UÜ-SK HASTALARA İLAÇ/MALZEME TEMİNİ VE UYGULANMASI PROSEDÜRÜ Dok.Kodu : PR-İYK-02 İlk Yay.Tarihi : 05 Nisan 2010 Rev. No : 02 Rev.Tarihi : 06 Haziran 2013 Sayfa 1/5 1. Amaç: Bu prosedürün amacı, UÜ-SK klinik, poliklinik, yoğun bakım ünitesi, acil, Kan Merkezi ve ameliyathanelerde ilaç ve/veya malzemelerin güvenli bir şekilde temin edilmesi ve hastalara uygulanmasını sağlamaktır. 2. Kapsam: Bu prosedür UÜ-SK’da ilaç ve/veya malzemenin temin edilmesinden, hastalara uygulanması ve izlenmesini içine alan tüm faaliyetleri kapsamaktadır. 3. Sorumlular: UÜ-SK da bulunan klinik, poliklinik, yoğun bakım ünitesi, acil, Kan Merkezi ve ameliyathanelerde görevli uzman doktor, araştırma görevlisi, hemşire, tıbbi personel, eczacı, sağlık teknisyeni, sağlık teknisyen yardımcısı ve ilaç/malzeme dağıtım elemanları bu prosedürün uygulanmasından sorumludur. 4. Tanımlar: İlaç tedavisi: Hastaya ilaç tedavisi uygulanma kararı ile başlayan ve uygulama sonrası takibini içeren zaman diliminde yapılan işlemlerdir. Kontrole tabi ilaçlar: Saklanmaları, dağıtımları ve kullanımları belirli kanunlara bağlı olan ve kayıt altında bulundurulan ilaçlardır. Soğuk zincire uyulması gereken ilaçlar: İlaçların güvenli bir şekilde saklanması için buzdolabı gibi soğutuculara ihtiyaç gösteren ilaçlardır. Acil zamanlarda kullanılan ilaçlar: Hastaların ciddi sağlık problemleri sırasında ilgili Anabilim ve Bilim Dallarında acil olarak bulundurulması ve uygulanması geren ilaçlardır. Birden fazla sayıda doz içeren (çok dozlu) flakon ve kartuş ampuller: Hastalara uygulanmak amacıyla açıldıktan sonra bir defada kullanılması mümkün olmayan miktarlardaki flakon veya ampullerdir. Radyoaktif maddeler: Tanı veya tedavi amacıyla kullanılan radyoaktif maddelerdir. Araştırma kapsamında kullanılan ilaçlar: UÜ-SK Anabilim/Bilim Dallarında yapılan klinik araştırmalarda kullanılan ilaçlardır. Genel ilaç ve malzemeler: Yukarıda adı geçen ilaçlar dışında kalan, genel kullanıma tabi ilaçlar ve malzemelerdir. 5. Dağıtım: UÜ-SK Kalite Yönetim Sistemi Dokümanlarının tümü elektronik ortamda yayınlanmaktadır. Bu dokümana, UÜ-SK İntranet ağı üzerindeki kullanıcılar ulaşabilir. 6. İlgili Dokümanlar: 6.1.Dış Kaynaklı Dokümanlar: • Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği • Türk Ceza Kanunu • Hasta Hakları Yönetmeliği 6.2.İç Dokümanlar: • TA-İYK-01 Order verme talimatı • TA-İYK-03 İlaç/Malzemelerin Saklanması ve Dağıtımı Talimatı • TA-İYK-04 Kontrole Tabi İlaçların Saklanması, Dağıtımı ve Uygulanması Talimatı Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. UÜ-SK HASTALARA İLAÇ/MALZEME TEMİNİ VE UYGULANMASI PROSEDÜRÜ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Dok.Kodu : PR-İYK-02 İlk Yay.Tarihi : 05 Nisan 2010 Rev. No : 02 Rev.Tarihi : 06 Haziran 2013 Sayfa 2/5 PL-HAD-01-EK8 Radyoaktif Madde Kabul, Depolama, Kullanım Ve Taşıma Talimatı TA-İYK-02 Hastaların Yanlarında Getirdikleri İlaçların Saklanması ve Uygulanması Talimatı TA-İYK-06 İlaç/Malzemelerin Toplanması, Geri Gönderilmesi ve İmhası Talimatı TA-İYK-07 İlaç Advers Etkilerinin İzlenmesi Talimatı TA-İYK-08 Yüksek Riskli İlaçların Yönetimi Talimatı TA-İYK-09 İlaç Etiketleme Talimatı KLK-HAB-HEM Hemşirelik Bakım Kılavuzu FR-İYK-02 Order/İlaç Uygulama Formu FR-İYK-04 Kontrole Tabii İlaç İstek Formu FR-HAB-03-XXX AD/BD/ Birime Özgü Hizmet Formları FR-İYK-16 Pediatrik Hasta İlaç Dozları FR-İYK-20-XXX Acil ve Bulundurulması Gereken İlaçlar Listesi FR-İYK-23 Acil İlaç/Malzeme Teslim Formu FR-İYK-03 İlaç Uygulama Hata Bildirim Formu FR-İYK-05 İlaç/Malzeme Geri Gönderim Formu FR-İYK-06 İlaç/Malzeme Geri Toplama Formu FR-İYK-07 Antibiyotik İstem Formu FR-İYK-21-XXX Kliniklere Özgü Sulandırma Tabloları FR-HAB-86 İlaç-İlaç Etkileşimi Tablosu FR-HAB-87 İlaç-Besin Etkileşimi Tablosu FR-HAD-11 Yeniden Değerlendirme Formu TÜFAM Advers Etki Bildirim Formu TEMEL İLAÇ LİSTESİ 7. Prosedür: 7.1. Faaliyetlere İlişkin Açıklamalar: FAALİYET 1 2 İlaç tedavisi kararının verilmesi ve Order yazılması SORUMLU AÇIKLAMA • Uzman hekim tarafından ilaç tedavisi kararı verildikten sonra Order Verme Talimatına uygun olarak her gün hekim tarafından Order Formu otomasyon sistemi üzerinden düzenlenir. • Hekimin verdiği order, otomasyon sistemi onaylandıktan sonra eczane ekranında görülür. . • Eczacılar tarafından görülen orderler doz, sıklık, veriliş yolu, terapötik duplikasyon, gerçek veya potansiyel alerjiler ve duyarlılık durumları, kurumun kullanım kriterlerinden sapma, ilaç-ilaç ve ilaç-besin etkileşimleri, hastanın vücut ağırlığı ve diğer fizyolojik bilgiler ve kontrendikasyonlar açısından değerlendirilir. Herhangi bir sorun varsa eczacı orderı yazan hekim ile görüşerek order konusunda gerekli değişiklikler yapılır. Herhangi bir sorunun olmaması durumunda eczacı tarafından order onaylanarak ilaç hazırlama işlemi yapılır. • Günübirlik işlem yapılan ve orderın otomasyon sistemi üzerinden değerlendirilemediği alanlarda ilgili hekim orderı kontrol eder. • Kliniklerde yatan hastalara kullanılacak olan tıbbi sarf malzemeler hemşire tarafından bilgisayar üzerinden günlük Orderın Eczaneden talep edilmesi Hekim üzerinde Hekim Hemşire Eczacı Enfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı uzman hekimi Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. UÜ-SK HASTALARA İLAÇ/MALZEME TEMİNİ VE UYGULANMASI PROSEDÜRÜ FAALİYET Dok.Kodu : PR-İYK-02 İlk Yay.Tarihi : 05 Nisan 2010 Rev. No : 02 Rev.Tarihi : 06 Haziran 2013 AÇIKLAMA Sayfa 3/5 SORUMLU olarak Hastane Eczanesinden talep edilir. 3 Order talebinin eczane tarafından alınması ve orderlerin ilgili bölümlere ulaştırılması • Ameliyathanelerden yapılan istekler ise planlanan ameliyata göre bir gün öncesinde en geç saat 22.00’a kadar Hastaya ait malzeme/ilaçlar ilgili hekim tarafından Anabilim/Bilim Dalı Hizmet Formu (FR-HAB-17-XXX) doldurularak ameliyathane eczanesi tarafından karşılanması için teslim edilir. • İlaç talebi Kpr ekibi tarafından veya klinik dışı müdehale edildiğinde Acil İlaç/Malzeme Teslim Formu doldurularak en geç 30 dakika içerisinde hastane eczanesi tarafından ilgili bölüm personeline teslim edilir. • Tıbbi sarf malzeme talebi acil olduğunda Acil İlaç/Malzeme Teslim Formu doldurularak en geç 30 dakika içerisinde hastane eczanesi tarafından ilgili bölüm personeline teslim edilir. • Ameliyathanelerden yapılan istekler ise planlanan ameliyata göre bir gün öncesinde en geç saat 22.00’a kadar ameliyathane eczanesine ulaştırılır. • Antibiyotik kullanılması gereken hasta orderları için Bütçe Uygulama Talimatı esaslarına göre kullanılacak olan antibiyotiğin tipine göre otomasyon sistemi üzerinden Antibiyotik İstem Formu doldurulur. Formun bilgisayardan çıktısı alınarak sorumlu hekim, klinik uzman hekim tarafından imzalanarak mesai saatleri içinde Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı uzman hekimi; mesai saatleri dışında ise Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı nöbetçi doktorun formu onaylaması için gönderilir. Mesai saatleri dışında yazılan form yazılmasını takip eden mesai saatleri içinde Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı uzman hekimi tarafından tekrar onaylanır. Form hasta dosyasına konulur. Eczacı, klinikler tarafından gönderilen onaylı Antibiyotik İstem Formlarını kontrol ederek hastane otomasyon sisteminde hastaya ait İlaç verme ekranı üzerinde ilaç notu olarak kayıt eder. • Klinikte yatan hastaların orderını düzenleyerek ilaç talebinde bulunan hekim ihtiyacı olan fakat hastane eczanesinde bulunmayan ilaç/ilaçlar için eczacıları (50174-50176) arayarak yakın eşdeğer veya endikasyon muadilleri hakkında aldığı bilgiler ışığında uygun görürse order değişikliği yapar. • Orderın değiştirilemediği durumlarda ilaçlar, hastaya reçete edilir ve 22-F hastabaşı alım ile temin edilir. Temin edilemeyen veya acil olan ilaçlar, hastanın doktoruna haber verilerek, bu ilaçların e-reçete edilmesi sağlanır. Talep edilen e-reçeteler eczacı tarafından onaylanır, mesai saatleri içinde herhangi bir eczaneden veya Eczacı Odası’ndan mesai saatleri dışında, acil poliklinik ve Eczacılar Odası’nda bulunan panolarda belirtilen nöbetçi eczanelerden temin edilebilmektedir. • 7/24 Hizmet veren Hastane Eczanesinde Order verildikten sonra istek yapılan tüm hastaların ilaçları hasta bazında hazırlanır. • • Eczacı Sağlık teknisyeni Hastaya ait malzemeler başhemşire tarafından Anabilim/Bilim Dalı Hizmet Formu (FR-HAB-17-XXX) ya da bilgisayar aracılığı ile bildirildikten sonra istenen taleplere ait listeler çıkarılıp hastaların hesaplarına işlenir. Sağlık teknisyen yardımcısı Kayıt altına alınması zorunlu ilaç ve/veya malzemeler için gerekli kayıt işlemi tamamlanır. Hemşire Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. UÜ-SK HASTALARA İLAÇ/MALZEME TEMİNİ VE UYGULANMASI PROSEDÜRÜ FAALİYET 4 5 İlaç/malzemenin klinikte saklanması İlaç/malzemenin hastaya uygulanması Dok.Kodu : PR-İYK-02 İlk Yay.Tarihi : 05 Nisan 2010 Rev. No : 02 Rev.Tarihi : 06 Haziran 2013 AÇIKLAMA • İlaç-İlaç ve İlaç-Besin etkileşimleri İlaç-İlaç Etkileşimleri ve İlaç-Besin Etkileşimleri Liste’lerinden eğer gerek görülürse “Rx Farma” adlı program kullanılarak eczacı tarafından kontrol edilir. • Klinikler tarafından gönderilen reçete veya orderda sorunlar olduğunda, hastane eczanesindeki görevli eczacılar orderı veren hekimi direkt telefonla arayarak reçete veya orderın düzeltilmesini sağlar. • Klinik, yoğun bakım ünitesi, acil ve ameliyathaneye ait hasta bazı hazırlanan ilaçlar ilgili bölümlerin sepet veya arabalarına hasta bazında, etiketlenmiş (hasta adı-soyadı, Protokol No’su, ilacın adı ve miat) ve kapalı bir ortamda olacak şekilde yüklenir. Serum, distile su ve malzemeler ise toplam klinik bazında hazırlanır. • Hazırlanan bu sepet veya arabalar mesai saatleri içerisinde hastane ve ameliyathane eczanesinin ilaç ve malzeme dağıtım elemanı tarafından ilgili bölümlere order bilgisi eczaneye ulaştıktan en geç 3 saat içinde, uygun koşullarda ve güvenli bir şekilde ulaştırılır ve orada kontrol edilerek imza karşılığında sorumlu hemşireye teslim edilir. ARUAM’da yatan hastalar için, günlük olarak talep edilen ilaçlar ARUAM eczanesinden karşılanır. Mesai saatleri dışında talep edilen ilaçlar merkez eczane tarafından hazırlanarak araç ile ARUAM’a gönderilir. • Mesai saatleri dışında, hazırlanan sepet veya arabalar ilgili bölümlerin kendi personeli tarafından kontrol edilerek, imza karşılığında teslim alınarak uygun koşullarda ve güvenli bir şekilde klinik ve yoğun bakımlara ulaştırılır. • İlaç/malzeme hemen kullanılmayacak ise İlaç/Malzemelerin Saklanması ve Dağıtımı Talimatı, Kontrole Tabi İlaçların Saklanması, Dağıtımı ve Uygulanması Talimatı, Radyoaktif Maddelerin Saklanması ve Dağıtımı Talimatı), Hastaların Yanlarında Getirdikleri İlaçların Saklanması ve Uygulanması Talimatına göre saklanır. • Hastaların yanlarında getirdikleri ilaçları kendi başlarına kullanmalarına izin verilmez. Bununla ilgili olarak Hastaların Yanlarında Getirdikleri İlaçların Saklanması ve Uygulanması Talimatı’na uygun olarak hareket edilir. • İlaç firmaları tarafından reklam amaçlı olarak kurumdaki hekimlere verilen tüm ilaç örnekleri TC Sağlık Bakanlığı tarafından yasaklandığı üzere hiçbir şekilde hasta bakım alanlarında bulundurulamaz ve hastalara kullanılamaz. • Hekim tarafından otomasyon üzerinden verilen Order/İlaç Uygulama Formu çıktısı alınarak yapılan ilaç uygulamaları form üzerinde hemşire tarafından işaretlenir. • İlaç/malzeme hemen uygulanacak ise Order/İlaç Uygulama Formu’nda belirtilen şekilde hazırlık yapılır. • İlaç uygulanacak olan tüm birimlerde (ayaktan, acil servis, ameliyathane, komatöz hastalarda dahil) hastanın kimliği, hasta adı-soyadı, doğum tarihi ve protokol numarası yazılı olan hasta bilekliğine bakılmak sureti ile ilaç uygulanmasından hemen önce doğrulanır. • Doğru ilaç/malzeme orderda belirtildiği gibi, doğru hastaya, doğru yoldan, doğru zamanda ve doğru dozda Order/İlaç Uygulama Formu’ndan doğrulanmak suretiyle uygulanır. • Uygulama Hemşirelik Bakım Kılavuzu’nda yer alan Oral İlaç Uygulama, İntravenöz Yolla İlaç Uygulama, İntramüsküler İlaç Sayfa 4/5 SORUMLU İlaç/ malzeme dağıtım elemanı Sağlık personeli Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. Hemşire Hemşire UÜ-SK HASTALARA İLAÇ/MALZEME TEMİNİ VE UYGULANMASI PROSEDÜRÜ Dok.Kodu : PR-İYK-02 İlk Yay.Tarihi : 05 Nisan 2010 Rev. No : 02 Rev.Tarihi : 06 Haziran 2013 FAALİYET AÇIKLAMA Sayfa 5/5 SORUMLU Uygulama, Subkutan Yolla İlaç Uygulama Talimatlarına uygun olarak yapılır. Sulandırılarak uygulanacak olan ilaçlar için gerektiğinde Kliniklere Özgü Sulandırma Tabloları kullanılır. 6 7 Tedavi uygulanan hastanın gözlem altına alınarak izlenmesi Kullanılmayan ilaç/malzemenin eczaneye geri gönderilmesi veya hastaya teslimi • Her bir ilaç uygulaması yapıldıktan sonra Order/İlaç Uygulama Formuna kaydedilerek güvenli uygulamanın doğrulanması yapılır. • İlaçların, hastalığın belirtileri veya hasta üzerindeki etkileri hekim, hemşire, diğer bakım sağlayıcıları ve gerektiğinde hastanın kendisi tarafından izlenir. • Hekim, gerektiğinde ilacın dozunu ve tipini ayarlar, hastayı yan etkileri açısından değerlendirir. Bu değerlendirme Yeniden Değerlendirme Formu’na kaydedilir. • İlaç uygulaması sonrası izleme döneminde ciddi ve beklenmeyen advers etki oluştuğunda İlaç Advers Etkilerinin İzlenmesi Talimatına uygun olarak hekim bilgilendirilir ve TÜFAM Advers Etki Bildirim Formu doldurularak bir nüshası hasta dosyasına konulur, diğer nüshası farmakovijilans irtibat noktasına iletilmek üzere 24 saat içinde hastane baş eczacısına gönderilir. • Hastaya uygulanan ilacın zamanında, orderda belirtildiği şekilde ya da hiç uygulanmadığı tespit edilirse bu durum İlaç Uygulama Hata Bildirim Formu doldurularak sorumlu hekime veya birim yöneticisine ve İlaç Yönetimi ve Kullanımı Takımı’na bildirilir. İlaç uygulama hatası hasta kayıtlarına işlenir. • İlaç tedavisi sonrasında kullanılmadan kalan, orderı değişen veya kullanılması hasta için risk oluşturan ilaç ve/veya malzemeler sorumlu hemşire tarafından İlaç/Malzeme Geri Gönderim Formu (FR-İYK-05) doldurularak hasta hesabından düşülmesi için hastane eczanesine teslim edilir. Hastaların yanlarında getirdikleri ve kullanılmadan kalan ilaçlar ise hastaya taburculuk esnasında teslim edilir. Hekim Hemşire Sağlık personeli İlaç Yönetimi ve Kullanımı Takımı 8. Gözden Geçirme ve Onaylama: Süreç sahibinin gözden geçirmesi: Yönetim temsilcisinin gözden geçirmesi: Yönetimin onayı: : ————————— Tarih : ————————— Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. Hemşire