Hazar Denizi`nin Azerbaycan Kıyısında İzole Edilmiş Bakterilerle
advertisement
24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak Hazar Denizi'nin Azerbaycan Kıyısında İzole Edilmiş Bakterilerle Klorlu /Aromatik Hidrokarbonlar ve Fenollerin Biobozulması Mamed Salmanov a, Mamed Veliyev b, Aynur Babaşlı a, Saida Aliyeva a, Nazim Bektaşi b Azerbaycan Milli İlmler Akademisinin Mikrobiologiya İnstitüsü, AZ1073, Patamdar cad.40, Bakü b Azerbaycan Milli İlmler Akademisinin Polymer Materiallar İnstitüsü, AZ5004, S.Vurgun sok.124, Sumqait [email protected] a Çevrenin rafineli ürünlerinden ve petrol kimyasından arınması günümüzün mühim problemlerindendir. Bu ürünler sırasına aromatik hidrokarbonlar, fenoller ve onların klorlu içerikleri dahildir. Bunların mikrobiyal bozulmasının öyrenilmesi çevrenin biyolojik temizlenmesi için mühim etkendir. Bu nedenle araştırmaların devam ettirmesi bizler için önemli idi [1-2]. Araştırmalarımızın amacı, Hazar denizi Abşeron yarımadasının su ve toprak yıkımından izole edilmiş bakteriler (Micrococcus sp., Bacillus sp., Pseudomonas sp., Arthrobactersp.) vasıtasıyla bazı klorlu aromatik hidrokarbonlar ve fenollerin degradasyonunu incelemektir. Karbon kaynağı olarak chlorobenzene, p-, m-, o-klorotoluene, p-, m-, o-klorofenol ve tetraklorpirokatehin 100 mg/l konsantrasyonda kullanılmıştır. Tarama sonuçlarında klorlu aromatik hidrokarbonlar ve fenolleri özümseyen en aktif bakteriler tespit edilmiştir. Kullanılan klorlu hidrokarbonlar ve fenollerin bozulması zamanı alınan ürünlerin belirlenmesi ters-sıvı ve ince tabaka kromatografisi faz analiz yöntemleri ile yapılmıştır. Kromatografik sonuçlar IR, UV ve PMR spektrumları verileri tarafından doğrulanmıştır. Elde edilmiş veriler chlorobenzenin biyodönüşümleri sonucunda mklorfenol (30%) ve 3-klorpirokatehinin (65%) alındığını göstermiştir: Cl Cl Cl Pseudomonas sp. OH + OH OH Klorotoluene bozulmasının karışık bir mekanizma tarafından, yan zincirin oksidasyonuyla, hem de aromatik halkanın hidrooksidasyonuyla oluştuğu tespit edilmiştir. P-klofenolun biyodönüşümlerinin esas ürünlerinin 4-klorpirokatehin (20%) ve klorpirogallol (15%), tetraklorpirokatehinin bozulması ürünlerininse tetraklormukonomik asit (10%) olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç olarak elde edilen tüm bilgiler gösteriyor ki, izole edilmiş etkin bakteri suşları klorlu aromatik bleşiklere istinaden yüksek yıkıcı bir potansiyele sahiptir. Buysa mikrobiyolojik ve kimyasal alanlarda, çevre icin mühüm olan Hazar denizinin kirlenmiş alanlarının temizlenmesinde büyük bilimsel araştırmalara ihtiyaç olduğunu gösteriyor. KAYNAKLAR 1. Veliyev M.G., Bengt Danielsson, Salmanov M.A., Aliyeva S.R., Bektashi N.R., Biodegradation of Baku oil and hydrocarbons by micromycetes, Journal of Petroleum Chemistry, v.48, №1, 55-62, 2008. 2. Salmanov M.A., Veliyev M.G., Babashli A.A., Aliyeva S.R., Bektashi N.R., Proceedings of Microbiology Institute of ANAS, ELM, 315-322, 2009.
