Birlik - WordPress.com

1
BİRLİK
BİRLİK
2



Siyasal ve Ekonomik boyutlarıyla Birlik Kavramı ve Düşüncesi
Siyasi Birlikler
 Üniter
 Federal
 Konfederal
Uluslararası-Uluslarüstü Birlikler
Ekonomik Birlikler
 Serbest Ticaret Alanları
 Gümrük Birliği
 Ortak Pazar
 İktisadi Birlik
 Tam Ekonomik Birlik
BİRLİK KAVRAMI VE BİRLİK DÜŞÜNCESİ
3

Felsefeden Uluslararası İlişkilere kadar, Birlik kavramının son derece geniş bir
kullanım alanı vardır.

Birlik: Bazı spesifik amaçlarla ulusları, devletleri, siyasal partileri vb. grup halinde
bir araya getiren ya da bağlayan kuruluş (Webster)

Birlik: Bir arada olma durumu, vahdet;

Bağlılık, benzerlik, bağlantı;

Belli bir topluluğun yararlarını korumak için kurulmuş dernek (TDK)

Birlik: Belli bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen en az iki birimin
oluşturduğu yapı

Avrupa’da ya da dünyanın pek çok bölgesinde muhtelif örgütleri ya da sektörleri
bir araya getiren birlik kavramları incelendiğinde çok sayıda birlik türü görmek
mümkündür.
BİRLİK KAVRAMI VE BİRLİK DÜŞÜNCESİ
4



Bugüne kadar ortaya çıkan başlıca birlik türleri şunlardır:
 Ekonomik Birlik
 Siyasi Birlik
 Federal Birlik
 Konfederal Birlik
 Uluslararası Birlik
 Uluslarüstü Birlik
Çeşitli birlikler arasında anlam bakımından önemli farklar olabileceği gibi, pek çok
noktada benzerlikler de bulunabilir.
Birlik kurarken ülkeler:
 Aralarındaki çatışmayı en aza indirmeyi
 Ekonomik refahlarını artırmayı
 Siyasi konumlarını güçlendirmeyi amaçlarlar
BİRLİK KAVRAMI VE BİRLİK DÜŞÜNCESİ
5
BİRLİK
EKONOMİK
BİRLİKLER
SİYASİ BİRLİKLER
ULUSLARARASI
BİRLİKLER
ULUSLARÜSTÜ
BİRLİKLER
SİYASİ BİRLİKLER
6
ÜNİTER BİRLİKLER


Üniter yapılarda birliği oluşturan birimler kaybolmuştur.
Ortak birliği oluşturan yapılardan başka bir şey yoktur ve egemenlik tek yapının
elindedir. Türkiye, Fransa, Polonya gibi.
KONFEDERAL BİRLİKLER




Konfederal yapılar, birliği oluşturan birimlerin ön planda olduğu yapılardır. Birliğin
kendisi geri plandadır.
Bir tür devletler birliği olan konfederasyonda üyeler ulusal egemenliklerini
muhafaza ederler.
Kararlar oybirliği ile alınır.
Fakat oybirliği yöntemi sık sık karar alma sürecinin tıkanmasına yol açar ve bu da
birliğin gücünü zayıflatır.
 Örneğin 1815-1871 arası Almanya,
 İç savaş sırasında (1861-1865) Amerika Konfederasyon Devletleri
 İsviçre
ÜNİTER DEVLETLER
7
SİYASİ BİRLİKLER
8

FEDERAL BİRLİKLER
Konfederalizme göre daha sıkı bir birleşme türü.

Ayrı devletler kolektif bir devlet halinde bir araya gelirler.

Üye devletler birçok konuda egemenlik haklarından vazgeçerler.

Federal devlet kendisine anayasa ile devredilen alanlarda yetkilerini kullanır.

Kararlar oyçokluğuyla alınır.

Kendisinin bağımsız bütçe kaynakları vardır.

Örneğin ABD, Meksika, Almanya, Hindistan…
FEDERAL BİRLİKLER
9
ULUSLARÜSTÜ BİRLİKLER
10

Federal birlik kavramının sosyoekonomik alana uygulanan özel bir türü. (Avrupa Birliği)

Güç, çoğunluk esasına dayanılarak, uluslararası kuruluşlar tarafından kullanılır.

Alınan kararlar üye devletleri ve onların vatandaşlarını bağlar.

Devletlerin geleneksel yetkilerinin bir kısmı uluslarüstü bir otoriteye devredilir.

Çalışanlar üye devletler tarafından atanır, fakat kendi ülkelerini değil birliğin çıkarlarını
savunurlar.

Devletlerin bu tür bir birliğe girip girmemeleri kendi iradelerine bağlıdır.

Üyeler istedikleri takdirde üyelikten ayrılabilirler. Ancak üye oldukları sürece alınan
kararlara uyarlar.

Federal birliklerden farklı olarak bir üst otoriteye devredilen yetkiler daha sınırlıdır.

Karar sürecinde, bazı önemli konularda oybirliği şartı aranabilir. Bu da küçük ülkelere
veto hakkı vermek anlamını taşır.

Fakat oybirliği yöntemine ne kadar az başvurulursa, birliğin uluslarüstü karakteri o denli
güçlü olur.
EKONOMİK BİRLİKLER
11

En genel tanımlama ile ekonomik bütünleşme;
 mal
ve hizmet akımlarına serbesti
 ticarete engel kısıtlamaları ortadan kaldırma ve
 bir ortak pazar yaratmayı amaçlar.

Böylece:
 Daha
geniş bir pazara üretim yapma ve
 Üretim artışının sağlayacağı imkanlardan yararlanma
fırsatı doğacaktır .
EKONOMİK BİRLİKLER
12
Serbest Ticaret Alanı

Üyeleri arasında ticareti kısıtlayan veya engelleyen unsurların kaldırıldığı
birliklerdir.

Temel amaç, üye ülkeler arasında mal ve hizmetlere ilişkin


ticareti serbestleştirmek

ortak bir pazar yaratmaktır.
NAFTA, LAFTA, Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) örnek verilebilir.
Gümrük Birliği

Birliğin üyeleri sanayi malları bakımından;
 Hem kendi aralarındaki ticaret üzerindeki engelleri kaldırır (STA)
 Hem de 3. ülkelere ortak bir tarife ve kota uygular.

Serbest Ticaret Alanına kıyasla daha ileri düzeyde bir kurumsal eşgüdüm gerektirir.
SERBEST TİCARET ALANLARI
13
GÜMRÜK BİRLİĞİ UYGULAMALARI
14
EKONOMİK BİRLİKLER
15
Ortak Pazar (Tek Pazar)




Gümrük Birliğinin tüm unsurlarına ek olarak:
 emek,
 sermaye,
 girişimci
gibi üretim faktörlerinin de üye ülkeler arasında serbest
dolaşımı sağlanır.
Üçüncü ülkelere karşı:
 Hem mal ve hizmetlerin
 Hem de üretim faktörlerinin dolaşımında ortak kurallar uygulanır.
Faktörlerin serbest dolaşımı nedeniyle Gümrük Birliğine göre yüksek düzeyde
yönetim ve denetim gerektirir.
ANDEAN (Güney Amerika), CARICOM (Caribbean Community) gibi
EKONOMİK BİRLİKLER
16
Ekonomik Birlik

Ortak pazarın özelliklerine ek olarak:

Üye ülkeler arasında ekonomik ve mali politikalar uyumlaştırılır.

Vergi politikaları uyumlaştırılır.

Makroekonomik politikalar birlik düzeyinde bir organa devredilir.
Tam Ekonomik Birlik (Ekonomik ve Parasal Birlik)

Ekonomi politikaları tek bir merkez tarafından belirlenir.

Ulusal paraların yerini ortak para birimi alır.

Tek bir ülkenin çözemeyeceği büyük ölçekli alanlarda ortak politikalar izlenir.

Bugün için Avrupa Birliği, özellikle Maastricht Antlaşması’ndan sonra ekonomik ve
parasal birliği büyük ölçüde tamamlamıştır. (Euro bölgesine dahil ülkeler
bakımından).
EKONOMİK BİRLİKLER
17
Ekonomik Bütünleşmeler ve Özellikleri
EKONOMİK
BÜTÜNLEŞME TÜRLERİ
Üyeler Arası
Serbest Ticaret
Ortak Gümrük
Tarifesi
(Malların serbest
dolaşımı)
Üretim
Faktörlerinin
Serbest Dolaşımı
(emek, sermaye,
kişiler)
Ekonomi
Politikalarında
Eşgüdüm
Ulusüstü kurumlar
(Tek para, ortak
mali ve finansal
sistem)
Serbest Ticaret Alanı
VAR
YOK
YOK
YOK
YOK
Gümrük Birliği
VAR
VAR
YOK
YOK
YOK
Ortak Pazar /
Tek Pazar
VAR
VAR
VAR
YOK
YOK
İktisadi / Ekonomik
Birlik
VAR
VAR
VAR
VAR
YOK
Tam Ekonomik
Entegrasyon
VAR
VAR
VAR
VAR
VAR
BİRLİK KAVRAMI VE BİRLİK DÜŞÜNCESİ
18
Sonuç olarak:

Ekonomik birliğin tam olarak sağlanması siyasal birliğin, siyasal birliğin
tam olarak sağlanması da ekonomik birliğin gerçekleştirilmesi ile
doğrudan ilgilidir.

Siyasal alanda egemenlik haklarından vazgeçilmediği takdirde tam bir
ekonomik birlikten bahsetmek mümkün değildir.

Siyasi, askeri, ekonomik birlik kavramlarını birbirinden tamamen ayrı
düşünmek artık mümkün görünmemektedir.
Başarılı Birlikler- Tartışma Konusu
19


Birimlerin ortak bir amaçta/idealde birleşmeleri
Aynı veya ortak değerlere sahip olmaları










Kültür
Din
İdeoloji
Benzer siyasal rejimlere tabi olmaları
Birlikten ortak ve dengeli menfaat sağlamaları
Aynı coğrafyayı paylaşmaları
Birliği ayakta tutacak güçlü üyelerin varlığı
Birliğin amaçları ile mütenasip bir mali imkana sahip olması
Birliğin ortak kurumlara sahip olması ve ortak karar alma mekanizmasının
oluşturulması
Birliği oluşturan birimler yanında, birliği önceleyecek etkili kurumların
varlığı