KOAH Sunu

KOAH TANI VE
TEDAVİSİ
Doç. Dr. Funda Coşkun
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs
Hastalıkları Anabilim Dalı
TANIM
 Kronik
Obstrüktif
Akciğer Hastalığı
(KOAH) deyimi,
temelde amfizem ve
kronik bronşitin yer
aldığı kronik hava
yolu akım
kısıtlanmasını ifade
eden bir deyim
olarak
kullanılmaktadır.
TANIM
 Kronik
Bronşit: Akciğer tüberkülozu,
bronşektazi, akciğer absesi gibi
başka bir hastalığa bağlanamayan,
birbirini izleyen en az iki yıl boyunca
her yıl en az üç ay devam eden
öksürük ve balgam çıkarmadır.

Amfizem: Terminal bronşiyollerin
distalindeki hava yollarının, belirgin
fibrozisin eşlik etmediği duvar hasarı
ile anormal ve kalıcı genişlemesidir.
Kronik Bronşit
Astım
Amfizem
Hava yolu
Obstrüksiyonu
EPİDEMİYOLOJİ
 Tüm
dünyada yaygın morbidite ve mortalite
nedenidir.
 Uzun süreli çalışmalar KOAH’lıların yüksek
oranda erken ölüm riski taşıdığını
göstermektedir.
 Tüm dünyada yılda 2.900.000 kişi KOAH
nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Rennard, Stephen I, Lancet, 0099-5355,
February 8, 2003, Vol. 361, Issue 9356
EPİDEMİYOLOJİ
 Tüm
dünyada 600.000.000 KOAH’lı olduğu
tahmin edilmektedir.
 ABD’de halen 24 milyon kişinin KOAH’lı
olduğu, bunların büyük çoğunluğunun
geçmişte ya da halen sigara içicisi oldukları
bilinmektedir.
 Yapılan istatistik çalışmalarında bunların %
58’inin KOAH’lı olduklarını bilmedikleri
ortaya çıkmıştır.
EPİDEMİYOLOJİ
 Günümüzde
KOAH önlenebilir bir hastalık
olmakla birlikte,



%25 olguya tanı konulamamakta,
Önlemeye yönelik etkin önlemler alınamamakta
Yeterli ve etkin tedavi yapılamadığından;
 Gelecek
20 yılda ölüm nedenleri içinde 3.,
hastalık nedenleri içinde 5. sıraya yükselmesi
beklenmektedir.
Rennard, Stephen I, Lancet, 0099-5355,
February 8, 2003, Vol. 361, Issue 9356
KOAH
GELİŞİMİ
İnhale edilen
Zararlı etkenler
İnflamasyon
Koruyucu
mekanizmalar
Hava yolu daralması ve
peribronşiyal fibrozis
(Küçük hava yolu
hastalığı)
Akciğerde
zedelenme
Tamir
mekanizmaları
Parankim yıkımı
Mukus hipersekresyonu
(Amfizem)
(Kronik bronşit)
KOAH’ın nedeni sigaradır.
ABD’de 47.2 milyon kişi (erkeklerin
%28’i ve kadınların %23’ü) sigara
içmektedir.
WHO dünya çapında 1.1 milyar
kişinin sigara içtiğini tahmin
etmektedir ve bu sayının 2025 yılına
kadar 1.6 milyara çıkacağı
beklenmektedir.
Düşük ve orta gelir düzeyine sahip
ülkelerde, sigara içenlerin oranı
alarm verici boyutlarda artmaktadır.
ETYOLOJİ
ve KOAH’ın primer
nedeni sigara olmakla beraber
astım, genetik, mesleki ve
çevresel irritanlar gibi diğer
faktörler de etyolojide rol
oynamaktadır.
 Amfizem
KOAH’DA RİSK FAKTÖRLERİ
Çevresel Faktörler
Sigara içimi
– Aktif, Pasif
– Annenin içimi
Mesleki Karşılaşma
Hava Kirliliği
– Dış ve/veya iç ortam
Sosyoekonomik faktörler
Diyetle ilgili faktörler
– Yüksek tuzlu diyet
– Antioksidan eksikliği
– Doymamış yağ asidi eks.
Enfeksiyonlar
Konakçı ile ilgili faktörler
Genetik faktörler
Alfa-1 antitripsin eksikliği
Aile öyküsü
Etnik faktörler
Yaş
Hava yolu hiperreaktivitesi
Atopi
Düşük doğum ağırlığı
Semptomlar (aşırı mukus yapımı vb)
SEMPTOMLAR
Öksürük
Balgam çıkarma
Nefes darlığı
Hışıltılı solunum
Siyanoz
Ayaklarda şişme
Kilo kaybı
İştahsızlık
GENEL KLİNİK BULGULAR
 Göğüs
ön-arka çapında artma
 Solunuma az katılma
 Vibrasyon torasikte azalma
 Ekspiryumda uzama
 Solunum seslerinde azalma
 Ronküsler
 Parmaklarda çomaklaşma
Terminal Dönem
 Ortopne,
 Büzük
zorlu-güç solunum
dudak solunumu
 Siyanoz,
 Juguler
periferik ödem
venlerde dolgunluk
 Hepatomegali
 Paradoksal
ve hassasiyet artışı
solunum
LABORATUAR BULGULARI
SPİROMETRİ
Hastalığın tanısı (FEV1 /FVC)
< %70
Şiddetinin tayini (FEV1)
Hafif
> 80
Orta
50-80
Ağır35-49
Şiddetli
< 35
İzlem / Prognoz
Tedavinin etkinliği
Yıllık kayıp
RADYOLOJİK BULGULAR
 Diğer
hastalıkları dışlamak ya da akut atak
nedenini belirlemek için yararlıdır.
 Erken dönemde patoloji saptanmaz.
 İLERİ
DÖNEMDE:
 Diyafragmalarda aşağı doğru yer
değiştirme
 Diyafragmalarda düzleşme
 Kot aralarında açılma
 Kotlarda düzleşme
 Akciğer parankiminde havalanmada artma
KOAH TANISI
Semptomlar
Öksürük
Balgam
Dispne
ve/veya
Risk faktörleri ile
karşılaşma öyküsü
Tütün dumanı
Mesleki toz ve kimy.
Evde ısınma/pişirme
dumanı
SPİROMETRİ
Hava akımı obstrüksiyonu
Reversibilite testi
KOAH’da tedavinin hedefleri

Hastalığın ilerlemesini engellemek

Semptomları gidermek

Egzersiz toleransını düzeltmek

Sağlık durumunu düzeltmek

Komplikasyonları engellemek ve
tedavi etmek

Atakları engellemek ve tedavi etmek

Mortaliteyi azaltmak
KOAH Tedavisi Programı

Sigaranın bıraktırılması

Çevresel ve mesleki nedenli maruz kalmanın
kontrolü

Hasta eğitimi

Stabil KOAH tedavisi

Akut atakların tedavisi
Stabil KOAH tedavisi


Sigaranın bırakılması, Hasta eğitimi, Yıllık
influenza aşısı
Farmakolojik tedavi




Bronkodilatörler
Glikokortikoidler
Diğer tedaviler
Non-farmakolojik tedavi




Akciğer rehabilitasyonu
Uzun Süreli Oksijen Tedavisi (USOT)
Ventilatör desteği (Non-invazif ve/veya İnvazif)
Cerrahi tedaviler
Sigaranın Bıraktırılmasında
Farmakolojik Yaklaşım

Nikotin yerine koyma tedavisi




Nikotin sakızları
Nikotin bantları
Nikotin nazal sprey
Nikotin inhaler

Nikotin dışı tedavi yaklaşımları


Bupropion HCl (Zyban)
Variniklin (Champix)
KOAH’da Koruyucu Aşılar

İnfluenza aşısı

Pnömokok aşısı
KOAH’da Akciğer Rehabilitasyonu



Rehabilitasyon eğitimi
Psikososyal destek
Fizyoterapi






Solunum egzersizleri
Kontrollü solunum teknikleri
Balgamın mobilizasyonu
Öksürme ve zorlu ekspirasyon
tekniği
Egzersiz eğitimi
Beslenme desteği