sağlık”, “Kadın ve Eğitim”, “Yetki ve Karar Alma Sürecinde Kadın”, “Kadın ve Medya”, “Kadın ve Çevre” ile “Kadın ve İstihdamYoksulluk” başlıklı on iki izleme ve değerlendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir. Geleceğin medya profesyonelleri olan İletişim Fakültelerinde okuyan öğrencilere yönelik olarak Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi ve Kadın Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi iş birliği ile Kocaeli Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi iş birliğiyle 26-30 Kasım 2012 tarihlerinde 45 öğrencinin katılımıyla “Toplumsal Cinsiyet ve Medya Atölyesi” gerçekleştirilmiştir. Atölye ile toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadına yönelik aile içi şiddet konularında farkındalık kazandırmak amaçlanmıştır. 13 Aralık 2012 tarihinde “Medya Okuryazarlığı Toplantısı” düzenlenmiştir. Söz konusu toplantı medyanın cinsiyetçi söylemine karşı mücadele kapsamında gündeme gelen medya okuryazarlığının önemi ve toplumsal cinsiyetle ilişkisi konusunda farkındalık ve duyarlılık artırmak ile medya okuryazarlığı eğitim programının değerlendirilmesine yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. “Kadın Erkek Eşitliği ve Toplumsal Cinsiyet Eğitim Programları” kapsamında 2012 yılı hedef grubu olarak Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerinde, konukevlerinde, toplum merkezlerinde ve aile danışma merkezlerinde görev yapan sosyal çalışmacı, psikolog, sosyolog ve çocuk gelişimcileri belirlenmiştir. 16-18 Ekim, 13-15 Kasım tarihlerinde eğitimler gerçekleştirilmiştir. 6 Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesinin (CEDAW) kuruluşunun 30.yılı vesilesiyle ülkemizin ev sahipliğinde CEDAW Komitesi üyeleri ve ülkemizden konuyla ilgili kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımı ile İstanbul’da 1-3 Kasım 2012 tarihlerinde üç günlük bir çalışma toplantısı düzenlenmiştir. 2012 yılı “25 Kasım Kadına Karşı Şiddetle Mücadele ve Dayanışma Günü” çerçevesinde ise; o Futbol Federasyonu Başkanlığı ile gerçekleştirilen iş birliği sonucunda 25 Kasım Haftasında gerçekleştirilen Spor Toto Süper Lig Maçlarında takımların sahaya kadına yönelik şiddet temalı bannerlarla çıkmaları sağlanmıştır. o PTT ile gerçekleştirilen iş birliği çerçevesinde Kadına Yönelik Şiddet haftasında, şiddetin aile üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekmek üzere hanelere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı tarafından imzalanan mektuplar gönderilmiştir. o Makro Market ile gerçekleştirilen iş birliği sonucunda Market poşetlerine kadına yönelik şiddetle mücadeleye ilişkin sloganlar ve Bakanlık logosu basılarak kadına yönelik şiddete ilişkin toplumda bir farkındalık yaratılmaya çalışılmıştır. o TURKCELL İletişim AŞ iş birliği ile 25 Kasım haftasına ilişkin ulusal ve yerel gazetelerde kadına yönelik şiddet ve şiddetle mücadele temalı tam sayfa ilanların yayınlanması sağlanmıştır. o TURKCELL İletişim AŞ ile yapılan iş birliği ile TURKCELL abonelerine kadına yönelik şiddetle mücadele temalı SMS’ler gönderilmiştir. o İstanbul Büyükşehir Belediyeleri ile iş birliği içerisinde billboardlarda kadına yönelik şiddet temalı afişlerin gösterimi, 10 adet otobüsün kadına yönelik şiddetle mücadele temasını işleyecek şekilde giydirilmesi ve üst geçitlerde afişlerin yer alması sağlanmıştır. o 23 Kasım 2012 tarihinde, 25 Kasım haftasına dikkat çekmek amacıyla İstanbul’da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanının katılımlarıyla bir kokteyl düzenlenmiştir. o İş ve basın dünyasının üst düzey temsilcilerinin, kadın sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin, kadın köşe yazarları ile kadın yazarların ve konuya duyarlı olan sanatçıların da katılım sağladığı kokteyl ile kamuoyunun kadına yönelik 7 şiddete karşı olduğuna dikkat çekilerek Bakanlık tarafından hazırlanan kamu spotlarının ilk gösterimi gerçekleştirilmiştir. 5 Aralık Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkını Elde Etmelerinin 78. yıl dönümü dolayısıyla Anıtkabir ziyareti gerçekleştirilmiş, ''Siyasal Karar Alma Mekanizmalarında Kadın Temsili'' konulu panel; kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, kadın yerel yönetim temsilcileri ve kadın milletvekillerinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. 17 Aralık 2012 tarihinde 2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde yer alan tedbirler çerçevesinde ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımı ile “Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi”nin altıncı toplantısı gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde kadınlara ilişkin iyi uygulama örneklerini görmek, kadının insan hakları konusunda yaşanan gelişmeler hususunda bilgi sahibi olmak ve/veya iş birliğinde bulunmak amacıyla Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile tarafımıza iletilen ülkelerin talepleri çerçevesinde, ilgili ülkelerden gelen heyetlerin çeşitli temaslarda bulunmaları sağlanmakta; toplumsal cinsiyet eşitliği, kadına yönelik şiddet vb. konuları içerecek eğitim programları düzenlenmesi gibi çalışmalar yürütülmektedir. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinin öngörülen pilot illerde açılışlarına yönelik çalışmalar yapılmıştır. 2012 yılı Ocak ayında 53 kadın konukevi 1180 kapasite ile hizmet vermekteyken 2012 yılında hizmete açılan 27 kadın konukevi ile kadın konukevi sayısı 80’e, toplam konukevi kapasitesi ise 1923’e yükseltilmiştir. 2012 yılı Ocak ayında 3 olan müstakil ilk kabul birimi sayısı ise 2012 sonu itibari ile 14’e yükseltilmiştir. Elektronik Destek Sistemi Pilot Uygulaması, 18.10.2012 tarihinde Adana ve Bursa illerinde pilot olarak başlatılmıştır. Planlanan Çalışmalar: Hazırlık çalışmaları tamamlanarak Başbakanlığa gönderilen “Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik Taslağı”nın yürürlüğe girmesi planlanmaktadır. 8 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un Uygulanması Hakkındaki Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi planlanmaktadır. Kadının İnsan Hakları, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele konularında ilgili tüm taraflarla iş birliği yapılacak, yurt içinde düzenlenecek faaliyet, proje, program ve toplantılara katılım sağlanmaya devam edilecektir. Ayrıca ülkemizde faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yurt içinde düzenlenen toplantılara katkı verilmeye devam edilecektir. Genel Müdürlüğümüz görev alanına giren konularda bilgilendirme ve bilinçlendirme sağlamak amacıyla basılı ve görsel yayın hazırlanacak ve yayınların dağıtımına devam edilecektir. Toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılığın ve kadına yönelik şiddetin ortadan kaldırılması için mevcut mevzuatın incelenmesi, eksiklik ve uygulama aksaklıklarının tespiti, yeni düzenlemelerin hazırlanması ve gerekli değişikliklerin yapılması amacıyla izleme çalışmalarına devam edilmesi planlanmaktadır. Elektronik izleme ve destek sistemlerinin uygulanmasına yönelik olarak pilot uygulamalara devam edilecektir. Kadın Konukevlerinde Görev Yapan Personelin Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi kapsamında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüklerinde kadın hizmetleri konusunda ve Kadının Statüsü Genel Müdürlüğüne bağlı kadın konukevlerinde görev yapan personelin hizmet üretme sürecinde vizyonlarını geliştirmek, farklı uygulamalar hakkında bilgi edinmelerini sağlamak, Türkiye’de bu alandaki güncel gelişmeleri paylaşmak, uygulamaya dönük yeni modeller ve yeni fikirler geliştirmelerine katkıda bulunmak amacıyla çalışmalara başlanması planlanmaktadır. “Aile içi Şiddetle Mücadele İçin Kadın Sığınmaevleri” Projesinde eş yararlanıcı Genel Müdürlüğümüz olup söz konusu Projeye yönelik çalışmalara başlanması öngörülmektedir. Jandarma Genel Komutanlığı ile imzalanan protokol kapsamında şubat ayı içerisinde Ankara’da “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Eğitici Eğitimi” gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. 9 2013 yılında, kadın konukevi bulunmayan 15 ilimizde de kadın konukevi açılış işlemlerinin tamamlanması planlanmaktadır. Ayrıca ihtiyaç duyulan illerde de kadın konukevleri ve illerde ilk kabul birimlerinin sayısının artırılmasına ilişkin çalışmalara devam edilecektir. BAKANLIKLAR ADALET BAKANLIĞI Yapılan Çalışmalar: 2014-2028 yıllarını kapsayacak “Onuncu Kalkınma Planı Hazırlık Çalışmaları” kapsamında; 05-06 Kasım 2012 tarihlerinde Ankara Sheraton Otel’de düzenlenen “Toplumsal Cinsiyet” konulu “Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Alt Çalışma Grubu 2. Aşama Toplantısı”na 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü koodinatörlüğünde 10-11 Aralık 2012 tarihlerinde “İsveç İkili İş Birliği Yürütme Kurulu Toplantısı”na 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. 09 Kasım 2012, 12 Kasım 2012 ve 19 Kasım 2012 tarihlerinde düzenlenen çeşitli çalışmalarla, 17 Aralık 2012 tarihinde düzenlenen “Kadına Yönelik Şiddeti İzleme Komitesi” çalışmalarına katılım sağlanmıştır. Aile Mahkemelerinde 11.12.2012 tarihi itibarıyla; 109 psikolog, 100 pedagog ve 101 sosyal çalışmacıya görev yaptırılmıştır. Kurumda kamu hizmeti verilmekte olup; Adli Tıp Kurumu grup başkanlıkları muayeneye gelen kadın ve çocuk mağdurların ayrıntılı muayenelerinin yapılarak şiddetin, mağdurlar üzerindeki ruhsal boyutunu tespit edebilmek için Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ile Erişkin Psikiyatri uzmanlarından konsültasyon istenmiş ve raporlarının daha kapsamlı düzenlenmesi sağlanmıştır. Türkiye’nin sosyokültürel yapısının da dikkate alınarak olguların muayenelerinde mağdurların daha rahat olabilmeleri için kadın adli tıp uzmanlarının görevlendirilmesi sağlanmıştır. Fransa ile “İkili İş Birliği Çalışmaları” kapsamında “ Aile İçi Şiddet” konusunda uygulama örneklerinin incelenmesi amacıyla; 11-15 Kasım 2012 tarihleri arasında Fransa’ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretine Ankara Adliyesi Cumhuriyet Başsavcısı, 1 Cumhuriyet savcısı, 2 aile mahkemesi hâkimi ile 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. 10 İsveç’le “ Kardeş Mahkemeler Projesi” kapsamında “Kadına Karşı Şiddet” konusunda 02-05 Aralık 2012 tarihleri arasındaki çalışma ziyaretine, Sincan Başsavcısı, Komisyon Başkanı, 2 aile mahkemesi, 1 ağır ceza mahkemesi hâkimi ile 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. “CEDAW”ın yürürlüğe girmesinin 30. yılı toplantısına 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. 09 Kasım 2012 ve 12 Kasım 2012 tarihlerinde KSGM’ de yapılan 6284 Sayılı Kanun’un, Yönetmelik Çalışma Grubu Toplantısına 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde; 10-11 Aralık 2012 tarihlerinde Bursa’da yapılan “İsveç İkili İş Birliği Yürütme Kurulu Toplantısı”na 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. Bakanlığınızın koordinatörlüğünde 17 Aralık 2012 tarihinde “Kadına Karşı Şiddeti İzleme Komitesinin Altıncı Toplantısı”na 1 tetkik hâkiminin katılımı sağlanmıştır. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Yapılan Çalışmalar: Şiddet mağdurlarının ilk müracaat yerleri olan birimlerinde çalışan personele yönelik “Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesinde Polisin Rolü ve Uygulanacak Prosedürler Eğitimi” verilmiştir. 07-09.09.2011 tarihlerinde Ankara’da “Aile İçi Şiddetle Mücadelede Yeni Dönem Çalıştayı” düzenlenmiş, 6284 sayılı Kanunun Uygulanması Hakkında Yönetmelik Taslağına ilişkin görüşler hazırlanmış, 18 Ekim 2012 tarihinde Adana ve Bursa illerinde güvenlik butonu uygulaması başlatılmıştır. KSGM’nin koordinesinde, “Kadına Yönelik Şiddet Veri Tabanı/Sistem Oluşturulmasına İlişkin Etüt Projesi” kapsamında gerçekleştirilen çalışma ziyaretlerine katılım sağlanmıştır. Çevrim içi olarak doldurulan Aile İçi Şiddet Olayları Kayıt Formunun, 6284 sayılı Kanun doğrultusunda yeniden düzenlenmesi için toplantılar yapılmıştır. İl, ilçe ve jandarma karakol komutanlığında aile içi şiddetle mücadelede görevli personele KSGM ile koordineli olarak “Çocuk Suçlarının ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi” kursu verilmiştir. 11 İl, ilçe jandarma komutanlıkları ve jandarma karakol komutanlıkları kadrosunda öncelikle kadın personel görevlendirilmesi yönünde tüm birliklere emir yayınlanmış, ayrıca Çocuk ve Kadın Kısım Amirlikleri kadrosunda iki, Çocuk ve Kadın Suçları İşlem Astsubayı kadrosunda bir kadın personel görevlendirilmiştir. “Kadına Şiddetle Mücadele Haftası” çerçevesinde 21 Kasım 2012 tarihinde “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kolluğun Rolü ve Önemi” konulu konferansa 2.481 personelin katılımı sağlanmıştır. Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde Aile İçi Şiddetle Mücadele ve Çocuk Şube Müdürlüğünde on dört, İl Jandarma Komutanlığında on dört Çocuk ve Kadın Suçları İşlem Astsubayı görevlendirilmiştir. Vatani görevini yapmakta olan erbaş ve erlere, toplumda kadının yeri ve önemi konularında eğitim verilmeye başlanmıştır. İl Jandarma Komutanlıkları tarafından kadına yönelik şiddetin önlenmesi ile ilgili belde, köy ve mahallelerde konferans ve seminerler düzenlenmiş, konuyla ilgili broşürlerin dağıtılması sağlanmıştır. Planlanan Çalışmalar: 6284 sayılı Kanun’un Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra uygulama genelgesinin hazırlanarak taşra birimlerine gönderilmesi planlanmaktadır. 6284 sayılı Kanun ile ilgili hizmet içi eğitim çalışmaları başlanması planlanmaktadır. 2013-2014 Eğitim ve Öğretim yılından itibaren “Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddetle Mücadele” başlığı altında ayrı bir dersin okutulmaya başlanması planlanmaktadır. VALİLİKLER Çanakkale Valiliği Yapılan Çalışmalar: Kadın ve aileye yönelik bilinçlendirici hutbe vaaz ve konferansların verilmesi sağlanmıştır. Kadın konukevinde kalan kadınlara ve cezaevindeki kadın mahkûmlara eğitim programı başlatılmıştır. Kur’an Kurslarına ve camilere giden kadınlar aile ve kadın bilgilendirilmiştir. Din görevlilerine kadınlara yönelik aile konulu seminerler verdirilmiştir. 12 konusunda Üreme sağlığı konusunda Toplum Merkezleri ve 116 İl Jandarma Komutanlığında verilen periyodik eğitimlerle birlikte sağlık personeline güvenli annelik eğitimleri verdirilmiştir. İlgili personele üreme fizyolojisi eğitimi verilmiş, AÇSAP ve Toplum Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz kondom dağıtımı sağlanmıştır. Üç aylık dönem içerisinde bildirilen vakalarla ilgili gerekli tıbbi tedavi, bildirimler ve yönlendirmelerin yapılması sağlanmıştır. Hakkında, tedbir veya önleme kararı alınmış şiddet mağduru ile devriyeler aracılığıyla mülakatlar yapılmış, talepleri doğrultusunda dilekçeleri alınıp gereği için adli-mülki makamlara gönderilmiştir. “Aile İçi Şiddet Olayları Kayıt Formu” ülke genelindeki bütün Jandarma sorumluluk alanlarında olduğu gibi Çanakkale İl Jandarma Komutanlığı sorumluluk alanında da kullanılmaya başlanmıştır. İl Jandarma Komutanlığına bağlı tüm birimlerde görevli erbaş ve erlere “Kadına ve Çocuklara Yönelik Şiddetin Önlenmesi” ne yönelik eğitimler verilmiştir. Şiddet uygulayanlara yönelik verilen tedbir kararına uyulup uyulmadığı takip edilmiştir. “Aile İçi Şiddete Hayır” isimli afişten (750) adet bastırılarak halkın görebileceği yerlere astırılmış ve halkın bilinçlendirilmesi sağlanmıştır. Planlanan Çalışmalar: Göstermiş olduğu şiddet davranışı sonucu, yargılanmış kişilere yönelik bireysel, öfke kontrolü çalışmaları, rehberlik ve danışmanlık çalışmalarına başlanması planlanmaktadır. Şiddet ve istismar davranışı mağduru olan kişilerin, İl Müdürlüğüne başvurması hâlinde ilgili mağdur müdahale programlarının uygulanmaya başlanması planlanmaktadır. Erbaş ve erlere “Kadına ve Çocuklara Yönelik Şiddetin Önlenmesi”ne yönelik eğitimlerin verilmesine devam edilmesi planlanmaktadır. Kadın astsubaylar aracılığıyla belde ve köylerde “Huzur ve Sohbet Toplantıları”nın devam ettirilmesi planlanmaktadır. Şiddet mağdurlarına verilecek hizmetlerin geliştirilmesine yönelik, personele ve kadınlara eğitim verilmesi konusunda İl Müdürlükleri ile koordineli olarak çalışmalar yapılması planlanmaktadır. 13 Şiddet mağduru kadına yönelik, emniyet birimlerinde uygulanacak prosedürlerle ilgili broşür hazırlanarak İl Merkez/İlçe Jandarma ve Jandarma Karakol Komutanlıklarının girişlerine asılması çalışmalarına devam edilmesi planlanmaktadır. Erzincan Valiliği Yapılan Çalışmalar: Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2006/26 sayılı Genelgesi gereğince Rehberlik Araştırma Merkezi bünyesinde “Şiddeti Önleme Ekibi” kurulmuş ve çalışmaları devam etmektedir. Okullarda güvenli ortamın sağlanmasına yönelik koruyucu ve önleyici tedbirlerin artırılmasına ilişkin iş birliği protokolü gereği İl Yürütme Kurulu oluşturulmuştur. İl Jandarma Komutanlığınca görevli personele ikiz görev olarak Kadın ve Çocuk Suçları ile İlgili görevleri hakkında brifingler verilmiştir. İnsan Hakları ve Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddet Önlenmesine Dair Kanun konularına ilişkin haklar ve yasalar konusunda öğrencilere bilgi verilmekte ve gelişmeler takip edilmektedir. İl Yürütme Kurulu tarafından alınan kararlar çerçevesinde “Erzincan İli Şiddet Eylem Planı” hazırlanmış ve program doğrultusunda okullarda çalışma ekibi oluşturulmuş; Öfke Kontrolü, Çatışma Çözümleri ve Stresle Başa Çıkma Yolları konularında etkinlikler düzenlenmiştir. Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı gibi kadın kuruluşları hakkında öğrencilere bilgi verilmekte ve süreli yayınları ve medyayı takip etmeleri tavsiye edilmektedir. Psikososyal müdahale hizmetleri çerçevesinde, okul rehberlik servisleri tarafından aile içi şiddet konusundaki çalışmalara başlanmıştır. Mevzuat bilgilendirme toplantıları düzenlenmiştir. İl Millî Eğitim, Sağlık ve Emniyet Müdürlükleri ile sivil toplum kuruluşları ve diğer meslek grupları görevlilerine konuyla ilgili hizmet içi eğitimler verilmiştir. Müftülük tarafından toplumu bilinçlendirmek için vaazlar verilmiştir. Zorunlu eğitimin uygulanması için çalışmalar yapılmıştır. Zararlı gelenek ve görenekler tespit edilerek, kişilerin davranış şekillerini değiştirmelerini sağlayıcı eğitim programları hazırlanmıştır. Belediye panolarına afişler asılmış ve CD gösterimi yapılmıştır. 14 İl Müftülüğü bünyesinde Aile İrşat ve Rehberlik Bürosu hizmete girmiştir. Bu çerçevede kadına yönelik şiddet ve ayrımcılık konularında çeşitli üniversitelerden gelen öğretim görevlilerince eğitim verilmiştir. Planlanan Çalışmalar: Kadına Yönelik Şiddet konusunda yapılacak çalışmalarla ilgili Emniyet Müdürlüğü ve Jandarma Komutanlığındaki görevli personele kurs düzenlenmesi planlanmaktadır. Köylerde kadın hakları konusunda konferansların verilmesi, liselerde şiddet ve şiddetle başa çıkma ile eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesine yönelik eylem planının hazırlanması, ihtiyaç duyan öğrenci ve velilere müşavirlik yapılması planlanmaktadır. Ekonomik problemi olan, ailesinde engelli birey bulunan, eğitim seviyesi düşük ailelerin tespit edilerek, bu ailelere yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapılması planlanmaktadır. İlde töre cinayetlerine ilişkin araştırma yapılması, törenin ağırlıkta olduğu bölgelerin tespit edilmesi planlanmaktadır. Türk kadınının tarihin her döneminde eşi, ailesi, ülkesi ve milleti için önemli bir değer ifade ettiği, erken ve çocuk yaşta evliliklerin olumsuzlukları konularında konferanslar verilmesi planlanmaktadır. Eskişehir Valiliği Planlanan Çalışmalar: İl Müftülüğünde “Kur’an Kursu Öğreticisi” olarak görev yapan bayan personele Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne bağlı Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü personeli tarafından; kurslarda eğitim gören kadınlara Kur’an Kursu Öğreticileri tarafından “KİHEP” eğitiminin verilmesi planlanmaktadır. Malatya Valiliği Yapılan Çalışmalar: 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve 2012/13 sayılı Genelge kapsamında kadına yönelik şiddete dair müracaatçılara bilgilendirme, danışmanlık ve rehberlik hizmetleri verilmiştir. Töre ve namus cinayetleri kapsamında, şiddete uğramış kadınların, gizlilik ilkesi prensibine göre uygun yerlerde barınmaları sağlanmıştır. Şiddete uğramış kadınlara psikososyal ve sosyoekonomik destek verilmiştir. Şiddete maruz kalan ve hayati riski olan kadınlar acil durumlarda Emniyet Müdürlüğünün çağrılı koruma hizmetlerinden faydalandırılmıştır. 15 Planlanan Çalışmalar: Halkın bilinçlenmesi için seminerlerin düzenlenmesi planlanmaktadır. 6284 sayılı Kanun kapsamındaki tüm proje ve programların halkın hizmetine sunulması ve mülki amirlerle iletişime geçilerek ortak çalışmaların düzenlenmesi planlanmaktadır. Yozgat Valiliği Yapılan Çalışmalar: Bozok Üniversitesi, İl Millî Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü ve İl Müftülüğünün iş birliği ile kadına yönelik şiddet konusunda düzenlenen panel, konferans ve toplantılar, yürütülmektedir. Müftülüğün, vaaz ve hutbelerde kadın ve çocuklara şiddet uygulanmaması konularına da yer vermesi sağlanmıştır. Talep dâhilinde ihtiyaç duyan kadınların İŞKUR aracılığıyla açılan meslek edindirme kurslarına yönlendirilmesinin sağlanması çalışmaları yapılmıştır. YEREL YÖNETİMLER: Denizli İli Gölcük Belediye Başkanlığı Planlanan Çalışmalar: Yeterli ödenek bulunması hâlinde kadın sığınmaevi ve çocuk yuvası açılması için gerekli çalışmalara başlanacaktır. İstanbul İli Güngören Belediye Başkanlığı Yapılan Çalışmalar: Aile Danışma Merkezinde aile içi şiddete uğrayan kadınların ve çocukların hem hukuki hem de psikolojik sorunlarıyla ilgilenilmiştir. Kişisel gelişim, güzel sanatlar ve beceri kurslarında yapılan eğitim faaliyetlerine devam edilmiştir. Sağlıklı yaşam için spor faaliyetlerinin sürdürüldüğüne ilişkin proje çalışmaları yapılmıştır. Planlanan Çalışmalar: Yapım işleri tamamlanan, kadın sosyal merkezinin 2013 yılında hizmete planlanmaktadır. 16 açılması İstanbul İli Üsküdar Belediye Başkanlığı Yapılan Çalışmalar: Kuruma yönlendirilen kadınların GBT’sine baktırılarak toplu yaşama uygun olanlar, kuruma getirilmiş ve hastalıklarının tedavisinin yaptırılmıştır. Kuruma alınan kadınların rehabilite başta olmak üzere gerekli ihtiyaçları karşılanmış, hukuki destek isteyen kadınlar İstanbul Barosuna yönlendirilmiş ve koruma taleplerin de karşılanmıştır. Kurumdan ayrılıp ev kurmak isteyen iki kadına hayırseverlerin de yardımıyla ev açılmıştır. Kurumdaki kadınlara gönüllü terapi desteği verdirilmiştir. Kurumda kalan kadınlar “25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü” münasebetiyle Belediyenin düzenlemiş olduğu programlara götürülmüş, çeşitli mesire yerlerine çıkarılmış ve sosyal hayattan kopmamaları sağlanmaya çalışılmıştır. Kurban Bayramında et dâhil çocukların ve kadınların gerekli ihtiyaçları karşılanmış ve kurum kreşinin eksiklikleri giderilmiştir. Birim olarak şehirdeki diğer Kadın Konukevleri ile iş birliğine bu dönemde de devam edilmiştir. Kurum içinde haftalık rutin çalışmaların yanında Müftülükte görevli vaizelerden Cuma günleri değerler eğitimi ile ilgili hizmet alınmıştır. Bayburt İli Çayıryolu Belediye Başkanlığı Yapılan Çalışmalar: Kadına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin broşürler hazırlanmış ve halka açık alanda dağıtımı sağlanmıştır. Planlanan Çalışmalar: Kadına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin çalışmaların planlı ve düzenli bir şekilde sürdürüleceği planlanmaktadır. Sakarya Büyükşehir Belediyesi Yapılan Çalışmalar: Sakarya Büyükşehir Belediyesi ile Sakarya Barosu, Türk Ceza Kanunu’nda kadın ve aileyi koruyan mevzuatın ortak etüdüne ilişkin çalışma gerçekleştirmiştir. Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından; 17 o Konukevlerinde kalan kadınların ekonomik olarak güçlendirilmeleri için üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içerisinde çalışmalar yürütülmektedir. o Aile Danışma Merkezi oluşturulmuştur. o Kadın ve Aileyi koruyan mevzuatı içeren broşürler hazırlanarak, mahalle merkezlerinde yapılan bilgilendirme çalışmalarında dağıtılmıştır. o Aile İçi Etkili İletişim ve Koruyucu Ruh Sağlığı konulu eğitim seminerleri başlatılmıştır. o “Evsel Kalkınma ve Ekonomik Bağımsızlık Kazandırma Projesi” yürütülmektedir. İl Özel İdaresi tarafından; o Anayasa’da töre ve namus cinayetlerini önleyici mevzuatın tespiti ve topluma duyurulması çalışmalarına katkıda bulunulmuştur. o Töre ve namus cinayetlerini önlemeye yönelik eylem planı hazırlanmış, bu yönde çalışan kurumlara destek verilmiştir. o Toplum Merkezi açılmıştır. o Yerel Eşitlik Eylem Planı hazırlanmıştır. o Mikro kredi uygulaması başlatılmıştır. Erenler Belediyesi tarafından; o Gerekli broşürler hazırlanmış, anons çalışmaları başlatılmıştır. o Alo Şiddet Hattı kurulması için çalışmalara başlanmıştır. o Kadın Konukevi için diğer kuruluşlarla görüşmelere başlanmıştır. İl Emniyet Müdürlüğü, Belediye, İl Müftülüğü ve sivil toplum kuruluşları temsilcileriyle bir komite oluşturulması için çalışmalar başlatılmıştır. Karasu İlçe Müftülüğü tarafından kadına yönelik şiddet, töre ve namus cinayetleri konularında cami görevlilerine ve öğreticilere bilgilendirme çalışması yapılmıştır. Ayrıca söz konusu hususlar din görevlileri tarafından vaaz, hutbe ve cami derslerinde işlenmiştir. Karasu İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından konu ile ilgili kanun ve mevzuatlar incelenerek şiddete maruz kalan kadınların başvuracağı yollar, okullarda yapılan veli toplantıları vasıtasıyla velilere anlatılmıştır. Karasu İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından şiddet nedeniyle parçalanmış ailelerin durumlarıyla ilgili seminerler verilmiştir. Söğütlü Belediyesi tarafından belediyeye ait hizmet binasının bir kısmının kadın konukevi olarak kullanılması ile 1 adet lojmanın hayata geçirilmesi ile Sakarya Büyükşehir 18 Belediyesi ve Söğütlü Kaymakamlığıyla koordineli olarak tüm ilçede iş birliği yapılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Serdivan Belediyesi tarafından kadınların ekonomik yönden güçlenmesi amacıyla becerilerini kazanca çevirmeleri için sergi, panayır, fuar düzenlenmiştir. İl genelinde Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddet, Töre ve Namus Cinayetleri ile ilgili olarak broşür ve afişler hazırlanmış, ilan ve duyurular yapılarak, anons çalışmaları başlatılmış olup, bazı ilçelerde hazırlanan broşürler halka dağıtılmıştır. Kadın ve Çocuğa Yönelik Şiddet konusunda okullarda seminer verilerek, bilgilendirme yapılmıştır. Karapürçek Belediyesi tarafından ilçede mevcut esnaflara ait dükkânların vitrinlerine yazılı duyuru ilanları ile birlikte iki adet sanal ışıklı yazılımla halkı bilinçlendirme suretiyle çalışma faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Veli toplantılarında kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddet konularında bilgilendirme yapılmaktadır. Töre ve namus cinayetleri incelenerek cinayetlerin nedenleri ve tanımı yapılmakta, söz konusu sorunun önlenmesinin yolları araştırılmaktadır. Planlanan Çalışmalar: Sakarya Büyükşehir Belediyesince mevzuatla ilgili hak ve hukukun tanıtılması amacıyla görsel ve medya bilgilendirmesi çalışmalarının yapılması planlanmaktadır. Kadına ve çocuğa yönelik şiddet konusunda camilerde vaaz ve hutbe verilmeye devam edilmesi planlanmaktadır. Serdivan ilçesinde evlenme başvurusunda bulunanlara şiddete karşı bilinçlendirici CD, kitap, kılavuz ve broşür dağıtılması planlanmaktadır. Karasu Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından Kadına Yönelik Şiddetin Nedenlerine İlişkin Araştırma Çalışması yapılması planlanmaktadır. Serdivan Belediyesi tarafından muhtarların bilinçlendirilmesi ve muhtarlıklardan okula gönderilmeyen kız çocuklarının tespitinin yapılmasına yönelik çalışmalar yapılması planlanmaktadır. Taraklı ilçesinde kadın konukevi açılması planlanmaktadır. Erenler Belediyesince geçici konut için sivil toplum örgütleri ile görüşmelerin başlatılması planlanmaktadır. Kadınların ekonomik yönden güçlenmesi amacıyla becerilerini kazanca çevirmeleri için gerekli olanakların sağlanması planlanmaktadır. 19 Konukevlerinde kalan kadınlara yönelik rehabilitasyon ve topluma kazandırılma çalışmaları ile Danışma Merkezinde önleyici-koruyucu tedbirlerin alınması için çerçeve planlar yapılacaktır. Çalışmaların daha da geliştirilerek kadınların ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda etkin hâle getirilmesi, eğitim düzeylerini geliştirmek için birimler oluşturulması ve bu konuda sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılması planlanmaktadır. Serdivan ilçesinde şiddete uğrayan ve konukevlerinde ihtiyacı olan kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi; üniversitelerin ve sivil toplum örgütlerinin verilerinin dikkate alınarak çözümler üretilmesi, bölgede şiddet görüp çaresiz kalan kadınlara ulaşılması planlanmaktadır. Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından şiddetin her türüne maruz kalan kadınların Aile Danışma Merkezinde temel ve mesleki eğitimleri ile özgüven kazandırılmasının sağlanması yönünde çalışmalara devam edilerek psikolog ve danışmanlar tarafından randevu sistemli çalışmalara başlanacaktır. Mevzuatta yer alan hakların ilgililere ve topluma duyurulmasına yönelik broşür ve afiş çalışmalarına devam edilecektir. İŞKUR ile protokol yapılıp kadınları meslek sahibi yapmaya yönelik çeşitli kurslar düzenlenip istihdam edilmesi planlanmaktadır. 20