PowerPoint Sunusu

ANATOMİ
Hazırlayan
Prof. Dr. NİHAT EKİNCİ
GENEL BİLGİLER
Anatomi sözlükte farklı anlamlar ifade eder.
1-canlı yaratıkların vücut yapısını inceleyen bilim dalı,
2-bir kurum, olay vs.nin ana yapısı
3-vücut yapısı gibi…
Anatomi terimi, Tıp’ta ise Ana (içinden) ve Tome
(kesmek) kelimelerinin birleşmesinden oluşur.
Fakat günümüzde anatomi terimi daha geniş anlamda
kullanılmaktadır.
Bu anlamıyla baktığımızda;
Anatomi, insan vücudunun şeklini, yapısını, vücudu
meydana getiren organları, sistemleri ve bunlar arasındaki
ilişkileri inceleyen bir bilim dalıdır.
Günümüzde anatomi eğitimi sadece kadavra
üzerinde yapılan bir eğitim olmaktan çıkmış ve canlı
üzerinde de çeşitli görüntüleme yöntemlerini kullanılır
duruma gelmiştir.
Bunlar: Ultrasonografi,
bilgisayarlı tomografi,
nükleer manyetik rezonans vs.
Anatomi çeşitleri:
Anatomi bilimi öğretim teknik ve yöntemlerinin
gelişimine paralel bir seyir izleyerek öğretimin
amacına uygun çeşitli alt gruplara ayrılarak
okutulmaktadır.
Bütün yöntemlerin amacı, insan sağlığıyla
uğraşan
meslek
gruplarına
insan
vücudunu
öğretmektir.
Öğretimde ortaya çıkan farklılık sadece öğretim
metotlarının farklılığından kaynaklanır.
Anatomi çeşitleri
a) Sistematik anatomi
b) Topoğrafik anatomi (bölgesel anatomi)
c) Gross (makroskobik) anatomi
d) Mikroskobik anatomi (histoloji)
e) Gelişim anatomisi
f) Fonksiyonel anatomi
g) Comparatif anatomi (karşılaştırmalı)
h) Sportif anatomi
i)Artistik anatomi
a) Sistematik anatomi: İnsan vücudunu meydana
getiren sistemleri ayrı ayrı ele alarak inceleyen anatomi
dalıdır.
b) Topoğrafik anatomi (bölgesel anatomi): İnsan
vücudunu bölgelere ayırarak ve bu bölgelerde bulunan
bütün yapıları sistem farkı gözetmeksizin tabaka tabaka
inceleyen anatomi dalıdır.
c) Gross anatomi (makroskopik) : İnsan vücudunu
çıplak gözle inceleyen anatomi dalıdır.
d) Mikroskopik anatomi (histoloji): İnsan vücudunu
meydana getiren hücre ve dokuları mikroskop yardımıyla
inceleyen anatomi dalıdır.
e) Gelişim anatomisi: Zigot oluşumundan itibaren
insanın ölünceye kadar geçirdiği aşamaları inceleyen anatomi
dalıdır. Embriyoloji, Çocukluk anatomisi (Nipio anatomi),
Yetişkin anatomisi (adult anatomi) ve İhtiyarlık anatomisi
(Geriatrik anatomi) gibi çeşitli alt dalları vardır.
Embriyoloji, zigot oluşumundan doğuma kadar geçen
süre içerisindeki gelişim evresini inceler.
f) Fonksiyonel anatomi: Yapı ve fonksiyon bütünlüğü
içerisinde insan vücudunu inceleyen anatomi dalıdır.
Günümüzde tıp eğitimi dışında da veteriner fakülteleri,
zooloji, güzel sanatlar, spor bölümleri gibi bir çok alanda
anatomi eğitimi verilmektedir. Bu dallarda farklı öğretim
metodları kullanılmaktadır.
g) Comparatif (karşılaştırmalı) anatomi : Daha çok
veteriner fakülteleri ve zooloji gibi bilim dallarında okutulan
ve çeşitli hayvan gruplarının yapılarını karşılaştırarak
inceleyen anatomi dalıdır.
h) Sportif anatomi: Spor yüksek okullarında okutulan
anatomi çeşidi olup daha çok hareket sistemi ağırlıklıdır
i) Artistik anatomi: Güzel sanatlar eğitimi veren
okullarda (resim, heykeltıraş) okutulan ve yüzeyel anatomi
ağırlıklı anatomi çeşididir.
Anatomik duruş:
İnsan vücudundaki
bir organın yeri ve
komşuluklarının tarifi
normal
anatomik
duruşa göre yapılır.
Anatomik duruş;
karşımızda ayakta dik
duran, yüzü bize dönük,
gövdesi
dik,
üst
ekstremiteleri
aşağı
doğru sarkık ve avuç
içleri öne bakan bir
şahsın duruşu demektir.
Anatomik eksenler ve düzlemler:
Vücuttaki her hangi bir oluşumun,
-Diğer bir oluşum ile olan komşuluklarını belirlemede,
-Eklemlerde yapılan hareketleri tanımlamada kolaylık
sağlaması için insan vücudundan 4 tane tasarılı düzlem ve 3
tane tasarılı eksen geçirilir.
Planum medianum (median düzlem):
Planum sagittale (sagittal düzlem):
Planum frontale (coronale) (alın düzlemi):
Planum horizontale (transversum), (yatay düzlem):
Anatomik düzlemler
Planum medianum (median düzlem): Vücudu yukarıdan aşağıya
doğru sağ ve sol olarak iki eşit parçaya ayıran düzlemdir. Vücutta sadece bir tane
median düzlem bulunur.
Planum sagittale (sagittal düzlem): Yere dik ve median düzleme
paralel olarak önden arkaya veya arkadan öne doğru geçen düzleme denir.
Planum horizontale
Planum frontale (coronale), (alın düzlemi): Yukarıdan aşağıya
doğru ve alna paralel olarak geçen düzlemdir. Bu düzlem vücudu eşit olmayan
ön ve arka parçalara ayırır.
Planum horizontale (transversum), (yatay düzlem): Yere paralel
olarak geçen düzlemdir. Bu düzlem vücudu üst ve alt olarak parçalara ayırır.
Anatomik eksenler
1
2
3
1-Axis verticalis (dikey eksen): Yukarıdan aşağıya (baştan-ayaklara)
doğru, yere dik olarak geçen eksen.
2-Axis sagittalis (ön-arka yatay eksen): Yere paralel olarak önden
arkaya veya arkadan öne doğru geçen eksen.
3-Axis transversalis (sağ-sol yatay eksen): Yere paralel olarak
sağdan sola veya soldan sağa doğru geçen eksen.
Terminoloji
Bir bilim veya sanat dalına ait kelimelerin ve daha çok da ıstılah (özel
manada kullanılan ve herkesçe anlaşılmayan) mahiyetindeki kelimelerin
tamamı, terim bilimi demektir..
Lokma: yemek kültürüne göre farklı anlam içerir
tamirci kültürüne göre farklı anlam taşır.
Somun: 1- Fırında pişirilen, yuvarlak, mayalı kabarık ekmek
2-Vidalı çivilerin bir tarafına geçirilen içi vidalı, dört veya beş köşeli madeni pul
Diğer bilim dallarında olduğu gibi anatominin de kendine özgü
uluslararası terimleri vardır.
Bu terimlerin kökeni Latince ve Grekçe’dir. Fakat son yıllarda İngilizce
terimler de kullanılmaktadır.
Esas olarak anatomi terimleri Terminologia Anatomica’da toplanmıştır.
Bazı ülkelerde uluslararası terimlerin dışında kendi dillerine özgü terimler
de kullanılmaktadır.
Vücut bölümleri ve ilgili anatomik terimler
Caput:
Baş
Collum:
Boyun
Truncus: Gövde
Caput
Collum
Dorsum: Sırt
Thorax:
Göğüs
Membrum
superior
Abdomen: Karın
Pelvis:
Membrum superior:
Leğen
Üst taraf
Omos:
Omuz
Brachium: Kol
Antebrachium: Ön kol
Manus:
Membrum inferior:
Truncus
El
Alt taraf
Gluteus:
Kalça
Femur:
Uyluk
Crus:
Bacak
Pes:
Ayak
Membrum
inferior
Yönler ve taraflarla ilgili anatomik terimler
Anterior:
Ön, önde bulunan, ön taraf
Posterior:
Arka, arkada bulunan, arka taraf
Dexter, dextra: Sağ, sağda bulunan
Sinister, sinistra: Sol, solda bulunan
Verticalis:
Dikey
Horizontalis:
Yatay
Sagittalis:
Önden arkaya doğru
Transversalis:
Enine
Lateralis:
Dıştaki, dıştarafta bulunan, orta çizgiye uzak
Medialis:
İçteki, orta çizgiye yakın
Medianus, mediana: Tam ortada bulunan
İntermedius:
İki şeyin ortasında bulunan
Superior: ........
Üst, yukarı
İnferior:
Alt, aşağı
Cranialis: ......... Kafaya yakın olan
Caudalis:
Kuyruğa yakın olan
Superficialis: ...... Yüzeysel, yüzeyde bulunan
Profundus:
Derin, derinde bulunan
Dorsalis: ........... Sırt, sırt tarafında bulunan
Ventralis:
Karın tarafında bulunan
Externus: .........
Dış
İnternus:
İç
Proximalis: ........ Gövdeye (merkeze) yakın
Distalis:
Gövdeye (merkeze) uzak
SİSTEMATİK ANATOMİ
İnsan vücudunu oluşturan sistemleri tek tek
ele alarak inceleyen anatomi çeşididir.
Bizim dersimizde insan vücudu 9 sisteme
ayrılarak incelenecektir.
1-Hareket sistemi
2-Solunum sistemi
3-Dolaşım sistemi
4-Sindirim sistemi
5-Üriner sistem
6-Genital sistem
7-Endokrin sistem
8-Sinir sistemi
9-Duyu organları