fotosentez #2 fotosentezde görev alan yapılar ışık ve

SELİN HOCA
 Ökaryotik canlılarda klorofil pigmentini taşıyan
plastidtir. Fotosentezle görevlidir.
 Kloroplastta dış ve iç olmak üzere iki tane zar bulunur. İç zar düzdür. İki zar arasındaki





boşluğa zarlar arası boşluk denir.
Kloroplast içinde üçüncü bir zar sistemi bulunur. Bu sisteme tilakoit zar sistemi denir. Bu
bölge ışığın soğurulması ve elektron aktarımından sorumludur.
Tilakoit zar sistemi grana ve granaları birbirine bağlayan tilakoit ara lamellerden
oluşmuştur. Bu yapılar, garanalara denk gelmeyen ışığı soğurarak fotosenteze katkıda
bulunur. Granaların her biri granumlardan oluşmuştur. Granum zarına tilakoit zar denir.
Klorofil pigmenti bu zara tutunmuş durumdadır.
Kloroplastın içini dolduran sıvıya stroma denir. Stroma içinde DNA , RNA ve ribozom
organeli dahil olmak üzere inorganik ve organik maddeler bulunur.
Kloroplast kendini eşleyebilir.
Protein sentezi yapabilir.
Işık enerjisinin yakalanması tilakoit zar sisteminde; organik maddelerin üretimi
stromada gerçekleşir.
Fotosentez sonucu üretilen organik maddeler (glikoz) nişastaya dönüştürülerek
stromada kısa süre kalır. Daha sonra sükroz haline getirilerek bitkinin gerekli
kısımlarına gönderilir.
 Işık, elektromanyetik enerji birimidir.
 Güneş ışığı dalgalar halinde yayılarak dünyamıza gelir.
 Bir elektromanyetik dalganın birbirini takip eden iki çukur ya da iki tepe
noktası arasında kalan mesafeye dalga boyu denir.
 Işığın dalga boylarına göre sıralanmasıyla ELEKTROMANYETİK SPEKTRUM
oluşur.
 Elektromanyetik spektrumda, dalga boyu arttıkça ışığın enerjisi düşer. Yüksek
enerjili ışıklar (UV Işınlar, X Işınları..) zararlı ışınlardır. Spektrumda 380nm ile
750nm arasındaki ışığa GÖRÜNÜR IŞIK denir. Bu ışık fotosentezin yapılabildiği
dalga boylu ışıktır.
 Görünür ışık (beyaz ışık) bir prizmadan geçirilirse ışık dalga boylarına göre
renklere ayrılır.
 Işık cisimle karşılaştığında;
 Cismin içinden geçebilir.
 Yansıtabilir.
 Soğurabilir.
 Bunun nasıl olacağı cismin kimyasal özelliği ile ilgilidir.
 Görünür ışığı soğurabilen cisimlere PİGMENT denir.
 Pigmentin soğurduğu ışık, fotosentezin gerçekleştirilmesine olanak tanır.
 Fotosentezde görev alan birçok pigment vardır. En temel fotosentez pigmenti
KLOROFİLdir.
 Klorofil pigmenti kırmızı ve mor ışığı soğururken yeşili yansıtır. Yeşili
yansıttığından klorofil yeşildir.
 Doğada 20 çeşit klorofil vardır. Bitkilerde klorofil-a ve klorofil-b
olmak üzere iki çeşit klorofil bulunur. Klorofil-a temel pigmenttir.
Klorofil-b a’ya yardımcı olur. a ile b arasında yapı farklılığı vardır.
 Klorofilin yapısında Mg, N, C, O, H atomları bulunur. Fe ise
yapısına katılmaz. Ancak, üretiminden enzimin çalışması için
gereklidir.
 Canlılarda fotosenteze yardım eden farklı pigmentlerde
vardır.
 Bu pigmenteler klorofilin soğurmadığı dalga boylarındaki
ışığı soğururlar.
 Ayrıca, klorofile zarar verebilecek ışıkların zararlı
etkilerinden klorofili korur.
 Bu pigmentler;
 Karotenoidler: Karoten: Turuncu
Likopen: Kırmızı
Ksantofil: Sarı
 Fikosiyanin: Mavi-yeşil alglerde bulunur.
 Fikoeritin: Kırmızı alglerde bulunur.
 Pigment, protein ve moleküllerin tilakoit zar üzerinde kümeleşmesiyle oluşmuş yapılara FOTOSİSTEM
denir.
 Fotosistemler, ışığı soğurarak elektron aktarımını sağlarlar. Her fotosistemin, ANTEN VE REAKSİYON
KOMPLEKSİ vardır.
 Anten merkezi reaksiyon merkezinin çevresindedir. Pigment taşır. Pigment ışığı soğurarak reaksiyon
merkezine yollar.
 Reaksiyon merkezi anten merkezinin ortasındadır. Bu bölgede ilk elektron alıcısı bulunur.
 Anten merkezinden gelen elektron reaksiyon merkezinde
bulunan ilk elektron alıcısı tarafından alınır.
 FTS1 ve FTS2 olmak üzere iki çeşit fotosistem vardır.
 FTS1 : 700nm deki ışığı soğurur.
 FTS2 : 680nm deki ışığı soğurur.