Türkiye`de Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektörünün Ekonomik Boyutları

Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektörünün Ekonomik Boyutları
Fatma TURAN KOYUNCU1, Onur KOYUNCU2
Anadolu Üniversitesi, İktisat Fakültesi İktisat Bölümü, Yunus Emre Kampüsü, Eskişehir.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Meşelik Kampüsü, Eskişehir.
Bugün dünya üzerinde doğal yayılış gösteren yaklaşık 300.000 kadarı tanımlanmış,
400.000’den fazla bitkinin var olduğu öngörülmektedir. 20.000’den fazla bitkiden tıbbi ve
aromatik amaçlar için yararlanıldığı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından rapor
edilmektedir. Ülkemizde ise yaklaşık 12.500 bitki taksonu doğal yayılış göstermekte olup
bunlardan 2.000 kadarı tıbbi ve aromatik bitki grubunda yer almaktadır. Dünyada yaklaşık
5.000, Avrupa’da ise yaklaşık 2.000 bitkisel drog yoğun olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de
ise yaklaşık 400 bitki taksonu yaygın olarak bitkisel drog ve aromatik bitki olarak
kullanılmaktadır. Ülkemizde yaklaşık 200 kadar bitkinin taksonunun ihracatı yapılmaktadır.
Ülkemizde bu amaçlarla kullanılan bitkilerin önemli bir bölümü doğadan toplanmakta
bazılarının ise tarımı yapılmaktadır.
Türkiye tıbbi ve aromatik bitkiler bakımından yaklaşık yıllık 100 milyon dolar ihracat ve 20
milyon dolar ithalat gerçekleştirmektedir. Bu ürünleri yaklaşık 100 ülkeye ihraç ederken, ABD,
Almanya, Vietnam, Hollanda, Polonya, Brezilya, Kanada, İtalya, Belçika, Yunanistan, Fransa
ve Japonya en çok ihracat yaptığı ülkeler. İhracatını yaptığımız önemli bitkiler arasında defne,
kekik ve kimyon, ithalatını yaptığımız bitkiler arasında çöven, zerdeçal ve köri sayılabilir.
Ancak son dönemlerdeki ihracat verilerine bakıldığında yıllar içerisinde tıbbi ve aromatik
bitkilerin dünya ihracat değerlerinde artış yaşanmasına rağmen, Türkiye’nin ihracat
değerlerinin yatay bir seyir izlediği gözlenmektedir.
Anahtar kelimeler: İthalat, İhracat, Ekonomi, Tıbbi Bitki, Aromatik Bitki, Türkiye