EGE MEDENiYETLERi Ege Medeniyetleri Girit Adası, Yunanistan, Makedonya, Trakya, Batı Anadolu ve Ege Adalarında yaşayan toplulukların meydana getirdiği bir medeniyettir. Ege medeniyetlerinin başlıcaları; Girit, Miken (Akalar) ve Yunan medeniyetleridir. GiRiT MEDENiYETLERi (MÖ 3500 - MÖ 5200) Ege bölgesinde bilinen en eski yerleşim merkezi Girit Adası’dır. Girit Medeniyeti, Mora Yarımadasını ve diğer Ege Adalarını da etkilemiştir. Ege medeniyetinin temelini oluşturmuştur. Çok tanrılı dinlere inanan Giritlilerin mezarlara ölülerini en sevdikleri eşyalarla birlikte gömmeleri, ahiret inancına sahip olduklarını gösterir. Giritliler, bulundukları yerin coğrafi özelliğinden dolayı daha çok deniz ticareti ile uğraşmışlar, gemi yapımında ve taş işlemeciliğinde ilerlemişlerdir. Girit Uygarlığı'nın en öne çıkan kenti Knossos'da bir kazıda bulunan fresk; Bir boğanın üzerinden atlayarak dinî görevlerini yapan kişiler. Koyu tenli kişi erkek, beyazlar kadın. En büyük kent olan Knossos'dan bir sarayın bir araya getirilen parçaları. Giritlilerin mimarlık tarihine yaptıkları en dikkat çeken katkılardan biri, üst bölümleri altlarından daha geniş olacak biçimde tasarlanmış büyük kolon ve sütunlardır. Bakıldığında olduğundan daha yüksekmiş izlenimi yaratan bu kolonlar ‘ters’ olarak adlandırılırlar. Giritliler, çivi yazısına benzer bir yazı kullanmışlardır, ancak bu yazıları henüz okunamamıştır. MiKEN MEDENiYETi (AKALAR) (MÖ 2000 – MÖ 1200) Miken medeniyeti, M.Ö. 2000’de Akalar tarafından Mora Yarımadasında kurulmuştur. Şehir devletleri halinde yaşamışlardır.Miken en önemli şehirleridir. Savaşçı bir toplumdur. Girit ve Kıbrıs’ı işgal etmişlerdir. Miken uygarlığının en parlak dönemi M.Ö. 1400'lü yıllarla M.Ö. 1100'lü yıllar arasındadır. Bu dönemin başlarında Girit adasındaki Minos uygarlığını yıkan Miken kralları, tüm Doğu Akdenizdeki Minos ticaretini de kontrol altına almışlardır. Mikenlerin tarihindeki en önemli olay Boğazların hakimiyeti için Truvalılarla yaptıkları Truva Savaşları’dır. Bu savaşlar Homeros’un İlyada adlı destanına konu olmuştur. Mikenlerin kuyu mezarları ve günümüze kadar kalan Miken Şatosu en önemli sanat eserleridir. Mikenler, M.Ö. 7.yy’da Dorlar tarafından yıkılmışlardır YUNAN MEDENiYETi (MÖ 1200 – MÖ 337) Yunan medeniyeti Dorlar tarafından bugünkü Yunanistan’da kurulmuştur. Yunan medeniyetinde siyasi yapıyı Polis adı verilen ve krallar tarafından yönetilen şehir devletleri oluşturmuştur. Polis devletlerinin birbirleriyle mücadeleleri nedeniyle Yunanistan’da siyasi birlik kurulamamıştır. YÖNETiM Şehir devletlerinde zamanla güçlenen asiller yönetimi ele geçirerek aristokratik yönetimler kurmuşlardır. Ancak zamanla ortaya çıkan tüccarlar, gemiciler ve sanatkarlar da, köylülerle birleşerek aristokratlara karşı mücadele etmişler ve yönetimde söz sahibi olmuşlardır. HUKUK Yunan kanunları Mezopotamya kanunlarından etkilenmiş ve ağır cezalar içermiştir. Atina’da; Drakon, asiller ve soyluların haklarını koruyan; Solon doğuştan gelen sınıf ayrılıklarını kaldırarak sınıfları zenginlik derecelerine göre belirleyen; Klistenes, sınıf farklılıklarını ortadan kaldırarak eşitlik anlayışına dayalı kanunlar yapmıştır. EKONOMiK FAALiYETLER Arazinin tarıma elverişli olmaması nedeniyle Yunanılar deniz ticaretiyle uğraşmışlar, Akdeniz, Ege ve Karadeniz kıyılarında koloniler kurmuşlardır. Bu kolonilerin kurulmasında vatan edinme düşüncesi de etkili olmuştur. Koloniler vasıtasıyla Yunan dili ve kültürü yayılma alanı bulmuştur.Yunanlılar ticarette Lidya parasını kullanmışlardır. DiNi iNANIŞ Yunanlılar çok tanrılı dinlere inanmışlardır. • Tanrılarını ölümsüz insanlar şeklinde düşünmüşlerdir ve heykellerini yapmışlardır. • Tanrılar da insanlar gibi evlenirler, savaşırlar, yerler ve içerlerdi. • Tanrılar, Olimpus'da, tanrı Zeus'un çevresinde toplanmışlardı. Tanrıların tanrısı ‘Zeus’ Tanrılarının yardımını sağlamayı ve öfkelerini dindirmeyi amaçlayan Yunanlılar, spor, müzik ve şiir yarışmaları düzenlemişlerdir. Bunların ilki M.Ö. 776’da Zeus adına düzenlenmiştir. Olimpiyat adı verilen bu yarışmalar, siyasi birlik olmamasına rağmen Yunanistan’da Kültür birliğinin sağlanmasında önemli bir etken olmuşlardır. FELSEFE Felsefenin doğuşu M.Ö. 6.yyda Eski Yunan’da ortaya çıkar.Sokrates, Eflatun ve Aristoteles en ünlü Yunan filozoflardır. • Sokrates: Doğa felsefeleriyle de ilgilenmiş olmakla birlikte, felsefi uğraşını esas olarak ahlak alanında yoğunlaştırmıştır. Aristoteles, onun felsefeyi yeryüzüne indiren ilk kişi olduğunu söyler. Platon: Platon’a göre evren, idealar dünyası ve olgular dünyası olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İdealar dünyası soyut fikirlerin veya formların barındığı yetkin, sürekli ve değişmeyen asıl gerçekliği oluşturan dünyaydı. Olgular dünyası ise idealar dünyasının üstünkörü bir kopyasıydı. Burada her şey geçici, kusurlu ve aldatıcıydı. Duyularımıza gerçek gibi görünen oğlular aslında birer illüzyondan başka bir şey değildi. Platon’un duyularımıza değil, aklımıza güveni vardı. • Aristoteles:Doğa felsefesiyle birlikte mantık, ahlak, politika ve edebiyat eleştirisi gibi daha bir çok konulara el atmış, bazılarının kurucusu olmuştur. Aristoteles’in fiziği ve felsefesi bir bütün oluşturur, ikisini birbirinden ayırmak güçtür. Tüm evreni betimlemeye ve açıklamaya yönelik kapalı ve birleşik bir sistemdir. Yaşadığı dünyanın sorunlarına duyarlı bir düşünürdür. Ele aldığı konular içinde bulunduğu kültür ortamının özelliklerini ve eğilimlerinin yansıtır. YAZI, DiL VE EDEBiYAT Yunanlılar alfabeyi M.Ö. 8.yy’da Fenikelilerden alarak kullanmışlardır. Homeros’un İlyada ve Odessa destanları Yunanlıların milli birlik duygusunu pekiştirmiştir. Bereket tanrıları adına yapılan törenlerden tiyatro ortaya çıkmış ve gelişmiştir. TARiHÇiLiK Herodot: Tarihçilerin babası kabul edilir. Ünlü Historia adlı eserinde Yunan tarihini yazmıştır. Tukudides: Peloponnes (Atina ile Isparta arasındaki) savaşlarını anlatmıştır. Ksenofon: Hellenika ve Onbinlerin Ricatı adlı eserlerin sahibidir. MiMARi Mimaride, tiyatrolar, tapınaklar ve heykeller önemli yer tutar. Partenon tapınağı Yunanlardan kalma bir amfi-tiyatro, Siracusa - İtalya TIP Hipokrat, her hastalığın bir sebebinin olduğunu ileri sürerek modern tıbbın temelini atmıştır. Yunan şehir devletleri, Yunanistan’ı işgal etmeye çalışan Perslere karşı birlikte savaşmışlar ve M.Ö. 4.yy’da Makedonyalıların kurduğu ‘Helen Birliği’ne katılmışlardır. Adı Soyadı: Merve AĞCIOĞLU Sınıfı - NO: 9/B - 467