ANATOMİYE GİRİŞ • Anatomi, Grekçe Anatemnin mastarından gelir ANATOME Çıkarmak Kesmek • Anatomi insan gövdesinin normal şekil ve yapısını ve gövdeyi oluşturan çeşitli organlar ve aralarındaki normal ilişkileri inceleyen bir bilimdir. Niye Anatomi? • Anatomi bilgisinden yoksun hekimler köstebeğe benzerler. • Belirsizlikler içinde –karanlıkta- çalışan elleri ile birçok mezarlar yaratırlar. ANATOMİ • en eski tıp dalıdır. • İlk çalışmalara MÖ 500 yıllarında Mısır’da rastlanmıştır. • Andreas Vesalius (1514-1564) Modern anatominin babası. ANATOMİ ÇEŞİTLERİ •Sistematik Anatomi • İnsan vücudunun organ gruplarına (SİSTEM) göre incelendiği anatomi şekli • Hareket Sistemi • Dolaşım Sistemi • Solunum Sistemi • Sindirim Sistemi • Ürogenital Sistem • Sinir Sistemi • Duyu Organları ANATOMİ ÇEŞİTLERİ • Topografik (Bölgesel) Anatomi • İnsan vücudunun bölüm ve bölgelere ayrılması sonucu ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir. • Sistemden bağımsızdır. ANATOMİ ÇEŞİTLERİ • Makroskopik Anatomi, • İnsan vücudunun çıplak gözle incelenmesi sonucu ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir. (Gross Anatomy) • Sistematik, topografik ve yüzeyel olarak ele alınabilir..... ANATOMİ ÇEŞİTLERİ • Mikroskopik Anatomi • Gözle görülemeyen hücre ve dokuların mikroskopla incelenmesi ile ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir (Histoloji – Sitoloji) ANATOMİ ÇEŞİTLERİ • Gelişimsel Anatomi • İnsanın zigot aşamasından başlayarak ölümüne kadar oluşum, yapı, şekil ve büyüklüğünü konu edinen anatomi şeklidir. • DİĞER; • Artistik Anatomi • Sportif Anatomi • Popüler Anatomi ANATOMİ TERMİNOLOJİSİ • Nomina Anatomica Normal Anatomik Duruş positio anatomica normalis • Ayakta dik duran • yüzü öne dönük • gözleri ile karşıya bakan • kolları yanlarda sarkık • avuç içleri öne bakan • ayakları bitişik bir şekilde duran kişinin pozisyonudur. DÜZLEMLER Planum sagittale İnsan vücudunun ortasından geçerek vücudu sağ ve sol eşit olmayan iki parçaya ayıran düzlemdir Planum medianum’a paraleldir Planum frontale (coronale) Yüze paralel geçen ve vücudu ön ve arka olmak üzere eşit olmayan iki parçaya ayıran düzlemdir Planum horizontale (transversum) (aksiyal) Yere paralel geçen ve vücudu üst ve alt olmak üzere eşit olmayan iki parçaya ayıran düzlemdir Yere paralel, sagittal ve frontal düzlemlere diktir. Planum medianum İnsan vücudunun ortasından geçerek vücudu sağ ve sol eşit iki parçaya ayıran düzlemdir Genel Terimler • Anterior: ön, önde bulunan • Posterior: arka, arkada (=dorsalis) • Superior: üstte, yukarıda (=cranialis) • Inferior: alt, aşağı (=caudalis) • Median: tam ortada bulunan • Medianus: orta hatta bulunan • Medialis: iç tarafta, orta düzleme yakın • Lateralis: dışta, yanda, orta düzlemden uzak • Intermedius: iki oluşum arasında bulunan • Centralis: merkeze yakın olan oluşumlar • Peripheralis: merkezden uzakta • Internus: içeride, içe ait olan • Externus: dışta, dışa ait olan İnsan vücudunun bölümleri Caput (Baş) Collum (Boyun) Truncus (Gövde) Cavitas thoracis Cavitas abdominalis Pelvis Üst Ekstremite (Membrum superior) Brachium (kol) Antebrachium (önkol) Manus (el) Üst Ekstremite (Membrum inferior) Femur (uyluk) Crus (bacak) Pedis (ayak) İnsan vücudundaki boşluklar Göğüs boşluğu (Cavitas thoracis ) diaphragma Karın boşluğu ( cavitas abdominalis ) Pelvis boşluğu (cavitas pelvis ) Cranial boşluk Cavitas cranialis Cavitas thoracis Cavitas abdominis Cavitas pelvicis Cavitas spinalis Genel Terimler • Proximalis: gövdeye yakın olan • Distalis: gövdeden veya başlangıçtan uzakta olan • Apicalis: tepe ile ilgili, tepeye yakın • Basalis: taban ile ilgili, tabana yakın olan • Verticalis: dikey, düşey • Horizontalis: yatay, enine • Superficialis: yüzeyel, yüzeye yakın olan • Profundus: yüzeyden uzakta, derinde • Dexter: sağ, sağda bulunan • Sinister: sol, solda bulunan Genel Terimler • Flexion: sagittal düzlemde eklem kollarının birbirine yaklaşması • Extension: sagittal düzlemde eklem kolları arasındaki açının büyütülmesi • Abduction: frontal planda eklem kolunun orta hattan uzaklaşması • Adduction: frontal planda eklem kolunun orta hatta yaklaşması • Rotation: bir eksende dönme hareketi • Circumduction: abduction, adduction, flexion ve extension hareketlerinin kombinasyonu sonucu oluşan dairesel hareket Pronation: içe dönme Supination: dışa dönme Inversion:ayak tabanının orta düzleme döndürülme hareketi Eversion: ayak tabanının dışyana bakacak şekilde döndürülmesi GENEL TERİMLER Dexter sağ Sinister sol abdomen karın acusticus işitme ile ilgili Angulus açı, köşe Arcus kemer, yay Aditus ağız, açıklık Articulatio eklem Auris kulak Axilla koltuk altı Brachium kol Brevis kısa Longus uzun Cavum, cavitas boşluk Costa kaburga Cranium kafa iskeleti Crus bacak Ductus kanal Ganglion sinir düğümü Gaster mide Genu diz Glandula bez Impressio iz Ligamentum bağ Musculus kas Nervus sinir Recessus çıkmaz, girinti Regio bölge Tendo kiriş Thorax göğüs kafesi Truncus gövde Umbilicus göbek Vena toplardamar Arteria atardamar KEMİK TERİMLERİ Apex Basis Canalis Canaliculus Caput Capitulum Corpus Crista Facies Incissura Tepe Taban Kanal Kanalcık Baş Başçık Gövde İbik, kenar Yüzey Çentik KEMİK TERİMLERİ Fissura Foramen Fossa Fovea Lamina Linea Margo Meatus Os Pars Yarık Delik Çukur, hendek Çukur Yaprak Çizgi Kenar Yol Kemik Parça KEMİK TERİMLERİ Porus Ağız, delik Processus Çıkıntı Ramus Dal Septum Bölme Sinus Boşluk Spina Diken, ucu sivri çıkıntı Sulcus Oluk Trochlea Makara Tuberculum Tümsekçik Tuberositas Pürtüklü saha Kaynaklar • Standring S. Gray's Anatomy • Yıldırım M. İnsan Anatomisi • Snell RS. (Çev: Yıldırım M.). Klinik Anatomi. • Moore KL, Dalley AF. Clinically Oriented Anatomy. • Gray's Anatomi Atlası (Çev. Ed.: Prof.Dr.Sezgin İlgi, Prof.Dr.Mehmet Yıldırım), • Netter FH, İnsan Anatomisi Atlası • Sobotta İnsan Anatomisi Atlası • Fonksiyonel Nöroanatomi. Editör. Prof. Dr. Doğan Taner. • Ozan H, Ozan Anatomi • Cumhur M. Temel Anatomi • http://anatomi.tip.akdeniz.edu.tr/
