Standartlara Göre Test ve CE İşareti

Standartlara Göre Test ve CE İşareti
Kategoriler:

Standart ve Yönetmelikler
Dünya küreselleştikçe ve sınırlar giderek ortadan kalktıkça ürün çeşitliliği de hızla artış göstermektedir. Özellikle
AB sürecinin başlaması ile tek pazar olgusu yaratılmıştır. Çeşitlilikte doğru ürünü seçmek ihtiyacı ise
standartlaşma sürecine hız vermiştir.
1973 yılında kabul edilen ''Alçak Gerilim Kararnamesi''(Low Voltage Directive-LVD) bu yolda atılan önemli bir
adım olmuştur. 1990 ve sonrasında CE İşareti, AB pazarı içinde serbest dolaşım için şart koşulmuştur.
CE, üretilen ürünün AB ortak pazarına uygunluğunun belgelendirilmesidir. CE taşıyan bir ürün AB pazarında
serbest dolaşım hakkına da sahip olur. Ürünü CE' ye taşıyan ise standartlarca desteklenen yeni yaklaşım
kararnameleridir. Yayınlanmış olan bu standartlar ile can güvenliğinin sağlanması için gerekli asgari şartlar
tanımlanmıştır. Bu şartları taşımayan bir ürüne CE işaretinin vurulması yasaktır. Uygunsuz bir ürüne CE işareti
vurmanın yaptırımı ürünün piyasadan toplatılmasına kadar varabilmektedir.
Özellikle AB'ye uyum sürecinin hızlandığı bu dönemde ülkemizdeki, standartlaşma çalışmaları da hız kazanmiştır.
Bu nedenle yurtdışına çeşitli makina ve beyazeşya ihracatı gerçekleştiren firmalarımız bu çalışmaları kendi
bünyelerinde gerçekleştirmektedirler.
Standartlaşma sürecinde makina üreticilerini yakından ilgilendiren EN 60204-1 ve beyaz eşya üreticilerini
kapsayan EN 60335 standardı ile , CE işareti taşıyan her ürünün elektriksel aksamlarının kontrolü ve testi
gündeme gelmiştir.
Bu elektriksel testlerin ürünler üzerinde yapılması kadar önemli bir diğer nokta ise, test sonuçlarının standartlara
uygunluğunun raporlanmasıdır.
Her iki standartta da yapılması gereken bu testler temelde aynı olmakla beraber yapılış biçimi ve uygulanan
değerler açısından farklılaşmaktadır. Çoğunlukla, imal edilen makinelerde kullanılan elemanların CE işareti
taşımasının makineye CE vurulması için yeterli olduğu kanısı yaygındır. Bu gibi durumlarda, kullanılan
malzemeler CE taşısa da; imal edilen yeni ürüne CE vurulamaz. Bu yeni ürünün CE işareti alması için standartlar
çerçevesinde denetimi şarttır.
EN60204-1 (Makinelerde Güvenlik-Makinelerin Elektrik Donanımı, Bölüm1-Genel Kurallar) standardının
kapsadığı makineler genel olarak aşağıda belirtilmiştir:

Metal işleme makineleri

Plastik ve Lastik Makineleri

Ağaç işleme makineleri

Montaj makineleri

Gıda makineleri

Baskı, Kağıt ve karton makineleri

Saç işleme Makinleri

Ambalaj makineleri

Tekstil makineleri

İnşaat makineleri

Kaldırma makineleri
Bu makinelerin panolarında gerçekleştirilmesi gereken testler ise şu şekilde gruplandırılabilir:

İzolasyon Testi

Yüksek Gerilim Testi

Kaçak Akım Testi

Toprak Hattı Süreklilik Testi
İzolasyon testinin amacı kullanılan malzemenin izolasyonun kontrol edilmesidir. Panodaki faz-nötr ve PE
(koruma) iletkenleri arasında gerçekleştirilir. Uygulanan her 500V DC gerilim değeri için ölçülen direnç
1MOmega' dan düşük olmamalıdır.
Yüksek gerilim testinin amacı ise, makina üzerinde normalde gerilim altında bulunan erişilebilir metal kısımların
operatör ile temasını engelleyen izolasyon malzemesinin dayanımını test etmektir. Kullanılan deney gerilimi AC
50Hz'lik olmalıdır. Gerilim değerleri 1000-5000V arasında değişir. Panodaki kısa devre edilmiş faz ve nötr iletken
ile PE(koruma) iletkeni arasında gerçekleştirilir. Testin yapıldığı cihaz üzerinde ayarlanan limit akım değerine
(1mA~500mA arasında değiştirilebilir. ) ulaşıldığında test otomatik olarak durur. Standartlarca belirtilmiş bu
akım ile ölçüm yapılan izolasyonun delinmesi engellenir. Bu değer genellikle 5mA' e ayarlanır.
Eğer makina gövdeden topraklanmış ise kaçak akım testine gerek yoktur. Bu gibi durumlarda, toprak hattı
iletkeninden geçen akım çok hassas bir akım pensi ile ölçülebilir.
Toprak hattı süreklilik testi, PE(koruma) iletkeni ile erişilebilir metal kısımlar arasında gerçekleştrilir. Amaç,
herhangi bir kaçak anında operatörün güvenliğinin sağlanmasıdır. 50Hz-10A akım enjeksiyonu en az 10sn.
uygulanır. Ölçülen direnç değeri 0,1 Omega'dan düşük olmalıdır.
Gerçekleştirilen bu testlerde uygulanan test gerilimleri yüksek olduğundan operatörün güvenliği çok önemlidir.
Bu nedenle kullanılan cihaz mutlaka CE işareti taşımalı, EN/IEC 61010-1 ve EN 50081-1 standartlarına uygun
olmalıdır. CE işareti taşımayan cihazlar, hem kullanıcının can güvenliğini tehlikeye sokmakta; hem de elde edilen
sonuçların güvenilirliği sarsılmaktadır.
Prosedürün bir başka boyutu ise raporlamadır. Testler gerçekleştirildikten sonra elde edilen sonuçlar, üretici
tarafından mutlaka bir rapor haline getirilmelidir. Bu raporlar gerektiğinde denetçilere ya da müşterilere
sunulabilir halde saklanmalıdır.
Raporlarda bulunması gereken bilgiler şunlardır:

Kullanılan Test cihazının seri numarası

Testin gerçekleştirildiği tarih

Her test için ayrı ayrı olmak üzere; uygulanan test gerilimleri ve bunlara karşılık elde edilen
sonuçlar.

Bu sonuçların standartça belirtilmiş limit değerlerle olan karşılaştırmaları, ve ürünün uygun olup
olmadığı.
Bunun yanısıra ürünün barkod numarasının da raporda belirtilmesi de aranan bir bilgidir.
Bu bağlamda, PC aracılığı ile raporlama yapabilme test operatörüne hız ve zaman kazandırmaktadır.
Hepimiz biliyoruz ki, müşteri memnuniyetini sağlayabilmek en önemli misyonlardandır. Standartlar ise, bir
prosedür dizisinden çok bu amaca ulaşılmasını sağlayan bir araçtır. Dolayısıyla bu süreç firmalar tarafından
yakından takip edilmeli; ürünler sıkı bir şekilde denetlenmelidir.
http://www.elektrik.gen.tr/icerik/standartlara-g%C3%B6re-test-ve-ce-i%C5%9Fareti